Εμπορευματικό σημείο αναφοράς παγκόσμιας ακτινοβολίας διεκδικεί με αξιώσεις να γίνει η Θεσσαλονίκη καθώς μπαίνουν τα θεμέλια για να δημιουργηθεί κέντρο logistics (μεγάλος αποθηκευτικός χώρος) στην πόλη, με το πρώην στρατόπεδου Γκόνου να κατέχει κεντρική θέση στους σχεδιασμούς, μετά από χρόνια στασιμότητας και ακινησίας.

Αν γίνει πράξη το μεγαλεπήβολο εγχείρημα, πόσω μάλλον αν κουμπώσει με τα κέντρα logistics που βρίσκονται στα σκαριά από ΟΛΘ και Dimand η Θεσσαλονίκη και ευρύτερα η Βόρεια Ελλάδα θα μπουν για τα καλά στον παγκόσμιο μεταφορικό χάρτη, με τους επενδυτικούς τους ορίζοντες να διευρύνονται και την περιοχή να «αποθηκεύει» επενδύσεις από διεθνούς εμβέλειας παίκτες.

Η Θεσσαλονίκη, αν κερδίσει το στοίχημα, θα είναι σε θέση να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα εποχή των διεθνών μεταφορών, όντας δίοδος μεταφοράς προϊόντων μεταξύ Ευρώπης – Αφρικής, στήνοντας μία «γέφυρα» ανάπτυξης με πολλαπλά οφέλη για την τοπική και όχι μόνο οικονομία.

Το έργο αναμφίβολα θα διευκολύνει το εξαγωγικό επιχειρείν και θα αποτελέσει κίνητρο εξαγωγικής δραστηριότητας για νέες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης.

Οι επιχειρηματικοί φορείς της πόλης, μετά από πρωτοβουλία του ΣΕΒΕ συντόνισαν τον βηματισμό τους, διεκδικώντας με ιδιαίτερη ζέση να προχωρήσει το μεγαλεπήβολο εγχείρημα.

Μέσα στο 2024, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, θα προκυρυχθεί ο διαγωνισμός που θα ανοίξει το δρόμο για να λάβει σάρκα και οστά η αξιοποίηση του πρώην Στρατοπέδου Γκόνου (έκτασης 672 στρεμμάτων) για περίοδο τουλάχιστον 30 ετών. Αυτή τη φορά, το έργο φέρει την «σφραγίδα» του ΤΑΙΠΕΔ και της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) που περνούν από κόσκινο όλες τις λεπτομέρειες.

Πριν τρέξει ο διαγωνισμός, θα έχουν προηγηθεί οι τεχνικές και χρηματοοικονομικές μελέτες, οι πρόδρομες εργασίες για την δημιουργία εμπορευματικού κέντρου στους χώρους του πρώην στρατοπέδου και ο καθορισμός των χρήσεων γης.

Το ΤΑΙΠΕΔ έχει αναλάβει να ολοκληρώσει μια λίστα εκκρεμοτήτων για να προχωρήσει η αξιοποίηση. Μέχρι πρότινος το ακίνητο δεν είχε συγκεκριμένες χρήσεις γης, ενώ εντός της έκτασης υπάρχει πολεμικό υλικό (π.χ. νάρκες) που θα πρέπει να απομακρυνθεί, εγκαταστάσεις του στρατού που επίσης θα πρέπει να «φύγουν».

Οι βασικές χρήσεις θα περιλαμβάνουν ανάπτυξη εμπορευματικού κέντρου, πάρκου logistics και μεταποίησης και τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου, χρήσεις που ενδείκνυνται, σύμφωνα με την προμελέτη που έχει κάνει η ΓΑΙΑΟΣΕ, για την αξιοποίηση της έκτασης που βρίσκεται σε προνομιακό σημείο, 8 χλμ. από το λιμάνι Θεσσαλονίκης, 5,5 χλμ. από τη ΒΙΠΕ Σίνδου κ.α.

Το ύψος της επένδυσης θα μπορούσε να ανέλθει σε εύρος μεταξύ 115 και 260 εκατ. ευρώ, αναλόγως των τελικών χρήσεων και του μίγματος που θα προκριθεί, ενώ έχουν γίνει εκτιμήσεις για εσωτερική απόδοση περίπου 10% και δημιουργία 3.500 νέων θέσεων εργασίας.

Πάντως το τελικό ύψος της επένδυσης ποικίλει, ανάλογα με το σύνολο των κατασκευαστικών φάσεων και χρήσεων και τους όρους του διαγωνισμού. Το ελάχιστο απαιτούμενο ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 115 – 120 εκατ. ευρώ και το μέγιστο στα 200 – 260 εκατ. ευρώ.

Επίσης, υπάρχουν εκτιμήσεις για οφέλη άνω των 300 εκατ. ευρώ σε βάθος χρόνου σε επίπεδο Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρώ θα είναι άμεσα (όταν γίνει η επένδυση). Το project θα μπορούσε να περιλαμβάνει και δυνατότητα συναρμολόγησης υλικών που έρχονται από την Άπω Ανατολή και με κατεύθυνση την Ευρώπη. H ένταξη μάλιστα της επένδυσης στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων «λυγίζει» τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση των διαδικασιών.

Με δεδομένη την ισχυρή βούληση των εμπλεκομένων μερών για την υλοποίηση του project κι ενώ στο παρελθόν οι προσπάθειες αξιοποίησης του Γκόνου όλο και κάπου σκόνταφταν κι έπεφταν στο κενό, το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να εκπονήσει τοπογραφικές και πολεοδομικές μελέτες, να μεριμνήσει για τις απαλλοτριώσεις παρακείμενων εκτάσεων για τη σύνδεση του πρώην στρατοπέδου με το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, να προχωρήσει στην έκδοση όλων των απαραίτητων αδειών, στη διενέργεια του διαγωνισμού για την παραχώρηση του ακινήτου σε ιδιώτη επενδυτή, την μετεγκατάσταση των στρατιωτικών αρτοποιείων και την απομάκρυνση με ασφάλεια του πολεμικού υλικού. Ήδη πάντως πολλές από τις διαδικασίες έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος.

Η απαιτούμενη επένδυση εξαρτάται από το σενάριο χρήσεων που θα επιλεγεί. Με βάση αναλύσεις η παραχώρηση της έκτασης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για χρήση υπηρεσιών logistics, μεταποίησης, συναρμολόγησης και ζωνών ελεύθερου εμπορίου.

Σε μία εποχή συνεχών γεωπολιτικών ανακατατάξεων η εξέλιξη και η επιτυχής ή όχι κατάληξη του διαγωνισμού για το πρώην στρατόπεδο θα εξαρτηθεί από την στρατηγική που θα επιδείξουν μεγάλες εταιρείες logistics, σε μία περίοδο μάλιστα που είναι κρίσιμο μία χώρα να είναι σε θέση να διαθέτει ένα σύγχρονο και αποδοτικό δίκτυο εφοδιαστικής αλυσίδας και εμπορευματικών ροών.

Εκτιμάται πάντως πως ο διαγωνισμός θα προσελκύσει μεγάλους παίκτες, ακόμα και με συνέργειες επενδυτικών σχημάτων, καθώς οι δυνατότητες που διανοίγονται είναι τεράστιες για όποιον αποκτήσει την έκταση - φιλέτο των 672 στρεμμάτων.

Αξίζει να σημειωθεί πως πέρσι που τιμώμενη χώρα στη ΔΕΘ ήταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα οικονομικοί παράγοντες των ΗΑΕ είχαν εκφράσει τη βούλησή τους να συμμετέχουν ενεργά στο εγχείρημα, χωρίς βέβαια αυτό να προδικάζει και το αποτέλεσμα.

Πλώρη για κέντρο logistics χαράσσει το λιμάνι

Διακηρυγμένος στόχος του λιμένα Θεσσαλονίκης είναι να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Άλλωστε, ο ΟΛΘ είναι ο μεγαλύτερος λιμένας στην Ελλάδα σε διακίνηση συμβατικού/χύδην φορτίου, αποτελεί την κύρια θαλάσσια πύλη και βάση εφοδιαστικής για την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην εξωστρέφεια της χώρας, λόγω της στρατηγικής τοποθεσίας του, κοντά στα μεγάλα διευρωπαϊκά δίκτυα αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρόμων.

Υπό αυτό το πρίσμα, στο επενδυτικό πλάνο της εταιρείας βάσει του masterplan που έχει κατατεθεί περιλαμβάνεται και η κατασκευή νέου logistic center έως 60.000 τ.μ. στη βάση του έκτου προβλήτα, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 30 εκατ. ευρώ (εξοπλισμός Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων και σταθμού Ξηρού Χύδην Φορτίου).

«Αποστολή της ΟΛΘ Α.Ε. είναι να παρέχει ένα εξελισσόμενο, αποδοτικό και αξιόπιστο δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών, που διασφαλίζει και αναβαθμίζει την εφοδιαστική αλυσίδα της ευρύτερης περιοχής στην οποία δραστηριοποιείται συνεισφέροντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη των συνεργατών της, στη δημιουργία αξίας για όλους τους εταίρους της και την κοινωνία, καθώς και στην προώθηση της βιωσιμότητας», επισημαίνουν στελέχη της εταιρείας στη «ΜτΚ».

Ενίσχυση της συνδεσιμότητας και επενδύσεις

«Στρατηγική προτεραιότητα της ΟΛΘ Α.Ε. αποτελεί η ενίσχυση της συνδεσιμότητας του λιμένα και η περαιτέρω επέκταση της εταιρείας στις συνδυασμένες μεταφορές παρέχοντας ποιοτικές, αποδοτικές και φιλικές προς το περιβάλλον υπηρεσίες που ενισχύουν τη θέση της Θεσσαλονίκης και της χώρας στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται παγκοσμίως στους κλάδους των μεταφορών και των logistics», σημειώνουν πηγές του ΟΛΘ.

«Στο πλαίσιο αυτό, η ΟΛΘ Α.Ε. επενδύει με συνέπεια στην ανάπτυξη της συνδεσιμότητας του λιμένα, στην αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και στον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Παράλληλα, εστιάζει στην προώθηση καινοτόμων λύσεων και υπηρεσιών προσφέροντας υπηρεσίες που ενσωματώνουν πλήρως κριτήρια ESG. Από το 2018, η Εταιρεία έχει επενδύσει περισσότερα από 60 εκατ. ευρώ, για τη συνολική αναβάθμιση του λιμανιού. Μεταξύ άλλων, αποκτήθηκαν δυο νέες υπερσύγχρονες γερανογέφυρες, ένας αυτοκινούμενος γερανός και 12 straddle carriers, ενώ υλοποιήθηκαν έργα αναβάθμισης κρηπιδωμάτων, κτιρίων και υποσταθμών παροχής ενέργειας, βελτιώνοντας σημαντικά τη λειτουργικότητα του λιμένα και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους χρήστες του», υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές.

Η επέκταση του έκτου προβλήτα αλλάζει επίπεδο στο λιμάνι

Την ίδια στιγμή, νέα πνοή στο λιμάνι θα δώσει η εκκίνηση του πολυαναμενόμενου έργου που θα μεταμορφώσει τον έκτο προβλήτα. Οι διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για την απαιτούμενη έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα ανοίξει το δρόμο στο εμβληματικό έργο, θα τρέξουν από τον Σεπτέμβριο.

«Mε προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, το έργο επέκτασης του προβλήτα 6 αναβαθμίζει ουσιαστικά το ρόλο του Λιμένα Θεσσαλονίκης, παρέχοντας τη δυνατότητα απευθείας εξυπηρέτησης πλοίων εμπορευματοκιβωτίων κύριων γραμμών χωρητικότητας έως 24.000 TEU, αυξάνοντας τη χωρητικότητα του και οδηγώντας σε ανάλογη αύξηση της εμπορικής του δραστηριότητας», τονίζουν κύκλοι της διοίκησης.

Σύμφωνα με τον ΟΛΘ, κατά τη δεκαετή περίοδο πλήρους λειτουργίας του, ο «προβλήτας 6», αναμένεται να δημιουργήσει ετήσια έσοδα 272 εκατ. ευρώ στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας του λιμένα, να στηρίξει τα έσοδα του δημοσίου με περισσότερα από 55 εκατ. ευρώ ετησίως, να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία που υπερβαίνει τα 177 εκατ. ευρώ ετησίως και να στηρίξει άμεσα ή έμμεσα τη δημιουργία περισσότερων από 4.000 θέσεων εργασίας.

Και η Dimand γερά στην «κούρσα» των logistics

Η Dimand απέκτησε εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 355,6 στρεμμάτων, στο 15ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης όπου θα ανεγείρει, σε δύο φάσεις, συγκρότημα logistics, συνολικής επιφάνειας 120.000 τ.μ. περίπου. Η πρώτη φάση αφορά στη δόμηση 55.000 τ.μ. περίπου, εντός 24 μηνών, ενώ η δεύτερη φάση, σε δόμηση 65.000 τ.μ. περίπου, εντός 30 μηνών. Η συνολική ακαθάριστη αξία ανάπτυξης του έργου κατά την ολοκλήρωσή του, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 160 εκατ. ευρώ.

Πρόσφατα εγκρίθηκαν οι Περιβαλλοντικοί Όροι για την πρώτη φάσης της μεγάλης επένδυσης logistics. Όπως είχε ανακοινώσει η εταιρεία, πρόκειται για το μεγαλύτερο logistic center στη Βόρεια Ελλάδα.

Το ακίνητο αποκτήθηκε μέσω της θυγατρικής της «ΑΠΕΛΛΟΥ ESTATE M.Α.Ε.», και αφορά γηπεδικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 355,6 στρεμμάτων, στο 15ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης – Έδεσσας, πρώην ιδιοκτησίας της εταιρείας «ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε.»

Επί του ακινήτου, η DIMAND θα ανεγείρει, σε δύο φάσεις, συγκρότημα logistics, συνολικής επιφάνειας 120.000 τ.μ. περίπου.

Η πρώτη φάση αφορά στη δόμηση 55.000 τ.μ. περίπου, εντός 24 μηνών, ενώ η δεύτερη φάση, σε δόμηση 65.000 τ.μ. περίπου, εντός 30 μηνών.

Η μεγάλη επένδυση της Dimand αναμένεται να δημιουργήσει 200 νέες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευαστική περίοδο και 150 μόνιμες θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.07.2023