«Το πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής βρίσκεται σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον και η συντήρηση και ανάδειξή του είναι βασική προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής» τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στην τελετή υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης για την μελέτη αναστήλωσης, ενός από τα σημαντικότερα γεφύρια της Δυτικής Μακεδονίας, της «Πέτρινης Γέφυρας του Πασά» που βρίσκεται τα όρια των Περιφερειακών Ενοτήτων Γρεβενών και Κοζάνης.

Με φόντο τα εναπομείναντα στοιχεία της γέφυρας που άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου, η υπουργός Πολιτισμού τόνισε ότι «ο ποταμός Αλιάκμονας, η Μακεδονία, η «Πέτρινη Γέφυρα του Πασά» παραπέμπουν στην μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου που παραμένει αναλλοίωτος έως τις μέρες μας». Η κ. Μενδώνη αναφερόμενη στο παρελθόν και στην σχέση των τοπικών πληθυσμών που διέσχιζαν την γέφυρα του Πασά και τον ποταμό, σημείωσε ότι «κάποτε σε αυτό σημείο έκαναν τα μπάνια τους χιλιάδες άνθρωποι και εμείς από την πλευρά μας οφείλουμε να αποκαταστήσουμε αυτή την ταυτότητα του παρελθόντος και παράλληλα να ξανασκεφτούμε την σχέση μας με την φύση». Αναφερόμενη στην παρουσία και συνεργασία του ΑΠΘ ως προς την εκπόνηση και ωρίμανση της μελέτης για αναστήλωση του γεφυριού, τόνισε ότι «αποτελεί την καλύτερη προϋπόθεση για την σωστή προσέγγιση και την ωρίμανση του έργου» ώστε στους χρόνους που έχουν προσδιοριστεί «να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα».

Ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ καθηγητής Ευστράτιος Στυλιανίδης από την πλευρά του, δήλωσε, ότι «θα υπάρξει διεπιστημονική συνεργασία στη ερευνητική ομάδα που θα αναλάβει την εκπόνηση της μελέτης» και παράλληλα εξέφρασε την βεβαιότητα ότι «σε λιγότερο από 18 μήνες θα 'χουν ολοκληρωθεί οι μελέτες για την αποκατάσταση του γεφυριού».

Ο Περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης εξέφρασε την ικανοποίηση του που μετά από 1,5 χρόνου δουλειάς των υπηρεσιών «προχωράμε σήμερα στην προγραμματική σύμβαση για την αποκατάσταση του σημαντικού γεφυριού του Πασά».

Σημείωσε με έμφαση ότι «οφείλουμε να αποκαταστήσουνε το πέτρινο γεφύρι, να φανούμε αντάξιοι στους Βοϊώτες πελεκάνους της πέτρας που το έκτισαν με τα φτωχά τεχνικά μέσα της εποχής» και ανέφερε ότι αντίστοιχες ενέργειες διάσωσης και αποκατάστασης πέτρινων μνημείων της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής προωθούνται και για άλλα κτίσματα η γεφύρια της περιοχής. Ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται «η ίδρυση Σχολής πετράδων» όπου θα πιστοποιούνται οι τεχνίτες της περιοχής και μέσω της δουλειάς τους «η αυθεντικότητα των έργων τους».

Την Προγραμματική Σύμβαση για την ωρίμανση της ανακατασκευής του γεφυριού συνυπέγραψαν η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης και ο καθηγητής Ευστράτιος Στυλιανίδης εκ μέρους του ΑΠΘ που έχει αναλάβει και την εκπόνηση της σχετικής μελέτης.

Το γεφύρι του Πασά έχει μήκος 100 μέτρα, ενώ το πλάτος του ήταν ενάμισι μέτρο, είχε επτά καμάρες και το ύψος της μεσαίας καμάρας έφτανε τα 15 μέτρα. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, κρεμόταν ένα κυπρί, το γνωστό κουδούνι που φέρουν τα πρόβατα στον λαιμό τους, και ηχούσε δυνατά όταν φυσούσε έντονος άνεμος για να προειδοποιήσει τους πεζούς και τους διαβάτες να μην ανεβαίνουν στο γεφύρι, αφού κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο.

Το «Γεφύρι του Πασά» διευκόλυνε έως και το 1940 τις μετακινήσεις του αγροτικού πληθυσμού, εμπορευμάτων και κοπαδιών και ανατινάχθηκε από Νεοζηλανδούς σαμποτέρ στις 14 Απριλίου 1941 μετά την μάχη στο Κλειδί Αμυνταίου Φλώρινας σε μια προσπάθεια της Ελλάδας και των συμμάχων να καθυστερήσουν την προέλαση των Ναζί προς την νότια Ελλάδα. Όμως το τελειωτικό κτύπημα για το ιστορικό γεφύρι που χρονολογείται από το 1690 ήρθε με τον ισχυρό σεισμό 6,6 Ρίχτερ που έγινε το 1995 στην Κοζάνη και τα Γρεβενά με αποτέλεσμα να υποστούν σημαντικές καταστροφές τα εναπομείναντα στοιχεία του γεφυριού.

Στην τελετή υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης παραβρέθηκαν ο βουλευτής Κοζάνης της ΝΔ Γιώργος Αμανατίδης και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Αγοραστός.

Αργά το μεσημέρι η υπουργός Πολιτισμού επισκέφθηκε το ναό της Μεγάλης Παναγιάς «της Κοίμησεως της Θεοτόκου» στην Σαμαρίνα Γρεβενών, όπου ενημερώθηκε από στελέχη της Αρχαιολογικής υπηρεσίας για την πρόοδο των έργων αποκατάστασης που εκτελούνται με την ευθύνη του Υπουργείου Πολιτισμού στον ιστορικό ναό.

ΑΠΕ -ΜΠΕ