ΔΙΕΘΝΗ

Ιστορία και μύθοι της Παναγίας των Παρισίων

Από τον… Μοδούλη στη Ζαν ντ’ Αρκ κι από τα Γκαργκούιγ στις Πύλες του Διαβόλου

 16/04/2019 17:06

Ιστορία και μύθοι της Παναγίας των Παρισίων

Δήμητρα Μακρή

Η Νοτρ Νταμ, ένα από τα εμβληματικότερα σύμβολα του Παρισιού, της Γαλλίας, της γαλλικής κουλτούρας αλλά και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς καταστράφηκε μερικώς. Το σημείο μηδέν από το οποίο ξεκινά η χιλιομετρική μέτρηση της χώρας. Ο καθεδρικός Ναός που συγκεντρώνει κάθε χρόνο περί των 13 εκατομμυρίων επισκεπτών για να τον δουν και να τον θαυμάσουν. 

Αυτόν τον ναό ο οποίος από το βράδυ της Δευτέρας  βύθισε σε θρήνο, σοκ και δέος όλον τον κόσμο με την πυρκαγιά που ξέσπασε εντός του και τον κατέστρεψε μερικώς. Γιατί ακόμη κι αν τον συγκρίνει κάποιος με τον Πύργο του Άιφελ που είναι επίσης σύμβολο του Παρισιού και της Γαλλίας, ο μεν πρώτος αποτελεί σύμβολο μόλις 200 χρόνια, η Παναγία των Παρισίων βρίσκεται εκεί τα τελευταία… 850! Δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί την Πόλη του Φωτός χωρίς την Κυρία του!

Ιστορικά γεγονότα

Εξάλλου και τι δεν έχει συνδεθεί με αυτή την εκκλησία! Ιστορικά γεγονότα σημαντικά για τη χώρα και τον κόσμο. Τουλάχιστον 80 βασιλιάδες, 2 αυτοκράτορες, πέντε δημοκρατίες και 2 παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν περάσει από πάνω της χωρίς να την αγγίξουν… Ανάμεσα σε αυτά τα γεγονότα η ενθρόνιση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στις 2 Δεκεμβρίου του 1804, του αυτοκράτορα της Γαλλίας και μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ιστορίας. Μια ενθρόνιση που στόχο είχε να απομακρύνει τη Γαλλία από τον Οίκο των Βουρβώνων. Μάλιστα ήταν ο ίδιος ο Ναπολέων ο οποίος πήρε το στέμμα από τα χέρια του Πάπα Πίου 12ου και την έβαλε στο κεφάλι του. Ακόμη, ένα από τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν εντός της ήταν η βάφτιση της Ζαν ντ’ Αρκ. Μιας προσωπικότητας – κλειδί στον εκατονταετή πόλεμο και σύμβολο του γαλλικού έθνους. Ενός γενναίου κοριτσιού που ισχυρίστηκε πως είχε οράματα με τον Θεό κι έτσι κατόρθωσε να δώσει θάρρος σε ολόκληρη τη Γαλλία οδηγώντας την στον πόλεμο και καταφέρνοντας νίκες σε μάχες εναντίον των αγγλικών στρατευμάτων χάρη στη σοφή στρατιωτική τακτική της που ακολουθούσαν. Κατόπιν όμως κατηγορήθηκε ως τρελή και κάηκε ζωντανή στις 30 Μαΐου 1431. Ακόμη, με τη Νοτρ Νταμ έχουν συνδεθεί τα ονόματα του Ερίκου Στ΄ της Αγγλίας ο οποίος το 1431 ανέλαβε τον θρόνο της Γαλλίας. Καθώς επίσης εκεί τελέστηκε η επιμνημόσυνη δέηση του Σαρλ ντε Γκολ, του Ζορζ Πομπιντού ή του Φρανσουά Μιτεράν στη σύγχρονη ιστορία. Ο ναός επέζησε όλων αυτών όπως και των βανδαλισμών της Γαλλικής Επανάστασης. Όχι όμως της πυρκαγιάς...  

Υπήρχε ο Κουασιμόδος;

Υπάρχουν ωστόσο μερικοί μύθοι που σχετίζονται με τον Καθεδρικό Ναό γοτθικού ρυθμού που κέρδισε τις καρδιές όσων τον έχουν δει ή φανταστεί. Ποιοι είναι αυτοί; Ένας εξ αυτών είναι ο μύθος του Κουασιμόδου. Υπήρξε άραγε στην πραγματικότητα; Υπήρξε αλλά ήταν ένας καμπούρης γλύπτης ο οποίος εργαζόταν σε αυτήν στη διάρκεια μιας από τις ανακαινίσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων. Ο Βίκτορ Ουγκό έγραψε το διάσημο έργο του η Παναγία των Παρισίων το 1831 και με στόχο να πείσει το κοινό της εποχής πως η τέχνη του παρελθόντος, η τέχνη της γοτθικής αρχιτεκτονικής είχε περιπέσει σε μαρασμό και είχε απαξιωθεί. Κορυφαία κτίσματά της είτε ξηλώνονταν είτε κατεδαφίζονταν είτε λησμονούνταν. Έτσι σκοπός του Ουγκό έγινε να αναδείξει το κάλος και τη μοναδική αισθητική της εκκλησίας. Μάλιστα για να το πετύχει αυτό ο συγγραφέας έβγαλε εκτός του σκηνικού της εκκλησίας ελάχιστες σκηνές του αριστουργήματός του. Λέγεται πως εκείνη την εποχή για να  μπορέσει να το γράψει πέρασε πολύ καιρό κοντά στους γλύπτες. Σύμφωνα με τον μύθο ο Ουγκό γνώρισε τον καμπούρη γλύπτη και εμπνεύστηκε από αυτόν για να δημιουργήσει τον Κουασιμόδο, τον ήρωα του βιβλίου και μια από τις  πιο χαρακτηριστικές προσωπικότητες της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας την οποία ο Ντίσνεϊ μετέτρεψε και σε μια από τις διάσημες ταινίες του κινουμένων σχεδίων το 1996.


Τα γκαργούιγ

gargoyle.jpg

Ο έτερος μύθος αφορά τα αγάλματα που χρησιμεύουν ως κρήνη, τα γκαργκούιγ, αυτά τα πλάσματα από πέτρα που παρατηρούν από ψηλά ολόκληρη την πόλη και τα οποία επίσης έχουν πρωταγωνιστήσει σε διάφορες ταινίες. Το σίγουρο είναι πως τα παράξενα αγαλματίδια – μισά άνθρωποι μισά ζώα- έχουν μια παράξενη ίσως και διαβολική όψη. Η πραγματική τους χρήση είναι πως χρησιμεύουν για να φεύγει το νερό της βροχής. Ωστόσο πολλοί θεωρούν πως αντιπροσωπεύουν τα δαιμόνια τα οποία περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία για να εισέλθουν στην εκκλησία. Αξίζει να αναφερθεί πως σε όλο το κτίριο υπάρχουν 54 γκαργκούιγ πολλών και διαφορετικών μεγεθών.

Ένας από τους μύθους που συνδέεται με τα δαιμόνια αυτά σχετίζεται με τη  Ζαν ντ’ Αρκ.  Στη θέα και στη σκέψη πως οι κάτοικοι του Παρισιού είχαν ρίξει στην πυρά μια αθώα τα γκαργκούιγ ξύπνησαν από τον ύπνο τους πολύ ταραγμένα και θυμωμένα και στη διάρκεια της νύχτας επιτέθηκαν στους κατοίκους της γαλλικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τον μύθο το φως της ημέρας βρήκε εκατοντάδες πτώματα να καλύπτουν τους δρόμους του Παρισιού.

Αξίζει δε να αναφερθεί πως ο μύθος θέλει τα γκαργκούιγ ως αιώνιους επιθεωρητές να συνεχίζουν να παρακολουθούν τους Παριζιάνους με τα πέτρινά τους μάτια από ψηλά.


Η Πόρτα του Διαβόλου

notre-dame-paris-front-facade-lower.jpg

Η ιστορία μιλά για έναν νεαρό και φιλόδοξο  σιδερά, τον Μπισκορνέ, ο οποίος ανέλαβε το 13ο αιώνα να φέρει σε πέρας ένα μεγαλεπήβολο έργο: Να σκαλίσει τα αραβουργήματα στις πόρτες της εκκλησίας της Νοτρ Νταμ. Ο θρύλος λέει πως για να τα καταφέρει ζήτησε τη βοήθεια του διαβόλου με αντάλλαγμα την ψυχή του. Τελικά, έπειτα από κοπιαστική και πολύωρη εργασία, οι πόρτες τοποθετήθηκαν  στην εκκλησία. Και ήταν πραγματικά κομψοτεχνήματα. Όμως, κανείς δεν μπορούσε να τις ανοίξει, μέχρι και τον 19ο αιώνα όπου ένας άλλος σιδεράς έκανε τις απαραίτητες τροποποιήσεις! Οι πόρτες αυτές πήραν την ονομασία «οι πύλες του διαβόλου», εξαιτίας της υποτιθέμενης συμφωνίας του Μπισκορνέ.

Η γιορτή του Γαϊδάρου

Τέλος, μια από τις γιορτές που πραγματοποιούνταν ήταν η γιορτή του Γαϊδάρου. Κάθε 26 Δεκεμβρίου ένας πολίτης του Παρισιού εκλέγονταν για να γίνει «επίσκοπος». Αυτός ντυνόταν σαν επίσκοπος και ανέβαινε σε έναν γάιδαρο. Έπρεπε να διασχίσει τον εσωτερικό του ναού μέσα από τους πιστούς που χόρευαν μασκαρεμένοι. Στο τέλος αυτής της παρέλασης δειπνούσαν όλοι μαζί με ένα μεγάλο τσιμπούσι!  

Η Νοτρ Νταμ, ένα από τα εμβληματικότερα σύμβολα του Παρισιού, της Γαλλίας, της γαλλικής κουλτούρας αλλά και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς καταστράφηκε μερικώς. Το σημείο μηδέν από το οποίο ξεκινά η χιλιομετρική μέτρηση της χώρας. Ο καθεδρικός Ναός που συγκεντρώνει κάθε χρόνο περί των 13 εκατομμυρίων επισκεπτών για να τον δουν και να τον θαυμάσουν. 

Αυτόν τον ναό ο οποίος από το βράδυ της Δευτέρας  βύθισε σε θρήνο, σοκ και δέος όλον τον κόσμο με την πυρκαγιά που ξέσπασε εντός του και τον κατέστρεψε μερικώς. Γιατί ακόμη κι αν τον συγκρίνει κάποιος με τον Πύργο του Άιφελ που είναι επίσης σύμβολο του Παρισιού και της Γαλλίας, ο μεν πρώτος αποτελεί σύμβολο μόλις 200 χρόνια, η Παναγία των Παρισίων βρίσκεται εκεί τα τελευταία… 850! Δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί την Πόλη του Φωτός χωρίς την Κυρία του!

Ιστορικά γεγονότα

Εξάλλου και τι δεν έχει συνδεθεί με αυτή την εκκλησία! Ιστορικά γεγονότα σημαντικά για τη χώρα και τον κόσμο. Τουλάχιστον 80 βασιλιάδες, 2 αυτοκράτορες, πέντε δημοκρατίες και 2 παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν περάσει από πάνω της χωρίς να την αγγίξουν… Ανάμεσα σε αυτά τα γεγονότα η ενθρόνιση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στις 2 Δεκεμβρίου του 1804, του αυτοκράτορα της Γαλλίας και μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ιστορίας. Μια ενθρόνιση που στόχο είχε να απομακρύνει τη Γαλλία από τον Οίκο των Βουρβώνων. Μάλιστα ήταν ο ίδιος ο Ναπολέων ο οποίος πήρε το στέμμα από τα χέρια του Πάπα Πίου 12ου και την έβαλε στο κεφάλι του. Ακόμη, ένα από τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν εντός της ήταν η βάφτιση της Ζαν ντ’ Αρκ. Μιας προσωπικότητας – κλειδί στον εκατονταετή πόλεμο και σύμβολο του γαλλικού έθνους. Ενός γενναίου κοριτσιού που ισχυρίστηκε πως είχε οράματα με τον Θεό κι έτσι κατόρθωσε να δώσει θάρρος σε ολόκληρη τη Γαλλία οδηγώντας την στον πόλεμο και καταφέρνοντας νίκες σε μάχες εναντίον των αγγλικών στρατευμάτων χάρη στη σοφή στρατιωτική τακτική της που ακολουθούσαν. Κατόπιν όμως κατηγορήθηκε ως τρελή και κάηκε ζωντανή στις 30 Μαΐου 1431. Ακόμη, με τη Νοτρ Νταμ έχουν συνδεθεί τα ονόματα του Ερίκου Στ΄ της Αγγλίας ο οποίος το 1431 ανέλαβε τον θρόνο της Γαλλίας. Καθώς επίσης εκεί τελέστηκε η επιμνημόσυνη δέηση του Σαρλ ντε Γκολ, του Ζορζ Πομπιντού ή του Φρανσουά Μιτεράν στη σύγχρονη ιστορία. Ο ναός επέζησε όλων αυτών όπως και των βανδαλισμών της Γαλλικής Επανάστασης. Όχι όμως της πυρκαγιάς...  

Υπήρχε ο Κουασιμόδος;

Υπάρχουν ωστόσο μερικοί μύθοι που σχετίζονται με τον Καθεδρικό Ναό γοτθικού ρυθμού που κέρδισε τις καρδιές όσων τον έχουν δει ή φανταστεί. Ποιοι είναι αυτοί; Ένας εξ αυτών είναι ο μύθος του Κουασιμόδου. Υπήρξε άραγε στην πραγματικότητα; Υπήρξε αλλά ήταν ένας καμπούρης γλύπτης ο οποίος εργαζόταν σε αυτήν στη διάρκεια μιας από τις ανακαινίσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων. Ο Βίκτορ Ουγκό έγραψε το διάσημο έργο του η Παναγία των Παρισίων το 1831 και με στόχο να πείσει το κοινό της εποχής πως η τέχνη του παρελθόντος, η τέχνη της γοτθικής αρχιτεκτονικής είχε περιπέσει σε μαρασμό και είχε απαξιωθεί. Κορυφαία κτίσματά της είτε ξηλώνονταν είτε κατεδαφίζονταν είτε λησμονούνταν. Έτσι σκοπός του Ουγκό έγινε να αναδείξει το κάλος και τη μοναδική αισθητική της εκκλησίας. Μάλιστα για να το πετύχει αυτό ο συγγραφέας έβγαλε εκτός του σκηνικού της εκκλησίας ελάχιστες σκηνές του αριστουργήματός του. Λέγεται πως εκείνη την εποχή για να  μπορέσει να το γράψει πέρασε πολύ καιρό κοντά στους γλύπτες. Σύμφωνα με τον μύθο ο Ουγκό γνώρισε τον καμπούρη γλύπτη και εμπνεύστηκε από αυτόν για να δημιουργήσει τον Κουασιμόδο, τον ήρωα του βιβλίου και μια από τις  πιο χαρακτηριστικές προσωπικότητες της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας την οποία ο Ντίσνεϊ μετέτρεψε και σε μια από τις διάσημες ταινίες του κινουμένων σχεδίων το 1996.


Τα γκαργούιγ

gargoyle.jpg

Ο έτερος μύθος αφορά τα αγάλματα που χρησιμεύουν ως κρήνη, τα γκαργκούιγ, αυτά τα πλάσματα από πέτρα που παρατηρούν από ψηλά ολόκληρη την πόλη και τα οποία επίσης έχουν πρωταγωνιστήσει σε διάφορες ταινίες. Το σίγουρο είναι πως τα παράξενα αγαλματίδια – μισά άνθρωποι μισά ζώα- έχουν μια παράξενη ίσως και διαβολική όψη. Η πραγματική τους χρήση είναι πως χρησιμεύουν για να φεύγει το νερό της βροχής. Ωστόσο πολλοί θεωρούν πως αντιπροσωπεύουν τα δαιμόνια τα οποία περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία για να εισέλθουν στην εκκλησία. Αξίζει να αναφερθεί πως σε όλο το κτίριο υπάρχουν 54 γκαργκούιγ πολλών και διαφορετικών μεγεθών.

Ένας από τους μύθους που συνδέεται με τα δαιμόνια αυτά σχετίζεται με τη  Ζαν ντ’ Αρκ.  Στη θέα και στη σκέψη πως οι κάτοικοι του Παρισιού είχαν ρίξει στην πυρά μια αθώα τα γκαργκούιγ ξύπνησαν από τον ύπνο τους πολύ ταραγμένα και θυμωμένα και στη διάρκεια της νύχτας επιτέθηκαν στους κατοίκους της γαλλικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τον μύθο το φως της ημέρας βρήκε εκατοντάδες πτώματα να καλύπτουν τους δρόμους του Παρισιού.

Αξίζει δε να αναφερθεί πως ο μύθος θέλει τα γκαργκούιγ ως αιώνιους επιθεωρητές να συνεχίζουν να παρακολουθούν τους Παριζιάνους με τα πέτρινά τους μάτια από ψηλά.


Η Πόρτα του Διαβόλου

notre-dame-paris-front-facade-lower.jpg

Η ιστορία μιλά για έναν νεαρό και φιλόδοξο  σιδερά, τον Μπισκορνέ, ο οποίος ανέλαβε το 13ο αιώνα να φέρει σε πέρας ένα μεγαλεπήβολο έργο: Να σκαλίσει τα αραβουργήματα στις πόρτες της εκκλησίας της Νοτρ Νταμ. Ο θρύλος λέει πως για να τα καταφέρει ζήτησε τη βοήθεια του διαβόλου με αντάλλαγμα την ψυχή του. Τελικά, έπειτα από κοπιαστική και πολύωρη εργασία, οι πόρτες τοποθετήθηκαν  στην εκκλησία. Και ήταν πραγματικά κομψοτεχνήματα. Όμως, κανείς δεν μπορούσε να τις ανοίξει, μέχρι και τον 19ο αιώνα όπου ένας άλλος σιδεράς έκανε τις απαραίτητες τροποποιήσεις! Οι πόρτες αυτές πήραν την ονομασία «οι πύλες του διαβόλου», εξαιτίας της υποτιθέμενης συμφωνίας του Μπισκορνέ.

Η γιορτή του Γαϊδάρου

Τέλος, μια από τις γιορτές που πραγματοποιούνταν ήταν η γιορτή του Γαϊδάρου. Κάθε 26 Δεκεμβρίου ένας πολίτης του Παρισιού εκλέγονταν για να γίνει «επίσκοπος». Αυτός ντυνόταν σαν επίσκοπος και ανέβαινε σε έναν γάιδαρο. Έπρεπε να διασχίσει τον εσωτερικό του ναού μέσα από τους πιστούς που χόρευαν μασκαρεμένοι. Στο τέλος αυτής της παρέλασης δειπνούσαν όλοι μαζί με ένα μεγάλο τσιμπούσι!  

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία