Μιμή Ντενίση: «Και ο φασισμός και ο ελληνισμός στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκαν»
04/12/2023 16:15
04/12/2023 16:15
«Σας ευχαριστώ πολύ για την ευγένειά σας. Κανονικά θα έπρεπε να με βρίσετε. Μπλέξαμε με τη βοηθό μου σε κάτι χωράφια και δεν ξέραμε πώς να φτάσουμε»… Απολογητική και εξίσου ευγενική μπήκε στο Μέγαρο Θεσσαλονίκης με περίπου μια ώρα καθυστέρηση, κρυωμένη, αλλά με τη γνωστή επαγγελματική συνείδηση που όλοι όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί της λένε ότι τη διακρίνει.
Η Μιμή Ντενίση βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για την προετοιμασία της παράστασης «Από την Σμύρνη… Στην Σαλονίκη» που θα παρουσιάζεται στον καθιερωμένο πολιτιστικό χώρο της πόλης από τις 12 Ιανουαρίου, αφού παρουσιάστηκε ήδη στην Αθήνα.
Η παραγωγή αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης «Σμύρνη μου αγαπημένη», αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και αυτόνομα. Σε αυτήν η γνωστή πια ηρωίδα Φιλιώ Μπαλτατζή αρχόντισσα της Σμύρνης με ό,τι απέμεινε από την οικογένειά της φτάνει στη Σαλονίκη του 1923. Κανείς δεν ξέρει τι τους περιμένει. Σίγουρα όχι η ζεστή αγκαλιά της νέας πατρίδας όπως περίμεναν. Σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον Μικρασιάτες, Πόντιοι και ντόπιοι αγωνίζονται για μια καλύτερη ζωή. Παράλληλα η σπουδαία και ευημερούσα εβραϊκή κοινότητα θυμίζει τη Σμύρνη. Όσο οι πρόσφυγες ανεβαίνουν τόσο η εβραϊκή κοινότητα κινδυνεύει. Ο φασισμός που πλήττει την Ευρώπη πλησιάζει και τότε η ζωή αλλάζει για όλους. «Εδώ είναι το αγαπημένο μου θέατρο. Ήρθα το 2017, κάθισα τρεις μήνες με τη ‘Σμύρνη’ και ήταν μια από τις ωραιότερες εμπειρίες της καριέρας μου. Επειδή και τα δύο έργα που έχω γράψει αφορούν τη Μακεδονία και τον προσφυγικό κόσμο ήταν συγκινητικό το κοινό που δίνει άλλη ζεστασιά στην καρδιά του ηθοποιού», τόνισε η γνωστή ηθοποιός, θιασάρχης, σκηνοθέτης και, εσχάτως, θεατρική συγγραφέας.
Το έργο είναι γραμμένο «για την πόλη σας», όπως τόνισε η Μιμή Ντενίση. «Με ρώτησαν από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού γιατί επέλεξα τη Θεσσαλονίκη και τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει αυτή η συνέχεια. Εγώ όμως το ήξερα. Δεν θα μπορούσε να εκτυλίσσεται στην Αθήνα. Η Αθήνα το 1923 ήταν μια πόλη στην οποία οι περισσότεροι Αθηναίοι ήταν βασιλικοί και εναντίον των προσφύγων που τους έβαζαν σε γειτονιές. Η Θεσσαλονίκη ήταν πολυπολιτισμική και αν δεν υπήρχε δεν θα είχε κερδηθεί ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ήταν ένα καζάνι που έβραζε με τους πρόσφυγες που ήρθαν, Πόντιους, Θρακιώτες, Μικρασιάτες και την ακμάζουσα κοινωνία των Εβραίων. Ο στόχος μου ήταν να γράψω γι’ αυτή την πόλη που παριστάνουμε ότι την ξέρουμε αλλά δεν τη γνωρίζουμε, που έχει μια ιστορία που ήρθε ο καιρός να βγει στην επιφάνεια», επεσήμανε η Μιμή Ντενίση.
Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στο ιστορικό πλαίσιο της παράστασης: «Το 1923 είναι μια Θεσσαλονίκη όπου όλοι έχουν δίκιο. Έχει γίνει η φωτιά του 2017 και είναι στον δρόμο ντόπιοι, χριστιανοί και Εβραίοι. Έρχονται τότε και στην Ελλάδα 150000 πρόσφυγες και είναι φυσικό κανένας να μην θέλει κανέναν και όλοι να έχουν δίκιο. Εμείς οι Έλληνες φταίξαμε πολύ γι’ αυτό που έγινε στη Μικρά Ασία, ήταν πολλά τα λάθη. Το 2012 η εβραϊκή κοινότητα ήταν πιο μεγάλη από την ελληνική. Όταν ήρθαν οι πρόσφυγες έγινε καθαρά ελληνική η Θεσσαλονίκη. Μέσα σε αυτή την κατάσταση η Φιλιώ έρχεται εδώ πρόσφυγας με μόνο εφόδιο είναι οι γνώσεις έχει, δηλαδή οι γλώσσες και η μαγειρική. Στο έργο υπάρχει η γειτονιά στο Τσινάρι, μια γειτονιά προσφύγων που αρχίζουν τη ζωή τους. Ο γιος από εκεί που σνομπάρει τα εργοστάσια που έχει η οικογένεια γίνεται καπνεργάτης, η Φιλιώ πηγαίνει σε σπίτια Εβραίων και φτιάχνει γλυκά και σερβίρει τα κουλουράκια της. Επίσης εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν μόνο πλούσιοι Εβραίοι, αλλά και φτωχοί και αυτό που κάνουμε με το έργο είναι ένας παραλληλισμός. Όσο προχωράει η υπόθεση τόσο οι πρόσφυγες γίνονται αποδεκτοί και η εβραϊκή κοινότητα έχει αυτή τη σιγουριά και την υπεροψία που είχαμε και εμείς στη Σμύρνη ότι εδώ είναι η πατρίδα μας δεν θα μας πειράξει κανείς.
Και ο φασισμός και ο ελληνισμός στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκαν», υπογράμμισε η ηθοποιός και θιασάρχης.
Συμπλήρωσε εξάλλου ότι στο έργο αναφέρονται πράγματα που είναι αληθινά όπως οι δρόμοι οι ταβέρνες κ.α. όπως η ίδια τα έχει διαβάσει σε «θεσσαλονικιώτικα βιβλία», όπως τα χαρακτήρισε. «Θέλω να είναι σωστά τα γεγονότα. Αυτό το έργο το ετοιμάζω για μια πολύ σημαντική σειρά που θα είναι τρεις ενότητες από 9 επεισόδια η κάθε μια που θα λέγεται ‘Μάδρε’. Αυτή η ιστορία είναι πολύ πιο εκτεταμένη που την ετοιμάζω για εδώ αλλά και για το εξωτερικό», αποκάλυψε.
Τέλος, αναφέρθηκε σε ντοκιμαντέρ που θα ετοιμάσει για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα το οποίο βασίζεται σε επιστολές της συζύγου του Έλγιν, όπου αναφέρονται λεπτομέρειες για την κλοπή των αρχαιοτήτων.
«’Αγάπη μου, τώρα κάνω πακέτο αυτό το άγαλμα αυτής της Κάρι something’ αναφέρει η σύζυγος του Έλγιν στις επιστολές και εννοεί την Καρυάτιδα. ‘Αν βρούμε ένα πολεμικό πλοίο καλό, λένε εδώ οι δικοί μας, θα ήταν να πάρουμε ολόκληρο το ναό για τον κήπο’, συμπληρώνει. Όταν αυτό το δεις ντοκιμαντέρ είναι μια κλοπή που βγαίνει μέσα από τα γράμματα, για την οποία χρειάστηκε να δοθούν μπαχτσίσια και πολλά άλλα. Μόνο επειδή η λαίδη απάτησε τον Έλγιν και χώρισαν, εκείνος τα πούλησε, αφού εκείνη ήταν η πλούσια και εκείνος έμεινε χωρίς χρήματα. Θέλω να κάνω αυτό το ντοκιμαντέρ που δεν είναι επιθετικό και στο τέλος δείχνει το ένα μουσείο σκοτεινό και τις προθήκες του και το άλλο λουσμένο στο φως», κατέληξε.
Κείμενο – σκηνοθεσία: Μιμή Ντενίση, σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης, κοστούμια: Χαρά Τσουβαλά, φωτισμοί: Αργύρης Θέος, μουσική: Αντρέας Κατσιγιάννης, κινησιολογία: Μάρω Μαρμαρινού, βοηθός σκηνοθέτη: Λίνα Ζαρκαδούλα, βοηθός ενδυματολόγου: Σοφία Μπελεγρή, παραγωγός: Γιώργος Ισαάκ. Πρωταγωνιστεί η Μιμή Ντενίση και παίζουν: Κατερίνα Γερονικολού, Ναταλία Δραγούμη, Μαρία Εγγλεζάκη, Κώστας Καζάκας, Κωνσταντίνος Καζάκος, Άννα Κουρή, Μέμος Μπεγνής, Όλγα Πολίτου, Πρόδρομος Τοσουνίδης, Μαρία Φιλίππου.
«Σας ευχαριστώ πολύ για την ευγένειά σας. Κανονικά θα έπρεπε να με βρίσετε. Μπλέξαμε με τη βοηθό μου σε κάτι χωράφια και δεν ξέραμε πώς να φτάσουμε»… Απολογητική και εξίσου ευγενική μπήκε στο Μέγαρο Θεσσαλονίκης με περίπου μια ώρα καθυστέρηση, κρυωμένη, αλλά με τη γνωστή επαγγελματική συνείδηση που όλοι όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί της λένε ότι τη διακρίνει.
Η Μιμή Ντενίση βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για την προετοιμασία της παράστασης «Από την Σμύρνη… Στην Σαλονίκη» που θα παρουσιάζεται στον καθιερωμένο πολιτιστικό χώρο της πόλης από τις 12 Ιανουαρίου, αφού παρουσιάστηκε ήδη στην Αθήνα.
Η παραγωγή αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης «Σμύρνη μου αγαπημένη», αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και αυτόνομα. Σε αυτήν η γνωστή πια ηρωίδα Φιλιώ Μπαλτατζή αρχόντισσα της Σμύρνης με ό,τι απέμεινε από την οικογένειά της φτάνει στη Σαλονίκη του 1923. Κανείς δεν ξέρει τι τους περιμένει. Σίγουρα όχι η ζεστή αγκαλιά της νέας πατρίδας όπως περίμεναν. Σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον Μικρασιάτες, Πόντιοι και ντόπιοι αγωνίζονται για μια καλύτερη ζωή. Παράλληλα η σπουδαία και ευημερούσα εβραϊκή κοινότητα θυμίζει τη Σμύρνη. Όσο οι πρόσφυγες ανεβαίνουν τόσο η εβραϊκή κοινότητα κινδυνεύει. Ο φασισμός που πλήττει την Ευρώπη πλησιάζει και τότε η ζωή αλλάζει για όλους. «Εδώ είναι το αγαπημένο μου θέατρο. Ήρθα το 2017, κάθισα τρεις μήνες με τη ‘Σμύρνη’ και ήταν μια από τις ωραιότερες εμπειρίες της καριέρας μου. Επειδή και τα δύο έργα που έχω γράψει αφορούν τη Μακεδονία και τον προσφυγικό κόσμο ήταν συγκινητικό το κοινό που δίνει άλλη ζεστασιά στην καρδιά του ηθοποιού», τόνισε η γνωστή ηθοποιός, θιασάρχης, σκηνοθέτης και, εσχάτως, θεατρική συγγραφέας.
Το έργο είναι γραμμένο «για την πόλη σας», όπως τόνισε η Μιμή Ντενίση. «Με ρώτησαν από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού γιατί επέλεξα τη Θεσσαλονίκη και τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει αυτή η συνέχεια. Εγώ όμως το ήξερα. Δεν θα μπορούσε να εκτυλίσσεται στην Αθήνα. Η Αθήνα το 1923 ήταν μια πόλη στην οποία οι περισσότεροι Αθηναίοι ήταν βασιλικοί και εναντίον των προσφύγων που τους έβαζαν σε γειτονιές. Η Θεσσαλονίκη ήταν πολυπολιτισμική και αν δεν υπήρχε δεν θα είχε κερδηθεί ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ήταν ένα καζάνι που έβραζε με τους πρόσφυγες που ήρθαν, Πόντιους, Θρακιώτες, Μικρασιάτες και την ακμάζουσα κοινωνία των Εβραίων. Ο στόχος μου ήταν να γράψω γι’ αυτή την πόλη που παριστάνουμε ότι την ξέρουμε αλλά δεν τη γνωρίζουμε, που έχει μια ιστορία που ήρθε ο καιρός να βγει στην επιφάνεια», επεσήμανε η Μιμή Ντενίση.
Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στο ιστορικό πλαίσιο της παράστασης: «Το 1923 είναι μια Θεσσαλονίκη όπου όλοι έχουν δίκιο. Έχει γίνει η φωτιά του 2017 και είναι στον δρόμο ντόπιοι, χριστιανοί και Εβραίοι. Έρχονται τότε και στην Ελλάδα 150000 πρόσφυγες και είναι φυσικό κανένας να μην θέλει κανέναν και όλοι να έχουν δίκιο. Εμείς οι Έλληνες φταίξαμε πολύ γι’ αυτό που έγινε στη Μικρά Ασία, ήταν πολλά τα λάθη. Το 2012 η εβραϊκή κοινότητα ήταν πιο μεγάλη από την ελληνική. Όταν ήρθαν οι πρόσφυγες έγινε καθαρά ελληνική η Θεσσαλονίκη. Μέσα σε αυτή την κατάσταση η Φιλιώ έρχεται εδώ πρόσφυγας με μόνο εφόδιο είναι οι γνώσεις έχει, δηλαδή οι γλώσσες και η μαγειρική. Στο έργο υπάρχει η γειτονιά στο Τσινάρι, μια γειτονιά προσφύγων που αρχίζουν τη ζωή τους. Ο γιος από εκεί που σνομπάρει τα εργοστάσια που έχει η οικογένεια γίνεται καπνεργάτης, η Φιλιώ πηγαίνει σε σπίτια Εβραίων και φτιάχνει γλυκά και σερβίρει τα κουλουράκια της. Επίσης εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν μόνο πλούσιοι Εβραίοι, αλλά και φτωχοί και αυτό που κάνουμε με το έργο είναι ένας παραλληλισμός. Όσο προχωράει η υπόθεση τόσο οι πρόσφυγες γίνονται αποδεκτοί και η εβραϊκή κοινότητα έχει αυτή τη σιγουριά και την υπεροψία που είχαμε και εμείς στη Σμύρνη ότι εδώ είναι η πατρίδα μας δεν θα μας πειράξει κανείς.
Και ο φασισμός και ο ελληνισμός στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκαν», υπογράμμισε η ηθοποιός και θιασάρχης.
Συμπλήρωσε εξάλλου ότι στο έργο αναφέρονται πράγματα που είναι αληθινά όπως οι δρόμοι οι ταβέρνες κ.α. όπως η ίδια τα έχει διαβάσει σε «θεσσαλονικιώτικα βιβλία», όπως τα χαρακτήρισε. «Θέλω να είναι σωστά τα γεγονότα. Αυτό το έργο το ετοιμάζω για μια πολύ σημαντική σειρά που θα είναι τρεις ενότητες από 9 επεισόδια η κάθε μια που θα λέγεται ‘Μάδρε’. Αυτή η ιστορία είναι πολύ πιο εκτεταμένη που την ετοιμάζω για εδώ αλλά και για το εξωτερικό», αποκάλυψε.
Τέλος, αναφέρθηκε σε ντοκιμαντέρ που θα ετοιμάσει για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα το οποίο βασίζεται σε επιστολές της συζύγου του Έλγιν, όπου αναφέρονται λεπτομέρειες για την κλοπή των αρχαιοτήτων.
«’Αγάπη μου, τώρα κάνω πακέτο αυτό το άγαλμα αυτής της Κάρι something’ αναφέρει η σύζυγος του Έλγιν στις επιστολές και εννοεί την Καρυάτιδα. ‘Αν βρούμε ένα πολεμικό πλοίο καλό, λένε εδώ οι δικοί μας, θα ήταν να πάρουμε ολόκληρο το ναό για τον κήπο’, συμπληρώνει. Όταν αυτό το δεις ντοκιμαντέρ είναι μια κλοπή που βγαίνει μέσα από τα γράμματα, για την οποία χρειάστηκε να δοθούν μπαχτσίσια και πολλά άλλα. Μόνο επειδή η λαίδη απάτησε τον Έλγιν και χώρισαν, εκείνος τα πούλησε, αφού εκείνη ήταν η πλούσια και εκείνος έμεινε χωρίς χρήματα. Θέλω να κάνω αυτό το ντοκιμαντέρ που δεν είναι επιθετικό και στο τέλος δείχνει το ένα μουσείο σκοτεινό και τις προθήκες του και το άλλο λουσμένο στο φως», κατέληξε.
Κείμενο – σκηνοθεσία: Μιμή Ντενίση, σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης, κοστούμια: Χαρά Τσουβαλά, φωτισμοί: Αργύρης Θέος, μουσική: Αντρέας Κατσιγιάννης, κινησιολογία: Μάρω Μαρμαρινού, βοηθός σκηνοθέτη: Λίνα Ζαρκαδούλα, βοηθός ενδυματολόγου: Σοφία Μπελεγρή, παραγωγός: Γιώργος Ισαάκ. Πρωταγωνιστεί η Μιμή Ντενίση και παίζουν: Κατερίνα Γερονικολού, Ναταλία Δραγούμη, Μαρία Εγγλεζάκη, Κώστας Καζάκας, Κωνσταντίνος Καζάκος, Άννα Κουρή, Μέμος Μπεγνής, Όλγα Πολίτου, Πρόδρομος Τοσουνίδης, Μαρία Φιλίππου.
ΣΧΟΛΙΑ