Σε αγώνα δρόμου για την είσπραξη βεβαιωθέντων οφειλών άνω των 50 ευρώ επιδίδονται οι οικονομικές υπηρεσίες δήμων ανά τη χώρα, σε μία προσπάθεια να γεμίσουν τα ταμεία, δεδομένου ότι έρχεται μία εξίσου δύσκολη χρονιά και οι πόροι από το κράτος είναι διαρκώς μειωμένοι, ενώ δεν φαίνεται να ανάβει πράσινο φως και για την απόδοση των παρακρατηθέντων πόρων.

Οι ανεξόφλητες οφειλές υπολογίζονται σε εκατομμύρια ευρώ στο σύνολο των δήμων, οι οποίοι από την περίοδο του COVID… χαλάρωσαν τα μέτρα είσπραξης, σεβόμενοι τις ανάγκες των πολιτών. Στο εξής όμως η κατάσταση αλλάζει και τα οικονομικά επιτελεία των ΟΤΑ προχωρούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, προκειμένου να εισπράξουν έως το τέλος του χρόνου ότι μπορούν από τους πολίτες που… ξέχασαν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.

Δεν είναι μάλιστα λίγες οι περιπτώσεις δήμων που προβαίνουν ακόμη και σε κατασχέσεις λογαριασμών για να πάρουν πίσω τα λεφτά τους, από πρόστιμα που επέβαλλαν, και προσαυξήσεις που έχουν βεβαιώσει εδώ και πολλά χρόνια, καθώς εάν δεν το πράξουν, θα παραγραφούν όπως γίνεται με όλες τις φορολογικές οφειλές.

Έτσι, ξεκινά ένα «σαφάρι» από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε παλιές κλήσεις π.χ. της Δημοτικής Αστυνομίας που έχουν βεβαιωθεί μέχρι και το 2008 και πρόκειται να παραγραφούν στο τέλος τους έτους, να πληρωθούν, όπως να πληρωθούν χρωστούμενα μισθώματα δημοτικών κτιρίων, παραβάσεις πολεοδομικού χαρακτήρα, ΤΑΠ, δημοτικά τέλη και άλλα.

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Έδεσσας Γιάννης Μουράτογλου παραδέχθηκε ότι οι δήμοι αναγκάζονται να βγουν στο «κυνήγι» της είσπραξης βεβαιωμένων εσόδων, καθώς αφενός απορρέει από το νόμο, αφετέρου χρειάζονται τα χρήματα, λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας.

«Επιπλέον με τα νέα δεδομένα για την παραγραφή όπου πλέον ισχύει πενταετία και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι δήμοι επιχειρούν να κάνουν ένα ξεκαθάρισμα στα ανείσπρακτα πρόστιμα (για ΤΑΠ, δημοτικά τέλη κ.λπ.), αλλά και τις κλήσεις. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να τα χάσουν, λόγω της παραγραφής» τόνισε ο κ. Μουράτογλου.

Κατασχέσεις ακόμη και απροειδοποίητες

Εξήγησε ότι η διαδικασία είναι συγκεκριμένη που ακολουθείται, ως προς τη βεβαίωση των οφειλών, την ενημέρωση των πολιτών με συγκεκριμένες προθεσμίες, μέχρι και το έσχατο μέτρο που είναι οι κατασχέσεις λογαριασμών.

«Δεν υπάρχει άλλος τρόπος και αναγκαστικά οι δήμοι, μεταξύ αυτών και ο δικός μας ο δήμος Έδεσσας, προβαίνουν σε κατασχέσεις λογαριασμών πολιτών ή και επιχειρήσεων, καθώς αν δεν γίνει αυτό οι οφειλές θα παραμείνουν ανεξόφλητες και στο τέλος θα παραγραφούν» σημείωσε ο δήμαρχος Έδεσσας.

Ανέφερε πάντως ότι εκτός από το γεγονός ότι τελειώνει η περίοδος χάριτος και η… χαλάρωση των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης που ίσχυε λόγω της πανδημίας, τελειώνει και η ανοχή των δημάρχων που κινδυνεύουν να τιμωρηθούν για παράβαση καθήκοντος αν το κράτος διαπιστώσει με ελέγχους του ότι δεν έγιναν όλα όσα έπρεπε για να εισπραχθούν οι οφειλές.

Μέχρι στιγμής κάθε δήμος προχωρά σε κατασχέσεις σε ένα σημαντικό αριθμό οφειλετών, αλλά, όπως είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ, έπεται συνέχεια καθώς ο νόμος προβλέπει προσωπικό καταλογισμό και στους δημοτικούς υπαλλήλους που δεν θα εισπράξουν τις οφειλές.

Ο ίδιος είπε ακόμη ότι το συνολικό ποσό ανείσπρακτων δεν μπορεί να υπολογιστεί, ωστόσο σε κάθε δήμο τα ποσά των οφειλών είναι πολύ μεγάλα. Πρόσθεσε πάντως ότι με βάση το νόμο μπορεί να γίνουν και γίνονται σε πολλούς δήμους απροειδοποίητες κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών σε όσους οφείλουν χρήματα πάνω από 50 ευρώ. «Ο νόμος εφαρμόζεται και προβλέπει αυστηρά μέτρα αναγκαστικών εισπράξεων σε όσους πολίτες έχουν χρέη στο δημοτικό ταμείο που κινδυνεύουν να διαγραφούν λόγο παρέλευσης πενταετίας» υπογράμμισε ο κ. Μουράτογλου.

Στους περισσότερους πάντως δήμους της Θεσσαλονίκης, όπως εξήγησαν αντιδήμαρχοι Οικονομικών η όλη διαδικασία εξελίσσεται ανεξάρτητα από τη διοίκηση του δήμου, η οποία δεν έχει τη δυνατότητα να την σταματήσει, επειδή κινδυνεύουν οι δημοτικοί υπάλληλοι με καταλογισμό των οφειλών που δεν θα εισπράξουν, ενώ κάποια στιγμή θα κληθούν να πληρώσουν από την τσέπη τους τη μη εφαρμογή του νόμου.

Σε αναγκαστικές κατασχέσεις λογαριασμών έχει προβεί και ο δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, και αφορούν σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Οικονομικών Μαρία Αποστολίδου, σε οφειλές για τα πάντα: κλήσεις, Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) ακόμη και ανεξόφλητα δημοτικά τέλη. «Ο νόμος ισχύει και τον εφαρμόζουμε, όχι στη λογική της τιμωρησίας, αλλά στη λογική της συμμόρφωσης. Πάντα ίσχυε, αλλά τώρα είναι πιο δεσμευτικός ο νόμος, που προβλέπει τις κατασχέσεις λογαριασμών, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή παρέλθει ο χρόνος, οι πολίτες απαλλάσσονται της υποχρέωσής τους να εξοφλήσουν τα χρέη τους» υπογράμμισε η αντιδήμαρχος.

Εξήγησε ότι όπως στους περισσότερους δήμους, έτσι και στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης τα ποσά που οφείλονται και γίνονται οι απαραίτητες διαδικασίες για την είσπραξή τους είναι πολύ μεγάλα.

Δήμος… αδειάζει λογαριασμούς

Στην Ελλάδα χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του δήμου Ηρακλείου στην Κρήτη που «άδειασε» ποσό 1,5 κατ. ευρώ από τις τραπεζικές καταθέσεις πολιτών του. Συγκεκριμένα στόχευσε τραπεζικούς λογαριασμούς 4.884 δημοτών και 350 επιχειρήσεων βάζει για πρόστιμα πενταετίας, ενώ μόνο για το 2018, προτού παρέλθει δηλαδή η παραγραφή λόγω πενταετίας, οι δημοτικές υπηρεσίες ετοιμάζονται να εισπράξουν οφειλές από 5.234 δημότες.

Οι οικονομικές υπηρεσίες του δήμου, κάνοντας χρήση το νέο θεσμικό πλαίσιο, προχώρησε σε μέτρα είσπραξης βεβαιωθέντων εσόδων για οφειλές άνω των 50 ευρώ.

Όπως γνωστοποίησε ο δήμος εδώ και πέντε χρόνια 4.884 δημότες οι οποίοι οφείλουν συνολικά πρόστιμα από κλήσεις 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ εκτός από τις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει και η βεβαίωση του τέλους παρεπιδημούντων του 2018. Δηλαδή είναι επιχειρήσεις εστίασης και τουριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν καταβάλει το 0,5% του τζίρου τους. Και στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχουν πρόστιμα που ισούται με άλλο μισό τοις εκατό και αυτό αφορά 350 επιχειρήσεις, που οφείλουν συνολικά 200.000 ευρώ.

Τι προβλέπει ο νόμος

Το «σαφάρι» των δήμων για τις εισπράξεις, προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο το οποίο επιβάλλει στους ΟΤΑ να προβούν σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης βεβαιωθέντων εσόδων για οφειλές άνω των 50 ευρώ, μέσω των οικονομικών υπηρεσιών τους.
Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σχετικό νόμο, οι δήμοι εξασφαλίζουν την είσπραξη των βεβαιωθέντων εσόδων εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε ετών, που αρχίζει από τη λήξη του έτους της ταμειακής τους βεβαίωσης.
Προκειμένου λοιπόν να επιτευχθεί η είσπραξη των εσόδων για οφειλές άνω των 50 ευρώ, οι δήμοι υποχρεούνται στη χρήση αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.

Η συνηθέστερη επιλογή είναι η κατάσχεση του οφειλόμενου ποσού από τα Τραπεζικά Ιδρύματα στα οποία έχουν λογαριασμούς οι πολίτες. Εκ της νομοθεσίας πάντως δεν απαιτείται η ενημέρωση των δημοτών στις περιπτώσεις κατάσχεσης χρημάτων.

Οι δήμοι παρέχουν στους δημότες τη διευκόλυνση τμηματικής καταβολής χρεών σε 12-24 δόσεις σύμφωνα με την πάγια ρύθμιση του Ν. 4646/2019. Για την ένταξη στην ρύθμιση απαιτείται σχετική αίτηση ή ηλεκτρονικό αίτημα του δημότη με συνημμένα δικαιολογητικά το Ε9 και το Εκκαθαριστικό Σημείωμα της ΑΑΔΕ του προηγούμενου έτους.

Ρύθμιση για χρέη προς τους δήμους

Το παράδοξο, σύμφωνα με δημάρχους, είναι το γεγονός ότι οι πολίτες δεν εξοφλούν τα χρέη τους και οι δήμοι αναγκάζονται να γίνουν οι «κακοί» της υπόθεσης, ενώ το κράτος δίνει από τον περασμένο Ιούνιο τη δυνατότητα σε όσους χρωστούν στους ΟΤΑ να τα διακανονίσουν. Συγκεκριμένα το υπουργείο Εσωτερικών εισήγαγε το καλοκαίρι νέα ρύθμιση που αφορά σε 36 έως 72 δόσεις καταβολής των οφειλών.

Στόχος του υπουργείου είναι με αυτή τη νέα ρύθμιση να αυξηθεί η εισπραξιμότητα των δήμων, τα ταμεία των οποίων… στενάζουν και παράλληλα να βελτιώσει τη ρευστότητα και την ταμειακή τους κατάσταση.

Ειδικότερα, για την πρώτη περίπτωση, η εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών προβλέπει ότι οφειλές προς τους δήμους που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1η Νοεμβρίου 2021 και έως την 1η Φεβρουαρίου 2023 μπορούν να ρυθμιστούν είτε σε 2 έως και 36 μηνιαίες δόσεις είτε σε 37 έως και 72 μηνιαίες δόσεις. Και αυτό, όπως σημειώνει, με ετήσιο επιτόκιο που υπολογίζεται με βάση το τελευταίο δημοσιευμένο μέσο ετήσιο επιτόκιο δανείων σε ευρώ χωρίς καθορισμένη διάρκεια αλληλόχρεων λογαριασμών που χορηγούνται από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό δημοσιεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, πλέον 0,25% στην πρώτη περίπτωση των 2 έως 36 δόσεων ή πλέον 1,5% στη δεύτερη περίπτωση των 37 έως 72 δόσεων. Πάντως η ρύθμιση οφειλών προς τους δήμους έως και σε 36 ή 72 δόσεις χάνεται σε περίπτωση μη καταβολής έστω και μιας μηνιαίας δόσης.

Με την εν λόγω ρύθμιση, η κυβέρνηση επιχειρεί να θωρακίζει περαιτέρω τους πολίτες στην αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης και του αυξημένου πληθωρισμού, παρέχοντας τους μία δέσμη ευνοϊκών ρυθμίσεων που διευκολύνουν τη διευθέτηση των οφειλών τους προς τους δήμους.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.11.2023