Μέχρι και το ξέσπασμα της πανδημίας, οι οικονομικές επιπτώσεις της οποίας ήταν δραματικές και στον χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μπορούσε, έστω και δύσκολα, να εξωραΐζει λογιστικά την εικόνα του, κάνοντας πως δεν έβλεπε τον ελέφαντα στο δωμάτιο.

Η παγκόσμια υγειονομική κρίση, όμως, η οποία διαμόρφωσε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας, λόγω και των σκληρών περιοριστικών μέτρων που αναγκάστηκαν να επιβάλουν οι κυβερνήσεις, ανέδειξε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις.

Το οικονομικό μοντέλο στο οποίο στηρίχθηκε το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο από τις αρχές της δεκαετίας του '90 (από την καθιέρωση του Champions League δηλαδή), δεν ήταν πια βιώσιμο. Όπως αποκαλύφθηκε, ακόμη και τα μεγαλύτερα κλαμπ του κόσμου είχαν συσσωρεύσει τεράστια και μη διαχειρίσιμα χρέη που δεν μπορούσαν πλέον να εξυπηρετήσουν.

Η προσπάθεια συγκρότησης της European Super League, η οποία έπεσε στο κενό κυρίως λόγω της αντίδρασης των απλών φιλάθλων, ήταν αποτέλεσμα της εδώ και χρόνια υποβόσκουσας οικονομικής κρίσης.

Η αποτυχία του Financial Fair Play και το σχέδιο για salary cap

Η υιοθέτηση του Financial Fair Play είχε, θεωρητικά τουλάχιστον, ως στόχο να μικρύνει την ψαλίδα ανάμεσα στους πατρίκιους και τους πληβείους του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, να θέσει όρια στους ζάπλουτους Άραβες και τους Ρώσους ολιγάρχες και να διασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών διοργανώσεων.

Μολονότι η UEFA έκανε πως δεν έβλεπε, χρειάστηκε πολύ λίγος χρόνος για να φανεί πως το σύστημα δεν δούλευε. Οι μεγάλες ομάδες ξόδευαν μυθικά ποσά για μεταγραφές και κατάφερναν να παρακάμψουν το σύστημα παρουσιάζοντας αυξημένα έσοδα που στην ουσία δεν είχαν να κάνουν με την εμπορική αξιοποίηση του brand name τους, αλλά με απευθείας χρηματοδοτήσεις από τους ιδιοκτήτες τους, μέσω υπεράκτιων εταιρειών που είχαν συστηθεί για αυτόν ακριβώς τον σκοπό.

Κάπως έτσι, με την ανοχή της UEFA, που δήθεν δεν είχε αντιληφθεί πώς λειτουργούσαν κλαμπ όπως η Παρί Σεν Ζερμέν και η Μάντσεστερ Σίτι, φτάσαμε στις μεταγραφές των 150 εκατομμυρίων ευρώ και τις... σουρεαλιστικές προμήθειες των μάνατζερ, οι οποίες οδήγησαν στο οικονομικό κραχ του 2020.

Με πρόσχημα την πανδημία, το Financial Fair Play έχει ουσιαστικά πάψει να υφίσταται εδώ και δύο χρόνια. Όπως αποκάλυψαν οι Times της Νέας Υόρκης, η UEFA έχει αποφασίσει να το αντικαταστήσει με ένα είδος salary cap που παραπέμπει στο NBA.

Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα, το σχέδιο προβλέπει την καθιέρωση ορίου σε ό,τι αφορά το κόστος απόκτησης ποδοσφαιριστών, το οποίο θα αντιστοιχεί στο 70% των εσόδων κάθε συλλόγου.

Βάσει του ρεπορτάζ της μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας, ο πρόεδρος της UEFA Αλεξάντερ Τσέφεριν επεξεργαζόταν εδώ και χρόνια το πλάνο για την καθιέρωση του salary cap, το οποίο θα εφαρμοστεί αρχικά ως πιλοτικό πρόγραμμα, για μία τριετία, πριν οριστικοποιηθούν οι κανόνες του νέου μοντέλου, που θα αρχίσει να ισχύει μετά το 2025.

Η ευρωπαϊκή συνομοσπονδία υποστηρίζει πως αυτή τη φορά θα ληφθούν μέτρα που θα καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την παράκαμψη του συστήματος, αλλά η μέχρι τώρα στάση της έναντι των ιδιοκτητών της Μάντσεστερ Σίτι και της Παρί Σεν Ζερμέν δεν αφήνει περιθώριο αισιοδοξίας. Στην Αμερική, το σύστημα λειτουργεί διότι υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου που δεν επιτρέπουν τις οικονομικές λαθροχειρίες, δηλαδή τις συγκεκαλυμμένες χρηματοδοτήσεις των συλλόγων από τους ιδιοκτήτες τους.

Ο ιδιοκτήτης της Μάντσεστερ Σίτι, σεΐχης Μανσούρ, βρίσκεται πάντως υπό επιτήρηση, καθώς η συνάντησή του με τον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, που διατηρεί στενότατες σχέσεις με το καθεστώς Πούτιν, έχει προκαλέσει την έντονη δυσφορία της Δύσης και δη της βρετανικής κυβέρνησης.