ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός του 2024 - Τι προβλέπει για μισθούς και φοροελαφρύνσεις

Ψηφίζεται στις 17 Δεκεμβρίου - Αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια - Θα συμπεριληφθεί το κονδύλι ύψους 352 εκατ. ευρώ που αφορά το «επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης» για τα ευάλωτα νοικοκυριά

 21/11/2023 11:22

Κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός του 2024 - Τι προβλέπει για μισθούς και φοροελαφρύνσεις
EUROKINISSI

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, παρέδωσε στον πρόεδρο της Βουλής, Κώστα Τασούλα, τον κρατικό προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2024 μαζί με όλα τα οικονομικά στοιχεία του κράτους.

Ο νέος κρατικός προϋπολογισμός μαζί με όλα τα οικονομικά στοιχεία του κράτους για το 2024 με τα οποία συνοδεύεται, παραδόθηκε σε στικάκι.

Όπως ανακοίνωσε ο κ. Τασούλας η συζήτηση του στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής θα ξεκινήσει στις 23, 24 και 27 Νοεμβρίου με διπλή συνεδρίαση.

Στην Ολομέλεια της Βουλής θα εισαχθεί προς συζήτηση την 13η Δεκεμβρίου, θα ολοκληρωθεί σε 5 συνεδριάσεις στις 17 Δεκεμβρίου τα μεσάνυχτα και αμέσως μετά θα διεξαχθεί η φανερή ονομαστική ψηφοφορία, η οποία είθισται να χαρακτηρίζεται και ως ψήφος εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση.

Κυρίαρχο στοιχείο του νέου προϋπολογισμού είναι η πρόβλεψη για αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια, μία αύξηση που κατά μέσο όρο θα είναι 1.476 ευρώ σε ετήσια βάση.

Αυξήσεις στις αποδοχές τους θα δουν επίσης και οι συνταξιούχοι κατά περίπου 3,05%, ενώ μισθωτοί και συνταξιούχοι με παιδιά θα έχουν μεγαλύτερη έκπτωση φόρου λόγω αύξησης του αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ που μεταφράζεται με αύξηση των καθαρών αποδοχών.

Στο περιεχόμενο του νέου προϋπολογισμού θα συμπεριληφθεί το κονδύλι ύψους 352 εκατ. ευρώ που αφορά το «επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης» για τα ευάλωτα νοικοκυριά που ανακοινώθηκε την περασμένη Πέμπτη και θα χορηγηθεί τον Δεκέμβριο σε 2,3 εκατ. ενώ οι δαπάνες του προϋπολογισμού σε ευαίσθητους τομείς, όπως η υγεία και η παιδεία, θα ενισχυθούν από τα έσοδα που προβλέπονται από τα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Στους κερδισμένους και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους από φυσικές καταστροφές θα κερδίσουν έκπτωση 10% στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Ο προϋπολογισμός του 2024, ενσωματώνει μόνιμες φοροελαφρύνσεις και εισοδηματικές ενισχύσεις ύψους 1,6 δισ. ευρώ για πάνω από 3 εκατ. νοικοκυριά ενώ η πρόβλεψη περί πρωτογενούς πλεονάσματος διαμορφώνεται στο 2,1% του ΑΕΠ έναντι 1,1% στον προϋπολογισμό του 2023.

Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 αναμένεται να μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εισοδήματος και την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων

Βασικό στόχο της κυβερνητικής πολιτικής από τις αρχές του 2023 αποτελούν η αύξηση των μισθών, η τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μείωση των ανισοτήτων.

Για αυτόν τον σκοπό, ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2023, υιοθετήθηκαν νέα μέτρα, όπως:

  • η αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ με μεσοσταθμική αύξηση 10% και κόστος 92 εκατ. ευρώ για το 2023 και 65 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής,
  • η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους με κόστος 202 εκατ. ευρώ ετησίως και στους συνταξιούχους με ετήσιο κόστος 274 εκατ. ευρώ, οι οποίες θεσπίστηκαν σε συνέχεια της μονιμοποίησης της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα,
  • η διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με κόστος 58,5 εκατ. ευρώ ετησίως,
  • η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του ΤΠΔΥ με ετήσιο κόστος 80 εκατ. ευρώ,
  • η καταβολή τον Μάρτιο 2023 εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης από 200 έως 300 ευρώ σε συνταξιούχους που δεν έλαβαν αύξηση στις συντάξεις τους το 2023 λόγω προσωπικής διαφοράς, με κόστος 280 εκατ. ευρώ,
  • η αύξηση της διάρκειας του επιδόματος μητρότητας σε εννέα μήνες για γυναίκες απασχολούμενες στον ιδιωτικό τομέα με κόστος 64 εκατ. ευρώ ετησίως και
  • η αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ και του ΕΦΚΑ κατά 8% από 1ης Μαΐου 2023 με κόστος 63 εκατ. ευρώ για το 2023 και 95 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής.

Επιπλέον, τον Απρίλιο 2023 αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός στα 780 ευρώ από το ποσό των 713 ευρώ.

Μετά τις διπλές εκλογές του Μαΐου - Ιουνίου 2023, τον σχηματισμό κυβέρνησης τον Ιούνιο 2023 και τις προγραμματικές δηλώσεις, εξαγγέλθηκε πλέγμα παρεμβάσεων, που αφορούσε στο δεύτερο εξάμηνο του έτους 2023 και το 2024, για την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων. Ειδικότερα, προβλέφθηκαν τα παρακάτω μέτρα:

  • αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού,
  • θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών - ΓΛΚ. Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024,
  • θεσμοθετείται μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών, στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 31 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),
  • παρέχεται τον Δεκέμβριο 2023 έκτακτη ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ, με δημοσιονομικό κόστος 107 εκατ. ευρώ, για την οικονομική στήριξη περίπου 750.000 συνταξιούχων με συντάξεις έως 1.600 ευρώ που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ,
  • μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),
  • αυξάνεται από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας από το 2024 στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • προβλέπεται ο διπλασιασμός του επιτυχημένου προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» με επιπλέον 375 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων, για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα έντονου στεγαστικού προβλήματος, ιδίως των νέων ατόμων και τη στήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού. Σημειώνεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανήλθε στο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 750 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα ταμειακά διαθέσιμα της ΔΥΠΑ και το υπόλοιπο από τις τράπεζες,
  • αυξάνεται αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 το πτητικό επίδομα για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως και
  • παρέχεται οικονομική στήριξη κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2023 σε ευάλωτα νοικοκυριά, που περιλαμβάνει τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ (μιάμιση μηνιαία δόση), τους δικαιούχους των αναπηρικών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και του e-ΕΦΚΑ (200 ευρώ), τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (50% της μηνιαίας δόσης), χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά με κύριες συντάξεις έως 700 ευρώ και ανασφάλιστους υπερήλικες (150 ευρώ). Το σύνολο των δικαιούχων εκτιμάται σε 2,3 εκατομμύρια, με δημοσιονομικό κόστος 352 εκατ. ευρώ.


Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:

  • από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς,
  • καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους και
  • αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. ευρώ.


Επιπλέον, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:

  • στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) και
  • στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:


α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),

β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και

γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).

Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 αναμένεται να μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Οι εν λόγω κατηγορίες αφορούν στις αστικές, προαστιακές, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές, στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και ζωολογικούς κήπους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, που περιλαμβάνουν μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας, φίλτρα και γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης καθώς και απινιδωτές.

Επιπροσθέτως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και στα ταξί αναμένεται να επεκταθεί για το πρώτο εξάμηνο του έτους 2024, με εκτιμώμενο κόστος 77 εκατ. ευρώ για έξι μήνες.

Ο μειωμένος συντελεστής δεν αναμένεται να επεκταθεί στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 37 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ανωτέρω επεκτάσεων εκτιμάται σε 382 εκατ. ευρώ για το 2024.

Βραχυχρόνιες μισθώσεις

Επιπρόσθετα, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών συνεπειών στην κτηματαγορά και τα ενοίκια, εισάγεται η υποχρέωση για τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ το εισόδημα που αποκτάται από τα νομικά πρόσωπα και τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου, θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και υπόκειται σε ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων. Επιπλέον, αυστηροποιούνται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης καθώς και τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.


Πληθωρισμός (εθνικός δείκτης): Αναμένεται περαιτέρω πτώση στο 2,6%.
Ανάπτυξη: Προβλέπεται αύξηση 2,9% έναντι 2,4% φέτος.
Ανεργία: Προβλέπεται περαιτέρω πτώση κάτω από 10%, σε ποσοστό 9,9% με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού ή 9% με βάση τους εθνικούς λογαριασμούς.
Δημόσιο χρέος: Συνεχίζει την κάθετη πτώση και αναμένεται να πέσει στο 152,2% του ΑΕΠ, από 171,4% το 2022 και 159,3% το 2023.

Παροχές στην τσέπη

Ο νέος Προϋπολογισμός ενσωματώνει και πολλές ακόμα παροχές για μισθωτούς και συνταξιούχους, οι οποίες είχαν προαναγγελθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.

Με τα νέα δεδομένα:

1 Δημόσιο: Με το νέο Μισθολόγιο οι εργαζόμενοι το 2024 θα πάρουν αύξηση 70 ευρώ στον βασικό μισθό, επίδομα τέκνων στο Δημόσιο (20-50 ευρώ), έμμεση αύξηση λόγω έκπτωσης φόρου σε όσους έχουν παιδιά (6,5-18 ευρώ) ή και μεγαλύτερες αυξήσεις όσοι υπηρετούν σε θέσεις ευθύνης.

2 Κύριες συντάξεις: Θα αυξηθούν τουλάχιστον 3% (περίπου 10-25 ευρώ τον μήνα).

3 Ιδιωτικός τομέας: Από τον Φεβρουάριο ξεκινούν να καταβάλλονται ξανά οι τριετίες (αύξηση 78 ευρώ μεικτά) ενώ τον Απρίλιο θα δουν αύξηση και όσοι αμείβονται με τα ελάχιστα όρια των συλλογικών συμβάσεων (τουλάχιστον από 20 έως 40 ευρώ στον κατώτατο μισθό).

Μέσα στη χρονιά αυξάνονται επίσης τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ και ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ κατά 10-15 ευρώ, το επίδομα μητρότητας για επαγγελματίες και αγρότισσες (έως 630 ευρώ τον μήνα) ενώ μειώνεται 10% ο ΕΝΦΙΑ σε όσους κάνουν ασφάλιση κατοικίας (ελάφρυνση 25-100 ευρώ).

Κίνδυνοι

Παρ’ όλα αυτά, στο κείμενο του νέου Προϋπολογισμού καταγράφονται και κίνδυνοι για τη διαμόρφωση του ρυθμού ανάπτυξης τόσο για το 2023 όσο και για το 2024. Αυτοί συνοψίζονται στο ενδεχόμενο περαιτέρω επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας, στις δυσμενείς διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις (Μέση Ανατολή, Ουκρανία), στη διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλότερα του αναμενομένου επίπεδα, στην όξυνση της ενεργειακής κρίσης, σε ακραία κλιματικά φαινόμενα, στη συνέχιση της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ και την πορεία απορρόφησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Στον αντίποδα, το καλό σενάριο για τη νέα χρονιά θα ήταν μια ταχύτερη του αναμενομένου αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, ακόμη και μια ευνοϊκότερη εξέλιξη της τουριστικής κίνησης το 2024, που θα μπορούσαν να συμβάλουν σε ακόμα υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, πάνω από το 3% του ΑΕΠ.




Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, παρέδωσε στον πρόεδρο της Βουλής, Κώστα Τασούλα, τον κρατικό προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2024 μαζί με όλα τα οικονομικά στοιχεία του κράτους.

Ο νέος κρατικός προϋπολογισμός μαζί με όλα τα οικονομικά στοιχεία του κράτους για το 2024 με τα οποία συνοδεύεται, παραδόθηκε σε στικάκι.

Όπως ανακοίνωσε ο κ. Τασούλας η συζήτηση του στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής θα ξεκινήσει στις 23, 24 και 27 Νοεμβρίου με διπλή συνεδρίαση.

Στην Ολομέλεια της Βουλής θα εισαχθεί προς συζήτηση την 13η Δεκεμβρίου, θα ολοκληρωθεί σε 5 συνεδριάσεις στις 17 Δεκεμβρίου τα μεσάνυχτα και αμέσως μετά θα διεξαχθεί η φανερή ονομαστική ψηφοφορία, η οποία είθισται να χαρακτηρίζεται και ως ψήφος εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση.

Κυρίαρχο στοιχείο του νέου προϋπολογισμού είναι η πρόβλεψη για αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια, μία αύξηση που κατά μέσο όρο θα είναι 1.476 ευρώ σε ετήσια βάση.

Αυξήσεις στις αποδοχές τους θα δουν επίσης και οι συνταξιούχοι κατά περίπου 3,05%, ενώ μισθωτοί και συνταξιούχοι με παιδιά θα έχουν μεγαλύτερη έκπτωση φόρου λόγω αύξησης του αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ που μεταφράζεται με αύξηση των καθαρών αποδοχών.

Στο περιεχόμενο του νέου προϋπολογισμού θα συμπεριληφθεί το κονδύλι ύψους 352 εκατ. ευρώ που αφορά το «επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης» για τα ευάλωτα νοικοκυριά που ανακοινώθηκε την περασμένη Πέμπτη και θα χορηγηθεί τον Δεκέμβριο σε 2,3 εκατ. ενώ οι δαπάνες του προϋπολογισμού σε ευαίσθητους τομείς, όπως η υγεία και η παιδεία, θα ενισχυθούν από τα έσοδα που προβλέπονται από τα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Στους κερδισμένους και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους από φυσικές καταστροφές θα κερδίσουν έκπτωση 10% στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Ο προϋπολογισμός του 2024, ενσωματώνει μόνιμες φοροελαφρύνσεις και εισοδηματικές ενισχύσεις ύψους 1,6 δισ. ευρώ για πάνω από 3 εκατ. νοικοκυριά ενώ η πρόβλεψη περί πρωτογενούς πλεονάσματος διαμορφώνεται στο 2,1% του ΑΕΠ έναντι 1,1% στον προϋπολογισμό του 2023.

Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 αναμένεται να μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εισοδήματος και την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων

Βασικό στόχο της κυβερνητικής πολιτικής από τις αρχές του 2023 αποτελούν η αύξηση των μισθών, η τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μείωση των ανισοτήτων.

Για αυτόν τον σκοπό, ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2023, υιοθετήθηκαν νέα μέτρα, όπως:

  • η αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ με μεσοσταθμική αύξηση 10% και κόστος 92 εκατ. ευρώ για το 2023 και 65 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής,
  • η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους με κόστος 202 εκατ. ευρώ ετησίως και στους συνταξιούχους με ετήσιο κόστος 274 εκατ. ευρώ, οι οποίες θεσπίστηκαν σε συνέχεια της μονιμοποίησης της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα,
  • η διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με κόστος 58,5 εκατ. ευρώ ετησίως,
  • η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του ΤΠΔΥ με ετήσιο κόστος 80 εκατ. ευρώ,
  • η καταβολή τον Μάρτιο 2023 εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης από 200 έως 300 ευρώ σε συνταξιούχους που δεν έλαβαν αύξηση στις συντάξεις τους το 2023 λόγω προσωπικής διαφοράς, με κόστος 280 εκατ. ευρώ,
  • η αύξηση της διάρκειας του επιδόματος μητρότητας σε εννέα μήνες για γυναίκες απασχολούμενες στον ιδιωτικό τομέα με κόστος 64 εκατ. ευρώ ετησίως και
  • η αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ και του ΕΦΚΑ κατά 8% από 1ης Μαΐου 2023 με κόστος 63 εκατ. ευρώ για το 2023 και 95 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής.

Επιπλέον, τον Απρίλιο 2023 αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός στα 780 ευρώ από το ποσό των 713 ευρώ.

Μετά τις διπλές εκλογές του Μαΐου - Ιουνίου 2023, τον σχηματισμό κυβέρνησης τον Ιούνιο 2023 και τις προγραμματικές δηλώσεις, εξαγγέλθηκε πλέγμα παρεμβάσεων, που αφορούσε στο δεύτερο εξάμηνο του έτους 2023 και το 2024, για την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων. Ειδικότερα, προβλέφθηκαν τα παρακάτω μέτρα:

  • αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού,
  • θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών - ΓΛΚ. Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024,
  • θεσμοθετείται μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών, στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 31 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),
  • παρέχεται τον Δεκέμβριο 2023 έκτακτη ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ, με δημοσιονομικό κόστος 107 εκατ. ευρώ, για την οικονομική στήριξη περίπου 750.000 συνταξιούχων με συντάξεις έως 1.600 ευρώ που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ,
  • μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),
  • αυξάνεται από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας από το 2024 στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • προβλέπεται ο διπλασιασμός του επιτυχημένου προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» με επιπλέον 375 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων, για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα έντονου στεγαστικού προβλήματος, ιδίως των νέων ατόμων και τη στήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού. Σημειώνεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανήλθε στο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 750 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα ταμειακά διαθέσιμα της ΔΥΠΑ και το υπόλοιπο από τις τράπεζες,
  • αυξάνεται αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 το πτητικό επίδομα για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως και
  • παρέχεται οικονομική στήριξη κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2023 σε ευάλωτα νοικοκυριά, που περιλαμβάνει τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ (μιάμιση μηνιαία δόση), τους δικαιούχους των αναπηρικών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και του e-ΕΦΚΑ (200 ευρώ), τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (50% της μηνιαίας δόσης), χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά με κύριες συντάξεις έως 700 ευρώ και ανασφάλιστους υπερήλικες (150 ευρώ). Το σύνολο των δικαιούχων εκτιμάται σε 2,3 εκατομμύρια, με δημοσιονομικό κόστος 352 εκατ. ευρώ.


Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:

  • από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς,
  • καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους και
  • αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. ευρώ.


Επιπλέον, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:

  • στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
  • στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) και
  • στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:


α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),

β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και

γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).

Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 αναμένεται να μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Οι εν λόγω κατηγορίες αφορούν στις αστικές, προαστιακές, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές, στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και ζωολογικούς κήπους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, που περιλαμβάνουν μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας, φίλτρα και γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης καθώς και απινιδωτές.

Επιπροσθέτως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και στα ταξί αναμένεται να επεκταθεί για το πρώτο εξάμηνο του έτους 2024, με εκτιμώμενο κόστος 77 εκατ. ευρώ για έξι μήνες.

Ο μειωμένος συντελεστής δεν αναμένεται να επεκταθεί στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 37 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ανωτέρω επεκτάσεων εκτιμάται σε 382 εκατ. ευρώ για το 2024.

Βραχυχρόνιες μισθώσεις

Επιπρόσθετα, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών συνεπειών στην κτηματαγορά και τα ενοίκια, εισάγεται η υποχρέωση για τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ το εισόδημα που αποκτάται από τα νομικά πρόσωπα και τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου, θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και υπόκειται σε ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων. Επιπλέον, αυστηροποιούνται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης καθώς και τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.


Πληθωρισμός (εθνικός δείκτης): Αναμένεται περαιτέρω πτώση στο 2,6%.
Ανάπτυξη: Προβλέπεται αύξηση 2,9% έναντι 2,4% φέτος.
Ανεργία: Προβλέπεται περαιτέρω πτώση κάτω από 10%, σε ποσοστό 9,9% με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού ή 9% με βάση τους εθνικούς λογαριασμούς.
Δημόσιο χρέος: Συνεχίζει την κάθετη πτώση και αναμένεται να πέσει στο 152,2% του ΑΕΠ, από 171,4% το 2022 και 159,3% το 2023.

Παροχές στην τσέπη

Ο νέος Προϋπολογισμός ενσωματώνει και πολλές ακόμα παροχές για μισθωτούς και συνταξιούχους, οι οποίες είχαν προαναγγελθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.

Με τα νέα δεδομένα:

1 Δημόσιο: Με το νέο Μισθολόγιο οι εργαζόμενοι το 2024 θα πάρουν αύξηση 70 ευρώ στον βασικό μισθό, επίδομα τέκνων στο Δημόσιο (20-50 ευρώ), έμμεση αύξηση λόγω έκπτωσης φόρου σε όσους έχουν παιδιά (6,5-18 ευρώ) ή και μεγαλύτερες αυξήσεις όσοι υπηρετούν σε θέσεις ευθύνης.

2 Κύριες συντάξεις: Θα αυξηθούν τουλάχιστον 3% (περίπου 10-25 ευρώ τον μήνα).

3 Ιδιωτικός τομέας: Από τον Φεβρουάριο ξεκινούν να καταβάλλονται ξανά οι τριετίες (αύξηση 78 ευρώ μεικτά) ενώ τον Απρίλιο θα δουν αύξηση και όσοι αμείβονται με τα ελάχιστα όρια των συλλογικών συμβάσεων (τουλάχιστον από 20 έως 40 ευρώ στον κατώτατο μισθό).

Μέσα στη χρονιά αυξάνονται επίσης τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ και ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ κατά 10-15 ευρώ, το επίδομα μητρότητας για επαγγελματίες και αγρότισσες (έως 630 ευρώ τον μήνα) ενώ μειώνεται 10% ο ΕΝΦΙΑ σε όσους κάνουν ασφάλιση κατοικίας (ελάφρυνση 25-100 ευρώ).

Κίνδυνοι

Παρ’ όλα αυτά, στο κείμενο του νέου Προϋπολογισμού καταγράφονται και κίνδυνοι για τη διαμόρφωση του ρυθμού ανάπτυξης τόσο για το 2023 όσο και για το 2024. Αυτοί συνοψίζονται στο ενδεχόμενο περαιτέρω επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας, στις δυσμενείς διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις (Μέση Ανατολή, Ουκρανία), στη διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλότερα του αναμενομένου επίπεδα, στην όξυνση της ενεργειακής κρίσης, σε ακραία κλιματικά φαινόμενα, στη συνέχιση της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ και την πορεία απορρόφησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Στον αντίποδα, το καλό σενάριο για τη νέα χρονιά θα ήταν μια ταχύτερη του αναμενομένου αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, ακόμη και μια ευνοϊκότερη εξέλιξη της τουριστικής κίνησης το 2024, που θα μπορούσαν να συμβάλουν σε ακόμα υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, πάνω από το 3% του ΑΕΠ.




ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία