Η Ουκρανία, η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ενέργεια, το μεταναστευτικό και η οικονομία είναι τα θέματα του Εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ξεκίνησε στις Βρυξέλλες, παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ο πρωθυπουργός προσερχόμενος τόνισε πως οι καλύτερες μέρες της ελληνικής οικονομίας είναι μπροστά μας. Η αύξηση των επιτοκίων πιέζει τους δανειολήπτες αλλά η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα βοηθήσει και στη μείωση του κόστους δανεισμού. Παράλληλα είπε πως θέλει να διαβεβαιώσει όλους τους καταθέτες πως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό και οι καταθέτες δεν έχουν να ανησυχούν για κάτι.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου θα έχει ως κύριο ζήτημα τα θέματα τα οποία αφορούν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτήν τη συζήτηση από μία πολύ ενισχυμένη θέση σε σχέση με το πού βρισκόταν το 2019. Με μία οικονομία, η οποία αναπτύσσεται γρήγορα, με την ανεργία να αποκλιμακώνεται, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να μειώνεται με τον γρηγορότερο ρυθμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και με την πατρίδα μας, πια, να είναι πρωταθλήτρια σε σχέση με τα ιστορικά στατιστικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Παράλληλα ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Αυτό επιτρέπει στην ελληνική κυβέρνηση να μπορεί να εξακολουθεί να στηρίζει τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας απέναντι στην εισαγόμενη ακρίβεια, αλλά μας κάνει και πιο αισιόδοξους ότι οι καλύτερες μέρες της ελληνικής οικονομίας είναι ακόμα μπροστά μας. Βεβαίως, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία σειρά από μεγάλες οικονομικές προκλήσεις. Δεν αναφέρομαι μόνο στην εισαγόμενη ακρίβεια, η οποία είναι αποτέλεσμα της απρόκλητης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αναφέρομαι και στα ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα υψηλά επιτόκια δανεισμού, μία αύξηση των επιτοκίων την οποία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρίνει απαραίτητη προκειμένου να συγκρατήσουμε τον πληθωρισμό. Γνωρίζουμε ότι αυτή η αύξηση των επιτοκίων πιέζει και τους Έλληνες δανειολήπτες, καθώς τους υποχρεώνει να διαθέσουν μεγαλύτερο κομμάτι του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τις δανειακές τους εξυπηρετήσεις».

«Όμως, θέλω να τονίσω ότι η άλλη όψη του νομίσματος, της προόδου που έχουμε κάνει τα τελευταία χρόνια, είναι ότι οι τράπεζές μας είναι πια ισχυρές. Και μπροστά στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική καταιγίδα, η οποία ξετυλίχθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, θέλω να διαβεβαιώσω, ακόμα μία φορά, όλους τους Έλληνες καταθέτες ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό και ότι οι καταθέσεις τους είναι προστατευμένες. Και, βέβαια, καθώς η Ελλάδα θα εξακολουθεί να κάνει βήματα προόδου και να αποκτά -επιτέλους- την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα, θα μπορούμε να προσβλέπουμε ότι και το κόστος δανεισμού για τις ελληνικές επιχειρήσεις, για τα ελληνικά νοικοκυριά, για την ελληνική Δημοκρατία θα μειωθεί, με αποτέλεσμα να μην είμαστε τόσο αρνητικά εξαρτημένοι από οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.

Συντονισμός με τις χώρες του Νότου

Και μπορεί από την ατζέντα να απουσιάζει ένα μεγάλο θέμα, όπως αυτά που απασχόλησαν τους Ευρωπαίους σε προηγούμενες Συνόδους, πλην όμως ο κ. Μητσοτάκης προσήλθε με τη θέση ότι πρέπει να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση σε επίπεδο ηγετών για τους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, ώστε αυτή να μην εξαντλείται στο επίπεδο των υπουργών Οικονομικών. Είναι πρόσφατη, άλλωστε, η «ντιρεκτίβα» από το Eurogroup ότι το επόμενο διάστημα οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να εγκαταλείψουν την οδό των απευθείας επιδοτήσεων και να επιστρέψουν σε πιο «συμβατικούς» κανόνες.

Για την «πολιτικοποίηση» της συζήτησης για τους οικονομικούς κανόνες, ο κ. Μητσοτάκης επιδιώκει τον συντονισμό με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ιταλία, Κύπρο, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία κ.α.). Επιπλέον, ο πρωθυπουργός αναμένεται να τονίσει πως η ύπαρξη κανόνων που αναντίρρητα θα πρέπει να τηρούνται δεν θα πρέπει να υπονομεύουν τις αναγκαίες επενδύσεις σε μια σειρά από τομείς που ήταν στη «βιτρίνα» του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση. «Η εμπειρία των ακραίων δημοσιονομικών περιορισμών του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθεί, καθώς, εκτός όλων των άλλων, είναι αντιπαραγωγική», αναμένεται να τονίσει ο κ. Μητσοτάκης, προσθέτοντας ότι η συζήτηση πρέπει να γίνει με στοιχεία και οικονομικά δεδομένα, όχι με βάση εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς ή στερεοτυπικές προσεγγίσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Πρόταση για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης θα παρέμβει και για το θέμα της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός θα υπογραμμίσει την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου και Δυτικών Βαλκανίων – γι΄αυτό το ζήτημα η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει σχετική πρόταση μέσω non paper στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg που έλαβε γνώση του εν λόγω non paper, «...η χώρα θέλει να ενισχύσει τους λεγόμενους διαδρόμους βορρά - νότου, ώστε οι περιοχές με υψηλά επίπεδα παραγωγής αιολικής ενέργειας να συνδέονται καλύτερα με αυτές που παράγουν ηλιακή ηλεκτρική ενέργεια».

Το πρόγραμμα και τα θέματα του Συμβουλίου

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξεκινούν τις εργασίες τους στις 12:30 (ώρα Ελλάδας) με ένα γεύμα με το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ θα ακολουθήσει η καθιερωμένη συνάντησή τους με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα, γύρω στις 4 μ.μ. (ώρα Ελλάδας).

Πρώτο θέμα στις εργασίες του Συμβουλίου είναι η Ουκρανία. Στην αρχή της συνάντησης ο Ουκρανός Πρόεδρος Ζελένσκι θα απευθυνθεί στους Ευρωπαίους ηγέτες μέσω τηλεδιάσκεψης. Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να επιβεβαιώσουν την ακλόνητη δέσμευσή τους να βοηθήσουν την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης των εργασιών για λογοδοσία της Ρωσίας και της κατάσχεσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Όπως αναφέρει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην επιστολή-πρόσκληση προς τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες, «το σημαντικότερο είναι ότι η ΕΕ εργάζεται για την επείγουσα κλιμάκωση της παραγωγής και της παράδοσης πυρομαχικών στην Ουκρανία, με στόχο να παρασχεθούν στη χώρα 1 εκατομμύριο οβίδες πυρομαχικών μέσα στους επόμενους 12 μήνες και να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση». Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ θα χρειαστεί να λάβει μέτρα για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να υπογραμμίσει τη δέσμευσή του να «διατηρήσει και να αυξήσει τη συλλογική πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω πιθανών πρόσθετων περιοριστικών μέτρων».

Το δεύτερο θέμα στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής είναι η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και η περαιτέρω εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς. Θα εξεταστούν τρόποι για την ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας της ΕΕ και την ενίσχυση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις για την ενίσχυση της τεχνολογικής βάσης της ΕΕ και την επίτευξη των πράσινων και ψηφιακών μεταβάσεων. Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, οι ηγέτες θα πρέπει να επιμείνουν στην «κινητοποίηση των υφιστάμενων κεφαλαίων και των υφιστάμενων χρηματοπιστωτικών μέσων» για τη στήριξη στρατηγικών βιομηχανικών τομέων. Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, δεν αποκλείεται ορισμένοι ηγέτες να αναφερθούν στην ιδέα του Ταμείου Κυριαρχίας, ωστόσο το θέμα αυτό θα συζητηθεί περισσότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.

Κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να έχουν μια εις βάθος ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την εμπορική πολιτική της ΕΕ, υπό το φως του σημερινού γεωπολιτικού πλαισίου.

Ακολουθεί το θέμα της ενέργειας. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν τρόπους για την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε προσιτές τιμές.

Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, θα εξεταστεί η εφαρμογή των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Φεβρουαρίου. Η Πρόεδρος της Επιτροπής και η Σουηδική Προεδρία θα ενημερώσουν σχετικά με το θέμα αυτό. Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να υπενθυμίσουν ότι η μετανάστευση είναι μια «ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση». Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει σε αυτό το θέμα τον Ιούνιο.

«Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ» την Παρασκευή

Τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου, στις 24 Μαρτίου, θα γίνει η λεγόμενη «Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ», σε περιεκτική μορφή, όπου οι Πρόεδροι της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και του Eurogroup Πασκάλ Ντοναχιου, θα ενημερώσουν τους ευρωπαίους ηγέτες για την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση. Αναμένεται να συζητηθεί και η πρόσφατη αναταραχή των χρηματοπιστωτικών αγορών, λόγω της χρεοκοπίας αμερικανικών τραπεζών και της αναταραχής της ελβετικής τράπεζας.

Θα ακολουθήσει συζήτηση για το συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών και ανταλλαγή απόψεων για την οικονομική διακυβέρνηση, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει τη νομοθετική της πρόταση στις αρχές Απριλίου. «Κάποιοι ηγέτες ζητούν να υπάρξει μια πραγματική συζήτηση για την οικονομική διακυβέρνηση, επειδή πιστεύουν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το κατάλληλο πολιτικό επίπεδο γι' αυτή τη συζήτηση», ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος. Δεν αναμένονται συγκεκριμένα αποτελέσματα σε αυτή τη Σύνοδο, αλλά είναι σημαντικό οι Ευρωπαίοι ηγέτες να ανταλλάξουν τις απόψεις τους για το ζήτημα αυτό, ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος.