Ισχυρό μήνυμα κατά του αντισημιτισμού έστειλαν από τη Θεσσαλονίκη ο αναπληρωτής γ.γ. του ΟΗΕ Μιγκέλ Άνχελ Μορατίνος και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς.

Ο αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και Ύπατος Εκπρόσωπο της Συμμαχίας των Πολιτισμών των Ηνωμένων Εθνών (UNAOC) Μιγκέλ Άνχελ Μορατίνος δεσμεύτηκε να αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο ώστε να επιστρέψουν στη Θεσσαλονίκη τα αρχεία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης που βρίσκονται στη Μόσχα.

Τα αρχεία είχαν κλαπεί από τους ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής και μεταπολεμικά περιήλθαν στην τότε ΕΣΣΔ. Ο επαναπατρισμός των αρχείων τίθεται σε ανώτατο επίπεδο τουλάχιστον από το 1997, αλλά μέχρι τώρα χωρίς αποτέλεσμα. Αθήνα και Μόσχα συμφώνησαν πως το θέμα πρέπει να λυθεί εντός του ’21 με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο, αλλά στο μεταξύ ξέσπασε ο πόλεμος και πάγωσε κάθε συζήτηση. Ο κ. Μορατίνος που επισκέφθηκε σήμερα το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης ξεναγήθηκε, από κοινού με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά, τόνισε ότι έχει πολύ καλές σχέσεις με την εβραϊκή κοινότητα της Μόσχας και θα θέσει το θέμα, με σκοπό να επιστρέψουν τα αρχεία στη Θεσσαλονίκη.

Ο κ. Μορατίνος έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία της καταστροφής του εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης, που ήταν το μεγαλύτερο και αρχαιότερο στην Ευρώπη, όπου σήμερα είναι χτισμένο το ΑΠΘ, αλλά και για τα σπαράγματά του που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη, καθώς οι ταφόπλακές βγήκαν από συνεργείο του δήμου Θεσσαλονίκης χρησιμοποιήθηκαν ως δομικό υλικό σε σπίτια, αυλές, πεζοδρόμια, δρόμους ακόμα και εκκλησίες όπως ο Άγιος Δημήτριος.Εξεπλάγην όταν ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ του είπε την ιστορία της πλατείας Ελευθερίας, όπου 9.000 Εβραίοι υπέστησαν εξευτελισμούς και βασανιστήρια και σήμερα λειτουργεί ως πάρκινγκ.

Ο κ. Μορατίνος σχολίασε ότι θα έπρεπε να υπάρχει συναίνεση στην πόλη για την ανάδειξη της πλατείας ως τόπου μνήμης και ο κ. Σαλτιέλ του ζήτησε να πείσει τον νέο δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ώστε να μην υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις. Από την πλευρά του ο κ. Σχοινάς εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το πάρκο μνήμης στην πλατεία Ελευθερίας θα γίνει και έκανε γνωστό ότι είχε προτείνει στον σημερινό υφυπουργό Υποδομών και πρώην πρόεδρο της Αττικό Μετρό Νίκο Ταχιάο η στάση του μετρό στο πανεπιστήμιο να ονομαστεί “Εβραίων μαρτύρων” ως ελάχιστη υπόμνηση της καταστροφής του εβραϊκού νεκροταφείου.

Ισχυρό μήνυμα κατά του αντισημιτισμού

Σε δηλώσεις του ο κ. Μορατίνος δήλωσε εντυπωσιασμένος από το Εβραϊκό Μουσείο. Αναφέρθηκε στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης ως συμπατριώτες, και αναφέρθηκε στη σκοτεινή σελίδα της ιστορίας της χώρας του, της Ισπανίας, που το 1492 εκδίωξε τους Εβραίους από τα εδάφη της, πολλοί από τους οποίους βρήκαν καταφύγιο στη Θεσσαλονίκη. “Επισκεφτήκαμε το Μουσείο για να αποδώσουμε τιμή στα θύματα του πιο απάνθρωπου γεγονότος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δυστυχώς οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης ήταν πρωταγωνιστές αυτής της τραγικής στιγμής της ιστορίας. Όταν επισκέπτεσαι το Μουσείο νιώθεις το βάρος της ιστορίας και τον πόνο των ανθρώπων που υπέφεραν” σημείωσε. Ο κ. Μορατίνος πρόσθεσε ότι δεν έχουμε ευθύνη μόνο να μην ξεχάσουμε το παρελθόν αλλά τα όσα συνέβησαν τότε να μη συμβούν ποτέ ξανά. “Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, να καταδικάζουμε και να απορρίπτουμε τον αντισημιτισμό, ώστε να μην αναπαράγεται. Ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δουλεύουμε από κοινού για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού”. Ο κ. Μορατίνος υπενθύμισε ότι σαν χθες το 1938 συνέβησαν τα γεγονότα της “Νύχτας των Κρυστάλλων” και τόνισε ότι όλοι πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για να μην επιτρέψουμε κανένα γεγονός αντισημιτικής βίας, ακόμα κι αν είναι μεμονωμένο.

“Σε αυτές τις δύσκολες ώρες που περνάμε, με δύο πολέμους στη γειτονιά μας, Ευρώπη και Ηνωμένα Έθνη μαζί θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια των εβραϊκών κοινοτήτων. Δεν θα ανεχτούμε να ανοίξουν σκοτεινά κεφάλαια της ιστορίας μας. Το βάρος της ιστορίας είναι στους ώμους μας και μας θυμίζει την υποχρέωσή μας ως κοινωνία συνεκτική, συμπεριληπτική, να μην έχουμε καμιά ανεκτικότητα στη μη ανεκτικότητα” τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μ. Σχοινάς. “Στην Ευρώπη χτίσαμε μια ήπειρο ειρήνης εδώ και 80 χρόνια. Τίποτα δεν μπορεί και δεν πρέπει να την απειλήσει. Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων μου έχω ήδη επισκεφτεί μεγάλες εβραϊκές κοινότητες στην Αμβέρσα, στο Στρασβούργο, σήμερα είμαι εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Θέλουμε να καταστήσουμε σαφές ότι κανένας δεν θα μείνει μόνος του, κανένας δεν θα μείνει απροστάτευτος” πρόσθεσε. Έκανε επίσης ιδιαίτερη αναφορά στο Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος, που θα κατασκευαστεί στη Θεσσαλονίκη, το οποίο όπως είπε “περιμένουμε με ανυπομονησία” γιατί θα είναι τοπόσημο της πόλης και κοιτίδα ιστορικής μνήμης για τους Εβραίους της Ευρώπης.

Από την πλευρά του ο κ. Σαλτιέλ ευχαρίστησε τους κ. Μορατίνος και Σχοινά για την πρόθεσή τους να ασκήσουν πιέσεις ώστε να επιστρέψουν τα αρχεία της ΙΚΘ από τη Μόσχα στη Θεσσαλονίκη. Επίσης έκανε αναφορά στους ανθρώπους που κρατούνται όμηροι από τη Χαμάς και να βρεθεί δρόμος για την ειρήνη.

Η Υπουργός Τουρισμού

Το παρών έδωσε η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη μαζί με τον σύζυγό της, συνθέτη και αντιπρόεδρο του Συλλόγου Φίλων του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος Μίνω Μάτσα. Το ενδιαφέρον τη κ. Κεφαλογιάννη τράβηξαν δύο εκθέματα του Μουσείου, η τυπογραφική πρέσα μιας εβραϊκής επιχείρησης όπου τυπώνονταν τα κίτρινα άστρα που υποχρεώνονταν να φορούν οι Εβραίοι της πόλης, αλλά και η στολή του Εβραίου Μορδοχάι Φριζή, που ήταν ο πρώτος Έλληνας ανώτερος αξιωματικός που σκοτώθηκε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο.“Είναι υποχρέωση όλων μας να μην ξεχάσουμε και να τιμούμε πάντα, με όποιο τρόπο ο καθένας μπορεί, μια από τις συγκλονιστικότερες, τραγικότερες στιγμές της ανθρωπότητας, που ήταν το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Αυτό δεν έχει να κάνει με τους Εβραίους, έχει να κάνει με κάθε άνθρωπο που θέλει να αισθάνεται ελεύθερος, και η ταυτότητά του σεβαστή από όλους τους άλλους. Στη Θεσσαλονίκη οφείλουμε να τιμούμε μια κοινότητα που είναι μέρος της ιστορίας της πόλης, η οποία δεν πρέπει να χαθεί” δήλωσε η κ. Κεφαλογιάννη, προσθέτοντας τη στήριξη της κυβέρνησης στη δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος.

Μετά το πέρας της ξενάγησης στο Μουσείο και στην έκθεση του Μάρτιν Μπαρζιλάι με θέμα τις ταφόπλακες από το εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης οι κύριοι Μορατίνος, Σχοινάς και Σαλτιέλ και η κυρία Κεφαλογιάννη άναψαν κεριά στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος.