Η λαπαροσκόπηση είναι ένα είδος επέμβασης που πραγματοποιείται με μικρές τομές στο δέρμα (minimalinvasivesurgery), από τις οποίες εισέρχονται εντός της κοιλιάς μια ειδική κάμερα (συνήθως στο σημείο του ομφαλού) καθώς και εξειδικευμένα εργαλεία με σκοπό την ολοκλήρωση της εκάστοτε χειρουργικής επέμβασης.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης;

Τα βασικά πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι:

• Ταχύτερη ανάρρωση με πολύ μικρότερη παραμονή στην κλινική
• Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και μικρότερη απώλεια αίματος
• Λιγότερες πιθανότητες για τη δημιουργία συμφύσεων.
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα (μικρότερες τομές)

Σε ποιες περιπτώσεις προτείνεται λαπαροσκόπηση;

Η λαπαροσκόπηση διακρίνεται σε διαγνωστική και επεμβατική.

Η διαγνωστική πραγματοποιείται με σκοπό να διερευνηθεί κατά πόσον υπάρχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα εντός της κοιλιάς, το οποίο δεν μπορεί να προσδιοριστεί επαρκώς με κάποιο άλλο τρόπο ή ακόμα να ελέγχει η βατότητα των σαλπίγγων (dyetest).

Η επεμβατική διενεργείται με σκοπό να πραγματοποιηθούν χειρουργικές επεμβάσεις με κυριότερες τις παρακάτω:

• Λαπαροσκοπική υστερεκτομή με ή χωρίς τα εξαρτήματα

Όταν πληρούνται κάποια κριτήρια, η αφαίρεση της μήτρας μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά.

• Λαπαροσκοπικήινομυωματεκτομή

Κάποια είδη ινομυωμάτων δύναται να αφαιρεθούν λαπαροσκοπικά.

• Λαπαροσκοπικήσαλπιγγεκτομή

Είναι η αφαίρεση των σαλπίγγων όταν εμφανίζουν κάποια παθολογία, όπως μετά από φλεγμονή ή σε περίπτωση εξωμητρίου κύησης.

• Αφαίρεση κύστεων ωοθήκης

Σε πολλές γυναίκες κατά διαστήματα παρατηρείται η ανάπτυξη κύστεων στις ωοθήκες. Εάν αυτές μεγαλώνουν σε μέγεθος, προκαλούν συμπτώματα, θέτουν σε κίνδυνο την αιμάτωση της ωοθήκης ή είναι ύποπτες για ανάπτυξη κακοήθειας μπορούν να αφαιρεθούν λαπαροσκοπικά.

• Λαπαροσκοπική ωοθηκεκτομή

Είναι η επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται μία ή και οι δύο ωοθήκες. Αυτό μπορεί να συμβεί για προληπτικούς λόγους σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου ωοθηκών ή σε περίπτωση που υπάρχει μια πολύ μεγάλη ωοθηκική κύστη η οποία δεν αφήνει σχεδόν καθόλου υγειή ωοθηκικό ιστό.

• Λαπαροσκοπική λύση συμφύσεων

Συμφύσεις είναι η εμφάνιση ουλώδους ιστού μετά από προηγηθέντα χειρουργεία ή φλεγμονές. Οι συμφύσεις ενδέχεται να προκαλέσουν κοιλιακό πόνο και υπογονιμότητα.

• Θεραπεία ενδομητρίωσης

Ενδομητρίωση είναι η κατάσταση κατά την οποία κύτταρα από την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας (ενδομήτριο), εντοπίζονται εκτός της μήτρας. Με τη λαπαροσκόπηση αφαιρούμε ή καταστρέφουμε περιοχές με αλλοιώσεις ενδομητρίωσης, αφαιρούμε κύστες ενδομητρίωσης και λύουμε συμφύσεις που ενδεχομένως προκαλούν πόνο ή υπογονιμότητα.

Τι συμβαίνει κατά τη λαπαροσκόπηση;

Για αυτού του είδους την επέμβαση απαιτείται γενική αναισθησία. Πριν την έναρξη της λαπαροσκόπησης πραγματοποιείται κένωση της ουροδόχου κύστης με καθετήρα. Εν συνεχεία ένα ειδικό εργαλείο τοποθετείται διακολπικά στο τράχηλο, το οποίο μας επιτρέπει να χειριζόμαστε τη μήτρα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Έπειτα μια μικρή τομή, περί το 1 cm, πραγματοποιείται κεντρικά κοντά στον ομφαλό από όπου διοχετεύουμε αέριο (διοξειδίου του άνθρακα) και τοποθετούμε την ειδική κάμερα εντός της κοιλιάς. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε τον απαραίτητο χώρο ώστε να βλέπουμε καθαρά τα πυελικά όργανα καθώς και να μπορούμε κάνουμε τους απαραίτητους χειρισμούς με τα εργαλεία.

Ακολουθεί η δημιουργία 2-3 μικρότερων τομών περιφερικά (βλ. εικόνα), περί τα 5 mm, από όπου θα εισάγουμε τα απαραίτητα λαπαροσκοπικά εργαλεία για τη διενέργεια της επέμβασης.

Μετά το τέλος της επέμβασης και αναλόγως του είδους αυτής, τα πιθανά δείγματα εξαιρούνται είτε απευθείας είτε μέσα σε ειδικό σάκο μέσω της τομής από τον ομφαλό. Όταν πρόκειται για μεγάλα δείγματα (πχ. ινομυώματα), τότε είναι αναγκαίος ο τεμαχισμός τους σε μικρότερο κομμάτια με τη χρήση ειδικής συσκευής, ώστε να μπορέσουν να εξέλθουν από τη μικρή τομή στο δέρμα.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές από μια λαπαροσκόπηση;

Καταρχήν εξαρτάται από το είδος της λαπαροσκόπησης, επεμβατική/διαγνωστική και από την πολυπλοκότητα της κατάστασης.

Γενικώς είναι μια πολύ συχνή επέμβαση και οι σοβαρές επιπλοκές είναι σπάνιες.

Οι ήπιες επιπλοκές συμβαίνουν περίπου στο 1-2% των περιπτώσεων και περιλαμβάνουν:

• Λοίμωξη
• Κοιλιακός πόνος μετεγχειρητικά, κάποιες φορές ενδεχομένως να εντοπίζεται στην περιοχή του ώμου (προκαλείται από το αέριο που χρησιμοποιείται για τη διάταση της κοιλιάς)
• Μικρή αιμορραγία
• Ναυτία και έμετος

Οι σοβαρές επιπλοκές συμβαίνουν συμβαίνουν περίπου στο 0.2% των περιπτώσεων και περιλαμβάνουν:

• Αποτυχία εισόδου στην κοιλιά λαπαροσκοπικά και ανάγκη για πραγματοποίηση κανονικής τομής (λαπαροτομία)
• Τραυματισμός εντέρου, ουροδόχου κύστης ή κάποιου μεγάλου αγγείου που να χρήζει άμεση αντιμετώπιση. Εάν αυτό συμβεί ενδεχομένως να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί κανονική τομή στην κοιλιά. Επίσης σε ένα ποσοστό 15% ο τραυματισμός του εντέρου δε διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης, αλλά αργότερα.
• Εμφάνιση φλεβοθρόμβωσης
• Σοβαρή αλλεργία σε κάποιο από τα αναισθησιολογικά φάρμακα

Τι μπορώ να κάνω για να ελαχιστοποιήσω τις πιθανότητες για κάποια επιπλοκή;

Η διακοπή καπνίσματος κάποιες εβδομάδες πριν τη λαπαροσκόπηση μειώνει τις πιθανότητες επιπλοκών και μειώνει το διάστημα της ανάρρωσης.

Εάν έχετε επιπλέον σωματικό βάρος (υπολογίστε το BMI σας ΕΔΩ) έχετε περισσότερες πιθανότητες για εμφάνιση επιπλοκών και ιδιαίτερα λοίμωξης, φλεβοθρόμβωσης και πιθανότητες μετατροπής του χειρουργείου σε λαπαροτομία (κανονική τομή στην κοιλιά).

Μειώνεται η πιθανότητα λοίμωξης των μικρών τομών εάν κάνετε μπάνιο την προηγούμενη ή την ίδια ημέρα της επέμβασης.

Τι θα πρέπει να γνωρίζω για την ανάρρωση μετά από λαπαροσκόπηση;

Αμέσως μετά τη λαπαροσκόπηση ενδεχομένως να νιώθετε ναυτία και τάση για έμετο. Αυτά είναι πολύ συχνά συμπτώματα και οφείλονται στα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν για την αναισθησία.

Μόλις μπορέσετε να σηκωθείτε, να πάρετε το γεύμα σας, να πιείτε υγρά και να ουρήσετε τότε μπορείτε να πάρετε και εξιτήριο από την κλινική. Τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει την ίδια ημέρα.

Δεν επιτρέπεται να οδηγήσετε για 24 ώρες από την επέμβαση.

Είναι φυσιολογικό να νιώθετε την κοιλιά σας διατεταμένη με ήπιο πόνο για λίγες ημέρες. Μερικές φορές ο πόνος μπορεί να αντανακλά στην περιοχή του ώμου, αυτό είναι συχνό φαινόμενο και οφείλεται στη χρήση αερίου κατά τη λαπαροσκόπηση. Απλή αναλγησία με παρακεταμόλη και ιμπουπροφένη (εάν δεν υπάρχουν αντενδείξεις) συνήθως επαρκεί.

Μπορείτε να κάνετε ντους μετά από 24 ώρες καθώς και να αφαιρέσετε τα καλύμματα των τομών.

Θα μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες συνήθως εντός 5 ημερών.

INFO!

ΧαρίλαοςΧαραλαμπίδηςMD, MSc, MRCOG,

Μαιευτήρας – Γυναικολόγος