Στην αυστηροποίηση του πλαισίου που σχετίζεται με την κλοπή σιδηροδρομικού υλικού, κυρίως καλωδίων από τις λεγόμενες «συμμορίες του χαλκού» προσανατολίζεται η πολιτεία και σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» ήδη τα συναρμόδια υπουργεία εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. 

Στον απόηχο της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη που έκοψε το νήμα της ζωής από 57 ανθρώπους η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να θέσει σκληρούς κανόνες για την λειτουργία του ελληνικού σιδηρόδρομου, ώστε να επαναλειτουργήσει με ασφάλεια για επιβάτες και εργαζόμενους.

Η κλοπή σιδηροδρομικού υλικού από σπείρες που εκμεταλλεύονται τα εδώ και χρόνια αφύλαχτα σιδηροδρομικά χιλιόμετρα, δεν είναι η πρώτη φορά που απασχολεί την ελληνική πολιτεία. 

Το φαινόμενο παρατηρείται εδώ και χρόνια και είναι σχεδόν καθημερινό, αποφέροντας τεράστια κέρδη σε όσους τα αφαιρούν και μεταπωλούν τα καλώδια χαλκού σε χυτήρια, τα οποία με τη σειρά τους διοχετεύουν τον χαλκό με φορτηγά σε άλλες χώρες και κυρίως τη Βουλγαρία. Υπολογίζεται δε, πως η ζημιά για τον ΟΣΕ αγγίζει μέχρι και τα δέκα εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Με στόχο να «χτυπηθούν» τα κυκλώματα

Κύκλοι του υπουργείου Δικαιοσύνης εκφράζουν τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας να προχωρήσει σε νομοθετικές παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα, στη βαριά σκιά του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, όπως ανακοίνωσε σχετικά ο υπουργός Επικρατείας. 

Σύμφωνα με τους ίδιους υπηρεσιακούς παράγοντες «εξετάζεται νομοτεχνικά η δυνατότητα αναβίβασης της κλοπής χαλκού σε κακούργημα όταν το υλικό αυτό εξυπηρετεί τη λειτουργία και την ασφάλεια μέσων συγκοινωνίας σταθερής τροχιάς, με ταυτόχρονη αναβίβαση του αδικήματος της κλεπταποδοχής, ώστε να χτυπηθούν τα κυκλώματα που καταστρέφουν το σιδηροδρομικό δίκτυο προς ίδιον όφελος. 

Στο ίδιο μήκος κινείται πρόσθετη τροποποίηση που εξετάζεται, ώστε η παράνομη αφαίρεση εξοπλισμού να συνδεθεί αιτιωδώς με τη διακινδύνευση της ασφάλειας των συγκοινωνιών» αναφέρουν στην «ΜτΚ».

Ο υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για θέματα Υποδομών Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη προανήγγειλε την περασμένη Τετάρτη την «αναβάθμιση» σε κακούργημα των αδικημάτων κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού. 

«Αυστηρό πλαίσιο για την επαναλειτουργία των σιδηροδρόμων. Περισσότερο προσωπικό, αναγκαία παρακολούθηση, μείωση δρομολογίων και μείωση της ταχύτητας. Προσλήψεις σε μηχανοδηγούς και συνοδά μέλη. Μεγαλύτερη αστυνόμευση στο δίκτυο. Αυστηροποίηση του πλαισίου, κακούργημα η κλοπή και η κλεπταποδοχή σιδηροδρομικού υλικού» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης.

Τι ισχύει σήμερα;

Τι ορίζει όμως σήμερα ο νόμος και ποιες ποινές προβλέπονται για εκείνους που κατηγορούνται για τέτοιου είδους αδικήματα; Με το ισχύoν νομικό πλαίσιο οι δράστες που αφαιρούν υλικά από το δίκτυο του ΟΣΕ θα κατηγορηθούν για μια σειρά από αδικήματα. 

Συγκεκριμένα, αρχικά θα κατηγορηθούν για κλοπή, η οποία ανάλογα με τις περιστάσεις μπορεί να είναι πλημμεληματικής ή κακουργηματικής φύσης. 

«Αν το αφαιρεθέν υλικό κοστολογείται πάνω από 120.000 ευρώ ή αν τις κλοπές τις τέλεσαν δύο ή περισσότεροι που είχαν οργανωθεί για να τελούν κλοπή θα κατηγορηθούν για το κακούργημα του αρ. 374 ΠΚ, με το πλαίσιο της επαπειλούμενης ποινής να είναι από 5 μέχρι 10 έτη κάθειρξης. Επίσης αν με την αφαίρεση προκλήθηκαν δολίως βλάβες η καταστροφές στις εγκαταστάσεις διαταράσσοντας τις συγκοινωνίες των μέσων σταθερής τροχιάς, θα κατηγορηθούν επιπλέον για ένα ακόμη αδίκημα αυτό του άρθρου. 291 ΠΚ. Αν από τις βλάβες προκλήθηκε απλά κίνδυνος για πράγματα, το πλαίσιο της ποινής είναι μέχρι 5 έτη φυλάκισης, αν όμως, προκύψει κίνδυνος για τον άνθρωπο είναι κακούργημα και σε περίπτωση που επέλθει ο θάνατος, ο δράστης τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, ενώ αν τα θύματα είναι πολλά μπορεί να επιβληθεί και ισόβια κάθειρξη» λέει ο κ. Καραγιάννης. 

Και συμπληρώνει πως «όλα αυτά, βέβαια, εφόσον οι δράστες είχαν αμέλεια ως προς το αποτέλεσμα της διατάραξης των συγκοινωνιών, καθώς σε περίπτωση που είχαν προβλέψει και αποδέχτηκαν το αποτέλεσμα π.χ. το θάνατο, θα κατηγορηθούν και για ανθρωποκτονία».

Σύμφωνα με νομικούς το πλαίσιο των προβλεπόμενων ποινών είναι ιδιαίτερα αυστηρό, ώστε τα δικαστήρια να μπορούν να επιβάλλουν ποινές, ανάλογες της ενοχής των δραστών. Ως προς τις εξαγγελίες Γεραπετρίτη ο κ. Καραγιάννης σημειώνει «οι βελτιώσεις που θα μπορούσαν να γίνουν θα πρέπει να αφορούν τη διατύπωση των αντικειμενικών υποστάσεων των εγκλημάτων, ώστε να περιγράφονται αρτιότερα και πληρέστερα ως εγκλήματα οι σχετικές πράξεις που οι δράστες προβαίνουν».

Οι δολιοφθορές που προκαλούν οι λεγόμενες «συμμορίες χαλκού» δεν αφορούν βέβαια μόνο στο σιδηροδρομικό δίκτυο, μιας και είναι καθημερινό φαινόμενο οι κλοπές από σχολεία, δημοτικά κτίρια, βιομηχανικούς χώρους και εργοστάσια. Συμμορίες αφαιρούν ό,τι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους, από καλώδια σε κολώνες ηλεκτροφωτισμού, σχάρες φρεατίων, μετασχηματιστές, μαντέμια, πόμολα και πολλά άλλα.

Καθημερινό φαινόμενο

Σύμφωνα με νομικούς που μίλησαν στη «ΜτΚ» η κλοπή μετάλλων, καλωδίων και εν γένει υλικών από τον ΟΣΕ είναι ένα καθημερινό φαινόμενο που απασχολεί τα ποινικά δικαστήρια σε όλη την Ελλάδα διαχρονικά. Όπως λένε, τα υλικά αυτά αφαιρούνται από οργανωμένες συνήθως ομάδες, οι οποίες τα μεταπωλούν σε παράνομα χυτήρια ή σε νόμιμους χονδρεμπόρους που τα «αναμειγνύουν» με τα προϊόντα τους, μάλιστα σε αρκετές δικογραφίες φαίνεται ότι οι «έμποροι» στρατολογούν τις ομάδες αυτές και κλοπές γίνονται κατ’ απαίτηση τους. 

«Δυστυχώς οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες αυτών των εγκλημάτων αναδείχθηκαν, το πρώτον αυτή την περίοδο, με αφορμή το δυστύχημα των Tεμπών. Αυτό που αναδείχθηκε, επιπλέον, είναι το ερώτημα που συχνά προβάλλεται στα ακροατήρια από τους συνηγόρους υπεράσπισης, αλλά δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί, δηλαδή η ενδεχόμενη συμμετοχή - παρακίνηση των εγκληματικών ομάδων από στελέχη του ΟΣΕ ή επιχειρηματιών που προμηθεύουν τον ΟΣΕ. Οι υποθέσεις που τελικά διώκονται σχετικά πρόσωπα είναι πολύ λίγες συγκριτικά με το προφανές του ερωτήματος» αναφέρει ο ποινικολόγος, Θοδωρής Καραγιάννης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.03.2023