Υπενθυμίζεται ότι τη σύσκεψη συγκάλεσαν ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας (ΦοΔΣΑ-ΚΜ) και η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ), έπειτα από αίτημα των δημάρχων Θέρμης Θεόδωρου Παπαδόπουλου και Νεάπολης-Συκεών Σίμου Δανιηλίδη. Συμμετείχαν δήμαρχοι ή οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι από τους 38 δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος, ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Νίκος Χιωτάκης (μέσω skype), ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) Γιάννης Ραζής, ο πρόεδρος του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης κ.ά.

Η ανησυχία των δημάρχων έχει να κάνει με το γεγονός ότι το σύστημα της ΕΕΑΑ μέσω του οποίου γίνεται σήμερα η ανακύκλωση, γνωστότερο ως «σύστημα των μπλε κάδων» έχει περιέλθει σε πλήρη οικονομική αδυναμία. Αυτό έχει άμεση επίπτωση στους δήμους καθώς η ΕΕΑΑ ήταν αυτή η οποία τους προμήθευε τους μπλε κάδους καθώς και τα απορριμματοφόρα για την ανακύκλωση. Ωστόσο, εδώ και περίπου δύο χρόνια, δεν έχει πλέον αυτή τη δυνατότητα με αποτέλεσμα το σύστημα να κινδυνεύει με κατάρρευση.

Χάνονται εκατομμύρια

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο γενικός διευθυντής της ΕΕΑΑ κ. Ραζής αναφέρει ότι «η ΕΕΑΑ στα 20 χρόνια της λειτουργίας της έχει εκπληρώσει και με το παραπάνω τις υποχρεώσεις της προς τους δήμους, με τους οποίους συνεργάζεται στενά σε καθημερινή βάση. Γι’ αυτό το λόγο η ΕΕΑΑ επιτυγχάνει διπλάσιο έργο από τη νομική της υποχρέωση. Αντιθέτως το αδιέξοδο που βλέπουμε να έρχεται γρήγορα προκαλείται από το γεγονός ότι η πολιτεία, η Κεντρική Δημόσια Διοίκηση, δεν επιτελεί το ρόλο της όπως αυτός ορίζεται από το ισχύον νομικό πλαίσιο”. Τονίζει, δε, ότι η ανακύκλωση χάνει κάθε χρόνο τουλάχιστον 22 εκατ. ευρώ λόγω της πολύ υψηλής εισφοροδιαφυγής, καθόσον το 45% των παραγωγών ανακυκλώσιμων συσκευασιών της χώρας δε συμμετέχει σε κανένα σύστημα. Το φαινόμενο αυτό είναι διαχρονικό, όπως διαχρονική είναι η ουσιαστική αποτυχία της Δημόσιας Διοίκησης να το αντιμετωπίσει».

Καταγγελίες για συμφέροντα

Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη της 29ης Ιουλίου ορισμένοι εκ των δημάρχων προέβησαν σε βαρύτατες καταγγελίες σχετικά με παρεμβάσεις, ακόμη και κυβερνητικών στελεχών, ώστε να ενισχυθεί το σύστημα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης, γνωστό ως «σπιτάκια», μέσω του οποίου ανακυκλώνονται οι συσκευασίες σε ξεχωριστά ρεύματα (χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, γυαλί). Συγκεκριμένα, μίλησαν για αθέμιτο ανταγωνισμό καθώς η προμήθεια του εξοπλισμού για τα «σπιτάκια» χρηματοδοτείται από το κράτος, μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» ενώ προβλέπεται και καταβολή μικρότερου τέλους ανακύκλωσης από τις εταιρείες τροφίμων οι οποίες προωθούν τα προϊόντα τους μέσω συσκευασιών ανακύκλωσης.

Ερωτηθείς γι’ αυτό ο κ. Ραζής ανέφερε στη «ΜτΚ» ότι «κατά την τελευταία διετία υπάρχει σειρά πράξεων και παραλείψεων των αρμόδιων αρχών που αποδυναμώνουν την ανακύκλωση συσκευασιών στους μπλε κάδους και εντείνουν ακόμα περισσότερο την ανισορροπία σε βάρος της ΕΕΑΑ». Επισημαίνει πως «το αδιέξοδο στην ανακύκλωση συσκευασιών δεν προκαλείται από αυτή καθεαυτή τη λειτουργία άλλων Συστημάτων, αλλά από την άκρως προβληματική λειτουργία της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης και κυρίως του ρυθμιστή, δηλαδή του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), που έχει εκ του νόμου την ευθύνη και την υποχρέωση να διασφαλίζει ένα υγιές, ισότιμο και διαφανές πλαίσιο, στο οποίο τα όποια Συστήματα θα εκπληρώνουν την νομική υποχρέωση των συμβεβλημένων επιχειρήσεων».

Βολές κατά του ΕΟΑΝ

Ο κ. Ραζής επιρρίπτει ευθύνες στον ΕΟΑΝ λέγοντας πως «είναι υποχρέωση του ΕΟΑΝ να μεριμνά για την ορθολογική διαχείριση των πόρων τους οποίους σε τελευταία ανάλυση καταβάλλει έμμεσα η ελληνική κοινωνία. Σε αυτό ακριβώς το πεδίο οι ευθύνες του ΕΟΑΝ είναι πολύ μεγάλες». Προσθέτει επίσης ότι «ο ΕΟΑΝ είναι ο αρμόδιος να αξιολογήσει αν η απόδοση της μεθόδου κάποιου Συστήματος αντιστοιχεί στις εισφορές των συμβεβλημένων επιχειρήσεων με αυτό. Ο ΕΟΑΝ είναι αρμόδιος να ελέγχει αν οι πόροι που το κάθε Σύστημα εισπράττει από τις επιχειρήσεις αποδίδονται με την μορφή παραγωγικού εξοπλισμού στους δήμους της χώρας. Ο ΕΟΑΝ είναι αρμόδιος να ελέγχει αν οι πόροι που τα Συστήματα εισπράττουν, επενδύονται ορθά και αν ο τρόπος επένδυσής τους σε κάδους, Κέντρα Διαλογής, οχήματα, οικίσκους ανακύκλωσης και σε οποιονδήποτε άλλο εξοπλισμό, συμβάλλει και πόσο στο εθνικό αποτέλεσμα. Δε μπορούμε παρά να σημειώσουμε ότι τέτοιου είδους αξιολόγηση από τον ΕΟΑΝ δεν έχει τύχει να έλθει σε γνώση μας».

Τέλος, ο κ. Ραζής κατηγορεί τον ΕΟΑΝ ότι με κάποιες τελευταίες αρνητικές παρεμβάσεις του «επιχειρεί μονομερώς να επιβάλει πρόσθετες υποχρεώσεις στις σύννομες επιχειρήσεις που επί χρόνια εισφέρουν για την Ανακύκλωση Συσκευασιών, αντί να επιβάλει τις υποχρεώσεις τους σε αυτές που δεν τις τηρούν και δεν είναι σύννομες, η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και τώρα, εφόσον υπάρξει η πολιτική βούληση, υπάρχει περιθώριο να αναστραφεί η πορεία προς το αδιέξοδο».

Η θέση του της ΕΟΑΝ

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΟΑΝ Νίκος Χιωτάκης είπε καταρχάς ότι ήταν πολύ καλή η πρωτοβουλία την οποία πήραν ο πρόεδρος του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης και ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ Ιγνάτιος Καϊτεζίδης για τη σύσκεψη της περασμένης Παρασκευής. Μας δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουμε τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει κάθε δήμος στον τομέα της ανακύκλωσης. Ο κ. Χιωτάκης τόνισε ότι «ο ΕΟΑΝ προσπαθεί να βοηθήσει την ΕΕΑΑ στα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Δεν πρόκειται όμως να απαντήσουμε στις αιτιάσεις που διατυπώνουν στελέχη της όσον αφορά τον ΕΟΑΝ. Δουλειά του ΕΟΑΝ είναι να εφαρμόζει την νομοθεσία και αυτό κάνουμε. Ο ΕΟΑΝ δεν δίνει λεφτά, δεν χρηματοδοτεί τα συστήματα. Ούτε επίσης καθορίζει τα τέλη τα οποία θα πρέπει να πληρώνουν οι παραγωγοί των απορριμμάτων ανακύκλωσης. Αυτά τα καθορίζουν τα ίδια τα συστήματα, μέσα από τα επιχειρησιακά σχέδια τα οποία υποβάλλουν σε μας κι εμείς τα εγκρίνουμε». Παραδέχθηκε ότι «υπάρχει σοβαρό θέμα με την εισφοροδιαφυγή, δηλαδή τη μη καταβολή από μεγάλη μερίδα παραγωγών απορριμμάτων ανακύκλωσης της εισφοράς τους προς τα συστήματα ανακύκλωσης. Ωστόσο, ο ΕΟΑΝ δεν διαθέτει μηχανισμό ελέγχου της εισφοροδιαφυγής. Αυτό είναι αρμοδιότητα άλλων φορέων». Είπε, τέλος, πως σε ό,τι αφορά ειδικότερα τους δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας, η συζήτηση για τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν στον τομέα της ανακύκλωσης θα συνεχιστεί και τον επόμενο μήνα, σε ειδική εκδήλωση την οποία θα διοργανώσει ο ΕΟΑΝ στο πλαίσιο της ΔΕΘ.

* Η πλήρης συνέντευξη του γενικού διευθυντή της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης Γιάννη Ραζή θα δημοσιευθεί στο makthes.gr τις επόμενες ημέρες.

ΕΙΠΑΝ...

Δημήτρης Παπαστεργίου

Πρόεδρος ΚΕΔΕ

Η ΚΕΔΕ έχει ενημερώσει εδώ και καιρό και την κυβέρνηση και τον ΕΟΑΝ ότι η υπόθεση της ανακύκλωσης είναι πλέον μη βιώσιμη. Η εισφοροδιαφυγή ξεπερνά το 45% με αποτέλεσμα η ΕΕΑΑ να έχει οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο. Οι παραγωγοί των απορριμμάτων ανακύκλωσης συσκευασιών δεν πιέζονται για να καταβάλλουν τις εισφορές τους, ούτε ελέγχονται. Η ευθύνη του ΕΟΑΝ είναι τεράστια. Ο ΕΟΑΝ θα πρέπει να απαγκιστρωθεί επιτέλους από τον υπουργείο Περιβάλλοντος και να ασκήσει τον ρυθμιστικό του ρόλο. Να εξασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού, μακριά από μονομέρειες. Το έχω πει κι άλλη φορά ότι στην αγορά της ανακύκλωσης επικρατούν συνθήκες μαφίας. Θα πρέπει να μπει μια τάξη. Η Αυτοδιοίκηση ζητά να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε η ανακύκλωση να γίνει βιώσιμη και να επικρατούν συνθήκες διαφάνειας. Δεν μπορεί να δίνονται πόροι σε συστήματα τα οποία κάνουν το 5% της ανακύκλωσης και την ίδια ώρα να μην λαμβάνονται μέτρα για την εισφοροδιαφυγή σε βάρος της ΕΕΑΑ η οποία ανακυκλώνει το 92% των απορριμμάτων συσκευασίας, ενώ εισπράττει μόλις το 45%. Πρέπει λοιπόν να ληφθούν αποφάσεις τώρα, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα υγιές και αποτελεσματικό σύστημα ανακύκλωσης το οποίο να μπορεί να πιάσει τον εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό στόχο όσον αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Ιγνάτιος Καϊτεζίδης

Πρόεδρος ΠΕΔ-ΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη

Ομόφωνα, όλοι οι εκπρόσωποι των δήμων της Κεντρικής Μακεδονίας, δήμαρχοι και αρμόδιοι αντιδήμαρχοι μεταφέραμε στον γενικό γραμματέα κ. Γραφάκο ότι είμαστε δυσαρεστημένοι από τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα ανακύκλωσης και ότι θέλει ριζική αναμόρφωση. Ο γενικός γραμματέας ζήτησε λίγο χρόνο ώστε, σε συνεργασία και με τον ΕΟΑΝ να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις.

Μιχάλης Γεράνης

Πρόεδρος ΦοΔΣΑ Κ. Μακεδονίας

Ύστερα από αίτημα δημάρχων και μελών του ΦοΔΣΑ που ζήτησαν να γίνει ειδική σύσκεψη για τα θέματα της ανακύκλωσης, παρουσία του γενικού γραμματέα κ. Γραφάκου, του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΟΑΝ κ. Χιωτάκη και του γενικού διευθυντή της ΕΕΑΑ κ. Ραζή, διοργανώσαμε μαζί με την ΠΕΔΚΜ αυτή τη συνάντηση στην οποία κατατέθηκαν όλοι οι προβληματισμοί γύρω από το ζήτημα της ανακύκλωσης που απασχολούν την οικογένεια της αυτοδιοίκησης. Ζητήσαμε από τους αρμόδιους να μας εξηγήσουν τι πρόκειται να κάνουν ώστε να λυθούν τα προβλήματα. Να μας πουν αν θα τηρηθούν οι προγραμματικές συμβάσεις με την ΕΕΑΑ για να μπορέσουν οι δήμοι να κάνουν την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων μέσα από τους μπλε κάδους, δίχως προβλήματα. Περιμένουμε τις πρωτοβουλίες της Πολιτείας και φυσικά και της αυτοδιοίκησης, μέσω της ΚΕΔΕ η οποία πρέπει να βγει μπροστά.

Θεόδωρος Παπαδόπουλος

Δήμαρχος Θέρμης

Οι πολιτικές και η τακτική που ακολουθείται από την κυβέρνηση και τον ΕΟΑΝ έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός νοσηρού και μη ανταγωνιστικού περιβάλλοντος σε βάρος της ΕΕΑΑ η οποία κάνει το 95% της ανακύκλωσης των συσκευασιών. Οι δήμοι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς εξοπλισμό, χωρίς τους μπλε κάδους, χωρίς απορριμματοφόρα. Εξ αιτίας αυτών των πολιτικών μετατοπίζεται η ευθύνη της ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας, από τις εταιρείες οι οποίες παράγουν τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα, στους δήμους. Επιπλέον, με πρόσφατη τροπολογία, επιχειρούν να εμπλέξουν και τον ΦοΔΣΑ και να μεταφέρουν και σε αυτόν μέρος της ευθύνης. Είναι η ώρα της Αυτοδιοίκησης η οποία πρέπει να βγει μπροστά και να αναδείξει αυτά τα ζητήματα. Να πιέσει την κυβέρνηση ώστε να δημιουργηθεί ένα υγιές ανταγωνιστικό περιβάλλον και ίση μεταχείριση προς όλα τα συστήματα ανακύκλωσης και να ληφθούν μέτρα κατά της εισφοροδιαφυγής από τις εταιρείες οι οποίες παράγουν αυτά τα απορρίμματα.

Σίμος Δανιηλίδης

Δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών

Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι για λόγους σκοπιμοτήτων και κάποιων οικονομικών συμφερόντων η κυβέρνηση οδηγεί σε κατάρρευση ένα επιτυχημένο σύστημα ανακύκλωσης που υλοποιεί η ΕΕΑΑ στην οποία συμμετέχει και η αυτοδιοίκηση, μέσω της ΚΕΔΕ με ποσοστό 35%. Η ΕΕΑΑ οδηγείται σε οικονομικό στραγγαλισμό μέσω της καλυπτόμενης από την κυβέρνηση εισφοροδιαφυγής από τα τέλη ανακύκλωσης, αλλά και με την προκλητική υποστήριξη άλλων συστημάτων ανακύκλωσης τα οποία, όπως καταγγέλλεται, δεν πληρούν τους όρους και δεν μπορούν να καλύψουν τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την ανακύκλωση. Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να εκπονήσει το δικό της σχέδιο γι’ αυτόν τον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 07.08.2022