«Μένεις έγκυος; Διακοπή συμβολαίου»: Πότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για ισότητα στον αθλητισμό;
12/11/2024 17:39
12/11/2024 17:39
Ένα από τα μείζονα θέματα που αντιμετωπίζει ο γυναικείος αθλητισμός, η μητρότητα, τέθηκε από την 35χρονη διεθνή βολεϊμπολίστρια, Αθηνά Παπαφωτίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου στην Αθήνα, με την ίδια να θέτει μια σειρά από ερωτήματα στον αναπληρωτή υπουργό Αθλητισμού, Γιάννη Βρούτση.
«Ζούμε σε έναν αθλητικό κόσμο που έχει φτιαχτεί και έχει στηριχθεί στα ανδρικά πρότυπα και δεν έχει συμπεριλάβει την ιδιαίτερη φύση της γυναίκας σε αυτόν. Συνεπώς, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μιλήσουμε για πραγματική ισότητα εάν δεν τις συμπεριλάβουμε.
Έχουμε αποδείξει με τον τρόπο μας ότι εμείς μπορούμε να καταφέρουμε τα ίδια πράγματα με τους άνδρες και δεν επιλέγουμε τον αθλητισμό για να τους μιμηθούμε, αλλά το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο, πετυχαίνουμε και διεκδικούμε αυτό το πλαίσιο που θα υποστηρίξει τη φύση μας» και συνέχισε, εξηγώντας πως:
«Το καθεστώς λειτουργεί αποτρεπτικά για τις γυναίκες: Εγώ υπογράφω κάθε χρόνο στο συμβόλαιό μου από την ηλικία των 18 ετών, όταν και αγωνίζομαι ως επαγγελματίας αθλήτρια, ότι από την στιγμή που θα μείνω έγκυος ακυρώνεται αυτομάτως το συμβόλαιο. Αυτό μου δημιουργεί μια τρομερή ανασφάλεια και ασφυξία για το ποια θα είναι η επόμενη μέρα. Πώς θα έχω οικονομικές απολαβές; Το άθλημα που έχω αφιερωθεί τόσα χρόνια με αφήνει ξεκρέμαστη, νιώθω ανασφάλεια, προβληματισμό και μοναξιά.
Και τελικά η επιλογή του πρωταθλητισμού λειτουργεί για μένα αποτρεπτικά για την μητρότητα, γιατί δεν μπορώ να τα συνδυάσω».
Σε έναν κλάδο που είναι ήδη γεμάτος με μισθολογικές ανισότητες και διακρίσεις, η εγκυμοσύνη στον γυναικείο αθλητισμό θεωρείται όχι μόνο θέμα ταμπού, αλλά και αιτία για να χάσουν τη δουλειά τους οι αθλήτριες. Πρόκειται για ένα θέμα με το οποίο έρχονται αντιμέτωπες κάθε χρόνο εκατοντάδες αθλήτριες σε όλο τον κόσμο, αλλά δυστυχώς οι λύσεις που θα έπρεπε δεν έχουν ακόμα δοθεί.
Το makthes.gr με αφορμή τη δήλωση της Αθηνάς Παπαφωτίου για πρώτη φορά από Ελληνίδα αθλήτρια ανέτρεξε σε αντίστοιχες περιπτώσεις επαγγελματιών αθλητριών του εξωτερικού που βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια... απολογούμενες και κατηγορούμενες για την εγκυμοσύνη τους.
Η πρώτη παίκτρια που υπέγραψε με το WNBA ήταν το 1997 η Σέριλ Σουπς, της οποίας την εγκυμοσύνη εκμεταλλεύτηκε στην πραγματικότητα η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος. Τι έκανε; Βιντεοσκόπησε τη διαδικασία της εγκυμοσύνης της αθλήτριας για να προωθήσει την Σουπς ως μια καθημερινή μαμά και το πρωτάθλημα ως φιλικό προς την οικογένεια.
Κάτι το οποίο δεν ίσχυε στην πράξη, αφού μόλις τα τελευταία χρόνια το WNBA έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην προστασία των δικαιωμάτων των εγκύων παικτριών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Για παράδειγμα, το 2020 επικυρώθηκαν οι διατάξεις της Συλλογικής Σύμβασης Διαπραγμάτευσης της Ένωσης Παικτριών WNBA, διασφαλίζοντας ότι τα μέλη του πρωταθλήματος θα διατηρούν τους πλήρεις μισθούς τους κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας - αλλά η διάρκεια της άδειας μητρότητας θα εξαρτάται από τις μεμονωμένες παίκτριες και τις διαπραγματεύσεις που θα κάνουν, ενώ μόνο οι εκλεκτές παίκτριες που έχουν συμμετάσχει στο πρωτάθλημα για τουλάχιστον οκτώ σεζόν θα δικαιούνται επιδόματα γονιμότητας.
Και ενώ το WNBA ισχυρίζεται ότι έκανε σημαντικά βήματα προς την ισότητα, η φόργουορντ των Λος Άντζελες Σπαρκς, Ντέρικα Χάμπι, μήνυσε την πρώην ομάδα της, τους Λας Βέγκας Έισις, και τη διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος ενώπιον ομοσπονδιακού δικαστηρίου τον Αύγουστο του 2024, λίγο μετά την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού στο μπάσκετ γυναικών 3Χ3. Αιτία; Οι διακρίσεις στο χώρο εργασίας και τα αντίποινα που υπέστη εξαιτίας της... εγκυμοσύνης της!
Η μήνυση, που κατατέθηκε στο Περιφερειακό Δικαστήριο της Νεβάδα των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι η προπονήτρια των Έισις, Μπέκι Χάμον, κατηγόρησε την Χάμπι ότι υπέγραψε επέκταση συμβολαίου με την ομάδα ενώ εν γνώσει της ήταν έγκυος. Από την πλευρά της, η αθλήτρια ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε πως ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί της ένα μήνα μετά την υπογραφή της επέκτασης κατά τη διάρκεια της σεζόν του 2022.
Για την ιστορία, οι Έισις αντάλλαξαν την Χάμπι στους Σπαρκς τον Ιανουάριο του 2023, λίγους μήνες μετά αφότου έγινε γνωστή η εγκυμοσύνη της, και ενώ πέρασε οκτώ σεζόν με την ομάδα του Σαν Αντόνιο/Λας Βέγκας, κατακτώντας μεταξύ άλλων το βραβείο της κορυφαίας έκτης παίκτριας της Χρονιάς το 2019 και το 2020, ενώ ήταν All-Star το 2021 και το 2022.
Πριν από την ανταλλαγή είχε προηγηθεί το τηλεφώνημα του προπονητή της στο οποίο την ρώτησε εάν ήταν προγραμματισμένη η εγκυμοσύνη της. Η Χάμπι απάντησε πως δεν ήταν και στη συνέχεια η Χάμον την κατηγόρησε ότι «δεν έπαιρνες τις κατάλληλες προφυλάξεις». Η προπονήτρια φέρεται να αμφισβήτησε τη δέσμευσή της και την αφοσίωσή της στην ομάδα.
Αποτέλεσμα; Σε έρευνα που περιελάμβανε συνεντεύξεις με 33 διαφορετικά μέλη του προσωπικού και παίκτριες, το WNBA διαπίστωσε ότι η προπονήτρια Χάμον είχε παραβιάσει στην πραγματικότητα τους κανόνες του WNBA στο χώρο εργασίας. Συνεπώς, της επιβλήθηκε ποινή αποβολής για δύο παιχνίδια και αποκλεισμό της ομάδας από το ντραφτ του πρώτου γύρου του 2025 του WNBA, συνέπειες μικρές συγκριτικά με το τραύμα που υπέστη, όπως υποστηρίζει η αθλήτρια, από τη διοίκηση των Λας Βέγκας Έισις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της.
Το 2021, όταν η Ιταλίδα βολεϊμπολίστρια Λάρα Λούγκλι έμεινε έγκυος, ήξερε ότι θα έχανε τη δουλειά της, με τον σύλλογο μάλιστα να την κατηγορεί ότι προκάλεσε οικονομική ζημία και κατέστρεψε τη σεζόν της ομάδας εξαιτίας της εγκυμοσύνης της.
Χάρη στην Λούγκλι άνοιξε μια συζήτηση που διήρκησε πολύ καιρό στην Ιταλία, αφού η περίπτωσή της ήταν μια έκκληση για δράση σε μια χώρα όπου πολλές αθλήτριες που πληρώνονται δεν έχουν νομική προστασία κατά των διακρίσεων για δεκαετίες και όπου πολύ συχνά οι γυναίκες εξακολουθούν να πρέπει να επιλέγουν μεταξύ μητρότητας ή εργασίας.
Η περίπτωσή της αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη ανισότητα των φύλων στον ιταλικό αθλητισμό, εδραιωμένη σε βαθιά στερεότυπα σε μια χώρα που κατατάσσεται στην 76η θέση στον κόσμο όσον αφορά το χάσμα των φύλων, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Σε ολόκληρη την 25χρονη καριέρα της στο βόλεϊ, η Λούγκλι, όπως και οι περισσότερες αθλήτριες στην Ιταλία, υπέγραφε συμφωνίες με ρήτρα που επέτρεπε στον σύλλογο να την απολύσει εάν έμενε έγκυος. «Ήταν ένας συμβιβασμός που όλες οι αθλήτριες αποδέχονταν πάντα», είπε. «Όταν μείνεις έγκυος, το συμβόλαιο λήγει. Χωρίζουν οι δρόμοι σας. Όλα έχουν τελειώσει», παραδέχτηκε.
Ένα από τα μείζονα θέματα που αντιμετωπίζει ο γυναικείος αθλητισμός, η μητρότητα, τέθηκε από την 35χρονη διεθνή βολεϊμπολίστρια, Αθηνά Παπαφωτίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου στην Αθήνα, με την ίδια να θέτει μια σειρά από ερωτήματα στον αναπληρωτή υπουργό Αθλητισμού, Γιάννη Βρούτση.
«Ζούμε σε έναν αθλητικό κόσμο που έχει φτιαχτεί και έχει στηριχθεί στα ανδρικά πρότυπα και δεν έχει συμπεριλάβει την ιδιαίτερη φύση της γυναίκας σε αυτόν. Συνεπώς, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μιλήσουμε για πραγματική ισότητα εάν δεν τις συμπεριλάβουμε.
Έχουμε αποδείξει με τον τρόπο μας ότι εμείς μπορούμε να καταφέρουμε τα ίδια πράγματα με τους άνδρες και δεν επιλέγουμε τον αθλητισμό για να τους μιμηθούμε, αλλά το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο, πετυχαίνουμε και διεκδικούμε αυτό το πλαίσιο που θα υποστηρίξει τη φύση μας» και συνέχισε, εξηγώντας πως:
«Το καθεστώς λειτουργεί αποτρεπτικά για τις γυναίκες: Εγώ υπογράφω κάθε χρόνο στο συμβόλαιό μου από την ηλικία των 18 ετών, όταν και αγωνίζομαι ως επαγγελματίας αθλήτρια, ότι από την στιγμή που θα μείνω έγκυος ακυρώνεται αυτομάτως το συμβόλαιο. Αυτό μου δημιουργεί μια τρομερή ανασφάλεια και ασφυξία για το ποια θα είναι η επόμενη μέρα. Πώς θα έχω οικονομικές απολαβές; Το άθλημα που έχω αφιερωθεί τόσα χρόνια με αφήνει ξεκρέμαστη, νιώθω ανασφάλεια, προβληματισμό και μοναξιά.
Και τελικά η επιλογή του πρωταθλητισμού λειτουργεί για μένα αποτρεπτικά για την μητρότητα, γιατί δεν μπορώ να τα συνδυάσω».
Σε έναν κλάδο που είναι ήδη γεμάτος με μισθολογικές ανισότητες και διακρίσεις, η εγκυμοσύνη στον γυναικείο αθλητισμό θεωρείται όχι μόνο θέμα ταμπού, αλλά και αιτία για να χάσουν τη δουλειά τους οι αθλήτριες. Πρόκειται για ένα θέμα με το οποίο έρχονται αντιμέτωπες κάθε χρόνο εκατοντάδες αθλήτριες σε όλο τον κόσμο, αλλά δυστυχώς οι λύσεις που θα έπρεπε δεν έχουν ακόμα δοθεί.
Το makthes.gr με αφορμή τη δήλωση της Αθηνάς Παπαφωτίου για πρώτη φορά από Ελληνίδα αθλήτρια ανέτρεξε σε αντίστοιχες περιπτώσεις επαγγελματιών αθλητριών του εξωτερικού που βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια... απολογούμενες και κατηγορούμενες για την εγκυμοσύνη τους.
Η πρώτη παίκτρια που υπέγραψε με το WNBA ήταν το 1997 η Σέριλ Σουπς, της οποίας την εγκυμοσύνη εκμεταλλεύτηκε στην πραγματικότητα η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος. Τι έκανε; Βιντεοσκόπησε τη διαδικασία της εγκυμοσύνης της αθλήτριας για να προωθήσει την Σουπς ως μια καθημερινή μαμά και το πρωτάθλημα ως φιλικό προς την οικογένεια.
Κάτι το οποίο δεν ίσχυε στην πράξη, αφού μόλις τα τελευταία χρόνια το WNBA έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην προστασία των δικαιωμάτων των εγκύων παικτριών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Για παράδειγμα, το 2020 επικυρώθηκαν οι διατάξεις της Συλλογικής Σύμβασης Διαπραγμάτευσης της Ένωσης Παικτριών WNBA, διασφαλίζοντας ότι τα μέλη του πρωταθλήματος θα διατηρούν τους πλήρεις μισθούς τους κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας - αλλά η διάρκεια της άδειας μητρότητας θα εξαρτάται από τις μεμονωμένες παίκτριες και τις διαπραγματεύσεις που θα κάνουν, ενώ μόνο οι εκλεκτές παίκτριες που έχουν συμμετάσχει στο πρωτάθλημα για τουλάχιστον οκτώ σεζόν θα δικαιούνται επιδόματα γονιμότητας.
Και ενώ το WNBA ισχυρίζεται ότι έκανε σημαντικά βήματα προς την ισότητα, η φόργουορντ των Λος Άντζελες Σπαρκς, Ντέρικα Χάμπι, μήνυσε την πρώην ομάδα της, τους Λας Βέγκας Έισις, και τη διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος ενώπιον ομοσπονδιακού δικαστηρίου τον Αύγουστο του 2024, λίγο μετά την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού στο μπάσκετ γυναικών 3Χ3. Αιτία; Οι διακρίσεις στο χώρο εργασίας και τα αντίποινα που υπέστη εξαιτίας της... εγκυμοσύνης της!
Η μήνυση, που κατατέθηκε στο Περιφερειακό Δικαστήριο της Νεβάδα των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι η προπονήτρια των Έισις, Μπέκι Χάμον, κατηγόρησε την Χάμπι ότι υπέγραψε επέκταση συμβολαίου με την ομάδα ενώ εν γνώσει της ήταν έγκυος. Από την πλευρά της, η αθλήτρια ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε πως ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί της ένα μήνα μετά την υπογραφή της επέκτασης κατά τη διάρκεια της σεζόν του 2022.
Για την ιστορία, οι Έισις αντάλλαξαν την Χάμπι στους Σπαρκς τον Ιανουάριο του 2023, λίγους μήνες μετά αφότου έγινε γνωστή η εγκυμοσύνη της, και ενώ πέρασε οκτώ σεζόν με την ομάδα του Σαν Αντόνιο/Λας Βέγκας, κατακτώντας μεταξύ άλλων το βραβείο της κορυφαίας έκτης παίκτριας της Χρονιάς το 2019 και το 2020, ενώ ήταν All-Star το 2021 και το 2022.
Πριν από την ανταλλαγή είχε προηγηθεί το τηλεφώνημα του προπονητή της στο οποίο την ρώτησε εάν ήταν προγραμματισμένη η εγκυμοσύνη της. Η Χάμπι απάντησε πως δεν ήταν και στη συνέχεια η Χάμον την κατηγόρησε ότι «δεν έπαιρνες τις κατάλληλες προφυλάξεις». Η προπονήτρια φέρεται να αμφισβήτησε τη δέσμευσή της και την αφοσίωσή της στην ομάδα.
Αποτέλεσμα; Σε έρευνα που περιελάμβανε συνεντεύξεις με 33 διαφορετικά μέλη του προσωπικού και παίκτριες, το WNBA διαπίστωσε ότι η προπονήτρια Χάμον είχε παραβιάσει στην πραγματικότητα τους κανόνες του WNBA στο χώρο εργασίας. Συνεπώς, της επιβλήθηκε ποινή αποβολής για δύο παιχνίδια και αποκλεισμό της ομάδας από το ντραφτ του πρώτου γύρου του 2025 του WNBA, συνέπειες μικρές συγκριτικά με το τραύμα που υπέστη, όπως υποστηρίζει η αθλήτρια, από τη διοίκηση των Λας Βέγκας Έισις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της.
Το 2021, όταν η Ιταλίδα βολεϊμπολίστρια Λάρα Λούγκλι έμεινε έγκυος, ήξερε ότι θα έχανε τη δουλειά της, με τον σύλλογο μάλιστα να την κατηγορεί ότι προκάλεσε οικονομική ζημία και κατέστρεψε τη σεζόν της ομάδας εξαιτίας της εγκυμοσύνης της.
Χάρη στην Λούγκλι άνοιξε μια συζήτηση που διήρκησε πολύ καιρό στην Ιταλία, αφού η περίπτωσή της ήταν μια έκκληση για δράση σε μια χώρα όπου πολλές αθλήτριες που πληρώνονται δεν έχουν νομική προστασία κατά των διακρίσεων για δεκαετίες και όπου πολύ συχνά οι γυναίκες εξακολουθούν να πρέπει να επιλέγουν μεταξύ μητρότητας ή εργασίας.
Η περίπτωσή της αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη ανισότητα των φύλων στον ιταλικό αθλητισμό, εδραιωμένη σε βαθιά στερεότυπα σε μια χώρα που κατατάσσεται στην 76η θέση στον κόσμο όσον αφορά το χάσμα των φύλων, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Σε ολόκληρη την 25χρονη καριέρα της στο βόλεϊ, η Λούγκλι, όπως και οι περισσότερες αθλήτριες στην Ιταλία, υπέγραφε συμφωνίες με ρήτρα που επέτρεπε στον σύλλογο να την απολύσει εάν έμενε έγκυος. «Ήταν ένας συμβιβασμός που όλες οι αθλήτριες αποδέχονταν πάντα», είπε. «Όταν μείνεις έγκυος, το συμβόλαιο λήγει. Χωρίζουν οι δρόμοι σας. Όλα έχουν τελειώσει», παραδέχτηκε.
ΣΧΟΛΙΑ