Ένα παγωμένο πρωινό του Ιανουαρίου του 1895 στο Παρίσι, τέσσερις χιλιάδες στρατιώτες παρατάχθηκαν στο προαύλιο της Στρατιωτικής Ακαδημίας. Είναι η μέρα της καθαιρέσεως του Ντρέιφους. Ο υπεύθυνος για την εκτέλεση της αποφάσεως τον πλησιάζει αργά, ξηλώνει τα παράσημα και τα διακριτικά, ενώ ο άτυχος κατάδικος επαναλαμβάνει: «Είμαι αθώος, είμαι αθώος…».

Περτριγυρισμένος από τους συναδέλφους του, ένας σωματώδης Ούγγρος δημοσιογράφος, με μαύρο πυκνό μούσι και σκούρα μάτια, παρακολουθεί με σφιγμένη καρδιά την καθαίρεση του αξιωματικού. Η αγανάκτησή του μεγαλώνει, όταν ακούει το συγκεντρωμένο πλήθος να αναφωνεί: «Θάνατος στους Εβραίους!». Ακόμη κι αν ο Ντρέιφους είχε πουλήσει την πατρίδα του, αλλά γιατί του ρίχνουν ευθύνες, ως εκπρόσωπο ολόκληρου του γένους του. Ο δημοσιογράφος στρέφεται στον διπλανό του: «Πώς μπορεί κάποιος να νιώθει ευχαρίστηση, βλέποντας κάποιον να υποφέρει; Εντάξει, ο Ντρέιφους είναι προδότης, ένας προδότης όμως που εξακολουθεί να είναι άνθρωπος». «Ακριβώς. Οι Γάλλοι όμως δεν τον βλέπουν σαν άνθρωπο, αλλά σαν Εβραίο. Είναι άδικο, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα».

Ο Ούγγρος ονομάζεται Θεόδωρος Χερτσλ και αναστατώνεται από όλα τούτα που βλέπει και ακούει. Είναι ανταποκριτής στο Παρίσι της αυστριακής εφημερίδας Νόιε Φράι Πρέσσε (Νέος Ελεύθερος Τύπος). Είναι και ο ίδιος Εβραίος και έχει εκδιωχθεί από τη χώρα του. Λίγο αργότερα, και με αφορμή αυτά τα περιστατικά, συνειδητοποιούσε ποιός ήταν ο πραγματικός αγώνας των αδελφών του. 

Ήδη έγραφε ένα βιβλίο, με τίτλο «Η Γη της Επαγγελίας». Το εντέλει προφητικό βιβλίο αυτού του δημοσιογράφου τιτλοδοτήθηκε «Το Εβραϊκό κράτος», το τοποθετούσε στην Παλαιστίνη και βρήκε αμέσως απήχηση στους ομοεθνείς του και του έδωσε μεταφυσική διάσταση, λέγοντας: 

«Ο Χάινε, όταν έγραφε τα ποιήματά του, άκουγε το ελαφρύ φτερούγισμα ενός αγγέλου πάνω από το κεφάλι του. Το ίδιο φτερούγισμα ακούω κι εγώ». Ο σιωνισμός (η εβραϊκή άποψη για την απόκτηση πατρίδας) είχε πλέον το καταστατικό του και με τη βοήθεια του Ρότσιλντ θα ξεκινούσε την προσπάθεια εγκατάστασής του σε στέρεα γη, κόντρα στη «θεωρία της διασποράς». Το πρώτο σιωνιστικό συνέδριο οργανώθηκε το 1897 στη Βασιλεία της Ελβετίας. Εκεί αναπτύχθηκε από τον Χερτσλ η πρόταση για εγκατάσταση των Εβραίων στην Παλαιστίνη, εν μέσω πυκνών χειροκροτημάτων, για δεκαπέντε ολόκληρα λεπτά, όπως μαρτυρείται. 

Ξεκίνησαν συναντήσεις με το σουλτάνο (η Παλαιστίνη ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία), τον βασιλιά της Ιταλίας Βιττόριο Εμμανουέλε, τον Βρετανό πρωθυπουργό Τσάμπερλεν και τον πάπα Πίο Ι’. Οι αντιδράσεις ήταν αρκετές και κάποιοι πρότειναν την Αργεντινή, την Ουγκάντα, αλλά και τη Θεσσαλονίκη, μέρη δηλαδή με έντονη την παρουσία του εβραϊκού στοιχείου.

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ

Με την έναρξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, στην Παλαιστίνη κατοικούσαν 85.000 Εβραίοι. Με το τέλος του και τη γνωστή «υπόσχεση Μπαλφούρ», του υπουργού Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, άρχισε να εκπονείται το σχέδιο μεταφοράς Εβραίων στην περιοχή της Παλαιστίνης, η εφαρμογή του οποίου εντάθηκε με την έναρξη του δεύτερου μεγάλου πολέμου. Έτσι, το 1941 ο Μπεν Γκουριόν είχε στο Λονδίνο μία συζήτηση με τον Άγγλο υπουργό Αποικιών, το λόρδο Μόιν, φίλο του Τσόρτσιλ. 

Του είχε εκφράσει την προσδοκία τρία εκατομμύρια Εβραίοι να εγκατασταθούν στην Παλαιστίνη, σε βάθος δέκα ετών από το τέλος του πολέμου. «Τριακόσιες χιλιάδες το χρόνο; Μα πού θα χωρέσουν όλοι αυτοί;», αναφώνησε ο υπουργός. «Και το 1937 ο λόρδος Πάσφιλντ είχε πει στον Βάτσμαν ότι δεν υπήρχε ούτε χώρος για γάτες στην Παλαιστίνη, αλλά από τότε εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι συνέρρευσαν στη χώρα», απάντησε ο Μπεν Γκουριόν.

Ο λόρδος Μόυν έθεσε μία άλλη πρόταση στο διάλογο, προτείνοντας την ίδρυση εβραϊκού κράτους στην Ανατολική Πρωσσία, αφού θα είχαν εκδιώξει τους Γερμανούς από εκεί. Ο Μπεν Γκουριόν ανταπάντησε ότι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν με τους Γερμανούς, να τους διώξουν με τα πολυβόλα, αλλά η έδρα του εβραϊκού κράτους δεν μπορεί να είναι αλλού από την Παλαιστίνη. Όπως και να ’χει ο λόρδος Μόιν, δηλωμένος αντισιωνιστής δολοφονήθηκε από τη φανατική ομάδα «Στερν» στο Κάιρο το 1944.

Εντωμεταξύ είχε αρχίσει να ανεβαίνει η θερμοκρασία στο Ολοκαύτωμα, με την εξόντωση χιλιάδων αθώων στους θαλάμους αερίων. Ο μέγας μουφτής Χαντζ Αμίν Αλ Χουσεΐν, που είχε συνάντηση με τον Χίτλερ τον ενθάρρυνε στην πολιτική της εξόντωσης. Από το 1936 το σύνθημά του ήταν «Απαλλάξτε την Παλαιστίνη από τους Εβραίους», ενώ το 1943 διατράνωνε: «Άραβες, σηκωθείτε να παλέψετε για τα ιερά σας δικαιώματα. Εξοντώσατε τους Εβραίους, όπου κι αν βρίσκονται. Αυτό ικανοποιεί το Θεό, την Ιστορία και τη θρησκεία».

Απέναντι σε όλα αυτά οι Εβραίοι της Μέσης Ανατολής διασπάστηκαν και τα γεράκια των οργανώσεων «Στερν» και «Ιργκούν» στρέφονταν εναντίον των μετριοπαθών της «Χαγιάνα» και των Εγγλέζων. Με το τέλος του πολέμου οι Άγγλοι ζήτησαν αφοπλισμό των οργανώσεων και έλεγχο των μετακινούμενων Εβραίων. Στο πλαίσιο των συγκρούσεων τούτων, συνέβη και το χτύπημα στο πλοίο «Έξοδος», με 4.554 επιβαίνοντες Εβραίους. Μετά από απαγχονισμούς μελών της «Ιργκούν» και επιθέσεις των φανατικών εναντίον των Άγγλων, στις 14 Φεβρουαρίου 1947, η βρετανική κυβέρνηση δήλωνε ότι εγκατέλειπε την κηδεμονία της Παλαιστίνης. Ο δρόμος για τη δημιουργία του εβραϊκού κράτους είχε ανοίξει…

Ο ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΣ

Στις 13 Μαρτίου 1948 ο Μπεν Γκουριόν συγκάλεσε το υπουργικό, προκειμένου να λάβει έγκριση για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας. Μετά την τυπική επιβεβαίωση, την επόμενη μέρα, πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή στο μουσείο του Τελ Αβιβ, στην κορυφή του οποίου κυμάτιζε η σημαία της νέας πατρίδας. Ο πρωθυπουργός φορούσε ένα μπλε κοστούμι και στον τοίχο, όπισθεν του ήταν αναρτημένη η φωτογραφία του Θεόδωρου Χερτσλ.

Στις τέσσερις ακριβώς ο Μπεν Γκουριόν σηκώθηκε όρθιος και η μπάντα παιάνισε τον εθνικό ύμνο, τη «Χατικβά». Ο σεβάσμιος γέρος ξεκίνησε να διαβάζει τη διακήρυξη:

«Ανακηρύσσουμε την ίδρυση του Εβραϊκού κράτους στη Γη της Επαγγελίας, που θα φέρει το όνομα Μεντινάθ-Ισραήλ. Δηλώνουμε ότι από τη λήξη της αγγλικής εντολής την 14η Μαΐου 1948, τα μεσάνυκτα, και εν ονόματι του σχηματισμού σωμάτων, που πρόκειται να εκλεγούν, το Εθνικό Συμβούλιο θα ασκεί τις λειτουργίες προσωρινού Συμβουλίου της Επικρατείας και το Εθνικό Διευθυντήριο θα αποτελέσει την κυβέρνηση του εβραϊκού κράτους, που θα είναι γνωστό με το όνομα Ισραήλ.

Πιστοί στον Παντοδύναμο, υπογράφουμε αυτήν τη διακήρυξη στο έδαφος της πατρίδας, στην πόλη του Τελ Αβίβ, σε αυτήν τη συνεδρίαση της Προσωρινής Συνελεύσεως, που έλαβε χώρα την προηγουμένη του Σαμπάτ, στις 5 Ιγιάρ του έτους 5708 ή στις 14 Μαΐου 1948». Στο ίδιο εικοσιτετράωρο οι ΗΠΑ αναγνώριζαν το νέο κράτος και σε δύο ημέρες το έπραξε και η ΕΣΣΔ.

Στο ημερολόγιό του έγραφε ο Μπεν Γκουριόν: «Ενώ μόνον η χαρά βασίλευε στην ψυχή του Ισραήλ, εγώ ένιωθα βαθειά αμηχανία. Η δουλειά που μας περιμένει είναι σκληρή. Πρέπει να καταρτισθεί ένα πολιτικό, στρατιωτικό, διπλωματικό και διοικητικό σχέδιο. Δεν υπάρχει εξοπλισμός, χρήματα, εμπειροπόλεμα στρατεύματα».

Το πρώτο μέτρο ήταν η απαλλαγή από τις οργανώσεις που διαφωνούσαν. Οι εξτρεμιστές θρήνησαν κι αυτοί για την απόφαση, αλλά για αντίθετους λόγους από τους Άραβες. Όντας ακραίοι στις διεκδικήσεις τους, επέμεναν ότι η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσα και ότι δεν αναγνώριζαν το χωρισμό της πατρίδας.

Εν μέσω αυτής της γενικής ευφορίας, στις 15 Μαΐου 1948, τα χαράματα, τα αραβικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω από το Τελ Αβίβ και έριξαν τις πρώτες βόμβες τους. Συγχρόνως, τα επίγεια στρατεύματα είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται στα σύνορα του νέου κράτους. Συγχρόνως, άρχιζε και ένας πόλεμος χωρίς τελειωμό.

Εβραίοι εναντίον Άγγλων

Το πρωί της 22ας Ιουλίου 1946 ένα φορτηγό αυτοκίνητο σταμάτησε μπροστά στο ξενοδοχείο «Βασιλεύς Δαυίδ», έδρα της Βρετανικής Διοικήσεως της Ιερουσαλήμ. Οι διανομείς άρχισαν να ξεφορτώνουν δοχεία γάλατος. Για να κατεβείς στο υπόγειο έπρεπε να διέλθεις από το καφενείο «Ρεζάνς». Εκεί έγινε μία περίεργη συμπλοκή. Οι διανομείς, εγκαταλείποντας το ξεφόρτωμα, ρίχτηκαν πάνω στους νεαρούς θαμώνες της αίθουσας και τους κλείδωσαν σε ένα δωμάτιο. Δύο Άγγλοι στρατιώτες, οι οποίοι θέλησαν να επέμβουν, εκτελέσθηκαν με ένα περίστροφο.

Οι περίεργοι διανομείς κατευθύνθηκαν προς το υπόγειο του ξενοδοχείου. Έπρεπε να βιαστούν, γιατί στην πραγματικότητα τα δοχεία γάλατος περιείχαν 250 τόνους ΤΝΤ (τρινιτροτολουόλη) με μελανίτη. Το «Βασιλεύς Δαυίδ» θα ανατινασσόταν σε τριάντα λεπτά, περίπου. Ένας από τους άνδρες είχε ρυθμίσει τον ωρολογιακό μηχανισμό για τις 12.37’.

Βγαίνοντας από το υπόγειο οι άνδρες απελευθέρωσαν τους έγκλειστους Άραβες. Έπειτα ο αρχηγός τους αναφώνησε, ώστε να ακουστεί απ’ όλους: «Ακούστε όλοι σας. Το ξενοδοχείο θα ανατιναχτεί από στιγμή σε στιγμή». Την ίδια στιγμή, κάποιος από τους συντρόφους του έριξε στην είσοδο μία καπνογόνο βόμβα, ως προειδοποίηση. Ο καπνός που δημιουργήθηκε επέτρεψε στην ομάδα να διαφύγει. Στο εσωτερικό του ξενοδοχείου επικρατούσε πανικός. Ανάμεσα στις φωνές, ακούστηκε το κουδούνισμα ενός τηλεφώνου. Ο Βρετανός, ο οποίος σήκωσε το ακουστικό, άκουσε μια φωνή να του διαμηνύει: «Το ξενοδοχείο θα ανατιναχθεί από λεπτό σε λεπτό. Εκκενώσατε το».

Η ώρα πλησίαζε, ήταν ήδη 12.30’. Ξαφνικά ένας εκκωφαντικός θόρυβος έκρηξης τίναξε ολόκληρα πατώματα στον αέρα. Ολόκληρο το τετράγωνο ένιωσε και πληγώθηκε από την ανατίναξη. Μία ολόκληρη πτέρυγα ξενοδοχείου είχε κονιορτοποιηθεί. Παρά την προειδοποίηση, ήταν αδύνατον να εκκενωθεί ο χώρος σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Όταν ο κουρνιαχτός κατάκάθισε μετρήθηκαν 94 πτώματα, στη συντριπτική πλειοψηφία Άγγλων.

Στην Παλαιστίνη οι «κηδεμόνες» συνέλαβαν χιλιάδες άτομα, κάτι που ενέτεινε τις εβραϊκές αντιδράσεις. Λίγες ημέρες μετά ανατινάχθηκε το κτίριο «Ινκαμ Ταξ» και αργότερα, στο σιδηροδρομικό σταθμό της Ιερουσαλήμ, βόμβες τοποθετημένες σε βαλίτσες σκόρπισαν τον πανικό και τον τρόμο. Στις επόμενες συλλήψεις, το δόγμα «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» οδήγησε σε ομηρία Εγγλέζων αξιωματικών. Κι όταν οι Άγγλοι απαγχόνισαν Εβραίους της οργάνωσης « Ιργκούν», η απάντηση, όπως είχε διατυπωθεί και ως απειλή, ήταν δέκα αξιωματικοί των αντιπάλων στην αγχόνη. Ήταν ένας πρώτος κύκλος τρομοκρατίας στην περιοχή, έστω και με διαφορετικό «χρωματισμό».

Ημερολόγιο καταστρώματος

1895

Η καταδίκη Ντρέιφους ενισχύει τη σιωνιστική πεποίθηση του Θεόδωρου Χερτσλ για εγκατάσταση των Εβραίων σε μόνιμη πατρίδα

1896

Κυκλοφορεί το βιβλίο του Χερτσλ «Το εβραϊκό κράτος»

1897

Διοργανώνεται στη Βασιλεία της Ελβετίας το πρώτο σιωνιστικό συνέδριο

1909

Υψώνεται το Τελ Αβίβ

1925

Ίδρυση εβραϊκού πανεπιστημίου στον λόφο Σκόπους

1939

Κυκλοφορεί η «Λευκή Βίβλος» των Βρετανών, με προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης των

Εβραίων

1941

Ο Μπεν Γκουριόν διατυπώνει στον υπουργό Αποικιών Μόιν την επιμονή του για εγκατάσταση των Εβραίων στην Παλαιστίνη μετά τον πόλεμο

1944

Ο Μόιν δολοφονείται από ακραίους σιωνιστές

1946

Βομβιστική επίθεση των Εβραίων εναντίον του ξενοδοχείου «Βασιλεύς Δαυίδ»

1947

Φεβρουάριος, 14

Δήλωση των Βρετανών ότι εγκαταλείπουν την κηδεμονία της Παλαιστίνης

1948

Μάιος, 14

Ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ από τον Μπεν Γκουριόν

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22.10.2023

* ΦΩΤ. ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ