Το σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ αντιπροσώπου ή αλλιώς πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλο άτομο, έγινε προσιτό ως έννοια στον κάθε πολίτη με αφορμή τις υποθέσεις που διατυπώθηκαν για την περίπτωση της Πάτρας που συγκλόνισε το πανελλήνιο. 

Όπως γράφει το iatronet.gr πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ένας φροντιστής παρουσιάζει ένα άλλο άτομο - συνήθως το παιδί του - ως άρρωστο ή του προκαλεί προβλήματα υγείας.

Μια σπάνια περίπτωση διάγνωσης του συνδρόμου στο ελληνικό σύστημα Υγείας παρουσιάστηκε την Παρασκευή στο πλαίσιο του 30ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψυχιατρικής που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη. Η διάγνωση έγινε από τους γιατρούς του Τμήματος Ψυχιατρικής του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου, στη μητέρα μιας 42χρονης ασθενούς που νοσηλεύτηκε σ’ αυτό όταν βρέθηκε στο νησί για διακοπές. Όπως διαπιστώθηκε από την ενδελεχή διερεύνηση, η γυναίκα είχε πολλαπλές νοσηλείες σε διάφορες ψυχιατρικές κλινικές της χώρας, με απανωτές εισαγγελικές εντολές που προκαλούσε η μητέρα της, για ανύπαρκτο ψυχιατρικό νόσημα, για το οποίο μάλιστα έπαιρνε καθημερινά επτά διαφορετικά φάρμακα. Το σπάνιο περιστατικό αποκάλυψε μεταξύ άλλων σημαντικές ανεπάρκειες του συστήματος υγείας, αλλά και την απουσία ενός συστήματος ελέγχου.

Η πρώτη επίσκεψη

Όπως ανέφερε ο ψυχίατρος του Κ.Θ. Λέρου, Κωνσταντίνος Ανάργυρος (φωτογραφία), που παρουσίασε το περιστατικό, η πρώτη επαφή έγινε το καλοκαίρι του 2018, όταν η 42χρονη τότε ασθενής προσήλθε ΤΕΠ συνοδεία της μητέρας της. Η μητέρα ανέφερε επιθετικότητα της κόρης της και αποφασίστηκε η εκούσια νοσηλεία και παρακολούθηση. Η εμφάνιση της μητέρας ήταν εντελώς παράδοξη, ενώ και η ασθενής είχε παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, ωστόσο ήταν συνεργάσιμη. Εμφάνιζε μια επιβράδυνση στην ομιλία και δυσαρθρία, ήταν ανήσυχη, ενώ είχε έντονες φοβίες και παραληρητικές ιδέες. Αυτοαποκαλούνταν "ο υπέρηχος" και μιλούσε για τον εαυτό της σε τρίτο πρόσωπο.

"Προσπαθήσαμε να πάρουμε το ψυχιατρικό ιστορικό από τη μητέρα, η οποία όμως ήταν αναξιόπιστη πληροφοριοδότης. Ήταν επιθετική προς τους ψυχιάτρους και το προσωπικό και φώναζε 'Είναι τρελή, υποφέρω χρόνια, δέστε την'. Μας ανέφερε ωστόσο ότι υπάρχει ένα ιστορικό επιληψίας από την παιδική ηλικία και πολλαπλές νοσηλείες για ψυχωτικά επεισόδια στη Ρόδο, στο Δαφνί και στο Δρομοκαϊτειο", είπε ο κ. Ανάργυρος.

Οι γιατροί εξεπλάγησαν από την σαφέστατη πολυφαρμακία της ασθενούς: έπαιρνε καθημερινά επτά συνολικά σκευάσματα, από τα οποία πέντε αντιεπιληπτικά μαζί, χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες για παρακολούθηση, καθώς και αντιψυχωτικό.

Την έκτη μέρα της εκούσιας νοσηλείας, η μητέρα ζητούσε επίμονα να δοθεί εξιτήριο και έγινε επιθετική, απειλώντας με νομικές διαδικασίες. Οι γιατροί έδωσαν εξιτήριο με την συμφωνία να υπάρξει περαιτέρω νοσηλεία σε νοσοκομείο των Αθηνών.

Επιστροφή δύο χρόνια μετά

Το καλοκαίρι του 2020, μάνα και κόρη επανήλθαν στο Θεραπευτήριο Λέρου, αυτή τη φορά για ακούσια νοσηλεία, κατόπιν εντολής της εισαγγελίας Ρόδου, με κατάθεση της μητέρας.

Η ασθενής ήταν ατημέλητη, φορούσε ανδρικά ρούχα και εσώρουχα, ήταν ψυχοδυναμικά ήρεμη ωστόσο, ενώ είχε ευμετάβλητο συναίσθημα. Οι παραληρητικές ιδέες αυτή τη φορά ήταν μεταβαλλόμενες στο χρόνο.

Οι γιατροί επιχείρησαν να ερευνήσουν σε βάθος το ιστορικό, με τη βοήθεια και της κοινωνικής υπηρεσίας, ωστόσο η μητέρα απέκρυπτε συστηματικά πληροφορίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν αποκάλυπτε ούτε το ίδιο της το όνομα.

"Μάθαμε ότι έχουν γίνει πολλαπλές νοσηλείες σε διάφορα νοσοκομεία της χώρας ύστερα από εισαγγελικές παραγγελίες. Πάντα προέκυπταν από καταθέσεις της μητέρας η οποία συνήθως ανέφερε είτε αυτοκτονικό ιδεασμό είτε κάποια απόπειρα, είτε ψυχωτικές εκτροπές της κόρης της. Ένα σταθερό μοτίβο ήταν ότι η μητέρα προκαλούσε προβλήματα σε κάθε νοσηλεία της κόρης της", είπε ο κ.Ανάργυρος.

Δεν υπήρχε επιληψία

Σε κάποια φάση η μητέρα είπε πως το αναφερόμενο από την ίδια ιστορικό επιληψίας της κόρης της ήταν απλά πυρετικοί σπασμοί όταν η ασθενής ήταν 18 μηνών! Έτσι έγινε σαφές ότι αυτή η πολυφαρμακία που ελάμβανε η ασθενής οφειλόταν σε αμφίβολες διαγνώσεις.

Η ασθενής είχε έκπτωση στην ψυχοκοινωνική της εκπαίδευση, ενώ πιθανολογήθηκε η απουσία σταθερής κατοικίας, καθότι το 2020, εν μέσω πανδημίας η γυναίκα είχε ήδη τρεις νοσηλείες σε διαφορετικές κλινικές της χώρας.

Η διάγνωση της μητέρας

Από το οικογενειακό ιστορικό αντλήθηκε η πληροφορία ότι η αδελφή της μητέρας και θεία της ασθενούς έπασχε από χρόνια ψυχωτική συνδρομή και έτσι κρίθηκε αναγκαίο να γίνει εκτίμηση και της μητέρας. Μετά από εισαγγελική εντολή, εκτιμήθηκε στο Δρομοκαϊτειο.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ακούσιας νοσηλείας, η μητέρα απομακρύνθηκε από την ασθενή και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μια άμεση βελτίωση, τόσο στο παραλήρημα όσο και στην γενική κλινική της εικόνα. Χτίζοντας μια θεραπευτική σχέση, υπήρχε και μια παραδοχή ότι αυτή η διαταραχή ταυτότητας που ανέφερε ήταν μερικώς προσποιητή. Ωστόσο, παρόλα τα θετικά της νοσηλείας η μητέρα συνέχιζε να δημιουργεί προβλήματα. Σε κάθε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με την κόρη της την προέτρεπε να προβεί σε πράξεις επιθετικές προς το προσωπικό για να δοθεί εξιτήριο. Θεώρησε πως η κόρη της βίωνε επιληπτικά επεισόδια την στιγμή που μιλούσαν στο τηλέφωνο και πως μόνο η μητέρα μπορούσε να τα καταλάβει. Με αποτέλεσμα σε κάποια φάση η ίδια η ασθενής να αρχίσει να εκφράζει συναισθήματα θυμού και οργής απέναντι στη μητέρα της.

Η μητέρα κίνησε νομικές διαδικασίες και κατάφερε με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρόδου τη μεταγωγή της ασθενούς στην Αθήνα. Η συνέχιση της θεραπείας θα γινόταν στο Αιγινήτειο νοσοκομείο.

"Δεν είχαμε κάποια περαιτέρω πληροφορία για τη νοσηλεία. Ωστόσο, έξι μήνες αργότερα η ίδια η ασθενής επικοινώνησε, μας ενημέρωσε ότι ζει στην Πάτρα, με τη μητέρα της σε ένα ξενοδοχείο και πως μετά το εξιτήριο από το Αιγινήτειο δεν είχε γίνει κανένα νέο εισαγγελικό", σημείωσε ο ψυχίατρος.

Οι ανεπάρκειες του συστήματος

"Καταλήξαμε ότι μιλούσαμε για σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ αντιπροσώπου. Τα σημεία κλειδιά στο συγκεκριμένο περιστατικό ήταν ότι η μητέρα είναι ο φροντιστής, είχαμε πολλαπλές νοσηλείες για νευρολογικό αίτιο, η μητέρα είχε ψυχιατρικό ιστορικό, ο φροντιστής είχε εμμονή, ήταν παρεμβατικός, συμπτωματολογία εκδηλωνόταν πάντα παρουσία του φροντιστή και κανενός άλλου", ανέφερε ο κ. Ανάργυρος και πρόσθεσε πως το σπάνιο περιστατικό ανέδειξε τις ανεπάρκειες στο σύστημα Υγείας και όχι μόνο.

"Ανέδειξε τις ανεπάρκειες στο πλαίσιο ελέγχου των εισαγγελικών παραγγελιών, που γίνονταν συνεχόμενα στην ασθενή, την έλλειψη ενός πανελλαδικού συστήματος ελέγχου και διασύνδεσης νοσηλειών που μπορεί να έχει ένας ασθενής. Ανέδειξε την ανάγκη καλύτερης συνεργασίας επιστημονικών ομάδων με τους κρατικούς φορείς", κατέληξε.

Όπως έγινε γνωστό, η μητέρα εκτιμήθηκε στο Δρομοκαϊτειο με την εισαγγελική παραγγελία και προτάθηκε αγωγή, χωρίς να νοσηλευτεί.

ΠΗΓΗ: iatronet.gr