Η κυβέρνηση διατείνεται ότι τους τελευταίους μήνες η χώρα μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης. Πώς σχολιάζετε το αφήγημά της;

Η έξοδος της χώρας από το μνημονιακό πλαίσιο και την οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα της σκληρής και μεθοδικής δουλειάς των προηγούμενων χρόνων. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις δυσκολίες και τις θυσίες του ελληνικού λαού, παρέδωσε μια στέρεα οικονομία με δυνατότητες βελτίωσης και βιώσιμα αποτελέσματα για την πλατιά κοινωνική πλειοψηφία.

Μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να επιδίδεται σε ένα κρεσέντο καταστροφολογίας για τα πεπραγμένα της προηγούμενης τετραετίας, ωστόσο η πραγματικότητα και η πορεία της ελληνικής οικονομίας τη διαψεύδει περίτρανα. Η ΝΔ βρήκε το έδαφος προετοιμασμένο και τα ταμεία γεμάτα. Ακόμη και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποτυπώνουν αυτήν την πραγματικότητα ενδεικτικά, ο ρυθμός ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο του 2019 άγγιξε το 1,9%.

Το μεγάλο στοίχημα είναι πώς θα κινηθεί από εδώ και στο εξής. Θα εφαρμόσει ένα συνεκτικό σχέδιο μεγέθυνσης της οικονομίας ή θα αρκεστεί σε ευχολόγια και εξυπηρετήσεις ημετέρων; Τα πρώτα δείγματα είναι ανησυχητικά, όπως επίσης και το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020, το οποίο προβλέπει -μεταξύ άλλων- περικοπές σε υγεία και παιδεία.

Ασκείτε κριτική στις επιλογές της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, κάνετε μάλιστα λόγο για «επιτελικό κομματικό κράτος» για τις επιλογές προσώπων. Τι διαφορετικό έχει η πολιτική της νέας κυβέρνησης από εσάς στον τομέα αυτό;

Η επαναθεμελίωση του κομματικού κράτους της δεξιάς δεν αφορά μόνο το υπουργείο Παιδείας, αλλά όλο το φάσμα της δημόσιας διοίκησης. Τρανταχτά παραδείγματα αποτελούν η σκανδαλώδης αλλαγή του νομικού πλαισίου για την τοποθέτηση του διοικητή της ΕΥΠ χωρίς πτυχίο και η κατάργηση του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ, ώστε να τοποθετηθούν πρόσωπα πολιτικά προσκείμενα στη Νέα Δημοκρατία.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ούτε «ξήλωσε» στελέχη της δημόσιας διοίκησης ούτε «γκρέμισε» δομές. Αντίθετα, προσπάθησε να αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος της ορθής και αποτελεσματικής διακυβέρνησης.

Όσον αφορά το υπουργείο Παιδείας, σας θυμίζω πως ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε την τοποθετημένη, από την προηγούμενη κυβέρνηση, πρόεδρο της ΑΔΙΠ. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα. Σας παραπέμπω στην επιλογή των περιφερειακών διευθυντών Εκπαίδευσης. Ως ηγεσία του υπουργείου επιλέξαμε συνειδητά να μην προχωρήσουμε σε «κομματικές τοποθετήσεις», αλλά να προωθήσουμε ικανά στελέχη ανεξάρτητα της πολιτικής τους τοποθέτησης ή ένταξης. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο κ. Κόπτσης, ο οποίος αναδείχθηκε περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κ. Μακεδονίας.

Αντίθετα, η κ. Κεραμέως επιχειρεί να κάνει τους οργανισμούς που εποπτεύει προέκταση του γραφείου της. Η κ. Λυτρίβη ήταν υποψήφια βουλευτής Αρκαδίας με τη ΝΔ και συνεργάτιδά της στο βουλευτικό της γραφείο. Τοποθετήθηκε στη διοίκηση του ΕΟΠΠΕΠ. Αντίστοιχα, ο κ. Δέρβος τοποθετήθηκε πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Το 2019 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΝΔ, ενώ από το 2016 διετέλεσε πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ.

Σε τι θεωρείτε ότι υστερήσατε ως κυβέρνηση στον τομέα της παιδείας, ειδικά την περίοδο μετά τον Αύγουστο του 2018, όταν βγήκε τυπικά η οικονομία από τα μνημόνια;

Το 2015 παραλάβαμε το εκπαιδευτικό σύστημα σε οριακό σημείο, με κύρια χαρακτηριστικά την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση. Το μεγαλύτερο διάστημα προσπαθήσαμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση και να δώσουμε άμεσες λύσεις σε μια σειρά προβλημάτων που είχαν συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια. Καταφέραμε να αυξήσουμε τη δημόσια χρηματοδότηση, να προχωρήσουμε σε σημαντικές παιδαγωγικές και θεσμικές τομές και να δρομολογήσουμε 15.000 μόνιμους διορισμούς.

Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τη μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, η οποία μας εμπόδισε να εμβαθύνουμε στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Δεν τα πήγαμε όσο καλά θα θέλαμε στις επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών, δεν είδαμε σε βάθος την εκπόνηση νέων αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών, ενώ υστερούμε στη συγγραφή νέων βιβλίων. Πολλά περισσότερα πρέπει να γίνουν για τη φοιτητική μέριμνα, την αύξηση του στεγαστικού επιδόματος και την οικοδόμηση νέων εστιών.

Παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες, τα λάθη αλλά και τις καθυστερήσεις, κινηθήκαμε με γνώμονα την υπεράσπιση του δημόσιου σχολείου και της ποιοτικής δημόσιας εκπαίδευσης. Και νομίζω πως ο απολογισμός είναι θετικός. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής θα γίνουν πιο ευκρινή την επόμενη περίοδο, όταν ξεδιπλωθεί το πλήρες σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την εκπαίδευση. Ένα σχέδιο που προβλέπει μειώσεις δαπανών, ταξικούς φραγμούς και συρρίκνωση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση.

Η προσφυγική κρίση συνεχίζεται και η Ελλάδα φαίνεται ανέτοιμη να την αντιμετωπίσει. Δεν αρκούσε το πρώτο κύμα προσφύγων το 2015, για να δημιουργήσουμε εκείνους τους μηχανισμούς υποδοχής και φιλοξενίας των προσφύγων και μεταναστών;

Η Νέα Δημοκρατία πληρώνει σήμερα την ανεύθυνη αντιπολιτευτική της γραμμή. Θυμίζω πως για τέσσερα χρόνια κατηγορούσε τον ΣΥΡΙΖΑ για πολιτική ανοικτών συνόρων. Όμως τα προβλήματα είναι συχνά πιο σύνθετα και το προσφυγικό έχει πολλές υφές και δυσκολίες στην αντιμετώπισή του.

Μια ολοκληρωμένη πολιτική για τη μετανάστευση οφείλει να βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης, της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και του επιμερισμού των ευθυνών. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε ένα καλά σχεδιασμένο πλαίσιο φιλοξενίας, περίθαλψης, εκπαίδευσης και ένταξης, το οποίο είχε και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν ισχυρίζομαι πως δεν υπήρχαν προβλήματα και ελλείψεις.

Δυστυχώς όμως, πέντε μήνες μετά τις εκλογές η κατάσταση έχει αλλάξει προς το χειρότερο. Η ΝΔ επέδειξε ανευθυνότητα ως αντιπολίτευση, συνεχίζει και ως κυβέρνηση. Για παράδειγμα, σταμάτησε μέχρι τα τέλη Αυγούστου τη μετακίνηση μεταναστών και προσφύγων προς την ενδοχώρα, δημιουργώντας ασφυκτικά προβλήματα στα νησιά. Ενδεικτικά, τον Ιούνιο του 2019 στα 5 κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ) διέμεναν 13.600 αιτούντες άσυλο. Σήμερα, μόνο στη Μόρια διαμένουν περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι. Ο συνολικός αριθμός στα ΚΥΤ ξεπερνά τους 22.000.

Ταυτόχρονα η κυβέρνηση πριμοδοτεί το ρατσιστικό λόγο και τη ξενοφοβία, ώστε να δημιουργήσει το «κατάλληλο κλίμα» και να ξεγλιστρήσει από τις θεσμικές της υποχρεώσεις. Επίσης, τόσο σε επίπεδο δημόσιου λόγου όσο και στις πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες, η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη προλειαίνει το έδαφος για απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και όχι διαβίωσης, περιορισμούς στην πρόσβαση σε δημόσιες δομές και μαζικές απελάσεις. Θυμίζω πως μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ήταν η κατάργηση του ΑΜΚΑ στους μετανάστες. Επίσης, ενώ πέρυσι καταφέραμε να εντάξουμε ομαλά 13.500 προσφυγόπουλα στα δημόσια σχολεία, φέτος ο αριθμός δεν ξεπερνά τις 1.500.

Πώς βλέπετε την πορεία διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ; Υπάρχει ανταπόκριση από τους πολίτες;

Ο ΣΥΡΙΖΑ εξέρχεται από μια ιδιαίτερα έντονη πολιτική τετραετία. Είχε επιτυχίες, είχε αστοχίες, έκανε λάθη, διδάχτηκε, αναθεώρησε και αντιμετώπισε δύσκολες πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες. Βγαίνει πιο δυνατός, πιο έμπειρος και πιο αποφασισμένος. Οι τελευταίες εκλογές μπορεί να μην τον ανέδειξαν νικητή και καταλληλότερο για τη διακυβέρνηση της χώρας το επόμενο διάστημα, ωστόσο το εκλογικό ποσοστό που απέσπασε καταμαρτυρά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι βασικός πυλώνας του ελληνικού πολιτικού συστήματος και κυρίαρχη συνιστώσα της αριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η σημερινή περίοδος είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για αναστοχασμό και απολογισμό αλλά και για σχεδιασμό. Όλα αυτά περνούν μέσα από τη μεγέθυνση του κόμματος και τη διεύρυνσή του με νέα μέλη που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν ή να επαναδραστηριοποιηθούν από τις γραμμές του πολιτικού μας σχηματισμού.

Η ανταπόκριση είναι ιδιαίτερα θετική. Αποτυπώνεται στις ανοιχτές εκδηλώσεις που πραγματοποιεί ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας ανά την Ελλάδα. Η δική μου εμπειρία είναι από τα Ιωάννινα, όπου πρόσφατα πραγματοποιήσαμε μια πολύ πετυχημένη και μαζική εκδήλωση απολογισμού, ανοιχτής συζήτησης, προβληματισμού και στοχοθεσίας για την επόμενη περίοδο.

Πέραν των ανοιχτών εκδηλώσεων, των παρεμβάσεων σε χώρους εργασίας και άλλους κοινωνικούς χώρους, η ηλεκτρονική πλατφόρμα εγγραφής και συμμετοχής isyriza.gr αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία που επιδιώκει να ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Νοεμβρίου 2019