Κυβέρνηση: Επιτυχίες της χρονιάς και προκλήσεις της επόμενης
05/07/2020 19:00
05/07/2020 19:00
Πριν από ένα χρόνο τέτοιες ώρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ταξίδευε για το αεροδρόμιο Μακεδονία. Ήταν η τελευταία επίσημη προεκλογική ημέρα και το πρόγραμμά του περιελάμβανε εκτός από μερικές τηλεοπτικές συνεντεύξεις δύο στάσεις στη Θεσσαλονίκη και μια μίνι περιοδεία στην Πέλλα. Στη Θεσσαλονίκη συνάντησε τον φρεσκοεκλεγμένο δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα, στην Πέλλα έκανε μια σύντομη απογευματινή βόλτα στο κέντρο των Γιαννιτσών και το βράδυ επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, όπου μίλησε σε μια μίνι ανοικτή συγκέντρωση που είχε στηθεί στο εκλογικό κέντρο της ΝΔ επί τη πλατείας Αριστοτέλους. Ήταν ίσως η πρώτη φορά που κατά τη διάρκεια της βόλτας που έκανε από το ξενοδοχείο του μέχρι το χώρο της εξέδρας έγινε δεκτός με τόσο θέρμη από τους ψηφοφόρους της ΝΔ. «Η νίκη έχει κλειδώσει» είχε πει τότε στο περιθώριο της εκδήλωσης έμπειρος γαλάζιος παράγοντας της Θεσσαλονίκης.
Οι πρώτες κινήσεις που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν το βράδυ της 7ης Ιουλίου κέρδισε με μεγάλο ποσοστό τις εκλογές έχοντας το δικαίωνα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση έδειξαν έναν πολιτικό που βαδίζει πάνω σε σχέδιο. Η κυβέρνηση δεν ήταν τόσο ολιγομελής (περιλάμβανε 51 μέλη), ενώ αποτελούνταν από 21 εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς και υφυπουργούς. Γεγονός που υποδήλωνε ότι η ανθρωπογεωγραφία της κυβέρνησης υπήρχε εδώ και καιρό στο μυαλό του πρωθυπουργού.
Γενικά οι γρήγορες αποφάσεις ήταν χαρακτηριστικό της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Γιατί δεν ήταν μόνο τα πρόσωπα αλλά οι πολιτικές και τα νομοσχέδια που προχώρησαν στην αρχή με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς. Σε ότι αφορά στην ανθρωπογεωγραφία ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν τήρησε την πεπατημένη και για παράδειγμα δεν επέλεξε τους πρώτους βουλευτές σε κάθε νομό για υπουργοποίηση αλλά ακολούθησε μια δική του αξιολόγηση. Με βάση τη φράση «θέλω τους ανθρώπους που θα μου κάνουν τη δουλειά». Όλο αυτό το θετικό κλίμα, τα λίγα κυβερνητικά λάθη που έγιναν, όπως η υπόθεση με τα voucher στο υπουργείο Εργασίας αλλά και το γεγονός ότι οι αγορές αντέδρασαν θετικά στην κυβερνητική αλλαγή λειτούργησε προωθητικά στην πρώτη φάση της διακυβέρνησης. Παρόλα αυτά κατά τα τέλη της χρονιάς η οικονομία έκανε κοιλιά, ενώ η συνέχεια ήταν πολύ πιο σκληρή λόγω δύο πρωτοφανών τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ελληνικό επίπεδο κρίσεων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της ΝΔ. Το προσφυγικό με τις συνεχείς εντάσεις στον Έβρο που υποκινούνταν από την Τουρκία και η πανδημία του κορονοϊού που έπληξε όλες τις χώρες του κόσμου.
Οι επιδόσεις της κυβέρνησης και στις δύο κρίσεις ήταν ιδιαίτερα θετικές και αποτελεσματικές. Στον Εβρο ο κρατικός μηχανισμός πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις και η διεθνοποίηση του ζητήματος με τις επισκέψεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα σχεδόν όλων των σημαντικών Ευρωπαίων αξιωματούχων έβαλε φρένο στην τουρκική αδιαλλαξία
Στην πανδημία τα τεράστια κενά που υπήρχαν στη δημόσια υγεία έκαναν το γρήγορο lockdown την Ελλάδα σχεδόν μονόδρομο. Όσο και αν η ακύρωση των φεστιβαλικών εκδηλώσεων στην Πάτρα κρίθηκε αρχικά ως πρόωρη τελικά αποδείχτηκε σωτήρια. Το ίδιο και η έγκαιρη προετοιμασία που ξεκίνησε από την τους πρώτους μήνες του χρόνου για να ενισχυθεί το ΕΣΥ με γιατρούς και νέες ΜΕΘ. Έτσι σήμερα όπως γνωστοποίησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη: Τον Ιούλιο του 2019, η χώρα μετρούσε 557 κλίνες εντατικής θεραπείας και αυτές, χωρίς δυνατότητα να νοσηλεύσουν νοσούντες από κορονοϊό. Μέσα στην κρίση φτάσαμε τις 1.017 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και με τις νέες δωρεές θα φτάσουμε τις 1.200 ΜΕΘ μέχρι το τέλος του 2020. Έτσι μέσα σε ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης, κάτω από πρωτοφανείς συνθήκες, θα καταφέρουμε να φτάσουμε στα 11 με 12 κρεβάτια ΜΕΘ ανά 100 χιλιάδες κατοίκους και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, από ουραγός. Σημειώνεται ακόμη ότι οι προσλήψεις νοσηλευτών και γιατρών έχουν φτάσει τις σχεδόν 5.000.
Όπως σημείωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη κάνοντας έναν απολογισμό της χρονιάς «σπάνια έχουν γίνει τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη το γεγονός ότι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πολύ μεγάλες προκλήσεις, οικονομικές, γεωπολιτικές, υγειονομικές», τις οποίες η κυβέρνηση αντιμετώπισε με επιτυχία. Και σήμερα, παρά τις αναμφισβήτητες, μεγάλες δυσκολίες που εξακολουθούν και υπάρχουν, ειδικά στο μέτωπο της οικονομίας, φυσά στην Ελλάδα ένας αέρας εθνικής αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας».
Η προαναφερθείσα συνεδρίαση ήταν δωδέκατη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου μέσα σε ένα χρόνο. «Αυτή η θεσμική τάξη, η δημοκρατική και θεσμική κανονικότητα, είναι ίσως η ισχυρότερη απάντηση σε όσους επιχείρησαν να στήσουν μία πρωτοφανή απόπειρα χειραγώγησης των θεσμών. Η Δημοκρατία μας είναι ισχυρή, η Δημοκρατία μας λειτουργεί. Η διάκριση των εξουσιών είναι απαράβατος κανόνας. Η ηγεσία της Δικαιοσύνης επιλέγεται με πρωταρχικό κριτήριο την επετηρίδα και ένα μαύρο σύννεφο το οποίο σκέπασε την οικονομία, αλλά και τους θεσμούς, έχει αρχίσει πια για τα καλά να διαλύεται», σημείωσε με νόημα ο πρωθυπουργός παρεμβαίνοντας για πρώτη φορά και στο ζήτημα που έχει προκύψει με τις αποκαλύψεις για τις συνομιλίες μετά του επιχειρηματία Σάμπι Μιωνή και του στενού συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα, Νίκου Παππά.
Η επόμενη ημέρα
Η επόμενη ημέρα θα περιλαμβάνει μια ακόμη πιο πυκνή μεταρρυθμιστική ατζέντα, όπως σημαντικές φορολογικές παρεμβάσεις, περιορισμό στα πλαστικά μιας χρήσης, αλλά και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης των Αποβλήτων, θέματα που συζητήθηκαν στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, αλλά και ο νόμος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, που ξεκίνησε αυτές τις ημέρες να συζητείται στην Βουλή.
Το μεγάλο ζήτημα βέβαια είναι η σταδιακή επανεκκίνηση της τουριστικής περιόδου, που ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα, αλλά και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας. Ο πρωθυπουργός απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση της προέδρου της ΚΟ του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά ανακοίνωσε την Παρασκευή νέα μέτρα στήριξης ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με αυτά α) η κυβέρνηση μηδενίζει την προκαταβολή φόρου για εποχικές επιχειρήσεις, που αφορά αυτέ που καταγράφουν 50% του τζίρου τους το γ' τρίμηνο του έτους.
β) εγκαινιάζεται και τρίτος κύκλος επιστρεπτέας προκαταβολής. Αυτή θα αφορά και ατομικές επιχειρήσεις, χωρίς εργαζόμενους και χωρίς ταμειακή μηχανή. γ)επιδοτούνται κατά 60% όλες οι εργοδοτικές εισφορές στο πρόγραμμα ΣΥΝ-εργασία, που επεκτείνεται και για τον Αύγουστο, και για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Δ) οι εποχικές επιχειρήσεις δεν θα πληρώσουν καθόλου εργοδοτικές εισφορές για το τρίμηνο Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος. Και ε)επεκτείνεται η δυνατότητα αναστολής εργασίας των εργαζομένων σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων του τουρισμού.
Μεγάλο στοίχημα παραμένουν οι επενδύσεις, που λόγω της πανδημίας ακόμη δεν έχει κερδηθεί. Έτσι καθόλου τυχαία δεν ήταν η παρουσία του πρωθυπουργού την Παρασκευή στο Ελληνικό κατά την τελετή έναρξης των πρόδρομων εργασιών για τη μετατροπή του πρώην αεροδρομίου σε μητροπολιτικό πάρκο, το μεγαλύτερο της Μεσογείου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, φορώντας το ειδικό κίτρινο γιλέκο, τόνισε πως με την έναρξη των εργασιών «ουσιαστικά τραβάμε μια διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν» και πρόσθεσε ότι «ο τόπος αυτός θα γίνει μια κυψέλη ανάπτυξης».
Τέλος το πιο σημαντικό βέβαια στοίχημα έχει ευρωπαϊκό αέρα και λέγεται Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ. Αν δεν υπάρξουν ανατροπές τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα αφορούν στη χώρα μας θα φτάσουν τα 32 δις, με την κυβέρνηση να επείγεται το ζήτημα να τελειώσει στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 16 και 17 Ιουλίου. Με τον πρωθυπουργό να επισημαίνει ότι «η δική μας δέσμευση είναι ότι δεν θα αφήσουμε ούτε ένα ευρώ να πάει αναξιοποίητο».
* Δημοσιεύτηκε στη "Μτκ" στις 05.07.2020.
Πριν από ένα χρόνο τέτοιες ώρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ταξίδευε για το αεροδρόμιο Μακεδονία. Ήταν η τελευταία επίσημη προεκλογική ημέρα και το πρόγραμμά του περιελάμβανε εκτός από μερικές τηλεοπτικές συνεντεύξεις δύο στάσεις στη Θεσσαλονίκη και μια μίνι περιοδεία στην Πέλλα. Στη Θεσσαλονίκη συνάντησε τον φρεσκοεκλεγμένο δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα, στην Πέλλα έκανε μια σύντομη απογευματινή βόλτα στο κέντρο των Γιαννιτσών και το βράδυ επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, όπου μίλησε σε μια μίνι ανοικτή συγκέντρωση που είχε στηθεί στο εκλογικό κέντρο της ΝΔ επί τη πλατείας Αριστοτέλους. Ήταν ίσως η πρώτη φορά που κατά τη διάρκεια της βόλτας που έκανε από το ξενοδοχείο του μέχρι το χώρο της εξέδρας έγινε δεκτός με τόσο θέρμη από τους ψηφοφόρους της ΝΔ. «Η νίκη έχει κλειδώσει» είχε πει τότε στο περιθώριο της εκδήλωσης έμπειρος γαλάζιος παράγοντας της Θεσσαλονίκης.
Οι πρώτες κινήσεις που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν το βράδυ της 7ης Ιουλίου κέρδισε με μεγάλο ποσοστό τις εκλογές έχοντας το δικαίωνα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση έδειξαν έναν πολιτικό που βαδίζει πάνω σε σχέδιο. Η κυβέρνηση δεν ήταν τόσο ολιγομελής (περιλάμβανε 51 μέλη), ενώ αποτελούνταν από 21 εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς και υφυπουργούς. Γεγονός που υποδήλωνε ότι η ανθρωπογεωγραφία της κυβέρνησης υπήρχε εδώ και καιρό στο μυαλό του πρωθυπουργού.
Γενικά οι γρήγορες αποφάσεις ήταν χαρακτηριστικό της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Γιατί δεν ήταν μόνο τα πρόσωπα αλλά οι πολιτικές και τα νομοσχέδια που προχώρησαν στην αρχή με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς. Σε ότι αφορά στην ανθρωπογεωγραφία ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν τήρησε την πεπατημένη και για παράδειγμα δεν επέλεξε τους πρώτους βουλευτές σε κάθε νομό για υπουργοποίηση αλλά ακολούθησε μια δική του αξιολόγηση. Με βάση τη φράση «θέλω τους ανθρώπους που θα μου κάνουν τη δουλειά». Όλο αυτό το θετικό κλίμα, τα λίγα κυβερνητικά λάθη που έγιναν, όπως η υπόθεση με τα voucher στο υπουργείο Εργασίας αλλά και το γεγονός ότι οι αγορές αντέδρασαν θετικά στην κυβερνητική αλλαγή λειτούργησε προωθητικά στην πρώτη φάση της διακυβέρνησης. Παρόλα αυτά κατά τα τέλη της χρονιάς η οικονομία έκανε κοιλιά, ενώ η συνέχεια ήταν πολύ πιο σκληρή λόγω δύο πρωτοφανών τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ελληνικό επίπεδο κρίσεων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της ΝΔ. Το προσφυγικό με τις συνεχείς εντάσεις στον Έβρο που υποκινούνταν από την Τουρκία και η πανδημία του κορονοϊού που έπληξε όλες τις χώρες του κόσμου.
Οι επιδόσεις της κυβέρνησης και στις δύο κρίσεις ήταν ιδιαίτερα θετικές και αποτελεσματικές. Στον Εβρο ο κρατικός μηχανισμός πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις και η διεθνοποίηση του ζητήματος με τις επισκέψεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα σχεδόν όλων των σημαντικών Ευρωπαίων αξιωματούχων έβαλε φρένο στην τουρκική αδιαλλαξία
Στην πανδημία τα τεράστια κενά που υπήρχαν στη δημόσια υγεία έκαναν το γρήγορο lockdown την Ελλάδα σχεδόν μονόδρομο. Όσο και αν η ακύρωση των φεστιβαλικών εκδηλώσεων στην Πάτρα κρίθηκε αρχικά ως πρόωρη τελικά αποδείχτηκε σωτήρια. Το ίδιο και η έγκαιρη προετοιμασία που ξεκίνησε από την τους πρώτους μήνες του χρόνου για να ενισχυθεί το ΕΣΥ με γιατρούς και νέες ΜΕΘ. Έτσι σήμερα όπως γνωστοποίησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη: Τον Ιούλιο του 2019, η χώρα μετρούσε 557 κλίνες εντατικής θεραπείας και αυτές, χωρίς δυνατότητα να νοσηλεύσουν νοσούντες από κορονοϊό. Μέσα στην κρίση φτάσαμε τις 1.017 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και με τις νέες δωρεές θα φτάσουμε τις 1.200 ΜΕΘ μέχρι το τέλος του 2020. Έτσι μέσα σε ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης, κάτω από πρωτοφανείς συνθήκες, θα καταφέρουμε να φτάσουμε στα 11 με 12 κρεβάτια ΜΕΘ ανά 100 χιλιάδες κατοίκους και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, από ουραγός. Σημειώνεται ακόμη ότι οι προσλήψεις νοσηλευτών και γιατρών έχουν φτάσει τις σχεδόν 5.000.
Όπως σημείωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη κάνοντας έναν απολογισμό της χρονιάς «σπάνια έχουν γίνει τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη το γεγονός ότι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πολύ μεγάλες προκλήσεις, οικονομικές, γεωπολιτικές, υγειονομικές», τις οποίες η κυβέρνηση αντιμετώπισε με επιτυχία. Και σήμερα, παρά τις αναμφισβήτητες, μεγάλες δυσκολίες που εξακολουθούν και υπάρχουν, ειδικά στο μέτωπο της οικονομίας, φυσά στην Ελλάδα ένας αέρας εθνικής αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας».
Η προαναφερθείσα συνεδρίαση ήταν δωδέκατη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου μέσα σε ένα χρόνο. «Αυτή η θεσμική τάξη, η δημοκρατική και θεσμική κανονικότητα, είναι ίσως η ισχυρότερη απάντηση σε όσους επιχείρησαν να στήσουν μία πρωτοφανή απόπειρα χειραγώγησης των θεσμών. Η Δημοκρατία μας είναι ισχυρή, η Δημοκρατία μας λειτουργεί. Η διάκριση των εξουσιών είναι απαράβατος κανόνας. Η ηγεσία της Δικαιοσύνης επιλέγεται με πρωταρχικό κριτήριο την επετηρίδα και ένα μαύρο σύννεφο το οποίο σκέπασε την οικονομία, αλλά και τους θεσμούς, έχει αρχίσει πια για τα καλά να διαλύεται», σημείωσε με νόημα ο πρωθυπουργός παρεμβαίνοντας για πρώτη φορά και στο ζήτημα που έχει προκύψει με τις αποκαλύψεις για τις συνομιλίες μετά του επιχειρηματία Σάμπι Μιωνή και του στενού συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα, Νίκου Παππά.
Η επόμενη ημέρα
Η επόμενη ημέρα θα περιλαμβάνει μια ακόμη πιο πυκνή μεταρρυθμιστική ατζέντα, όπως σημαντικές φορολογικές παρεμβάσεις, περιορισμό στα πλαστικά μιας χρήσης, αλλά και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης των Αποβλήτων, θέματα που συζητήθηκαν στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, αλλά και ο νόμος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, που ξεκίνησε αυτές τις ημέρες να συζητείται στην Βουλή.
Το μεγάλο ζήτημα βέβαια είναι η σταδιακή επανεκκίνηση της τουριστικής περιόδου, που ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα, αλλά και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας. Ο πρωθυπουργός απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση της προέδρου της ΚΟ του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά ανακοίνωσε την Παρασκευή νέα μέτρα στήριξης ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με αυτά α) η κυβέρνηση μηδενίζει την προκαταβολή φόρου για εποχικές επιχειρήσεις, που αφορά αυτέ που καταγράφουν 50% του τζίρου τους το γ' τρίμηνο του έτους.
β) εγκαινιάζεται και τρίτος κύκλος επιστρεπτέας προκαταβολής. Αυτή θα αφορά και ατομικές επιχειρήσεις, χωρίς εργαζόμενους και χωρίς ταμειακή μηχανή. γ)επιδοτούνται κατά 60% όλες οι εργοδοτικές εισφορές στο πρόγραμμα ΣΥΝ-εργασία, που επεκτείνεται και για τον Αύγουστο, και για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Δ) οι εποχικές επιχειρήσεις δεν θα πληρώσουν καθόλου εργοδοτικές εισφορές για το τρίμηνο Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος. Και ε)επεκτείνεται η δυνατότητα αναστολής εργασίας των εργαζομένων σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων του τουρισμού.
Μεγάλο στοίχημα παραμένουν οι επενδύσεις, που λόγω της πανδημίας ακόμη δεν έχει κερδηθεί. Έτσι καθόλου τυχαία δεν ήταν η παρουσία του πρωθυπουργού την Παρασκευή στο Ελληνικό κατά την τελετή έναρξης των πρόδρομων εργασιών για τη μετατροπή του πρώην αεροδρομίου σε μητροπολιτικό πάρκο, το μεγαλύτερο της Μεσογείου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, φορώντας το ειδικό κίτρινο γιλέκο, τόνισε πως με την έναρξη των εργασιών «ουσιαστικά τραβάμε μια διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν» και πρόσθεσε ότι «ο τόπος αυτός θα γίνει μια κυψέλη ανάπτυξης».
Τέλος το πιο σημαντικό βέβαια στοίχημα έχει ευρωπαϊκό αέρα και λέγεται Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ. Αν δεν υπάρξουν ανατροπές τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα αφορούν στη χώρα μας θα φτάσουν τα 32 δις, με την κυβέρνηση να επείγεται το ζήτημα να τελειώσει στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 16 και 17 Ιουλίου. Με τον πρωθυπουργό να επισημαίνει ότι «η δική μας δέσμευση είναι ότι δεν θα αφήσουμε ούτε ένα ευρώ να πάει αναξιοποίητο».
* Δημοσιεύτηκε στη "Μτκ" στις 05.07.2020.
ΣΧΟΛΙΑ