«Όλοι μαζί θα πατήσουμε γκάζι για την Αμφίπολη. Τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια στοίχισαν πολύ για το μνημείο. Θα πρέπει τώρα να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο». Αυτό είναι μεταξύ άλλων το μήνυμα που στέλνει στους Μακεδόνες, και όχι μόνο, η αρχαιολόγος και τομεάρχης Πολιτισμού πλέον της ΠΚΜ, Κατερίνα Περιστέρη, στην πρώτη της συνέντευξη μετά την… επιστροφή της στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης. 

Η κ. Περιστέρη, μιλώντας στη «ΜτΚ», αποκαλύπτει πως τα προηγούμενα χρόνια με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ της απαγορεύτηκε η είσοδος στο μνημείο. 

Όπως λέει, το ενδιαφέρον της για την αναστήλωση και τη μετατροπή του μνημείου σε επισκέψιμο χώρο ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που απάντησε θετικά στην πρόσκληση του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα να είναι υποψήφια μαζί του στις προηγούμενες εκλογές.

Η γνωστή σε όλους αρχαιολόγος, που έχει συνδέσει το όνομά της με τις Σφίγγες, την Καρυάτιδα, το ψηφιδωτό της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Άδη και τον Ηφαιστίωνα σχολιάζει πως και η ίδια και το μνημείο πολεμήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση και πως πλέον η Αμφίπολη θα συμβάλει στην ανάπτυξη όλης της περιοχής. Εκτιμά δε ότι ο τύμβος Καστά μπορεί να γίνει επισκέψιμος σε περίπου δύο χρόνια.

Τη δεδομένη στιγμή σε ποιο σημείο βρισκόμαστε στην Αμφίπολη;

Αυτήν τη στιγμή, με την ανάληψη του υπουργείου από την κ. Μενδώνη, έχουμε καταρχάς άλλη αντιμετώπιση του έργου από το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού. Έχουμε θετική την περιφέρεια και θετικό το υπουργείο για το έργο. Βλέπουμε να γίνεται μία επανεκκίνηση, γιατί τέσσερα χρόνια πήγαν πίσω πολλά πράγματα. 

Τώρα θα γίνει μία προσπάθεια για τη συντήρηση, τη στερέωση, την αναστήλωση του τύμβου, για να μπορέσει το μνημείο να γίνει το συντομότερο δυνατό επισκέψιμο. Ασχολήθηκα με την πολιτική γιατί ήθελα να αγωνιστώ για το μνημείο στο πλευρό του Απόστολου Τζιτζικώστα, που με τίμησε με την επιλογή του. Υπενθυμίζω πως υπάρχει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, που πρέπει να ξοδευτεί για το καλό του μνημείου.

Σε πόσο καιρό εκτιμάτε ότι το μνημείο θα μπορεί να γίνει επισκέψιμο;

Αυτό εξαρτάται από τις εργασίες του υπουργείου. Δυστυχώς, για τέσσερα χρόνια είχαμε καθυστέρηση των εργασιών. Πιστεύω ότι σε μια διετία θα μπορέσουμε να δείξουμε κάτι στον κόσμο.

Το κεφάλι της σφίγγας τοποθετήθηκε στο Μουσείο της Αμφίπολης, με τον κόσμο να σπεύδει να το δει από κοντά.

Τη σφίγγα δεν την τοποθέτησαν σωστά. Την έβαλαν μέσα σε μια προθήκη. Η σφίγγα ήταν σε ύψος δυο μέτρα, αρκετά ψηλά, για να το βλέπουν οι άνθρωποι. Το δε ενημερωτικό φυλλάδιο που τυπώθηκε είναι «αχαρακτήριστο». Δεν εξηγεί τίποτα, ούτε για την ανασκαφή ούτε για τη σφίγγα. Το ενημερωτικό θα ξαναγραφτεί από μένα και το κεφάλι της σφίγγας θα τοποθετηθεί σωστά.

Ο κόσμος αγάπησε την Αμφίπολη, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ όχι;

Λυπάμαι που τέσσερα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ δεν στάθηκε στο πλευρό μας.

Αληθεύει πως δεν σας επέτρεπαν την είσοδο στον τύμβο αλλά και το Μουσείο της Αμφίπολης;

Ναι, βέβαια. Δεν με αφήναν. Από τη στιγμή που συνταξιοδοτήθηκα το 2016, δεν είχα πρόσβαση ούτε στο μουσείο για να μελετήσω και να δω τα ευρήματα που εγώ με τους συνεργάτες μου βγάλαμε. Είχα επίσης απαγόρευση εισόδου και για την ανασκαφή την ίδια. Είναι απαράδεκτα πράγματα αυτά!

Επιδιώξατε να επικοινωνήσετε τότε με τους υπουργούς ή και τον ίδιο τον πρωθυπουργό;

Δεν ήθελαν. Είχα πει πως όπως ήρθε ο Σαμαράς θα μπορούσε να έρθει και ο Τσίπρας. Αλλά δεν συνέβη ποτέ αυτό.

Ήθελαν δηλαδή να βάλουν εσάς στο «γύψο» και έβαλαν στο «γύψο» ολόκληρο το μνημείο;

Δεν ήταν κάτι προσωπικό. Εγώ είμαι ανασκαφέας. Αγαπάω το μνημείο, το έφερα στο φως και δεν μπορώ να καταλάβω όλον αυτόν τον πόλεμο που έγινε.

Πολλοί θεωρούν ότι η Αμφίπολη έχει ταυτιστεί με τη Νέα Δημοκρατία. Τι απαντάτε;

Ο πολιτισμός δεν μπορεί να ταυτιστεί με κόμματα. Το μνημείο αυτό δεν έχει χρώματα. Είναι ένας πολιτιστικός πλούτος για την πατρίδα μας και καλό θα ήταν να τον αξιοποιήσουμε για την ανάπτυξη και την ανάδειξη του τόπου μας.

Ο κόσμος της Αμφίπολης ζητά τη συνέχιση της ανασκαφής και όχι μόνο την ανάδειξη του μνημείου.

Πρέπει να διευκρινίσουμε κάτι. Υπήρχε αρχικά ένας γήλοφος που ήταν αρχαϊκή νεκρόπολη. Πολλοί τάφοι σκάφτηκαν από τον αείμνηστο Δημήτρη Λαζαρίδη τη δεκαετία του ’60, χωρίς ωστόσο να έχει εντοπιστεί ούτε ο περίβολος ούτε ο τάφος. Όλος ο λόφος ήταν νεκρόπολη. 

Στο κέντρο βρισκόταν ο λέοντας. Ο περίβολος έγινε τόσο μεγάλος και με κριτήριο να μην καταστραφούν οι προηγούμενες ταφές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα έχουμε πολλούς και άπειρους μακεδονικούς τάφους. Οι μακεδονικοί τάφοι βρίσκονται συνήθως στην άκρη, στον περίβολο. Προσωπικά έχω σκάψει δέκα μέτρα εσωτερικά από τον περίβολο και δεν έχω βρει άλλον τάφο. Το τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα ο λόφος Καστά έγινε τύμβος. Τυμβοποιήθηκε όλη η νεκρόπολη.

Οι διάφορες έρευνες εντοπίζουν ορισμένα σημεία προς διερεύνηση. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει διαταραχή του φυσικού εδάφους. Ο λόφος έχει υποστεί μεγάλη ζημιά, άρα είναι λογικό να υπάρχουν σημεία διαταραχών. Δεν ξέρουμε αν γίνει κάποια επιτόπου έρευνα στα σημεία αυτά, εάν θα έχουμε κάποια πιο ακριβή συμπεράσματα.

Εκτιμάτε ότι πρέπει να συνεχιστεί η ανασκαφή;

Ίσως σε κάποια σημεία. Αλλά πολύ φοβάμαι πως αυτά που δείχνουν οι έρευνες είναι σημεία που υπάρχουν από τα χαρακώματα. Σκεφτείτε πως το 1918 υπήρχε χάρτης που ο τύμβος Καστά έμοιαζε με καρβέλι και είχε σημειωμένα τα χαρακώματα. Δεν ξέρω τι μπορεί να έδειχνε μια πιο συστηματική έρευνα σε αυτά τα σημεία. Βέβαια, το να γίνει μια έρευνα, κέρδος είναι.

Τα μυστικά του τύμβου Καστά έχουν αποκαλυφτεί;

Εκτιμώ πως τα βασικά μυστικά του τύμβου έχουν αποκαλυφτεί. Το μνημείο είναι οικουμενικό. Πρόκειται για μοναδικό παγκόσμιο εύρημα.

Τελικά ποιος είναι ο «ένοικος» του τάφου;

Δεν μπορούμε να πούμε ονόματα. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι ο τάφος είναι παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου για το μεγάλο στρατηγό Ηφαιστίωνα. Βρήκαμε αναφορές στον Ηφαιστίωνα. Ήταν ένα έργο πολύ δαπανηρό, που δεν θα προοριζόταν για κάποιον απλό στρατιώτη.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29 Σεπτεμβρίου 2019