Ισχυρούς τριγμούς στα θεμέλια της οικονομικής δραστηριότητας, αφόρητες πιέσεις στα… πορτοφόλια των νοικοκυριών και φόβους για πισωγυρίσματα στην πορεία ανάταξης της οικονομίας προκαλεί το συνεχιζόμενο ράλι που καταγράφουν οι τιμές ρεύματος, φυσικού αερίου και πετρελαίου ενώ αν συνδυαστεί και με την διαρκή αβεβαιότητα που παράγει η πανδημία και οι μεταλλάξεις της συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ.

Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, ο πρωτογενής τομέας (βιοτεχνίες, βιομηχανίες, μεταποίηση) δοκιμάζεται σκληρά καθώς το ξέφρενο ράλι του κόστους ενέργειας εκτοξεύει τις λειτουργικές δαπάνες ενώ μέρος του κύματος αυξήσεων (και στις πρώτες ύλες) αναπόφευκτα θα περάσει στους καταναλωτές για να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις. Ειδικά οι μικρομεσαίοι δεν έχουν σχεδόν κανένα περιθώριο να υψώσουν τείχος ανοσίας στην… πανδημία αυξήσεων χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η επιβίωσή τους.

Υπό αυτό το πρίσμα, «άλμα» στο 4,8% έκανε ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφοντας νέο ρεκόρ, κάτι το οποίο καταδεικνύει το μεγάλο κύμα ανατιμήσεων στην ελληνική αγορά, ξυπνώντας πληθωριστικούς φόβους που αν γίνουν πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσουν ανυπέρβλητο εμπόδιο στο μαραθώνιο ανάκαμψης που καλείται να τρέξει η ελληνική οικονομία.

Από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Νοεμβρίου 2021 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Νοεμβρίου 2020 προέκυψε αύξηση 4,8% έναντι μείωσης 2,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2020 με το 2019.

Ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Νοέμβριο 2021, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο 2021, παρουσίασε αύξηση 0,5% έναντι μείωσης 0,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Τον Δεκέμβριο ο πληθωρισμός δεν αποκλείεται να ξεπεράσει το 5% με τα νοικοκυριά να καλούνται να βάλουν πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσουν βασικά αγαθά της καθημερινότητας.

Μία συνεχής άνοδος τιμών (καύσιμη ύλη στην άνοδο του πληθωρισμού) πρέπει αναπόφευκτα να συνοδευτεί από αυξήσεις μισθών για να ανταπεξέλθουν οι καταναλωτές στις ανατιμήσεις, συνθήκες οι οποίες εγκλωβίζουν την οικονομία σε έναν αέναο φαύλο κύκλο στασιμότητας, υποσκάπτοντας την αναπτυξιακή της δυναμική.

Ιλιγγιώδης είναι η επιβάρυνση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από την αλματώδη αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα. Το επιπλέον κόστος μπορεί να ξεπεράσει το 1,5 δισ. ευρώ τον μήνα.

Οι καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν δυσβάσταχτες αυξήσεις σε ρεύμα και φυσικό αέριο, γι’ αυτό και η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβριο και μετά, που ανακοινώθηκαν οι πρώτες επιδοτήσεις, αναπροσαρμόζει συνεχώς προς τα πάνω τα ποσά και τα αντίστοιχα κονδύλια για να περιορίσει κατά το δυνατόν τις επιβαρύνσεις. Η επιδότηση για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες τον μήνα από 9 ευρώ τον μήνα τον Σεπτέμβριο αυξήθηκε στα 18 ευρώ τον Οκτώβριο και σε 39 ευρώ τον Νοέμβριο και τα αντίστοιχα κονδύλια από 200 αρχικά σε 500 τον Οκτώβριο και κοντά στα 700 τον Νοέμβριο.

Το συνολικό κόστος του φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά αυξήθηκε από τις αρχές του έτους κατά 197,6% και του ρεύματος κατά 119,6%, συνεπεία της αύξησης της τιμής στη χονδρεμπορική τιμή κατά 235,6%. Κατά 36% έχει αυξηθεί από τις αρχές του έτους το πετρέλαιο θέρμανσης, κατά 30% το πετρέλαιο κίνησης και κατά 23% η αμόλυβδη βενζίνη.

Επιδοτήσεις και εκπτώσεις σταγόνα στον ωκεανό…

Σε μία προσπάθεια να υψωθεί ασπίδα προστασίας στην χιονοστιβάδα αυξήσεων στο κόστος ενέργειας που προκαλεί τρόμο στους πολίτες και προμηνύει έναν βαρύ χειμώνα, η κυβέρνηση προχωρά σε νέο πακέτο επιδοτήσεων σε ρεύμα και αέριο για να μετριάσει τον αντίκτυπο στα πορτοφόλια των νοικοκυριών. Λύση ναι μεν αναγκαία και αναπόφευκτη, περιορισμένης όμως ισχύος και εμβέλειας που δεν λύνει το πρόβλημα την ώρα που από τη νέα χρονιά οι επιδοτήσεις όλα δείχνουν πως θα κουρευτούν (ελέω των κανόνων της Κομισιόν) εστιάζοντας αποκλειστικά στους ευάλωτους με την εφαρμογή αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων. Για τις επιχειρήσεις, με τις νέες δράσεις που ανακοινώθηκαν, δεν λαμβάνεται καμία πρόνοια για την συγκράτηση του ενεργειακού κόστους…

Με την πρόσθετη ενίσχυση, υπολογίζεται πως οι πόροι που θα διατεθούν θα αγγίξουν τα 700 εκατ. ευρώ, ποσό που ακόμα δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς αντλείται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο χρηματοδοτείται με έσοδα από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων.

Για τον μήνα Δεκέμβριο, αυξάνεται η κρατική επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, για όλους τους καταναλωτές που είναι συνδεδεμένοι στη Χαμηλή Τάση. Το ύψος της στήριξης διαμορφώνεται από 130 ευρώ/MWh, σε 165 ευρώ/MWh για τις πρώτες 300 kWh. Ως εκ τούτου η επιδότηση ανέρχεται πλέον σε 49,5 ευρώ τον μήνα από 39 ευρώ τον μήνα.

Για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), η στήριξη τον Δεκέμβριο αυξάνεται σε 185 ευρώ/MWh από 150 ευρώ/MWh. Το ύψος της επιδότησης ανέρχεται σε 55,5 ευρώ τον μήνα από 45 ευρώ τον μήνα.

Έκπτωση για τους οικιακούς καταναλωτές φυσικού αερίου

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας προσφέρει έκπτωση 16% στη χονδρική τιμή προμήθειας για τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο και 40% για τον Δεκέμβριο. Το μέτρο αυτό συνεπάγεται έκπτωση για όλους τους οικιακούς καταναλωτές φυσικού αερίου, που θα ανέλθει σε 11 ευρώ ανά θερμική MWh τον Οκτώβριο, σε 16 ευρώ ανά θερμική MWh τον Νοέμβριο και σε 34 ευρώ ανά θερμική MWh.

Οι οικιακοί καταναλωτές θα έχουν επιπλέον μείωση κατά μέσο όρο 15 ευρώ ανά θερμική MWh από την αναστολή χρέωσης των τελών χρήσης δικτύου για τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Συνολικά, τον Νοέμβριο η έκπτωση για τα νοικοκυριά διαμορφώνεται σε 31 ευρώ ανά θερμική MWh και τον Δεκέμβριο σε 49 ευρώ ανά θερμική MWh.

Η ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες και δεν πρόκειται να υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών φυσικού αερίου πριν από τον Απρίλιο του 2022, όπως εκτιμούν οι περισσότεροι αναλυτές.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24-26 Δεκεμβρίου 2021