«Έλα Ρόζαλιντ να πούμε την ιστορία». Mε αυτό το μικρό «τελετουργικό» πριν από κάθε παράσταση, την επίκληση στη Ρόζαλιντ Φράνκλιν, η Λένα Δροσάκη ανεβαίνει στη σκηνή για να δώσει σάρκα, οστά, μα κυρίως φωνή, στην γυναίκα που αποτύπωσε πρώτη, το 1952, σε μία φωτογραφία το ανθρώπινο DNA αλλά, ζώντας σε έναν κόσμο… φαλλοκρατικά φτιαγμένο, επισκιάστηκε από τους άνδρες συναδέλφους της.

Η περίφημη «photo 51» και τα δεδομένα της Φράνκλιν για την ελικοειδή δομή του DNA άνοιξαν το δρόμο σε εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις, φάρμακα, θεραπείες και εμβόλια που έχουν γίνει σήμερα κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Όλοι οι συνεργάτες της Ρόζαλιντ έγιναν διάσημοι, πήραν Νόμπελ αλλά η ίδια η ερευνήτρια όχι.

«Ούτε εγώ την ήξερα και ακόμα και άνθρωποι που ασχολούνται με την επιστήμη, είναι ερευνητές και έρχονται στην παράσταση δεν γνωρίζουν την ιστορία της όχι γιατί δεν ήθελαν να τη μάθουν αλλά γιατί δεν μας άφησαν να τη μάθουμε όπως μας δίδασκαν τους Γουότσον και Κρικ. Η έρευνα και η συμβολή της ήταν ένα πολύ καλά κρυμμένο μυστικό και αυτό έγινε εσκεμμένα», εξηγεί στη «ΜτΚ» η Λένα Δροσάκη.

Περιγράφοντας την αληθινή ηρωίδα της επιστημονικής κοινότητας, η ηθοποιός κάνει λόγο για μία γυναίκα που σε όλη της ζωή πάλευε για να υπάρξει ισότιμα ανάμεσα στους άνδρες:

«Είναι συγκλονιστικό ότι δίνεται φωνή σε αυτό το κορίτσι γιατί πιστεύω ότι παρέμεινε φυλακισμένο στο σώμα μία γυναίκας που έγινε σχεδόν άντρας από τη σκληρότητα που έπρεπε να αναπτύξει ως ασπίδα για να μπορέσει να επιζήσει. Ένα κορίτσι που δεν την άφησαν ποτέ να εκφράσει κανένα συναίσθημα, καμία επιθυμία και αυτό είναι λυπηρό. Ακόμα και την μεγαλύτερη επιτυχία της, στην οποία οφείλουμε την αποκρυπτογράφηση του DNA, πάνω στην οποία βασίστηκαν τα φάρμακα, τα εμβόλια κτλ. 

Η καταπίεση βέβαια δεν ξεκίνησε από τους συνεργάτες της αλλά από την οικογένειά της. Ζούσε σε μία πατριαρχική οικογένεια όπου η μητέρα της διαιώνιζε αυτό το καθεστώς και γινόταν δυνάστης με τη σειρά της. Δεν της επέτρεπαν το λάθος και αυτό την οδήγησε σε μία εμμονική συμπεριφορά. Επίσης βρισκόταν σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο οπότε έπρεπε συνεχώς να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας, να αμύνεται».

Το πολυβραβευμένο έργο της Anna Ziegler, «Photograph 51», δίνει μία δεύτερη ευκαιρία στην ερευνήτρια να μιλήσει και επιτέλους να ακουστεί. Παράλληλα, στο πρόσωπο της Ρόζαλιντ απεικονίζεται κάθε γυναίκα που αγωνίζεται να επιβιώσει σε μία πατριαρχική κοινωνία.

«Δυστυχώς είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες καλούνται να αγωνιστούν για μία ισότιμη θέση σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Με στεναχωρεί γιατί το βλέπουμε ακόμα και στα παιδιά γιατί αυτό περνάει από την οικογένεια. Είναι πολύ δυσάρεστο να ακούω μία μαμά να λέει στο παιδί της το οποίο είναι αγόρι ότι το κοριτσάκι είναι πιο αδύναμο», επισημαίνει η κ. Δροσάκη.

«Αν εγώ δέχομαι την κακοποίηση θα μάθω στο παιδί μου είτε να δέχεται την κακοποίηση ή να γίνει κακοποιητής»

Η ηθοποιός, που πρωτοστάτησε στο ελληνικό ΜeΤoo ακολουθώντας και τη δικαστική οδό, αναδεικνύει τη σημασία της εκπαίδευσης, του αυτοσεβασμού και της επιβολής ορίων προκειμένου να μπει ένα τέλος στις κακοποιητικές συμπεριφορές αλλά και στη διαιώνιση των αντιλήψεων που οδηγούν σε αυτές.

«Δούλεψα πολύ προσωπικά για να πω stop. Θέλει εκπαίδευση για να μάθουμε να σεβόμαστε τον άλλον αλλά και την αξιοπρέπειά μας. Μαθαίνοντας να σέβομαι τον εαυτό μου, να βάζω όρια και να λέω ‘όχι, ως εδώ’, μαθαίνω και στο παιδί μου να σέβεται και να έχει αξιοπρέπεια. Ένα παιδί είναι αγνό και εμείς του δείχνουμε πως διεκδικούμε και τι δεχόμαστε. Αν εγώ δέχομαι την κακοποίηση θα μάθω στο παιδί μου είτε να δέχεται την κακοποίηση ή να γίνει κακοποιητής», τονίζει.

Η ίδια ελπίζει πως ο αγώνας των ανθρώπων που μίλησαν και άνοιξαν τον φάκελο «κακοποίηση» στην ελληνική πραγματικότητα θα δικαιωθεί και πως τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο:

«Ελπίζω σε αυτό και πολεμάω γι’ αυτό και η ζωή μου η ίδια στέκεται δίπλα σε αυτό. Πιστεύω ότι κάτι έχει αλλάξει γιατί δεν μπορώ να ματαιώνομαι άλλο. Είναι νωπό ακόμα αυτό που έγινε και όλοι είμαστε πιο προσεκτικοί. Η αλλαγή για να συμβεί θέλει χρόνο, δεν μπορεί να γίνει σε μία μέρα. Νιώθω και ευελπιστώ ότι δεν θα γυρίσουμε πάλι στα ίδια. Πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που θα έχουν κάποιες τάσεις αλλά το θέμα είναι μέχρι που θα δεχόμαστε. Πόσο θα τους το επιτρέψουμε».

Οι «Σέρρες», τα social media και το απόλυτο κενό

Η κ. Δροσάκη αναφέρεται και στον ρόλο της στη σειρά «Σέρρες» του Γιώργου Καπουτζίδη. Με τη φράση «Οδυσσέα, δεν νιώθω τίποτα» η ηθοποιός ξεσκέπασε, σε μία μόνο σκηνή, όλο το σαθρό οικοδόμημα της επιβεβλημένης ευτυχίας του κόσμου των social media και στο πρόσωπό της καθρεφτίστηκαν όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που αδειάζουν κάθε μέρα κι από λίγο το μέσα τους για να γεμίσουν το προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Με πληγώνει βαθιά ότι οι άνθρωποι έχουν απορροφηθεί από το κασκεύσμα των social media. Νιώθω ότι έχουμε γίνει κι εμείς κατασκευάσματα γιατί μας νοιάζει να φτιάξουμε μία εικόνα πίσω από την οποία υπάρχει το απόλυτο κενό. Είναι τόσο δίπλα μας και είναι τρομακτικό ότι είναι αληθινό. Να δείξουν ότι είναι χαρούμενοι ενώ δεν ξέρουν τι είναι η χαρά και μόλις κλείσει η κάμερα να μην υπάρχει καμία επαφή», καταλήγει η κ. Δροσάκη.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Photograph 51»

Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς

Παίζουν: Λένα Δροσάκη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Μαγγίνας, Μάνος Στεφανάκης

Θέατρο Αυλαία

Παραστάσεις: 19-23 Απριλίου 2023

Προπώληση: Ταμείο θεάτρου Αυλαία & viva.gr

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15-16.04.2023