Τους πεζούς του σήμερα και οδηγούς του… αύριο εκπαιδεύουν δημοτικοί αστυνομικοί της Θεσσαλονίκης μέσα από τις εξορμήσεις τους σε δημοτικά σχολεία της πόλης.

Πρόκειται για το πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής, το οποίο ξεκίνησε το 2017 και από τότε «τρέχει» αδιαλείπτως, εξαιρουμένων των περιόδων της καραντίνας. Από φέτος την άνοιξη, το πρόγραμμα επανήλθε σε πλήρεις ρυθμούς «και με την ενίσχυση του δημάρχου, ο οποίος παρευρέθηκε σε κάποια σχολεία για να παρακολουθήσει πώς γίνεται το μάθημα και για να το ενισχύσει», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο Βασίλης Κόντος, επικεφαλής του προγράμματος στη δημοτική αστυνομία.

Σύμφωνα με τον κ. Κόντο, από το 2017 μέχρι σήμερα οι δημοτικοί αστυνομικοί έχουν επισκεφθεί 163 σχολεία και έχουν εκπαιδεύσει 6.885 παιδιά.

Τα μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά παιδιά από την Α’ έως την Γ’ Δημοτικού και η δεύτερη από την Δ’ δημοτικού έως και την ΣΤ’ τάξη. Στην πρώτη κατηγορία κυριαρχεί η εικόνα, ενώ στη δεύτερη τα λόγια, δεδομένου ότι τα παιδιά των μεγαλύτερων ηλικιών είναι σε θέση να συμμετάσχουν σε μία συζήτηση, λέει ο ίδιος για την οργάνωση των μαθημάτων.

Οι βασικοί στόχοι και το κίνητρο

Βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι οι μαθητές να διαπιστώσουν τον ρόλο και την αναγκαιότητα του ΚΟΚ, να γνωρίσουν κάποια από τα βασικά σήματα που καθορίζουν την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων, να κατανοήσουν τη λειτουργία των φωτεινών σηματοδοτών, να καταλάβουν σε τι χρησιμεύει η διάβαση πεζών και πώς πρέπει να τη χρησιμοποιούν, να ενημερωθούν τι πρέπει να προσέχουν στον δρόμο ως πεζοί και ως ποδηλάτες, όπως επίσης και πού χρειάζεται να δώσουν προσοχή όταν επιβαίνουν είτε στο όχημα των γονιών τους είτε στα μέσα μαζικής μεταφοράς, συνοψίζει ο κ. Κόντος.

Στην ερώτηση ποιο ήταν το κίνητρο για να δημιουργηθεί αυτό το πρόγραμμα το 2017, ο Β. Κόντος είναι σαφής: «Κάθε χρόνο στην Ελλάδα σκοτώνονται 1.600 άνθρωποι στον δρόμο». Συνεπώς, αποτελεί επένδυση να εκπαιδευθούν τα παιδιά, διότι υπάρχει και η ελπίδα τα παιδιά να νουθετήσουν τους γονείς τους. «Το να σου κάνει το παιδί σου παρατήρηση είναι πιο δυνατό από ό,τι ένας τροχονόμος να σφυρίζει, διότι βάλλεται ο εγωισμός του γονιού», παρατηρεί ο κ. Κόντος.

Η Κωνσταντίνα Γκουτίδου και η Σωτηρία Ταχτεβρενίδου είναι οι δύο υπάλληλοι της δημοτικής αστυνομίας που ως απόφοιτες Φιλολογίας «τρέχουν» το πρόγραμμα μέσα στις τάξεις συνεπικουρούμενες από άλλους τρεις συναδέλφους τους, με διάθεση και ικανότητα επικοινωνίας με τα παιδιά.

Προσπαθούμε να κινητοποιούμε κάθε φορά το ενδιαφέρον τους βασιζόμενες σε παρουσιάσεις στον υπολογιστή, αλλά κυρίως σε παιχνίδια με σήματα που έφτιαξαν οι δημοτικοί υπάλληλοι, σημειώνει στη «ΜτΚ» η κ. Γκουτίδου.

Η ανήθικη παράβαση

Έμφαση δίνεται και στην αποτροπή των αντικοινωνικών παραβάσεων, ώστε να ενεργοποιηθεί η ενσυναίσθηση των μαθητών μέσα από παιχνίδι ρόλων. Τότε καλούνται να μπουν, με τη φαντασία τους, στη θέση ενός ΑμεΑ και πώς δυσχεραίνεται η θέση του όταν π.χ. μία ράμπα είναι κλειστή από σταθμευμένο όχημα. «Παίρνουμε τηλέφωνο στη δημοτική αστυνομία, δίνουμε καταγγελία, έρχεται, αφαιρεί πινακίδες, αλλά ακόμη και όταν ο παραβάτης τιμωρείται, το αυτοκίνητο παραμένει εκεί. Οπότε τι κάνει το άτομο με αναπηρία;», είναι το ερώτημα που τίθεται στους μαθητές.

Τις περισσότερες φορές δίνουν μη ρεαλιστικές απαντήσεις, όπως ότι θα φωνάξει τους φίλους του για να σηκώσουν το αυτοκίνητο, αλλά στη συνέχεια με τις εξηγήσεις των δημοτικών αστυνομικών, αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες. «Στο τέλος της παρουσίασης, είναι πεπεισμένα ότι μία τέτοια στάθμευση δεν είναι απλά απαράδεκτη, αλλά είναι και ανήθικη», υπογραμμίζει η κ. Γκουτίδου.

Ο νόμος και η… πραγματικότητα

Ένα άλλο κομμάτι του μαθήματος είναι η συμπεριφορά των παιδιών μέσα στο όχημα. Πέρα από τη ζώνη, τους εξηγούμε ότι ο οδηγός θα πρέπει να είναι συγκεντρωμένος που σημαίνει ότι είμαστε ήσυχοι, δεν μαλώνουμε ώστε να του τραβήξουμε την προσοχή. Υπάρχει ενότητα για τον σωστό εξοπλισμό του ποδηλάτου και των μηχανών, όπως τα ανακλαστικά στοιχεία, το κράνος. «Δεν θέλουμε μόνο να καταλάβουν πώς πρέπει να κυκλοφορήσουν ως παιδιά. Θέλουμε να είναι έτοιμοι ως ενήλικοι. Να ξέρουν ότι, όταν θα ανέβουν σε δίκυκλο, δεν θα το κάνουν σε καμία περίπτωση χωρίς κράνος. Και τους δείχνουμε τι σημαίνει πτώση με το κεφάλι χωρίς κράνος στο οδόστρωμα. Υπάρχει βίντεο προσαρμοσμένο με κινούμενα σχέδια για να μη σοκαριστούν από σκληρή εικόνα», εξηγεί η δημοτική αστυνομικός.

Σε ό,τι αφορά το κομμάτι ενασχόλησης των παιδιών με τα σήματα του ΚΟΚ, η κ. Γκουτίδου τονίζει ότι ως ποδηλάτες πρέπει να τα γνωρίζουν και τώρα και ως ενήλικοι. «Σήμερα βλέπουμε οδηγούς που δεν γνωρίζουν σήματα, όπως το Ρ40 που σημαίνει απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση», παρατηρεί η ίδια.

Την ίδια ώρα όμως υπάρχουν πράγματα που τα παιδιά τα γνωρίζουν μέσα από την παραβατικότητα. «Τους εξηγούμε τι σημαίνει το πορτοκαλί, αλλά τους εξηγούμε και τι συμβαίνει στην πραγματικότητα για να μπορούν να προσαρμοστούν», συνεχίζει η κ. Γκουτίδου και συμπληρώνει πως όλα τα παιδιά επιβεβαιώνουν ότι στο πορτοκαλί φανάρι, οι γονείς τους επιταχύνουν.

Το ίδιο συμβαίνει και με την απαγόρευση κυκλοφορίας δίκυκλων σε πεζόδρομους. «Παρόλα αυτά το παιδί δεν πρέπει να κυκλοφορήσει έχοντας στο νου του ότι δεν θα εμφανιστεί κανένα μηχανάκι. Όλες οι αισθήσεις τους θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Δεν βάζουμε ακουστικά, γιατί με την ακοή θα αντιληφθείς ένα δίκυκλο και θα προστατευτείς» από έναν επικίνδυνο οδηγό, επισημαίνει η ίδια.

Στα μικρότερα παιδιά διδάσκεται ο τρόπος διάσχισης του δρόμου, ώστε να κατανοήσουν γιατί πρέπει να κοιτάνε πρώτα στα αριστερά. «Όταν το καταλαβαίνουν, είναι πιο εύκολο να πειστούν και να εμπεδώσουν τη σωστή κυκλοφοριακή συμπεριφορά».

Μιλούν για τις παραβάσεις των γονιών τους

Τα παιδιά ομολογούν την παραβατική συμπεριφορά των γονιών τους, αλλά «δεν θα ποινικοποιήσουμε τη συμπεριφορά του γονιού. Θέλουμε να καταλάβουν ότι ζούμε σε μία πραγματικότητα με πολλές αδυναμίες και ότι αυτοί είναι η ελπίδα μας για να λύσουμε τα προβλήματα», αναφέρει η κ. Γκουτίδου.

Τι γίνεται όμως, όταν στο σπίτι υπάρχει κακό πρότυπο κυκλοφοριακής συμπεριφοράς; «Θα έχουν την επιλογή. Είμαι σίγουρη ότι ένα παιδί που έχει παρακολουθήσει το πρόγραμμα, δεν θα μας δώσει την απάντηση που παίρνουμε σήμερα από οδηγούς, που δεν είναι συνειδητοποιημένοι, ότι ‘δεν είδα τη ράμπα’. Θα ξέρουν τι είναι και τι σημαίνει», απαντά η ίδια και προσθέτει ότι ήδη «μας λένε ότι ζητούν από γονείς να φορέσουν τη ζώνη τους».

Το καλοκαίρι, το μεράκι και η επιθυμία

Πλέον τα μαθήματα θα συνεχιστούν το καλοκαίρι στο πρόγραμμα Δημιουργικής Απασχόλησης του δήμου.

Στο τέλος κάθε σχολικού έτους, οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των σχολείων αξιολογούν τον τρόπο παράδοσης του μαθήματος, ώστε η δημοτική αστυνομία να προχωρά σε βελτιώσεις στο περιεχόμενο και στη μεθοδολογία.

«Είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα. Φεύγοντας μας λένε ‘θα ξαναέρθετε;’» ή πολλές φορές ο χρόνος της διδακτικής ώρας δεν αρκεί για να απαντηθούν όλες οι απορίες των παιδιών, δηλώνει η κ. Γκουτίδου, προσθέτοντας ότι θα ήθελε να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας.

«Για μας δεν είναι ούτε πάρεργο ούτε πυροτέχνημα. Γίνεται συνειδητοποιημένα με πολύ μεράκι και πολλή αγάπη», διαβεβαιώνει η ίδια.