Καλή εξέλιξη, η οποία, όμως, δεν φτάνει, για να καλύψει τις ανησυχίες των αγροτών, χαρακτήρισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, τις σημερινές αποφάσεις του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ, που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες, με αντικείμενο τις αλλαγές στην ΚΑΠ, σε συνέντευξή του στο ΕΡΤnews.

Εκτίμηση του υπουργού είναι ότι αποδίδει η συντονισμένη δουλειά, που έχει γίνει στο προηγούμενο διάστημα από τη χώρα μας, η οποία έχει αναπτύξει συμμαχίες σε επίπεδο EUMED-9 και ΕΡΡ, με αποτέλεσμα να έχουν υιοθετηθεί οι 19 προτάσεις που κατέθεσε η ελληνική πλευρά.

«Είχαμε μία πρώτη καλή εξέλιξη, αλλά δεν φτάνει. Έχουμε ένα καλό πρώτο στοιχείο της πίεσης και της συντονισμένης δουλειάς που έγινε από τη χώρα μας και από άλλα ευρωπαϊκά κράτη που συμμαχήσαμε, συνεργαστήκαμε και πετύχαμε. Δεν φτάνει όμως αυτό. Εμείς επιμένουμε ότι, μέχρι πριν από τις ευρωεκλογές, οφείλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει πέρα από τα 19 αιτήματα που συνολικά έχουμε καταθέσει. Το 2% των χρημάτων της ΚΑΠ - που καταλήγει σε κάθε χώρα - να μπορεί η κάθε χώρα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει περιπτώσεις, όπως η Ελλάδα με το Daniel, να το αξιοποιεί, να το απορροφά, χωρίς ενδιάμεσες διαδικασίες και γραφειοκρατικά προβλήματα. Να υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς χρημάτων, απορροφήσεων, χρημάτων από έτος σε έτος από πυλώνα 1 σε πυλώνα 2», είπε ο υπουργός.

Σήμερα, το Συμβούλιο Υπουργών υιοθέτησε ορισμένες από τις προτάσεις, με στόχο να ξεκινήσει η εφαρμογή τους από την εφετινή άνοιξη. Οι αλλαγές αυτές είναι πολύ στοχευμένες, όπως σημείωσε ο ΥπΑΑΤ και στοχεύουν στην απλούστευση της ΚΑΠ και στη μείωση του διοικητικού φόρτου στην εφαρμογή της.

Ο Έλληνας υπουργός τόνισε ότι πρέπει να εξεταστούν άμεσα και οι εξής προτάσεις:

- να διατίθεται το 2% του ετήσιου προϋπολογισμού της ΚΑΠ για την αντιμετώπιση κλιματικών κρίσεων για ειδικές ενισχύσεις, έπειτα από κλιματικές καταστροφές,

- να δίνεται ευελιξία στα κράτη-μέλη να μπορούν να τροποποιήσουν το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ και να μεταφέρουν πόρους μεταξύ των δύο Πυλώνων ή από έτος σε έτος και

- να υπάρχει ευελιξία στην εφαρμογή των λεγόμενων οικολογικών σχημάτων και ευελιξία παρεκκλίσεων στην εφαρμογή τους στις περιπτώσεις που απαιτείται.

Ο κ. Αυγενάκης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι ο χρόνος είναι οριακός για την έγκρισή τους, καθώς για την άμεση εφαρμογή τους πρέπει να έχουν προωθηθεί σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια και κυρίως από την επόμενη συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου, την τελευταία, το πιθανότερο, πριν από τις ευρωεκλογές.

Πιέζει ο χρόνος

Εκτίμηση του υπουργού, όπως υπογράμμισε στην ΕΡΤnews, είναι ότι θα επιταχυνθεί η έναρξη των συζητήσεων και για την επόμενη ΚΑΠ, θα αρχίσουν δηλαδή έναν χρόνο νωρίτερα, εντός του 2024.

Όπως ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας ενέκρινε σήμερα τις αλλαγές στα πρότυπα καλών γεωργικών και περιβαλλοντικών συνθηκών (GAEC) που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μία από τις κύριες αλλαγές είναι ότι εισάγεται μία γενική διάταξη που επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν προσωρινές και στοχευμένες παρεκκλίσεις από ορισμένες απαιτήσεις όρων σε περίπτωση απρόβλεπτων κλιματικών συνθηκών που εμποδίζουν τους αγρότες να συμμορφωθούν με αυτές. Μία φορά ετησίως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή για τέτοιες παρεκκλίσεις. Την εξέλιξη αυτή ο Έλληνας υπουργός χαρακτήρισε «πολύ σημαντική», σημειώνοντας, ωστόσο στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο Υπουργών ότι αναμένεται και το έγγραφο της Επιτροπής σχετικά με την απλούστευση της εφαρμογής της αρχής της ανωτέρας βίας.

Επιπλέον, εισάγονται ειδικές εξαιρέσεις από ορισμένα πρότυπα GAEC, όπως:

- Για το GAEC 6 σχετικά με την κάλυψη του εδάφους κατά τις ευαίσθητες περιόδους: Τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία να αποφασίσουν ποια εδάφη θα προστατεύσουν και σε ποια εποχή, με βάση τις εθνικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες.

- Για το GAEC 7 για την αμειψισπορά: Η αμειψισπορά θα παραμείνει η κύρια πρακτική, αλλά τα κράτη μέλη θα μπορούν να χρησιμοποιούν τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών ως εναλλακτική. Αυτό είναι λιγότερο απαιτητικό για τους αγρότες, ειδικά σε περιοχές που υπόκεινται σε ξηρασία ή υψηλές βροχοπτώσεις.

- Για το GAEC 8: Οι αγρότες θα είναι υποχρεωμένοι μόνο να διατηρήσουν τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά του τοπίου και, στο εξής, θα ενθαρρύνονται σε εθελοντική βάση να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή να δημιουργούν νέα χαρακτηριστικά τοπίου, μέσω οικολογικών συστημάτων, αλλαγή την οποία ο κ. Αυγενάκης χαρακτήρισε θετική.

Η εγκεκριμένη αναθεώρηση εξαιρεί επίσης τις μικρές εκμεταλλεύσεις έκτασης κάτω των 10 εκταρίων (100 στρέμματα) από ελέγχους και κυρώσεις που σχετίζονται με τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις όρων, βάσει της ΚΑΠ.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά το 65% των δικαιούχων.

Στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο Υπουργών, ο ΥπΑΑΤ τόνισε ότι οι εξαιρέσεις των μικρών εκμεταλλεύσεων από τους ελέγχους και τις κυρώσεις της αιρεσιμότητας προσφέρει μεγάλη ανακούφιση τόσο στις διοικήσεις όσο και στους μικροκαλλιεργητές από την άποψη της μείωσης του περιττού διοικητικού φόρτου.

Επίσης, η Επιτροπή Γεωργίας ενέκρινε οι χώρες της ΕΕ να μπορούν πλέον να τροποποιούν τα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ δύο φορές τον χρόνο σε μόνιμη βάση σε αντίθεση με μία φορά, όπως ισχύει σήμερα.

Μεγαλύτερη ταχύτητα

Νωρίτερα, ο Λευτέρης Αυγενάκης σε παρέμβασή του κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών, κάλεσε την Επιτροπή να ακολουθήσει την επιβαλλόμενη ταχύτητα και να εγκρίνει τάχιστα τις απαραίτητες τροποποιήσεις στα Στρατηγικά Σχέδια που αφορούν στις αλλαγές στην ΚΑΠ.

Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ευελιξία που προτείνεται στην επικουρικότητα κατά την εφαρμογή των οικολογικών προτύπων (GAEC 5, 6, 7 και 9), καθώς πρέπει να επιδεικνύεται σεβασμός στα ιδιαίτερα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά των κρατών μελών κατά την επιλογή των κατάλληλων πρακτικών για τη συμμόρφωση των γεωργών με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις.

Παράλληλα, ο ΥπΑΑΤ χαιρέτισε την απόφαση για τη σύσταση παρατηρητηρίου τιμών σε όλα τα στάδια της αγροδιατροφικής αλυσίδας. «Θα βοηθήσει σημαντικά στον μετριασμό φαινομένων κερδοσκοπίας. Επιπλέον, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μία δικαιότερη κατανομή των κερδών μεταξύ των κρίκων της αλυσίδας, ωφελώντας τον πρωτογενή τομέα, που παραδοσιακά βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση. Ομοίως, αναμένουμε με εποικοδομητική διάθεση τις προτάσεις βελτίωσης της Οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, τις στοχευμένες τροποποιήσεις των διατάξεων της ΚΟΑ για τις συμβάσεις των Οργανώσεων Παραγωγών, καθώς και τις οδηγίες για την απλούστευση του συστήματος AMS».

Επιμένουμε στις 19 προτάσεις

Κλείνοντας την παρέμβασή του στο Συμβούλιο Υπουργών, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είπε:

«Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζουμε και την πρόθεση της Προεδρίας να εκκινήσει βαθύτερες συζητήσεις σχετικά με τους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων και με τα θέματα εμπορίου που σχετίζονται με τη γεωργία. Το δίχτυ ασφαλείας της ΚΑΠ πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερων συζητήσεων, με σκοπό την ολιστική προσέγγιση σε επίπεδο δράσεων και χρηματοδότησης, καθώς το γεωργικό αποθεματικό δεν επαρκεί. Από την άλλη πλευρά, οι εμπορικές μας σχέσεις πρέπει να είναι ισορροπημένες από την άποψη των ίσων όρων ανταγωνισμού.

Δεν αρκεί, όμως, αυτή η διόρθωση. Είναι εξαιρετικά μικρή μπροστά στον όγκο των θεμάτων που πρέπει να διορθωθούν στην τρέχουσα ΚΑΠ. Θυμίζω ότι εμείς, η χώρα μας, επιμένουμε και στις άλλες (στις 19) βελτιώσεις, που πρέπει να κάνουμε, γνωρίζοντας τα στενά χρονικά περιθώρια, λόγω ευρωεκλογών.

Είναι αναγκαίο να εξετάσουμε τη δυνατότητα μεταφοράς χρημάτων από πυλώνα σε πυλώνα και από έτος σε έτος, προκειμένου να ενισχύσουμε την απορροφητικότητα των πόρων και επαναλαμβάνουμε τη θέση μας να δοθεί δυνατότητα σε κάθε κράτος-μέλος να μπορεί να διαθέτει, εφόσον το επιθυμεί, το 2% από την ΚΑΠ για την αντιμετώπιση επιπτώσεων από την κλιματική κρίση. Παρακαλώ πολύ την Επιτροπή να το εξετάσει».