Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης όπου λειτουργούν εκατοντάδες βιομηχανίες και βιοτεχνίες, μερικές εκ των οποίων είναι ρυπογόνες. Τα τελευταία δύο χρόνια επιχειρείται να στηθεί στην ίδια περιοχή άλλη μία ρυπογόνα δραστηριότητα που αφορά στην καύση επικίνδυνων αποβλήτων υγειονομικών μονάδων (ΕΑΥΜ). Έπειτα από παλινωδίες και αντιφατικές αποφάσεις των αρμοδίων αρχών, όπως της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, η μονάδα καύσης εξασφάλισε στις 13 Ιουλίου την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν νέες αντιδράσεις από τον δήμο Δέλτα ο οποίος με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου την οποία έλαβε στις αρχές Αυγούστου πρόκειται να προσφύγει κατά αποφάσεων που ανοίγουν το δρόμο για την εγκατάσταση άλλης μιας ρυπογόνου εγκατάστασης.

Συγκεκριμένα, ως πρώτη αντίδραση, το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Δέλτα αποφάσισε να καταθέσει προσφυγή κατά της απόφασης της ΑΔΜΘ για την εγκατάσταση της μονάδας αποτέφρωσης ΕΑΥΜ στη Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου. Ένα από τα κύρια σημεία της αντίδρασης από τον δήμο Δέλτα είναι ότι οι μονάδες αυτές χρησιμοποιούν τη θερμική μέθοδο επεξεργασίας, που σημαίνει ότι θα υπάρχουν εκπομπές αέριων ρύπων και διοξινών που είναι επικίνδυνες για την υγεία και θα επηρεάζουν τις υδάτινες καλλιέργειες της περιοχής και συνολικά τους ζωντανούς οργανισμούς.

«Θα κάνουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό και με βάση τη δικαιοδοσία που μας δίνει ο νόμος για να μην επιτρέψουμε την εγκατάσταση αυτής της μονάδας στην περιοχής μας. Το 2021 ακυρώθηκαν τα σχέδια εγκατάστασης ανάλογης μονάδας αποτέφρωσης κοντά στον οικισμό της Σίνδου. Το ίδιο θα προσπαθήσουμε να κάνουμε και τώρα», δηλώνει ο δήμαρχος Δέλτα Γιάννης Ιωαννίδης.

Σχέδιο για δύο μονάδες

Αίτημα για εγκατάσταση μονάδας αποτέφρωσης ΕΑΥΜ στην ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου, είχε υποβληθεί από δύο εταιρείες. Η μία μονάδα της εταιρείας ERMONASSA Α.Ε. σχεδιαζόταν να κατασκευαστεί στο Ο.Τ. 58, μόλις 200 μέτρα από τον οικισμό της Σίνδου. Η άλλη μονάδα, της POLYGREEN IKE αφορά το Ο.Τ. 52, το οποίο απέχει 2,2 χιλιόμετρα από τη Σίνδο και 1,5 χιλιόμετρο από τη Νέα Αγχίαλο. Δήμος, κόμματα, φορείς και σύλλογοι της περιοχής είχαν αντιδράσει στην προοπτική εγκατάστασης τέτοιων μονάδων και είχε διοργανωθεί και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο παλιό δημαρχείο της Σίνδου με αίτημα να μπει φρένο στην περαιτέρω υποβάθμιση της περιοχής, δηλαδή να καίγονται τόσο επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία απόβλητα δίπλα στις αυλές των σπιτιών τους. Η εγκατάσταση της μονάδας της εταιρείας ERMONASSA τελικώς ακυρώθηκε καθώς η Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης απέφυγε να γνωμοδοτήσει επί του θέματος και στη συνέχεια ο δήμος Δέλτα, σε συνεννόηση με την ΕΤΒΑ, επαναπροσδιόρισαν τη χρήση του συγκεκριμένου οικοδομικού τετραγώνου ως χώρο για κοινωφελείς σκοπούς, απαγορεύοντας την εγκατάσταση σε αυτό μονάδων καύσης ΕΑΥΜ. Έτσι, απέμεινε μόνον η αίτηση της εταιρείας POLYGREEN η οποία έχει εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων στην περιοχή.

H δυναμικότητα της μονάδας αποτέφρωσης ανέρχεται σε 9,6 tn/ημέρα (3.360 tn/ έτος) και θα δέχεται Επικίνδυνα Απόβλητα Υγειονομικών Μονάδων (ΕΑΥΜ) κατά προτεραιότητα από τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Αν. Μακεδονίας- Θράκης, Θεσσαλίας, Ηπείρου και Β. Αιγαίου. Παράλληλα, θα δέχεται ληγμένα ή ακατάλληλα φάρμακα που προέρχονται από φαρμακευτικές εταιρίες και αποθήκες, από όλη την ελληνική επικράτεια.

Από το «όχι» στο «ναι»

Το θέμα της χωροθέτησης της μονάδας αποτέφρωσης ΕΑΥΜ απασχόλησε και την Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Κατά την πρώτη συζήτηση η οποία έγινε στις 2 Μαρτίου 2021 η ΜΕΘ γνωμοδότησε αρνητικά για την εγκατάσταση της μονάδας, έπειτα από σχετική εισήγηση της αντιπεριφερειάρχη Βούλας Πατουλίδου. Το επιχείρημα ήταν ότι δεν είχε εγκριθεί ακόμη το νέο Ρυμοτομικό Σχέδιο της περιοχής που προέβλεπε την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων. Το θέμα επανήλθε στη ΜΕΘ στις 29 Μαρτίου 2023 όπου δόθηκε τελικά θετική γνωμοδότηση.

Τι άλλαξε ως προς τους λόγους που αρχικά οδήγησαν σε αρνητική γνωμοδότηση και μετέπειτα σε θετική; Τίποτα εκτός από τα ρυμοτομικά ζητήματα, που «διορθώθηκαν» με την τροποποίηση της χρήσης γης που εμπόδιζε την εγκατάσταση της μονάδας, δηλαδή την έκδοση νέου ΦΕΚ με τις χρήσεις γης στη ΒΙ.ΠΕ.Θ., όπου προβλέπεται διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων στο συγκεκριμένο σημείο που προτίθεται να εγκατασταθεί η δραστηριότητα.

Η ΜΕΘ δεν εξέτασε τις τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία της μονάδας, ούτε έγινε συζήτηση για τον έλεγχο των νοσοκομειακών αποβλήτων και για ό,τι θα προκύπτει από τη θερμική επεξεργασία. Επίσης, η ΜΕΘ δεν έλαβε υπόψη της την αρνητική γνωμοδότηση του δήμου Δέλτα που και αυτή την φορά απέστειλε ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου αλλά ούτε και τα επιχειρήματα της αντιπολίτευσης που σύσσωμη (εκτός της Ελληνικής Αυγής) τάχθηκε κατά της εγκατάστασης της συγκεκριμένης μονάδας.

Τρίτη επιλογή η ΒΙΠΕ Σίνδου

Σε μία, άγνωστη εν πολλοίς προκαταρκτική μελέτη την οποία είχε εκπονήσει το 2011 το υπουργείο Περιβάλλοντος σχετικά με την εγκατάσταση μονάδας καύσης ΕΑΥΜ στη Βόρεια Ελλάδα, η ΒΙΠΕ Σίνδου αξιολογήθηκε ως τρίτη επιλογή. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο εκείνης της μελέτης εξετάστηκαν τέσσερις υποψήφιες περιοχές: ΧΥΤΑ Μαυροράχης, ΒΙΠΕ Σίνδου, ΒΙΠΕ Σερρών και ΚΕΟΔ Κοζάνης. Ως καταλληλότερη θέση για τη χωροθέτηση αυτής της μονάδας είχε προταθεί ο χώρος των Κ.Ε.Ο.Δ στην Κοζάνη. Όπως αναφέρεται στη μελέτη «η θέση βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από οικισμούς σε σχέση με τις άλλες εξεταζόμενες θέσεις και σε χώρους με προηγούμενη βιομηχανική χρήση (ΔΕΗ), γεγονός που διευκολύνει την κοινωνική αποδοχή. Ο χώρος είναι οργανωμένος και διαθέτει υποδομές (μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων) κατάλληλες για την υποστήριξη μιας τέτοιας εγκατάστασης. Είναι εύκολα προσβάσιμος και αρκετά κεντροβαρικός για την εξυπηρέτηση των περιοχών από τις οποίες θα δέχεται τα επικίνδυνα απόβλητα Υγειονομικών Μονάδων».

Ως δεύτερη επικρατέστερη επιλογή χωροθέτησης της μονάδας εμφανίζεται η ΒΙ.ΠΕ. Σερρών, «κυρίως λόγω της μεγαλύτερης κοινωνικής αποδοχής της και της συμβολής στην αναπτυξιακή διάσταση. Μειονέκτημα της είναι ημικρότερη κεντροβαρικότητα αλλά και η έλλειψη υποδομών (μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων) στη ΒΙ.ΠΕ.».

Η χωροθέτηση στη ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης εμφανίζεται ως τρίτη επιλογή χωροθέτησης.

Όπως σημειώνεται στη μελέτη «σημαντικό της μειονέκτημα είναι η εγγύτητα σε κατοικημένες περιοχές αλλά και το σημαντικό πλήθος βιομηχανικών εγκαταστάσεων που υπάρχουν ήδη στη ΒΙ.ΠΕ.». Παρόλα αυτά, όμως, τελικά η μονάδα καύσης των Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων οδηγείται κι αυτή στην υποβαθμισμένη περιοχή της Σίνδου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13.08.2023