Λιγότερα από τα μισά αστικά που αγόρασε ο δήμος Θεσσαλονίκης από τη Λειψία βγαίνουν στους δρόμους, αλλά και από τα 260 λεωφορεία που νοικιάζονται από ιδιώτη, μερικές δεκάδες μένουν παρκαρισμένα. Τα πρώτα χρειάζονται μετατροπές και σέρβις που δεν γίνεται, τα άλλα θέλουν… οδηγούς που δεν υπάρχουν, με τις λύσεις που έχουν προταθεί για την κάλυψη των κενών, όπως προσλήψεις συμβασιούχων ή συνεργασία με εργολαβικές εταιρείες, να είναι παγωμένες.

Ήταν Μάιος του 2020 όταν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας υπέγραφε παρουσία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή με τον πρόεδρο του ΟΑΣΘ, Γιώργο Σκόδρα την προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στον δήμο Θεσσαλονίκης και τον ΟΑΣΘ για την τεχνική υποστήριξη του δήμου κατά τη διαδικασία επιλογής, προμήθειας, χρήσης και συντήρησης 50 αστικών λεωφορείων από τον αδελφοποιημένο δήμο της Λειψίας.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους δήμαρχος, υπουργός και πρόεδρος ΟΑΣΘ βρέθηκαν από κοινού στο αμαξοστάσιο του Οργανισμού στο ΙΚΕΑ όπου είχαν φτάσει τα πρώτα τέσσερα από τα τελικά 49 οχήματα που αγόρασε ο δήμος από τον δήμο Λειψίας. Τότε, οι υπεύθυνοι είχαν κάνει λόγο για «ανάσα» για το επιβατικό κοινό της πόλης, το οποίο ταλαιπωρούνταν στις στάσεις και στοιβάζονταν στα… λιγοστά λεωφορεία.

Δύο χρόνια αργότερα, η κατάσταση έχει βελτιωθεί αφού τα λεωφορεία που αγόρασε ο δήμος προστέθηκαν σε εκείνα που μίσθωσε ο Οργανισμός, ωστόσο εξαιτίας πολλών παραγόντων με κυριότερο εκείνον της έλλειψης οδηγών, πολλά οχήματα που έχει στη διάθεσή του ο Οργανισμός και με τη μέθοδο του leasing είναι παρκαρισμένα στα αμαξοστάσια και περιμένουν κάποιον να τα… οδηγήσει. Η παραπάνω κατάσταση προστίθεται σε μια σειρά προβλημάτων με αποτέλεσμα τα πράγματα να μην πηγαίνουν όπως θα έπρεπε, σε βάρος του επιβατικού κοινού.

Οι εργαζόμενοι σήκωσαν... χειρόφρενο

Μόλις πριν λίγα εικοσιτετράωρα το Συνδικάτο Εργαζομένων σήκωσε χειρόφρενο στα λεωφορεία, πραγματοποιώντας 24ωρη απεργία εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο την αντίδρασή του για το γεγονός ότι παρά την συμφωνία που υπήρξε με την διοίκηση για την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, αυτή δεν υπογράφτηκε, ενώ οι εργαζόμενοι δεν είχαν στα χέρια τους το προσχέδιο της σύμβασης. Η απεργία κρίθηκε από την Δικαιοσύνη ως παράνομη, ωστόσο οι εργαζόμενοι την πραγματοποίησαν κανονικά καλώντας σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και στην συνέχεια έκαναν πορεία στο κέντρο της πόλης. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Οργανισμού σε δήλωσή του ανέφερε: «Η Θεσσαλονίκη ταλαιπωρείται από μία ακόμη αδικαιολόγητη κινητοποίηση του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΘ, η οποία μάλιστα κρίθηκε από τη Δικαιοσύνη ότι είναι παράνομη. Οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης και οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται από όλους, είτε βολεύουν είτε όχι. Αλλιώς οδηγούμαστε σε ζούγκλα. Παρ’ όλα αυτά, ο ΟΑΣΘ δεν προχωρά σε νομικές ενέργειες κατά του Συνδικάτου, καθώς δεν θέλει να ρίξει νερό στο μύλο της αντιπαράθεσης. Όμως επιφυλάσσεται να το πράξει, αν συνεχιστούν οι παράνομες και αδικαιολόγητες πρακτικές. Ζητώ από τους εργαζόμενους να επιδείξουν νηφαλιότητα και αίσθημα ευθύνης, αποφεύγοντας ενέργειες που ταλαιπωρούν τους πολίτες, μια και η επίλυση των όποιων ζητημάτων έχει ήδη δρομολογηθεί και είναι ζήτημα λίγων ημερών ή/και ωρών» κατέληξε ο κ. Σκόδρας.

Τα λεωφορεία από τη Λειψία

Τα λεωφορεία της Λειψίας που αγόρασε ο δήμος Θεσσαλονίκης έναντι 11.000 ευρώ έκαστο, δαπανώντας συνολικά 550.000 ευρώ, ποσό που προήλθε από το ταμείο του δήμου Θεσσαλονίκης -ανταποδοτικά τέλη- και «απελευθερώθηκε» μέσω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, καθώς τα ανταποδοτικά τέλη προορίζονται βάσει νόμου για δαπάνες ηλεκτροφωτισμού και καθαριότητας, δύο χρόνια μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης παραμένουν ακινητοποιημένα στο αμαξοστάσιο του ΟΑΣΘ στην Σταυρούπολη, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες εργασίες και μετατροπές, όπως έχει καταγραφεί σε σχετική μελέτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» καθημερινά στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, εντός ορίων του κεντρικού δήμου, όπως ορίζεται από την σχετική συμφωνία, κυκλοφορούν 10 με 15 από τα συνολικά 49, και αυτά τις ημέρες που το επιτρέπουν οι κλιματολογικές συνθήκες και η θερμοκρασία, δηλαδή την άνοιξη και το φθινόπωρο, μιας και τα εν λόγω οχήματα δεν διαθέτουν κλιματιστικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τους θερινούς και τους χειμερινούς μήνες, με τις πολύ υψηλές και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες αντίστοιχα, τα λεωφορεία της Λειψίας παραμένουν ακινητοποιημένα, καθώς αν κυκλοφορούν θα προσφέρουν μεγαλύτερη ταλαιπωρία παρά εξυπηρέτηση.

Τα εν λόγω λεωφορεία βρίσκονται σε γενικά καλή κατάσταση, αν και μεταχειρισμένα στους δρόμους της Λειψίας για δώδεκα χρόνια και στο σύνολό τους είναι αντιρρυπαντικής τεχνολογίας Euro5 EEV (5+), πιο ανεπτυγμένης από εκείνα που διαθέτει στον στόλο του ο ΟΑΣΘ.

Ωστόσο, προκειμένου να είναι λειτουργικά σε μία πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, θα πρέπει να συντηρηθούν, να τοποθετηθούν σε αυτά κλιματιστικά, να γίνει σέρβις κ.τ.λ. Ο ΟΑΣΘ με τις δυνάμεις του και τους υπαλλήλους αρχικά προχώρησε σε κάποιες παρεμβάσεις, προκειμένου να μπορέσουν να βγουν στους δρόμους. Ωστόσο, το «ολικό λίφτινγκ» προβλέφθηκε από την διοίκηση του Οργανισμού να γίνει μέσω διαγωνισμού που θα αφορά εργασίες συντήρησης των οχημάτων, αντικατάσταση του καταλύτη τους, καθώς και τοποθέτηση κλιματιστικών, συνολικού προϋπολογισμού 1,7 εκατ. ευρώ και διάρκειας δύο ετών. Αν και ο διαγωνισμός είναι έτοιμος από το καλοκαίρι του 2021, ωστόσο έχει «παγώσει», καθώς σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» από το αρμόδιο υπουργείο δεν υπάρχει ακόμα έγκριση ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βγει στον «αέρα» και να δρομολογηθούν οι σχετικές διαδικασίες.

Οι τρεις εμπλεκόμενες πλευρές, υπουργείο, δήμος Θεσσαλονίκης και διοίκηση του υπό εκκαθάριση ΟΑΣΘ βρίσκονται σε επικοινωνία και σε καλή συνεργασία, σύμφωνα με πληροφορίες, ωστόσο το πράσινο φως ακόμα δεν έχει δοθεί. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με πληροφορίες, πιέζει για να δοθεί λύση, καθώς θεωρεί ότι έχει εκτεθεί παρά την καλή πρόθεσή του να συμβάλλει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης.

Από τη μία οι καταγγελίες τις αντιπολίτευσης για τα «σαπάκια», όπως τα χαρακτηρίζει και από την άλλη η μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσαν κατά παντός υπευθύνου, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, η δημοτική παράταξη της Κατερίνας Νοτοπούλου «Θεσσαλονίκη Μαζί», αλλά και ο δημοτικός σύμβουλος Ανδρέας Κουράκης, εκτιμά πως τον έβαλαν στο στόχαστρο, ενώ η αποκλειστική πρόθεσή του ήταν να συμβάλει στην επίλυση του προβλήματος που υπήρχε στη Θεσσαλονίκη.

Από πλευράς διοίκησης ΟΑΣΘ και υπουργείου, η αγορά των αστικών από την Λειψία θεωρείται «καλή κίνηση», καθώς παρά τα 372.000 ευρώ που δαπανήθηκαν για την μεταφορά τους και τα 111.600 ευρώ για την φύλαξή τους στην Γερμανία και αν συνυπολογίσει κανείς και τα χρήματα του «παγωμένου» διαγωνισμού για τη συντήρησή τους, το συνολικό κόστος ανά όχημα ανέρχεται περίπου σε 57.000 ευρώ, μικρότερο από το κόστος αγοράς ενός μεταχειρισμένου, καλής ποιότητας λεωφορείου.

Κύκλοι της διοίκησης του ΟΑΣΘ αναφέρουν στη «ΜτΚ» πως όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες «τα λεωφορεία που είναι σε καλή κατάσταση θα μπορούν να κυκλοφορούν δέκα μήνες το χρόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εκπλήρωση του συγκοινωνιακού έργου της πόλης».

Λείπουν οι οδηγοί

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» ο λόγος για τον οποίο δεν κυκλοφορούν τα λεωφορεία της Λειψίας είναι πως άλλα οχήματα και όχι αυτά, έχουν προτεραιότητα στην καθημερινή εκπλήρωση των δρομολογίων. Επιλέγονται κατά προτεραιότητα τα μισθωμένα μέσω σύμβασης, στη συνέχεια τα αρθρωτά του Οργανισμού για τις γραμμές με ιδιαίτερα υψηλή επιβατική κίνηση και τέλος, εάν υπάρχουν διαθέσιμοι οδηγοί, και εκείνα που αγόρασε ο δήμος Θεσσαλονίκης και τα παραχώρησε στον Οργανισμό με χρησιδάνειο.

Οι οδηγοί στον ΟΑΣΘ είναι… είδος υπό εξαφάνιση, καθώς καθημερινά παρατηρούνται ελλείψεις. Σύμφωνα με πληροφορίες για την κάλυψη του συνόλου του συγκοινωνιακού έργου της Θεσσαλονίκης απαιτούνται καθημερινά περί τους 800 οδηγούς και στις δύο βάρδιες, ενώ ο οργανισμός έχει στη διάθεσή του 300-330 ανά βάρδια. Ακόμα και οι 80 υπάλληλοι που προ τριμήνου περίπου βγήκαν από τα γραφεία και επέστρεψαν στο… τιμόνι δεν αρκούν για την κάλυψη των αναγκών.

Σημειώνεται πως το 2019 στον ΟΑΣΘ εργάζονταν περισσότεροι από 2.000 υπάλληλοι και σήμερα περίπου 1.600, λόγω συνταξιοδότησης, στη θέση των οποίων ωστόσο δεν προσλήφθηκαν άλλοι. Την ίδια ώρα, το προσωπικό του ΟΑΣΘ στην πλειονότητά του είναι άνω των 50 ετών. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συνταξιοδοτήσεις πλέον στα γραφεία του ΟΑΣΘ στην οδό Αλεξάνδρου Παπαναστασίου είναι καθημερινό φαινόμενο.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχει προκύψει με την απουσία οδηγών στο «τραπέζι» βρίσκονται διάφορες προτάσεις μεταξύ άλλων, η πρόσληψη συμβασιούχων οδηγών, η συνεργασία με εταιρείες εργολαβικές που απασχολούν οδηγούς, ώστε όταν παρατηρείται ένα κενό αυτό να καλύπτεται απευθείας, η πρόσληψη μέσω ΟΑΕΔ κ.ά. Οι προτάσεις αυτές, στην παρούσα φάση αξιολογούνται.

Στο μεταξύ, την πόρτα της εξόδου είδαν πρόσφατα 14 εργαζόμενοι του Οργανισμού οι οποίοι είχαν προσκομίσει απολυτήριο γυμνασίου ή λυκείου το οποίο όμως, σε έλεγχο που έγινε, αποδείχθηκε πως ήταν πλαστό. Η υπόθεση διαρκεί εδώ και σχεδόν έναν χρόνο όταν έπειτα από πρώτο έλεγχο που είχε γίνει διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν απολυτήρια γυμνασίου ή λυκείου τα οποία εμφανίζονταν να μην είναι γνήσια. Μετά από δημόσιες καταγγελίες του κ. Σκόδρα υπήρξε παρέμβαση της Εισαγγελίας που ζήτησε να διενεργηθεί προκαταρκτική έρευνα. Μετά την ολοκλήρωση των σχετικών ελέγχων κινήθηκε από την διοίκηση του ΟΑΣΘ η διαδικασία απόλυσής τους.

Η παραπάνω κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα ο ΟΑΣΘ να διαθέτει λεωφορεία αλλά όχι οδηγούς, έφτασε δηλαδή στο άλλο άκρο από το σημείο που βρισκόταν μόλις πριν τρία χρόνια. Την απουσία οδηγών για τα αστικά έχει επισημάνει άλλωστε πολλές φορές και στις δηλώσεις του ο κ. Σκόδρας.

Πρόσφατα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΘ είχε δηλώσει με αφορμή την απόφασή του να… βγάλει από τα γραφεία υπαλλήλους που είχαν προσληφθεί ως «οδηγοί»: «Έχοντας διασφαλίσει την επάρκεια του τροχαίου υλικού, ο Οργανισμός προχωρά στην διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του, ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί το σύνολο των απαιτούμενων λεωφορείων στην πόλη μας. Για το σκοπό αυτό, προσωπικό του Οργανισμού το οποίο έχει μετακινηθεί σε άλλες υπηρεσίες εντός του ΟΑΣΘ, επιστρέφει στην φυσική του θέση, που είναι η Διεύθυνση Κίνησης και η οδήγηση των οχημάτων. Με τον τρόπο αυτό, καλύπτουμε όλες τις ανάγκες που υπάρχουν, ώστε το διαθέσιμο πλέον τροχαίο υλικό να είναι σε κυκλοφορία στην πόλη σε καθημερινή βάση», δήλωνε ο κ. Σκόδρας στα τέλη του περασμένου Ιανουάριου.

Η απουσία οδηγών ωστόσο, έχει ως αποτέλεσμα λεωφορεία να παραμένουν ακινητοποιημένα στα αμαξοστάσια. Σημειώνεται, πως στους δρόμους της Θεσσαλονίκης από τα λεωφορεία που κυκλοφορούν τα περισσότερα προήλθαν από την σύμβαση μίσθωσης, ενώ υπολογίζεται πως ο Οργανισμός δαπανά περίπου 2.700 ευρώ το μήνα για καθένα από τα 260 αστικά που αποκτήθηκαν με leasing.

Πλην τον αστικών της Λειψίας ωστόσο, στα οποία δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες εργασίες και μετατροπές και αστικά που μισθώνονται από ιδιωτική εταιρία, όχι λίγα στον αριθμό, παραμένουν ακινητοποιημένα στα αμαξοστάσια.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15.05.2022