«Δεν ερχόμαστε στη ΔΕΘ με τη λογική να δώσουμε δώρα και δωράκια» τονίζει ο Κωστής Χατζηδάκης. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ», εξηγεί για την κυβερνητική παρουσία στη φετινή Έκθεση ότι «ερχόμαστε με τη λογική της επικαιροποίησης της πολιτικής μας και αυτό μεταφράζεται σε τρία πράγματα: Το πρώτο είναι πρωτοβουλίες οι οποίες απαντούν σε μία σειρά από πιεστικά ζητήματα: το δημογραφικό, το στεγαστικό, η κλιματική αλλαγή. Το δεύτερο είναι πρωτοβουλίες που απαντούν σε ανάγκες ομάδων, οι οποίες υφίστανται τη μεγαλύτερη πίεση, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων. Και το τρίτο είναι οι δημοσιονομικές μας δυνατότητες. Διότι αν τις αγνοούσαμε, τα δώρα τα οποία θα δίναμε θα αποδεικνύονταν τελικά «δηλητηριασμένα».

Για τη φοροδιαφυγή κάνει λόγο για τρεις στόχους: «Πρώτον, να αντιμετωπίσουμε την κοινωνική αδικία της φοροδιαφυγής. Δεύτερον, να στηρίξουμε μία σειρά από αναγκαίες δαπάνες όπως για την Υγεία και την Παιδεία. Και, τρίτον, να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις φορολογικές ελαφρύνσεις. Θα δείτε άλλωστε περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις σε αυτά τα οποία θα πει ο πρωθυπουργός».

Για το τεκμήριο στους ελεύθερους επαγγελματίες απαντά ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε σημειακές αλλαγές, όπως είναι η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος από το τέλος του χρόνου και διεύρυνση της περιμέτρου του μειωμένου τεκμηρίου για τα μικρά χωριά. Και προσθέτει: «Δε φαίνεται φυσιολογικό οι ελεύθεροι επαγγελματίες που υπάγονται στο τεκμήριο να δηλώνουν εισόδημα 268 ευρώ/μήνα. Επίσης σημειώνω ότι το τεκμήριο είναι μαχητό αλλά μόνο 263 ελεύθεροι επαγγελματίες σε όλη την Ελλάδα το αμφισβήτησαν».

Για τα σχόλια και τα άρθρα περί της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας απαντά ότι «δεν είμαστε καταδικασμένοι να συμφωνούμε όλοι σε όλα. Αλλά η προσπάθεια να παρουσιάσουν ορισμένοι -διαστρεβλώνοντας τα στοιχεία- ότι, αντί να πάμε μπρος, πάμε προς τα πίσω κι ότι σε λίγο θα γίνουμε σαν ορισμένες χώρες της Αφρικής, παραπάει», ενώ συμπληρώνει ότι «δεν γίνεται η οικονομία μας να ‘διακτινιστεί’ και να γίνει ξαφνικά η οικονομία της Ελβετίας ή της Σουηδίας. Υπάρχουν, προφανώς, δυσκολίες ακόμα, όπως το διεθνές πρόβλημα της ακρίβειας».

Κύριε Χατζηδάκη, ενόψει της 88ης ΔΕΘ, που ξεκινά σε λίγες ώρες, ποιος είναι ο απολογισμός των πρωτοβουλιών σας στην οικονομική πολιτική τον τελευταίο χρόνο;

Στον ένα χρόνο μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές αυξήσαμε ακόμη παραπάνω τις ταχύτητες εφαρμογής μίας οικονομικής πολιτικής, η οποία συνδυάζει τη δημοσιονομική σοβαρότητα με τις φιλοεπενδυτικές μεταρρυθμίσεις και βελτιώνει παράλληλα την καθημερινότητα των Ελλήνων: Πήραμε την επενδυτική βαθμίδα με αποτέλεσμα μόνο για τα δάνεια που πήραμε φέτος οι φορολογούμενοι να πληρώσουν 800 εκατ. ευρώ λιγότερα σε βάθος δεκαετίας. Εφαρμόσαμε αμέσως το 50% του οικονομικού μας προγράμματος, αυξάνοντας μεταξύ άλλων τους μισθούς στο Δημόσιο, καθώς και το αφορολόγητο για τις οικογένειες με παιδιά. Αυξήσαμε ξανά τον κατώτατο μισθό. 

Προχωρήσαμε την φορολογική μεταρρύθμιση για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε σε νέες φορολογικές ελαφρύνσεις. Αυξήσαμε τα φορολογικά έσοδα κατά 9% χωρίς αύξηση των φόρων. Προωθήσαμε 10 αποκρατικοποιήσεις με έσοδα 7,1 δισ. ευρώ για τα δημόσια ταμεία. Είμαστε από τους πρώτους στην ΕΕ στις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Δρομολογήσαμε τον εκσυγχρονισμό του Υπερταμείου, αλλά και των θυγατρικών του, ώστε να βελτιωθεί η εξυπηρέτηση των πολιτών. 

Δίνουμε τη μάχη για τη νομιμότητα στις παραλίες. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες έναν στόχο έχουν: τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε!

Διαβάσαμε, ωστόσο, αυτές τις ημέρες και άρθρα που υποστηρίζουν ότι το βιοτικό επίπεδο στην Ελλάδα είναι στην προτελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης…

Δεν είμαστε καταδικασμένοι να συμφωνούμε όλοι σε όλα. Αλλά η προσπάθεια να παρουσιάσουν ορισμένοι -διαστρεβλώνοντας τα στοιχεία- ότι, αντί να πάμε μπρος, πάμε προς τα πίσω κι ότι σε λίγο θα γίνουμε σαν ορισμένες χώρες της Αφρικής, παραπάει! Όχι μόνο διότι αγνοεί τις προσπάθειες της κυβέρνησης. Όχι μόνο διότι αγνοεί τις προσπάθειες του ίδιου του ελληνικού λαού. Αλλά, τελικά, διότι προσκρούει στην ίδια την πραγματικότητα. 

Αναρωτιέμαι, μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι 500.000 Έλληνες που δεν δούλευαν το 2019, βάζουν σήμερα μεροκάματο στο σπίτι τους; Ότι ο κατώτατος μισθός ανέβηκε από 650 ευρώ το 2019 σε 830 ευρώ το 2024 και ότι αυτό είναι μία αύξηση 27%, άρα θα ξεπεράσει πάνω από 10 μονάδες τη σωρευτική αύξηση κατά 16,5% του πληθωρισμού την ίδια περίοδο. 

Ότι, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί 7,7% την τελευταία πενταετία, ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3,3%) και σχεδόν τριπλάσιο της ευρωζώνης (2,3%). Στην κυβέρνηση γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα. Και δεν ισχυριζόμαστε ότι θα τα εξαφανίσουμε ως δια μαγείας. Αλλά δεν θα ανεχθούμε και τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας!

Δεν θα μπορούσαμε να τα έχουμε πάει και καλύτερα;

Ως γνωστόν, εχθρός του καλού το καλύτερο. Ωστόσο, δεν γίνεται η οικονομία μας να «διακτινιστεί» και να γίνει ξαφνικά η οικονομία της Ελβετίας ή της Σουηδίας. Υπάρχουν, προφανώς, δυσκολίες ακόμα, όπως το διεθνές πρόβλημα της ακρίβειας. Ενώ έχουμε και την βαριά κληρονομιά των πληγών της περασμένης δεκαετίας. Αυτό που μετράει, όμως, είναι η ταχύτητα με την οποία προχωρούμε μπροστά. 

Και η ταχύτητα αυτή είναι από την μεγαλύτερες στην ΕΕ την τελευταία πενταετία: Το αποδεικνύουν τα στοιχεία της Κομισιόν, του ΟΟΣΑ και άλλων διεθνών οργανισμών που δείχνουν ανάμεσα στα άλλα ότι την περίοδο 2019-2023 η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ: στη μείωση του ποσοστού ανεργίας, στην ποσοστιαία αύξηση του όγκου επενδύσεων, στη μείωση του λόγου δημοσίου χρέους ως προς ΑΕΠ, στην αύξηση μεριδίου στις παγκόσμιες εξαγωγές αγαθών. Είναι, επίσης, η χώρα με τον χαμηλότερο σωρευτικό πληθωρισμό σε όλη την ΕΕ. 

Ακόμα και στον πληθωρισμό τροφίμων, που πράγματι υπάρχει σοβαρό θέμα, το πρόβλημα είναι ελαφρώς μικρότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (αύξηση 25,8% στην Ελλάδα έναντι 26,1% στην ΕΕ).

Η ΔΕΘ είναι και ένα βήμα εξαγγελιών νέων μέτρων. Τι να περιμένουμε; Μικρά δώρα στο πλαίσιο της δημοσιονομικής πειθαρχίας;

Δεν ερχόμαστε στη ΔΕΘ με τη λογική να δώσουμε δώρα και δωράκια. Ερχόμαστε με τη λογική της επικαιροποίησης της πολιτικής μας και αυτό μεταφράζεται σε τρία πράγματα:

Το πρώτο είναι πρωτοβουλίες οι οποίες απαντούν σε μία σειρά από πιεστικά ζητήματα: το δημογραφικό, το στεγαστικό, η κλιματική αλλαγή.

Το δεύτερο είναι πρωτοβουλίες που απαντούν σε ανάγκες ομάδων, οι οποίες υφίστανται τη μεγαλύτερη πίεση, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων.

Και το τρίτο είναι οι δημοσιονομικές μας δυνατότητες. Διότι αν τις αγνοούσαμε, τα δώρα τα οποία θα δίναμε θα αποδεικνύονταν τελικά «δηλητηριασμένα». Το τονίζω αυτό, διότι πρέπει πάντοτε να ισορροπούμε μεταξύ δημοσιονομικής υπευθυνότητας και κοινωνικής ευαισθησίας. Κοινωνική ευαισθησία έχουμε όλοι. Αλλά το θέμα είναι αυτό το οποίο κάνουμε σήμερα να έχει αντοχή και στο μέλλον!

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν περιθώρια για μέτρα στήριξης, ενόψει και του νέου Συμφώνου Σταθερότητας που θέτει όριο δαπανών;

Πριν σας πω για του χρόνου, σημειώνω ότι ο ήδη πρωθυπουργός ανακοίνωσε ορισμένες πρωτοβουλίες οι οποίες θα βασιστούν στην φετινή υπεραπόδοση του προϋπολογισμού, όπως η ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και η ενίσχυση των συνταξιούχων που έχουν προσωπική διαφορά μέχρι το τέλος του χρόνου. 

Για του χρόνου, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες μας δίνουν τη δυνατότητα να δαπανήσουμε 3 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον σε σχέση με φέτος. Από αυτά, για τις νέες αυξήσεις των συντάξεων δίνουμε επιπλέον 400 εκατ. ευρώ, ενώ για τις νέες συνταξιοδοτήσεις 600 εκατ. ευρώ. Ένα δισ. ευρώ επιπλέον θα πάει για τακτικές δαπάνες του Δημοσίου (π.χ. ρεύμα, ενοίκια, Υγεία, Παιδεία). Και δίνουμε και 850 εκατ. ευρώ επιπλέον για την άμυνα (βασικά για τις φρεγάτες Belharra). Δεδομένων αυτών των αναγκών, διαπραγματευτήκαμε για ένα μεγαλύτερο ποσό στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Κάντε λίγο υπομονή και θα τα ακούσετε όλα στην ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.

Ποιο είναι το κεντρικό συμπέρασμα από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις;

Σας δίνω ορισμένα στοιχεία: Σύμφωνα με τις δηλώσεις εισοδημάτων των φυσικών προσώπων τα εισοδήματα αυξήθηκαν 11,9% το 2023 σε σχέση με το 2022, και 30,9% συνολικά από το 2019. Ακόμα και αν εξαιρέσουμε εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα (ελεύθεροι επαγγελματίες) η αύξηση είναι 7,1% και 23,6% αντίστοιχα. Στα νομικά πρόσωπα, τα δηλωθέντα έσοδα έχουν αυξηθεί 58,2% από το 2019, τα φορολογητέα κέρδη 103%, και ο φόρος επί των κερδών (παρά την μείωση του εταιρικού φόρου) 86,4%. Τι μας λένε όλα αυτά; Ουσιαστικά επιβεβαιώνουν όσα λέμε για σαφή βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος και αναπτυξιακή πορεία της χώρας σήμερα σε σχέση με το 2019.

Είπατε πρόσφατα ότι ως υπουργός Οικονομικών δεν μπορείτε να αποδεχθείτε και να σταθείτε αδιάφορος απέναντι σε δηλώσεις, ελεύθερων επαγγελματιών ότι ζουν με 268 ευρώ τον μήνα και ότι κάτι σημαίνει που ελάχιστοι ελεύθεροι επαγγελματίες ενώ μπορούσαν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο τελικά το έκαναν. Αισθάνεστε δικαιωμένος;

Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι πολιτικές μας να είναι δίκαιες κοινωνικά. Και πιστεύω ότι αυτό το βλέπει η πλειοψηφία της κοινωνίας σε αυτή την περίπτωση και ειδικά οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Οι οποίοι μέχρι πέρσι πλήρωναν μεσοσταθμικά μεγαλύτερο φόρο από τον μέσο ελεύθερο επαγγελματία. Γι’ αυτό θεσπίσαμε το καινούριο σύστημα, με βάση το οποίο η συνεισφορά του ελεύθερου επαγγελματία στην ατομική του επιχείρηση υπολογίζεται στο επίπεδο -προσέξτε- όχι του μέσου, αλλά του κατώτατου μισθού. 

Με αποτέλεσμα, πλέον ο ελεύθερος επαγγελματίας που υπάγεται στο τεκμήριο, να πάει ίσα-ίσα πάνω από τον φόρο που πληρώνει ο μέσος μισθωτός. Ήταν ένα ζήτημα που ακούγαμε για πολλά χρόνια στην Ελλάδα -ότι δηλαδή οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι ήταν τα «συνήθη υποζύγια»- και αποφασίσαμε να το αντιμετωπίσουμε. Δεν φαίνεται φυσιολογικό οι ελεύθεροι επαγγελματίες που υπάγονται στο τεκμήριο να δηλώνουν εισόδημα 268 ευρώ/μήνα. Επίσης σημειώνω ότι το τεκμήριο είναι μαχητό αλλά μόνο 263 ελεύθεροι επαγγελματίες σε όλη την Ελλάδα το αμφισβήτησαν.

Πολλοί λένε πάντως ότι το τεκμήριο χτύπησε στο μαλακό υπογάστριο τους ελεύθερους επαγγελματίες και ότι αυτό εκφράστηκε στο αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών. Είναι έτσι; Θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές και σε ποια κατεύθυνση;

Δεν είμαι χθεσινός. Αντίθετα, γνωρίζω ότι τα κόμματα που κυβερνάνε με την λογική του πολιτικαντισμού και των δημοσίων σχέσεων, παθαίνουν τα ίδια τελικά πολύ μεγάλες ζημιές. Διότι, όταν τελικά έρθουν οι εκλογές στο τέλος της τετραετίας δεν έχουν τίποτα να πουν στους πολίτες. 

Το είπαμε εξαρχής ότι δεν έχουμε προηγούμενα ούτε με τους ελεύθερους επαγγελματίες, ούτε με κανέναν άλλο. Αντίθετα, θέλουμε η πολιτική που ασκούμε να είναι κοινωνικά αποτελεσματική και κοινωνικά δίκαιη. Όπως έχει πει ο πρωθυπουργός θα προχωρήσουμε σε σημειακές αλλαγές. Η πιο βασική είναι η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος από το τέλος του χρόνου. Μία δεύτερη αλλαγή έχει να κάνει με τη διεύρυνση της περιμέτρου του μειωμένου τεκμηρίου για τα μικρά χωριά.

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση. Τι να περιμένουμε άμεσα σε αυτόν τον τομέα;

Εφαρμόζουμε τη φορολογική μεταρρύθμιση που ψηφίσαμε πέρσι. Πρώτα, όμως, να θυμίσω ότι προχώρησε η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές. Και τα στοιχεία των εισπράξεων του 1ου εξαμήνου του 2024 δείχνουν ότι, χωρίς να αυξήσουμε τον ΦΠΑ, εισπράξαμε 10,3% παραπάνω φορολογικά έσοδα σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2023, με πληθωρισμό περίπου 3%. 

Αυτά τα παραπάνω έσοδα προέρχονται τόσο από την ανάπτυξη της οικονομίας όσο και από την προώθηση της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές. Συνεχίζουμε λοιπόν: Με το MyDATA, στο οποίο από το τέλος του χρόνου θα μηδενιστεί η απόκλιση του 30% στη δήλωση που υπήρχε μέχρι τώρα. Με το ψηφιακό δελτίο αποστολής από αρχές Δεκεμβρίου σε πιλοτική βάση. Με την καθολική ηλεκτρονική τιμολόγηση, αφού πάρουμε τη σχετική άδεια από τη Γενική Διεύθυνση Φορολογίας της ΕΕ. Αλλά και την ευρύτερη προσπάθεια για μία ψηφιακή ΑΑΔΕ. 

Τρεις είναι οι στόχοι μας: Πρώτον, να αντιμετωπίσουμε την κοινωνική αδικία της φοροδιαφυγής. Δεύτερον, να στηρίξουμε μία σειρά από αναγκαίες δαπάνες όπως για την Υγεία και την Παιδεία. Και, τρίτον, να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις φορολογικές ελαφρύνσεις. Θα δείτε άλλωστε περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις σε αυτά τα οποία θα πει ο πρωθυπουργός.