Ελληνική τεχνολογία φιλοδοξεί να βάλει στην «καρδιά» των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική η εταιρεία «INEM Technologies p.c», με έδρα την Ξάνθη. 

Έχοντας ως βάση τη Θράκη, μια περιοχή που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ισχυρή ανάπτυξη στον τομέα της ανάπτυξης καινοτομίας για μπαταρίες, η ΙΝΕΜ έχει αναπτύξει τεχνολογία για μπαταρίες ιόντων λιθίου (LIB), οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ακόμα και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Με την τεχνολογία αυτή διεκδικεί κομμάτι μιας τεράστιας αγοράς: πάνω από 2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι, που ζουν σε χώρες υψηλού βιοτικού επιπέδου και βιώνουν χειμώνες χαμηλών θερμοκρασιών, εκτιμάται ότι θα κινούνται στο εγγύς μέλλον με ηλεκτρικά οχήματα (EVs), ενώ παράλληλα, το ένα τρίτο του κόστους ενός EV αντιστοιχεί στην μπαταρία του!

Επιπλέον, το ενδιαφέρον της εταιρείας για τον συγκεκριμένο χώρο «κουμπώνει» με την εν εξελίξει στρατηγική της ΕΕ να εγκαθιδρύσει αλυσίδες αξίας των μπαταριών στον ευρωπαϊκό χώρο, σε μια περίοδο που πάνω από επτά στις δέκα μπαταρίες (ποσοστό άνω του 75%) για ηλεκτροκίνηση παράγονται από λίγες εταιρείες στην Ασία. Ήδη, στην Ευρώπη δημιουργούνται σήμερα μεγάλα εργοστάσια μπαταριών, τα λεγόμενα «gigafactories», κι οι ιδρυτές της ΙΝΕΜ βλέπουν την εταιρεία τους να εντάσσεται στην αναδυόμενη ευρωπαϊκή πραγματικότητα, μέσα από ενδεχόμενη συνεργασία με στρατηγικό εταίρο από την ΕΕ. «Μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε joint venture (κοινοπρακτικό σχήμα) με Ευρωπαίο εταίρο, ώστε να μεγαλώσουμε στοχευμένα και συστημικά» γνωστοποίησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η συνιδρύτρια της INEM Technologies p.c, χημικός μηχανικός Mαρία Μούτσιου.

Μαρία Μούτσιου

Η «INEM Technologies p.c», που ιδρύθηκε το 2020 ως τεχνοβλαστός (spinoff) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) και έχει μεταξύ άλλων λάβει χρηματοδοτήσεις από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), εκτιμάται ότι θα είναι σύντομα σε θέση να αναζητήσει τον στρατηγικό εταίρο της -έναν κατασκευαστή μπαταριών ή/και ηλεκτρικών οχημάτων- ώστε η τεχνολογία της να ενσωματωθεί στο τελικό του προϊόν. «Στο τέλος του 2023 εκτιμούμε ότι θα είμαστε στο κατάλληλο επίπεδο τεχνολογικής και επιχειρησιακής ωριμότητας, ώστε να αναζητήσουμε τον στρατηγικό εταίρο μας» επισήμανε.

Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου (LIB) έχουν βέλτιστο εύρος λειτουργίας 10- 25 βαθμών Κελσίου και σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν δυσκολεύονται -ή δεν επιτρέπεται από τον κατασκευαστή- να λειτουργούν, αν δεν συνοδεύονται από εξωτερικές θερμαντικές διατάξεις. «Η νέα γενιά της τεχνολογίας μας, στην οποία ανεβάζουμε τεχνολογική στάθμη αυτό το διάστημα, με χρηματοδότηση από τον ESA, επιλύει αυτό το πρόβλημα. Η συγκεκριμένη τεχνολογία απευθύνεται σε όλες τις χημείες μπαταριών ιόντων λιθίου και παράλληλα επιτρέπει τη γρήγορη και ομοιόμορφη φόρτιση σε δευτερόλεπτα» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι το μέγεθος της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων ανήλθε σε 246,7 δισ. δολ το 2020 και αναμένεται να φτάσει στο 1,31 τρισ. μέχρι το 2028. Η τεχνολογία της εταιρείας δεν αφορά πάντως μόνον τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά απευθύνεται και στις αγορές των φορητών εργαλείων χειρός, άμυνας και Διαστήματος.

Σε κάθε περίπτωση, η ανάπτυξη της τεχνολογίας είναι μόνο ένα μέρος του δρόμου προς την αγορά. Η κατασκευή μπαταριών, που είναι το επόμενο βήμα, απαιτεί υψηλές επενδύσεις. Ενδεικτικά, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες (Capex) για την παραγωγή μπαταριών ιόντων λιθίου ανέρχονται σε περίπου 60 εκατ.-90 εκατ. δολάρια/ γιγαβατώρα. Εξού και ο στόχος της ΙΝΕΜ για την εξεύρεση στρατηγικού εταίρου για τη μεταφορά της τεχνολογίας, την προσαρμογή της στη δική του παραγωγική διαδικασία και την τελική ενσωμάτωσή της στο δικό του τελικό προϊόν, την μπαταρία.

Το «οικοσύστημα» των μπαταριών στη Θράκη

Σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, πόλεις ή και ολόκληρες περιοχές διεκδικούν μια «ειδική» ταυτότητα στην επιχειρηματικότητα, έρευνα και τεχνολογία. Στη Θράκη διαπιστώνεται εσχάτως ισχυρή τάση για ανάπτυξη καινοτομίας στον χώρο των μπαταριών. Πώς βλέπει η Μαρία Μούτσιου να εξελίσσεται η τάση αυτή; «Στη Θράκη υπάρχει το εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών της "Sunlight". Υπάρχει επίσης το Εργαστήριο Μίκρο και Νάνο Τεχνολογίας (ΜΝΤ) του ΔΠΘ, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα στον σχεδιασμό κελιών μπαταριών. Και φυσικά υπάρχει η ΙΝΕΜ. Θεωρώ ότι τα επόμενα χρόνια αυτή η "ταυτότητα" μπορεί να γίνει ακόμη ισχυρότερη, γιατί θα συγκρατήσουμε στη Θράκη ερευνητικό δυναμικό για μπαταρίες, αναμένεται να λειτουργήσει το Κέντρο Αριστείας του ΔΠΘ, που θα περιλαμβάνει σχετικά θέματα, ευελπιστούμε να αναπτυχθούν νέες εταιρείες στην αλυσίδα αξίας της μπαταρίας και θα υλοποιήσουμε νέα ερευνητικά έργα για LIB» υπογράμμισε.

Πόσο εύκολο είναι να γίνει «ορατή» στο εξωτερικό μια εταιρεία από την ακριτική Ελλάδα; «Είναι αλήθεια ότι έχει προκλήσεις η επίτευξη της "ορατότητας". Η τεχνολογία μας απευθύνεται αντικειμενικά σε βόρειες και κεντρικές ευρωπαϊκές χώρες, σε βόρεια Αμερική και Καναδά. Η φυσική απόστασή μας από τα εν λόγω οικοσυστήματα μπαταριών μάς δημιουργεί εμπόδια στο να αλληλεπιδρούμε συστηματικά με άλλες εταιρείες, φορείς και χρηματοδότες και να προσελκύουμε πολύ εξειδικευμένο προσωπικό. Αντιμετωπίζουμε αυτές τις προσκλήσεις μέσα από τη δημοσίευση του επιστημονικού μας έργου και την επιδίωξη σχέσεων συνεργασίας με φορείς του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος της μπαταρίας και των ενεργειακών υλικών. Αξιοποιούμε επίσης τις συνεργασίες που έχει ήδη αναπτύξει το "μητρικό" μας εργαστήριο και έτσι έχουμε καλή "πρόσφυση" με εταιρείες όπως η AIRBUS DS, η Custom Cells, η Cidetec» τόνισε.

Πώς ξεκίνησε η διαδρομή που οδήγησε στην ίδρυση της ΙΝΕΜ; «Όλα ξεκίνησαν το 2014, όταν το Εργαστήριο ΜΝΤ με επιστημονικό υπεύθυνο τον αναπληρωτή καθηγητή Φίλιππο Φαρμάκη, υλοποίησε δύο ερευνητικά έργα, το πρώτο με χρηματοδότηση από τον ΕSA, που αφορούσε την ανάπτυξη τεχνολογίας μπαταριών ιόντων λιθίου (LIB) για εφαρμογή στο Διάστημα, και το δεύτερο στο πλαίσιο της Διακρατικής Συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας (ΕΣΠΑ 2014-2020), με αντικείμενο τις LIB για ηλεκτρικά οχήματα. Και στα δύο αυτά έργα σημειώθηκαν εξαιρετικές τεχνολογικές επιτυχίες. 

Φίλιππος Φαρμάκης

Το Εργαστήριο συνέχισε να αποκτά τεχνογνωσία και αναδύθηκε η ανάγκη για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων και τη μεταφορά της διαστημικής τεχνολογίας σε επίγειες εφαρμογές. Με τον Φίλιππο Φαρμάκη γνωριζόμαστε από το 2011 και δημιουργήσαμε την ΙΝΕΜ το 2020. Αισθάνομαι μεγάλη χαρά από αυτή την διαδρομή και οφείλω να πω ότι ο Φίλιππος είναι εξαιρετικός επιστήμονας και ένας άνθρωπος θετικός, που χαίρεσαι να δουλεύεις μαζί του. Οι άνθρωποι πάντα κάνουν τη διαφορά και αυτή τη στιγμή η ομάδα της ΙΝΕΜ είναι η δύναμή της!» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι πέρα από τους δύο ιδρυτές της, την ομάδα της ΙΝΕΜ αποτελούν οι ερευνητές/συνεργάτες Πέτρος Σελίνης (Lead Engineer), δρ Γιώργος Ζαρδαλίδης, Δημήτρης Αργυρόπουλος και Ιωάννα Λέφα, καθώς και η Σταυριανή Ντόγα.