Ο Ισμαήλ Καανί ήρθε στο προσκήνιο της διεθνούς κοινότητας το 2020, όταν διορίστηκε ως διάδοχος του Κασέμ Σολεϊμανί, ο οποίος είχε σκοτωθεί σε επίθεση αμερικανικού drone κοντά στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης. 

Πρόσφατα, το όνομά του επανήλθε στη δημοσιότητα, καθώς όχι μόνο επέζησε από ισραηλινή επίθεση στη Βηρυτό, αλλά τώρα βρίσκεται υπό διερεύνηση από τις ιρανικές μυστικές υπηρεσίες και το θεοκρατικό καθεστώς της χώρας του. Οι υποψίες στρέφονται εναντίον του, καθώς υπάρχει η πιθανότητα να είναι ο πράκτορας της Μοσάντ που είχε καταφέρει να παρεισφρήσει στην Τεχεράνη, συλλέγοντας κρίσιμες πληροφορίες για προσωπικότητες όπως ο Ισμαήλ Χανίγια και ο Χασάν Νασράλα.

Σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ο Καανί κατέρρευσε την περασμένη Παρασκευή κατά τη διάρκεια ανάκρισης και μεταφέρθηκε αρχικά στο νοσοκομείο με υποψία καρδιακής προσβολής. Αφού έλαβε τις πρώτες βοήθειες, επέστρεψε στο σπίτι του, όπου φυλάσσεται υπό συνεχή επιτήρηση. Η ταυτότητα του Καανί παραμένει αμφιλεγόμενη, με δύο διαφορετικά πιστοποιητικά γέννησης να έχουν δημοσιοποιηθεί. Το ένα αναφέρει ότι γεννήθηκε στην πόλη Μασχάντ το 1959, ενώ το άλλο τον τοποθετεί στην περιοχή Μποτζνούρ το 1957. Λίγες πληροφορίες υπάρχουν σχετικά με την προσωπική του ζωή, την εκπαίδευσή του και την πορεία του εντός των Φρουρών της Επανάστασης. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι είναι πατέρας ενός γιου, γεγονός που έγινε γνωστό όταν ανέλαβε υψηλόβαθμες θέσεις στο ιρανικό στρατιωτικό κατεστημένο.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στα επίσημα αρχεία του Ιράν, τα οποία περιλαμβάνουν λεπτομερείς βιογραφίες των ανώτατων στρατιωτικών ηγετών και αξιωματούχων του καθεστώτος, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αναφορές για τη δράση του Ισμαήλ Καανί κατά τη διάρκεια της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979.

Η συνάντηση με τον Χαμενεΐ

Σε μία σπάνια συνέντευξή του το 2015 στην εφημερίδα «Ramz-e Obour», ο Καανί είχε παραδεχτεί ότι η συμβολή του στα γεγονότα του 1979 ήταν περιορισμένη. «Ήμουν παρών, όπως όλοι», δήλωσε, αναγνωρίζοντας πως δεν εντάχθηκε αμέσως στους Φρουρούς της Επανάστασης. Μόλις το 1980, έναν χρόνο μετά την επανάσταση, κατατάχθηκε σε μία μικρή μονάδα στην επαρχία Κορασάν.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Καανί ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος ήταν τότε μέλος θρησκευτικής επιτροπής στην ίδια περιοχή. Ο Καανί βρισκόταν ακόμα στα χαμηλότερα επίπεδα της στρατιωτικής ιεραρχίας, όμως η σχέση τους αναπτύχθηκε αργότερα, όταν αμφότεροι βρέθηκαν στις ανώτερες βαθμίδες της ιρανικής διοίκησης. Ο Καανί πέρασε από ειδική στρατιωτική εκπαίδευση και ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία των Φρουρών της Επανάστασης.

Το 1982, συναντήθηκε με τον Κασέμ Σολεϊμανί, τον άνθρωπο με τον οποίο θα συνέχιζε να συνεργάζεται στενά για χρόνια. Στη συνέντευξή του το 2015, ο Καανί τόνισε: «Ήμασταν όλοι παιδιά του πολέμου. Αυτό που μας ένωσε δεν ήταν η θρησκεία ή η καταγωγή μας, αλλά η εμπειρία του πολέμου. Πολεμήσαμε ο ένας δίπλα στον άλλον, κι έτσι γίναμε φίλοι».

Το στρατιωτικό ιστορικό του Ισμαήλ Καανί είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο. Έχει συμμετάσχει σε ορισμένες από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις των Φρουρών της Επανάστασης κατά τη δεκαετία του '80, όπως η επιχείρηση Ασούρα το 1984, όπου το σώμα κατέκτησε τα στρατηγικής σημασίας υψώματα Fasil και Garkoni. Η επιτυχία του στις επιχειρήσεις αυτές βοήθησε να εδραιωθεί η στενή του σχέση με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ.

Η σχέση με τον Χαμενεΐ και οι ανώτερες θέσεις

Μετά το τέλος του πολέμου, ο Καανί ανέλαβε την πρώτη σημαντική του θέση στους Φρουρούς της Επανάστασης ως αναπληρωτής αρχηγός της οργάνωσης. Από αυτήν τη θέση, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις συγκρούσεις με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του '90, καθώς και σε επιχειρήσεις καταπολέμησης των καρτέλ ναρκωτικών στην ίδια περιοχή. Αυτές οι αποστολές επανένωσαν τον Καανί με τον Κασέμ Σολεϊμανί, με τον οποίο συνεργάστηκαν στα ανώτερα κλιμάκια της διοίκησης των Φρουρών της Επανάστασης.

Από το 2000 έως το 2005, οι δύο στενοί συνεργάτες ανέλαβαν κορυφαίες θέσεις στην ειδική δύναμη Κουντς, με τον Σολεϊμανί ως επικεφαλής και τον Καανί ως το δεξί του χέρι. Μετά τον θάνατο του Σολεϊμανί το 2020, ο Καανί διορίστηκε ως διάδοχός του, αλλά δεν μπόρεσε ποτέ να κερδίσει την εκτίμηση που είχε ο προκάτοχός του.

«Ψίθυροι» για σχέσεις με τη Μοσάντ

Παρά την ανάληψη της ηγεσίας, ο Καανί αντιμετώπισε έντονες εσωτερικές αντιδράσεις στους Φρουρούς της Επανάστασης, οι οποίες επιδεινώθηκαν από τις φήμες για σχέσεις του με τη Μοσάντ και το Ισραήλ. Προσπαθώντας να αποκαταστήσει την εσωτερική συνοχή, προχώρησε σε δύο «εκκαθαρίσεις» εντός της οργάνωσης, κάτι που αύξησε τα ερωτηματικά και τις υποψίες γύρω από το όνομά του.

Η αποστολή στον Λίβανο και η μυστηριώδης σύλληψη

Μετά τον θάνατο του Χασάν Νασράλα, με τον οποίο είχε στενές σχέσεις, ο Καανί μετέβη στη Βηρυτό υπό άκρα μυστικότητα, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ότι το Ιράν θα συνεχίσει να στηρίζει τη Χεζμπολάχ. Η συνάντησή του με τον διάδοχο του Νασράλα, Σαφιεντίν, αποτέλεσε ένα από τα πιο κρίσιμα γεγονότα για το μέλλον της οργάνωσης, καθώς ο Σαφιεντίν βρέθηκε νεκρός, και ο Καανί εξαφανίστηκε για αρκετές ημέρες.

Όταν τελικά εμφανίστηκε ξανά, επέστρεψε επειγόντως στην Τεχεράνη, όπου συνελήφθη και ανακρίθηκε. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με καρδιακά προβλήματα. Πλέον, κατηγορείται από την ίδια του την οργάνωση για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ, με τις κατηγορίες να περιλαμβάνουν ακόμα και τη διαρροή της θέσης του Ισμαήλ Χανίγιε, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινή επιχείρηση τον περασμένο Ιούλιο στην Τεχεράνη.

Κατάσκοπος ή αποδιοπομπαίος τράγος;

Το αν ο Καανί είναι πράγματι κατάσκοπος ή ένας αποδιοπομπαίος τράγος της ιρανικής ηγεσίας παραμένει άγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι πως το Ισραήλ, ακόμη κι αν δεν εξοντώνει άμεσα τις ηγεσίες των εχθρών του, έχει τον τρόπο να αποσταθεροποιεί τις δομές τους και να τις αποσύρει από το προσκήνιο.