30/05/2024 07:00
Πληθαίνουν τις τελευταίες ημέρες οι αναφορές έγκριτων επιστημόνων, όπως του καθηγητή Παθολογίας του ΕΚΠΑ Σωτήρη Τσιόδρα σχετικά με τον κίνδυνο κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού στη χώρα μας. Παράλληλα και ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ενημερώνει και προειδοποιεί για αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης σε άτομα που ταξιδεύουν, επισκέπτονται ή διαμένουν σε χώρες του εξωτερικού όπου ενδημεί η νόσος και συνιστά συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης. Οι λόγοι της ανησυχίας των αρμοδίων συνδέονται με το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί αύξηση στα κρούσματα Δάγκειου πυρετού, κυρίως στη Νότια Αμερική, ενώ ένας μικρός αριθμός έχει παρατηρηθεί και στη γειτονιά μας και συγκεκριμένα σε Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφονται ετησίως δεκάδες εκατομμύρια κρούσματα και δεκάδες χιλιάδες θάνατοι. Μεγαλύτερη έξαρση τον τελευταίο καιρό παρατηρείται κυρίως σε Νότια Αμερική και Καραϊβική. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Βραζιλία, για παράδειγμα, όπως ανέφερε ο κ. Τσιόδρας, παρατηρείται έξαρση κρουσμάτων που φτάνει το 450%, με διαπιστωμένα περίπου πέντε εκατομμύρια κρούσματα, με τη χώρα να βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο Δάγκειος πυρετός δεν είναι μια νόσος άγνωστη στη χώρα μας, έστω κι αν η προηγούμενη εμφάνισή της ανάγεται στο πολύ μακρινό 1927-28 όταν είχαν σημειωθεί χιλιάδες κρούσματα, με εκατοντάδες νεκρούς, ο ακριβής αριθμός των οποίων δεν στάθηκε δυνατόν να προσδιοριστεί, αλλά εκτιμάται ότι ίσως έφτασε και στις τρεις χιλιάδες.
Ένας άλλος λόγος που προκαλεί προβληματισμό στους αρμόδιους είναι ότι ο συγκεκριμένος ιός ο οποίος προκαλεί Δάγκειο πυρετό μεταδίδεται με κάποια είδη κουνουπιών κι επειδή στη χώρα μας τα κουνούπια περισσεύουν, εντείνεται και η ανησυχία. Μάλιστα η περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας θεωρείται “εκτροφείο” κουνουπιών, απόδειξη ότι σε αυτήν την περιοχή παρατηρούνται εδώ και αρκετά χρόνια τα περισσότερα κρούσματα και οι περισσότεροι θάνατοι από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο οποίος επίσης μεταδίδεται μέσω των ενοχλητικών αυτών εντόμων. Όμως, πόσο πιθανό είναι, εκτός από κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου να έχουμε και κρούσματα Δάγκειου πυρετού στην Κεντρική Μακεδονία;
Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα θα πρέπει κατ' αρχάς να δούμε ποιος είναι ο μηχανισμός διάδοσης του ιού. Ο Δάγκειος πυρετός οφείλεται σε ιό ο οποίος μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω τσιμπήματος μολυσμένων κουνουπιών του γένους Aedes, κυρίως του είδους Aedes aegypti, κοινώς αιγυπτιακό κουνούπι, αλλά και -δευτερευόντως- του είδους Aedes albopictus, γνωστότερου ως “τίγρης της Ασίας”. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν άτομα που είναι ήδη μολυσμένα με τον ιό. Αντιθέτως, ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Όπως αναφέρει στο makthes.gr ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας “Οικοανάπτυξη” Δρ. Σπύρος Μουρελάτος “στην Ελλάδα, κατά συνέπεια και στην Κεντρική Μακεδονία, μετά το 1960 δεν έχει εντοπιστεί αιγυπτιακό κουνούπι. Επίσης, ο 'τίγρης της Ασίας' υπάρχει στη χώρα μας εδώ και περίπου είκοσι χρόνια, χωρίς όμως να έχει διαγνωστεί κάποιο κρούσμα Δάγκειου πυρετού”. Πάντως, όπως αναφέρει ο κ. Μουρελάτος, αιγυπτιακό κουνούπι υπάρχει στη γειτονιά μας, όπως για παράδειγμα στην Τουρκία και πέρυσι και στην Κύπρο “γι' αυτό και η ανησυχία ότι μπορεί ενδεχομένως να εμφανιστεί και στη χώρα μας”.
Σημειώνει, όμως, παράλληλα ότι το αιγυπτιακό κουνούπι, από μόνο του, δεν αρκεί για να προκαλέσει εμφάνιση, πόσω μάλλον, έξαρση κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού. “Θα πρέπει να υπάρχουν και αρκετά άτομα τα οποία φέρουν τον ιό ώστε, μέσω των κουνουπιών, να μεταδοθεί και σε άλλους. Όμως, στη χώρα μας έχουμε πολύ μικρό αριθμό επισκεπτών από την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου η νόσος είναι ενδημική. Επίσης, είναι λίγοι και οι Έλληνες οι οποίοι επισκέπτονται αυτές τις περιοχές”.
Πέραν αυτών, ο κ. Μουρελάτος σημειώνει ότι στη χώρα μας έχουμε ένα πολύ καλό σύστημα επιτήρησης των κουνουπιών, άρα εντοπίζονται με μεγάλη αποτελεσματικότητα και τα μολυσμένα κουνούπια. Αναφέρει, δε, ως παράδειγμα τα κρούσματα ελονοσίας τα οποία είχαν παρατηρηθεί πριν από λίγα χρόνια στη χώρα μας. “Είχαμε εντοπίσει κρούσματα σε δεκαέξι διαφορετικά σημεία και προέρχονταν από εργάτες γης, κυρίως από την Ασία, που είχαν τον ιό. Ωστόσο αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία χωρίς να υπάρξει περαιτέρω πρόβλημα και δίχως η νόσος να αποκτήσει ενδημικό χαρακτήρα”.
Ο Δάγκειος πυρετός είναι μια σοβαρή ασθένεια, η οποία μοιάζει με γρίπη και επηρεάζει τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και τους ενήλικες, αλλά σπάνια προκαλεί τον θάνατο. Μερικά από τα συμπτώματα της νόσου είναι: πυρετός, πονοκέφαλος, δερματικό εξάνθημα που μοιάζει με της ιλαράς και πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις. Ο Δάγκειος πυρετός είναι επίσης γνωστός ως «πυρετός των σπασμένων οστών», επειδή ο πόνος που μπορεί να προκαλέσει στους ανθρώπους είναι τόσο μεγάλος, που έχουν την αίσθηση ότι σπάνε τα κόκκαλά τους. Σε κάποιους ασθενείς ο δάγκειος πυρετός μπορεί να εξελιχθεί σε μία από τις δύο μορφές που είναι επικίνδυνες για τη ζωή. Η πρώτη μορφή είναι ο δάγκειος αιμορραγικός πυρετός, ο οποίος προκαλεί αιμορραγία, διαρροή στα αιμοφόρα αγγεία και χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων (υπεύθυνα για τη θρόμβωση του αίματος). Η δεύτερη μορφή είναι το σύνδρομο δάγκειου κλονισμού, που προκαλεί την πτώση της αρτηριακής πίεσης σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα.
Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι του Δάγκειου ιού. Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί από έναν τύπο του ιού, είναι συνήθως προστατευμένος από τον συγκεκριμένο τύπο για την υπόλοιπη ζωή του. Ωστόσο, προστατεύεται από τους άλλους τρεις τύπους του ιού μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αν ο συγκεκριμένος άνθρωπος προσβληθεί από κάποιον εκ των τριών αυτών τύπων του ιού, είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα.
Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί από τον δάγκειο ιό, συνήθως αναρρώνει με την απλή πρόσληψη αρκετών υγρών, εφόσον η νόσος διατηρηθεί σε ήπια ή μέτρια μορφή. Αν κάποιος ασθενής παρουσιάσει πιο βαριά μορφή της ασθένειας, μπορεί να χρειαστεί ενδοφλέβια χορήγηση υγρών ή και μετάγγιση αίματος.
Πληθαίνουν τις τελευταίες ημέρες οι αναφορές έγκριτων επιστημόνων, όπως του καθηγητή Παθολογίας του ΕΚΠΑ Σωτήρη Τσιόδρα σχετικά με τον κίνδυνο κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού στη χώρα μας. Παράλληλα και ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ενημερώνει και προειδοποιεί για αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης σε άτομα που ταξιδεύουν, επισκέπτονται ή διαμένουν σε χώρες του εξωτερικού όπου ενδημεί η νόσος και συνιστά συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης. Οι λόγοι της ανησυχίας των αρμοδίων συνδέονται με το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί αύξηση στα κρούσματα Δάγκειου πυρετού, κυρίως στη Νότια Αμερική, ενώ ένας μικρός αριθμός έχει παρατηρηθεί και στη γειτονιά μας και συγκεκριμένα σε Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφονται ετησίως δεκάδες εκατομμύρια κρούσματα και δεκάδες χιλιάδες θάνατοι. Μεγαλύτερη έξαρση τον τελευταίο καιρό παρατηρείται κυρίως σε Νότια Αμερική και Καραϊβική. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Βραζιλία, για παράδειγμα, όπως ανέφερε ο κ. Τσιόδρας, παρατηρείται έξαρση κρουσμάτων που φτάνει το 450%, με διαπιστωμένα περίπου πέντε εκατομμύρια κρούσματα, με τη χώρα να βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο Δάγκειος πυρετός δεν είναι μια νόσος άγνωστη στη χώρα μας, έστω κι αν η προηγούμενη εμφάνισή της ανάγεται στο πολύ μακρινό 1927-28 όταν είχαν σημειωθεί χιλιάδες κρούσματα, με εκατοντάδες νεκρούς, ο ακριβής αριθμός των οποίων δεν στάθηκε δυνατόν να προσδιοριστεί, αλλά εκτιμάται ότι ίσως έφτασε και στις τρεις χιλιάδες.
Ένας άλλος λόγος που προκαλεί προβληματισμό στους αρμόδιους είναι ότι ο συγκεκριμένος ιός ο οποίος προκαλεί Δάγκειο πυρετό μεταδίδεται με κάποια είδη κουνουπιών κι επειδή στη χώρα μας τα κουνούπια περισσεύουν, εντείνεται και η ανησυχία. Μάλιστα η περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας θεωρείται “εκτροφείο” κουνουπιών, απόδειξη ότι σε αυτήν την περιοχή παρατηρούνται εδώ και αρκετά χρόνια τα περισσότερα κρούσματα και οι περισσότεροι θάνατοι από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο οποίος επίσης μεταδίδεται μέσω των ενοχλητικών αυτών εντόμων. Όμως, πόσο πιθανό είναι, εκτός από κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου να έχουμε και κρούσματα Δάγκειου πυρετού στην Κεντρική Μακεδονία;
Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα θα πρέπει κατ' αρχάς να δούμε ποιος είναι ο μηχανισμός διάδοσης του ιού. Ο Δάγκειος πυρετός οφείλεται σε ιό ο οποίος μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω τσιμπήματος μολυσμένων κουνουπιών του γένους Aedes, κυρίως του είδους Aedes aegypti, κοινώς αιγυπτιακό κουνούπι, αλλά και -δευτερευόντως- του είδους Aedes albopictus, γνωστότερου ως “τίγρης της Ασίας”. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν άτομα που είναι ήδη μολυσμένα με τον ιό. Αντιθέτως, ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Όπως αναφέρει στο makthes.gr ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας “Οικοανάπτυξη” Δρ. Σπύρος Μουρελάτος “στην Ελλάδα, κατά συνέπεια και στην Κεντρική Μακεδονία, μετά το 1960 δεν έχει εντοπιστεί αιγυπτιακό κουνούπι. Επίσης, ο 'τίγρης της Ασίας' υπάρχει στη χώρα μας εδώ και περίπου είκοσι χρόνια, χωρίς όμως να έχει διαγνωστεί κάποιο κρούσμα Δάγκειου πυρετού”. Πάντως, όπως αναφέρει ο κ. Μουρελάτος, αιγυπτιακό κουνούπι υπάρχει στη γειτονιά μας, όπως για παράδειγμα στην Τουρκία και πέρυσι και στην Κύπρο “γι' αυτό και η ανησυχία ότι μπορεί ενδεχομένως να εμφανιστεί και στη χώρα μας”.
Σημειώνει, όμως, παράλληλα ότι το αιγυπτιακό κουνούπι, από μόνο του, δεν αρκεί για να προκαλέσει εμφάνιση, πόσω μάλλον, έξαρση κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού. “Θα πρέπει να υπάρχουν και αρκετά άτομα τα οποία φέρουν τον ιό ώστε, μέσω των κουνουπιών, να μεταδοθεί και σε άλλους. Όμως, στη χώρα μας έχουμε πολύ μικρό αριθμό επισκεπτών από την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου η νόσος είναι ενδημική. Επίσης, είναι λίγοι και οι Έλληνες οι οποίοι επισκέπτονται αυτές τις περιοχές”.
Πέραν αυτών, ο κ. Μουρελάτος σημειώνει ότι στη χώρα μας έχουμε ένα πολύ καλό σύστημα επιτήρησης των κουνουπιών, άρα εντοπίζονται με μεγάλη αποτελεσματικότητα και τα μολυσμένα κουνούπια. Αναφέρει, δε, ως παράδειγμα τα κρούσματα ελονοσίας τα οποία είχαν παρατηρηθεί πριν από λίγα χρόνια στη χώρα μας. “Είχαμε εντοπίσει κρούσματα σε δεκαέξι διαφορετικά σημεία και προέρχονταν από εργάτες γης, κυρίως από την Ασία, που είχαν τον ιό. Ωστόσο αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία χωρίς να υπάρξει περαιτέρω πρόβλημα και δίχως η νόσος να αποκτήσει ενδημικό χαρακτήρα”.
Ο Δάγκειος πυρετός είναι μια σοβαρή ασθένεια, η οποία μοιάζει με γρίπη και επηρεάζει τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και τους ενήλικες, αλλά σπάνια προκαλεί τον θάνατο. Μερικά από τα συμπτώματα της νόσου είναι: πυρετός, πονοκέφαλος, δερματικό εξάνθημα που μοιάζει με της ιλαράς και πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις. Ο Δάγκειος πυρετός είναι επίσης γνωστός ως «πυρετός των σπασμένων οστών», επειδή ο πόνος που μπορεί να προκαλέσει στους ανθρώπους είναι τόσο μεγάλος, που έχουν την αίσθηση ότι σπάνε τα κόκκαλά τους. Σε κάποιους ασθενείς ο δάγκειος πυρετός μπορεί να εξελιχθεί σε μία από τις δύο μορφές που είναι επικίνδυνες για τη ζωή. Η πρώτη μορφή είναι ο δάγκειος αιμορραγικός πυρετός, ο οποίος προκαλεί αιμορραγία, διαρροή στα αιμοφόρα αγγεία και χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων (υπεύθυνα για τη θρόμβωση του αίματος). Η δεύτερη μορφή είναι το σύνδρομο δάγκειου κλονισμού, που προκαλεί την πτώση της αρτηριακής πίεσης σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα.
Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι του Δάγκειου ιού. Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί από έναν τύπο του ιού, είναι συνήθως προστατευμένος από τον συγκεκριμένο τύπο για την υπόλοιπη ζωή του. Ωστόσο, προστατεύεται από τους άλλους τρεις τύπους του ιού μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αν ο συγκεκριμένος άνθρωπος προσβληθεί από κάποιον εκ των τριών αυτών τύπων του ιού, είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα.
Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί από τον δάγκειο ιό, συνήθως αναρρώνει με την απλή πρόσληψη αρκετών υγρών, εφόσον η νόσος διατηρηθεί σε ήπια ή μέτρια μορφή. Αν κάποιος ασθενής παρουσιάσει πιο βαριά μορφή της ασθένειας, μπορεί να χρειαστεί ενδοφλέβια χορήγηση υγρών ή και μετάγγιση αίματος.
ΣΧΟΛΙΑ