Και να που φτάσαμε ως πόλη και ως Μακεδονία, όχι μόνον να μην διεκδικούμε περισσότερα και να απαιτούμε καινούργια πράγματα σε σχέση με όσα είχαμε στο παρελθόν, αλλά να παρακολουθούμε τελείως μοιρολατρικά και δίχως την παραμικρή αντίδραση, την συνεχή αφαίρεση όσων σημαντικών είχαμε τα προηγούμενα χρόνια.

Ο λόγος φυσικά για την ΕΡΤ3 που αποτελούσε έναν από τους μετρημένους στα δάχτυλα αναγνωρίσιμους θεσμούς που είχε η Θεσσαλονίκη, ώστε να δικαιούται να υποστηρίζει πως είναι μια πόλη με ρόλο και ξεχωριστή σπουδαιότητα στην χώρα. Ήταν η ΔΕΘ που συγκέντρωνε κατά αποκλειστικότητα την εκθεσιακή δραστηριότητα που πραγματοποιούνταν στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού και το τρίτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης, η ΕΡΤ 3.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η Θεσσαλονίκη βρέθηκε σε μια συνεχή υποχώρηση. Όχι με βίαιη απώλεια και κλοπή των «ασημικών» της, αλλά δια της διολισθήσεως. Η μεθοδευμένη δράση της αδηφαγίας του υδροκέφαλου κέντρου- Αθηνών- σε συνδυασμό με την αδυναμία της προστατέψει τα… προικιά της, εξελίσσοντάς, εκσυγχρονίζοντας και προσαρμόζοντάς τα στο χρόνο, ξεγυμνώνουν την Θεσσαλονίκη από θεσμούς- σημεία αναφοράς.

Η ΔΕΘ έχασε τον κύριο όγκο της εκθεσιακής δραστηριότητας που μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου χτίστηκαν τεράστια υπερσύγχρονα εκθεσιακά κέντρα, ενώ εμείς εδώ ανακυκλωνόμαστε δήθεν για διεκδικήσεις ΕΧΡΟ, για αναπλάσεις, για μεταφορά δυτικά… Στο μεταξύ, η ΔΕΘ έχει μετατραπεί σε πανηγύρι και διασώζεται μόνον εξαιτίας του ότι φιλοξενεί τις επισκέψεις κυβέρνησης και πολιτικών αρχηγών που ανακοινώνουν από το βήμα της προγράμματα και υποσχέσεις.

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, διατηρείται μεν στην πόλη, αλλά η έδρα του μετακόμισε στην Αθήνα, όπου συγκεντρώνεται όλη η δραστηριότητά του κατά την διάρκεια του έτους -με εξαίρεση την βδομάδα της διοργάνωσης, οπότε οι Αθηναίοι ιθύνοντες κι εργαζόμενοι του φεστιβάλ, ανεβαίνουν εκδρομή- με τα έξοδα πληρωμένα- στην…ερωτική μας πόλη.

Ακόμη πιο απαξιωτικά είναι τα πράγματα με την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, που υποτίθεται εδρεύει στην Θεσσαλονίκη, δίχως να διατηρεί στην πόλη ούτε ένα γραφειάκι, ούτε έναν υπάλληλο. Όλες οι υπηρεσίες του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού που την διοργανώνει βρίσκονται στην Αθήνα και ανηφορίζουν εδώ για μια βδομάδα τον χρόνο με… εκτός έδρας.

Και στο τελευταίο σκαλί, βρίσκεται το ΣΑΕ (Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού) που δημιουργήθηκε με έδρα την Θεσσαλονίκη για να σχεδιάσει προγράμματα, να εκτελέσει έργα και να συντονίσει την δράση των απανταχού Ελλήνων (περισσότεροι από 10 εκατομμύρια οι εκτός ελλαδικού χώρου ομογενείς μας), για να καταργηθεί σιωπηρά με τις αρμοδιότητες του να μεταφέρονται στο εγκατεστημένο στην Αθήνα υφυπουργείο απόδημου Ελληνισμού.

*******************************************************************************************

Ποτέ όμως μην πεις πως έφτασες στον πάτο, καθώς υπάρχουν ακόμη χειρότερα. Κάπως έτσι, ήρθε η σειρά της ΕΡΤ3 να παραδοθεί στο υπερσυγκεντρωτικό κράτος των Αθηνών, να απαξιωθεί, να περιθωριοποιηθεί και σταδιακά να υποβιβαστεί σε ένα ανταποκριτικό γραφείο της ΕΡΤ.

Πρώτο βήμα, η κατάργηση του ανεξάρτητου προϋπολογισμού του καναλιού και η προγραμματική του αυτοτέλεια, το οποίο αποτελούσε την δύναμή του. Όπως δημιουργήθηκε ως αυτόνομος βραχίονας στης δημόσιας ραδιοτηλεόρασης το 1993, η ΕΡΤ3 λάμβανε το 10% του ανταποδοτικού τέλους που εισέπραττε η ΕΡΤ και με αυτό ανταποκρίνονταν στον ιδρυτικό της ρόλο, που ήταν να επικεντρώνεται στην Θεσσαλονίκη και όλην την ελληνική περιφέρεια, την σχέση της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες και τον απόδημο Ελληνισμό, λειτουργώντας ένα κανάλι, τρεις ραδιοφωνικούς σταθμούς και τρία περιφερειακά στούντιο (Φλώρινα, Κομοτηνή, Μυτιλήνη).

Αρχικά περιορίστηκε αυτό το 10% - τόσο πολύ φάνηκε στους Αθηναίους να αρκεστούν στο 90% του ανταποδοτικού τέλους.

Στην συνέχεια -επί ημερών της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ- πρώτα υποβαθμίστηκε και ακολούθως καταργήθηκε η Διοικούσα Επιτροπή που αποτελούσε το όργανο που διασφάλιζε την προγραμματική και οικονομική αυτονομία της ΕΡΤ3.

Ακολούθησε η απαξίωση του προγράμματος με την κατάργηση της δικαιοδοσίας της γενικής της διεύθυνσης να καθορίζει το πρόγραμμα εκπομπής της και η μετατροπή της σε κανάλι που φιλοξενούσε ό,τι περίσσευε από τα δύο κανάλια της Αθήνας. Παράλληλα, απαγορεύτηκε να αναθέτει την παραγωγή εκπομπών σε εταιρείες της Θεσσαλονίκης, όπως και να παράγει εκπομπές ενημερωτικού και λοιπού περιεχομένου δίχως την έγκριση και τον ασφυκτικό έλεγχο της Αθήνας.

Επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης, έγινε το επόμενο βήμα: οι παραγωγές της ΕΡΤ3 περιορίστηκαν σε δύο εκπομπές την ημέρα που κι αυτές υποχρεούνται να ασχολούνται με θέματα επαρχίας, αγροτικής παραγωγής και περιβάλλοντος. Δεν μπορούν δηλαδή να ασχολούνται με την πολιτική επικαιρότητα, δεν τους επιτρέπεται να καλούν βουλευτές και αναλυτές σε πάνελ, δεν τους αφήνουν να κάνουν εκπομπές πολιτισμού (μουσικές, νεανικές κλπ).

Αυτές τις μέρες, παίζεται η τελευταία σκηνή του δράματος, με την σχεδιαζόμενη μεταφορά των δημοσιογράφων της ΕΡΤ 3 στην εκκολαπτόμενη ErtNews και ενδεχομένως ακόμη και την τυπική κατάργηση της ΕΡΤ3, την οποία η Αθήνα κρίνει περιττή, καθώς επιθυμεί τα τρία κανάλια της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης να εξειδικευτούν ένα στο εμπορικό (σήριαλ και ακριβό πρόγραμμα η ΕΡΤ1), ένα εναλλακτικό (η ΕΤ2) κι ένα το ενημερωτικό- προπαγανδιστικό και εύκολα ελεγχόμενο (η ErtNews).

Σε αυτήν την ανομολόγητη στην ολότητά της και εξευτελιστική πολιτική επιλογή, ουδείς αντιδρά.

Η πόλη (όταν λέω πόλη εννοώ την ηγεσία της, τους εκπροσώπους της, τους πνευματικούς της ανθρώπους, τους ενεργούς πολίτες), μένει απαθής και σαστισμένη να παρακολουθεί υπνωτισμένη και ανήμπορη αυτήν την πορεία απαξίωσης και αφαίμαξης δραστηριοτήτων.

Παράλληλα, οι εργαζόμενοι στο κανάλι -η πλειοψηφία τους- έχουν τσιμπήσει το προσφερόμενο δόλωμα που είναι: είστε μόνιμοι και άρα συνεχίζετε να πληρώνεστε κανονικά χωρίς να ζορίζεστε στη δουλειά. Έτσι, ποιούν την νήσσαν βρίζοντας όσους τους ψέγουν για την βουβαμάρα τους, ενώ έχουν αποδοθεί σε μια κούρσα το ποιος θα γίνει πιο αρεστός στην Αθήνα, ώστε να εξασφαλίσει κάποιο επιδοματάκι.

Στα μελανότερα σημεία της ιστορίας, η ένοχη σιωπή των τεσσάρων πρώην υπαλλήλων της ΕΡΤ3 που κατάφεραν να εκλεγούν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με όπλο τους τον αγώνα ενάντια στην ανιστόρητη κι εγκληματική επιλογή του κλεισίματος όλης της ΕΡΤ. Άπαντες αντάλλαξαν την σιωπηρή αποδοχή της κατάργησης της αυτονομίας και της υποβάθμισης της ΕΡΤ3, με την ατομική τους προβολή που τους οδήγησε στα έδρανα του κοινοβουλίου.

Στον δρόμο της ένοχης σιωπής, τα σημερινά διευθυντικά στελέχη, που προκειμένου να μην χάσουν την θεσούλα τους, ανέλαβαν εργολαβικά να κρατάν ανοιχτή την κερκόπορτα, ώστε να υλοποιηθούν στα σχέδια εξαφάνισης της ΕΡΤ3.

Η ΕΡΤ3 είναι το όπλο της Θεσσαλονίκης και της ενδοχώρας της. Ένα κανάλι πανελλήνιας εμβέλειας, δεν είναι σημαντικό επειδή απλά θα δουλεύουν σε αυτό μερικές εκατοντάδες άτομα. Κυρίως είναι χρήσιμο για να αποτυπώνει τα προβλήματα και τις αγωνίες της περιοχής, για να προβάλει τα έργα και τις ιδέες των ανθρώπων που δημιουργούν, που κάνουν ωραία και νεωτεριστικά πράγματα. Να αναδεικνύει τις καλές πρακτικές, να προσφέρει σε αυτό που λέμε κοινωνική συνοχή, αποκεντρωμένη ανάπτυξη, να διαφημίζει τα αξιοθέατα, τα τοπικά προϊόντα, τις αθλητικές δραστηριότητες, τον εκτός των τειχών του κέντρου πολιτισμό.

Για όλα αυτά, η ΕΡΤ3 δεν πρέπει επ ουδενί να χαθεί από την Θεσσαλονίκη και την κεντρική Μακεδονία, ούτε να ευνουχιστεί μετατρεπόμενη σε ένα χωριατομάγαζο που αρκείται στα αποφάγια του προγράμματος της ΕΡΤ Αθηνών, διανθισμένα με κάποια ρεπορταζάκια για την υδροδότηση ενός χωριού και το χαλάζι που έπεσε σε ένα χωράφι…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.04.2022