Ολοκληρώθηκαν οι τακτικές εργασίες της πρώτης ημέρας της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στην ομιλία του προς το Σώμα της Ιεραρχίας ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος αναφέρθηκε σε όλες τις τρέχουσες εξελίξεις που αφορούν την εκκλησιαστική περιουσία, τη νομοθετική ρύθμιση για τις οργανικές θέσεις των κληρικών και τις συνεργασίες με την Πολιτεία. Μάλιστα, προέτρεψε τους νέους Ιεράρχες να ασχοληθούν με την αξιοποίηση της υπάρχουσας εκκλησιαστικής περιουσίας που είναι στο 4%. «Αυτούς τους βράχους, αυτές τις πέτρες, αυτό το χώμα να το κάνετε πνεύμα. Ιδού ένα όραμα, ιδού ένας στόχος. Και όλα αυτά μόνο για τον λαό μας και την πατρίδα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά χρησιμοποιώντας τα λόγια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου.

Στη συνέχεια, ο Μακαριώτατος, πρόεδρος του Σώματος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, στη σύντομη προσφώνησή του προς τα μέλη της, ζήτησε όλοι μαζί να ευχηθούν και να αγωνισθούν, ώστε ο στόχος των προσπαθειών να είναι αυτό που ζήτησαν προ ολίγου στην προσευχή τους: «Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός να μας δώσει την χάριν, την ευλογίαν και τον φωτισμόν του Παναγίου Πνεύματος» και να «κατευθύνει τα διαβήματα ημών προς εργασίαν των εντολών Του».

Ο μητροπολίτης Καρυστίας και Σκύρου Σεραφείμ, ως αντιπρόεδρος της Ιεραρχίας, αντιφώνησε ακολούθως εκ μέρους των Ιεραρχών.

Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας των εργασιών ακολούθησε ενημέρωση από τον μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεο. Την επιτροπή επί του Τύπου συμπληρώνουν οι μητροπολίτες Σύρου Δωρόθεος και Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Τιμόθεος.

Στη συνέχεια, παρουσιάσθηκαν οι εκθέσεις πεπραγμένων των Συνοδικών Επιτροπών για το εκκλησιαστικό έτος 2021-2022 από τους προέδρους τους, ακολούθησε συζήτηση για τον τρόπο αξιοποίησής τους και έγινε η συμπλήρωση του καταλόγου των προς Αρχιερατείαν Εκλογίμων.

Αναλυτικότερα, η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου με θέμα «Η Μαρτυρία της Εκκλησίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες μέσα από την εμπειρία ενός Ιεράρχου», στην οποία θέλησε, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, να τονίσει θέματα καθημερινής ανάγκης και όχι αυτή να αποτελέσει μια επιστημονικά τεκμηριωμένη θεωρητική ακαδημαϊκή εισήγηση.

Κάνοντας μνεία των χαρακτηριστικών της εποχής μας, ο Μακαριώτατος υπογράμμισε ότι σήμερα βλέπουμε τα πάντα να είναι ρευστά, ασαφή και να εξελίσσονται ραγδαία. Έχει κλονιστεί η παλαιά αντίληψη περί κοινοτισμού και συλλογικής συνείδησης, σε καθετί παραδοσιακό και σε κάθε εναπομείναντα θεσμό. Στο πλαίσιο του συγκρητισμού, οι περισσότεροι δεν αποδέχονται την πίστη της Εκκλησίας, όπως διατυπώνεται από αυτήν˙ αδιαφορούν, αναμειγνύουν κάποια στοιχεία της Ορθοδοξίας με ατομικές τους ή ξενόφερτες πεποιθήσεις και συνήθειες, που αλλοιώνουν την παραδοσιακή νοοτροπία και συνθέτουν μια ατομική θρησκευτικότητα. Επίσης, εγκαταλείπεται και ο παραδοσιακός τρόπος ζωής.

«Όλα αυτά και τόσα άλλα», υπογράμμισε, «οδηγούν στην ανάγκη επανευαγγελισμού του λαού μας. Πρέπει και πάλι να ξεκαθαρίσουμε τις θεολογικές προϋποθέσεις για τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον κόσμο». Τόνισε μάλιστα ότι προς τον σκοπό αυτόν απαιτούνται συστράτευση κληρικών, πανεπιστημιακών διδασκάλων και λαϊκών ευσεβών, συνεργασία με τους καθηγητές των Θεολογικών και Εκκλησιαστικών Σχολών και προσφορά και αξιοπρεπής διακονία σε αδελφούς μας πάσχοντες και ενδεείς, είτε κατά μόνας είτε σε πρότυπα λειτουργικά κέντρα για άτομα από την παιδική ηλικία μέχρι τα βαθιά γεράματα.

Όμως για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά χρειάζεται οικονομική στήριξη, γι' αυτό «η Εκκλησία έχει την υποχρέωση να αξιοποιήσει την εναπομείνασα περιουσία της για την υλοποίηση αυτών των σκοπών της. Από το 100% σκορπίσθηκε το 96% αυτής. Εναπομένει σήμερα το 4%. Αυτό αξιοποιούμενο θα βοηθήσει στους στόχους της Εκκλησίας. Γιατί η Εκκλησία, πέρα από την εσχατολογική της προοπτική, αφού κινείται εντός της ιστορίας δεν μπορεί να εγκαταλείψει τον άνθρωπο. Και ο επανευαγγελισμός μας βοηθάει να έχουμε το βλέμμα μας προσανατολισμένο και στα έσχατα και στο τώρα».

Ακολούθως ο Μακαριώτατος ενημέρωσε αναλυτικά το Σώμα της Ιεραρχίας σχετικά με τον νόμο 4957/2022 για τη μισθοδοσία του κλήρου, οι διατάξεις του οποίου επέλυσαν το χρόνιο ζήτημα των οργανικών θέσεων των διορισμένων κληρικών και επικαιροποίησαν το καθεστώς της μισθοδοσίας. Με πρότασή του που έγινε αποδεκτή από το Σώμα της Ιεραρχίας απεφασίσθη η έκδοση τεύχους, στο οποίο θα αναφέρεται ο λόγος που ιστορικά απεφασίσθη η μισθοδοσία του Κλήρου, τόσο λόγω της προσφοράς του στην κοινωνία όσο και ως ανταπόδοση για την κατά καιρούς προσφερθείσα ή δημευθείσα εκκλησιαστική περιουσία.

Αναφερόμενος στην αλλαγή στις σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας τόνισε ότι προς ωφέλεια των δύο φορέων, και κυρίως για τη στήριξη του λαού μας στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας, Εκκλησία και Πολιτεία κατέληξαν ότι σήμερα είναι ανάγκη, όσο ποτέ άλλοτε, να συνεργαστούν σε πολλούς τομείς, αρχής γενομένης από τη συνεργασία μας για το εκκλησιαστικό κτήμα Σχιστό - Σκαραμαγκάς. Αυτό το έργο η ίδια η Πολιτεία το ανακήρυξε σε στρατηγικής σημασίας και αυτό είναι ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής της στάσης της Πολιτείας, όπως επισήμανε, και υπογράμμισε με έμφαση: «Βλέπουμε τα γόνιμα και σημαντικά αποτελέσματα αυτής της επιλογής. Βλέπουμε πόσο ψηλά μπορούμε να φθάσουμε, όταν Πολιτεία και Εκκλησία συνεργάζονται κοινοπρακτικά, ισότιμα και αλληλοπεριχωρητικά για το κοινό καλό και προς όφελος του λαού. Από αυτή τη στάση, ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι η πατρίδα μας. Πατρίδα μας δεν είναι μόνο ο τόπος της ελληνικής επικράτειας, αλλά κυρίως όλοι όσοι βρισκόμαστε στο «εμείς», όσοι νιώθουμε αυτόν τον τόπο πατρίδα μας».

Στην πέμπτη και τελευταία ενότητα της εισήγησής του, ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε στην απόφαση 2-6-2022 του Ευρωδικαστηρίου για την υπόθεση του κτήματος της Βουλιαγμένης. Με την απόφαση αυτήν η Εκκλησία της Ελλάδος δικαιώνεται πλήρως, ενώ ανοίγει ο δρόμος για να ακολουθήσουν και άλλες ανάλογες περιπτώσεις.

Στον επίλογο, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Μακαριστός Προκαθήμενος είχε πει «Σεις οι νεώτεροι μην κοιτάτε το 96% της Εκκλησιαστικής Περιουσίας που χάθηκε. Αξιοποιήστε το 4%. Αυτούς τους βράχους, αυτές τις πέτρες, αυτό το χώμα να το κάνετε πνεύμα». Ιδού ένα όραμα, ιδού ένας στόχος. Και όλα αυτά μόνο για τον λαό μας και την πατρίδα μας».

Ακολούθησε συζήτηση επί της εισήγησης και συνήχθησαν συμπεράσματα. Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας θα συνεχίσει τις εργασίες της αύριο.