Έγινε λοιπόν το πρώτο προεκλογικό ντιμπέιτ, και το αποτέλεσμα μόνο θετικό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί για τον νυν αμερικανό πρόεδρο. Ο Μπάιντεν απαντούσε αργά, μπερδεύτηκε ορισμένες φορές, το βλέμμα του έμενε καρφωμένο στο κενό, το στόμα του συχνά έχασκε. Από κοινού με τον Τραμπ σε τίποτα δε θύμιζαν το 43χρονο Κένεντι και το 47χρονο Νίξον στις αντίστοιχες αντιπαραθέσεις του 1960. Οι ΗΠΑ γεροντοκρατούνται πολιτικά, δείγμα παρακμής αντίστοιχο εκείνης στα τελειώματα της Σοβιετικής Ένωσης, με μία ουσιώδη διαφορά: οι γηραλέες ηγεσίες απαντώνται μεν σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο μα όχι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην επιχειρηματικότητα, στον πολιτισμό. Εκεί ακόμη διασώζεται ο γνωστός αμερικανικός δυναμισμός, τουλάχιστον προς το παρόν.

Αν πάντως θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, ο Μπάιντεν έχανε περισσότερο από την εκπεμπόμενη εικόνα παρά από την ίδια τη συζήτηση, αφού σε γενικές γραμμές απάντησε επαρκώς στις ερωτήσεις που του τέθηκαν. Άλλωστε σύμφωνα με την ως τώρα θητεία του δύσκολα χαρακτηρίζεται αποτυχημένος ή αδρανής. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, διαχειρίστηκε την πανδημία με αποφασιστικότητα και με ορθολογισμό • πέρασε νομοθεσία για κρατικές επενδύσεις σε υποδομές στο πνεύμα εκείνης του New Deal • τήρησε επιτυχημένα την ιστορική παράδοση ισορροπιών μεταξύ του Λευκού Οίκου και των δύο νομοθετικών σωμάτων • με χρηματοδοτικές πολιτικές του εντάθηκαν οι προσπάθειες στην υψηλή και στην πράσινη τεχνολογία • στήριξε και στηρίζει τη μεταφορά παραγωγής στη χώρα του, αποσπώντας εργοστάσια από Ασία και Ευρώπη • έθεσε φραγμό στη ρωσική επεκτατικότητα και διεύρυνε το ΝΑΤΟ χωρίς να χαρακτηρίζεται μαλακός έναντι της Κίνας • η οικονομία τα πάει αρκετά καλά (παρά τον υψηλό πληθωρισμό και την άνοδο του χρέους), η δε ανεργία είναι σχεδόν ανύπαρκτη • έβαλε στη θέση του τον Ερντογάν, προς όφελος της ομαλότητας στην περιοχή μας • στέκεται δίπλα στο Ισραήλ χωρίς να εξοργίζει τον μουσουλμανικό κόσμο. Για αουτσάιντερ (σε σχέση με τη Χίλαρι), ο Μπάιντεν άνετα χαρακτηρίζεται επιτυχημένος διάδοχος του Ομπάμα, όπως κάποτε κι ο Τζόνσον μετά τον JFK. Ωστόσο εμφανώς δυσκολεύτηκε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του πρώτου ντιμπέιτ, προβάλλοντας εικόνα σχεδόν ανοϊκού ηλικιωμένου, και η εικόνα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο για τον ηγέτη της κορυφαίας υπερδύναμης. Κακά τα ψέματα, προκαλεί εύλογη ανησυχία το ότι ένας τέτοιος άνθρωπος θα κρατά τα κλειδιά των πυρηνικών όπλων. Με το δίκιο τους, πολλοί Αμερικανοί θέλουν οι υποθέσεις της πατρίδας τους να παρακολουθούνται από κάποιον που έχουν ψηφίσει, κι όχι από συγγενείς και σκιώδεις συμβούλους του.

Ως εναλλακτική προσφέρεται μία επανάληψη Τραμπ, που δηλώνει ευθέως πως θα εκδικηθεί για τις δικαστικές διώξεις της περασμένης τετραετίας και πως θα «στραγγίξει το βάλτο της Ουάσιγκτον», χωρίς να είναι σαφές αν θα εξαντλήσει τη μανία του στα κυκλώματα πέριξ της διαβόητης K Street ή αν θα στραφεί και κατά όσων μηχανισμών και στελεχών διασφαλίζουν τη δημοκρατική λειτουργία. Ας μη ξεχνάμε και τον απερίφραστο θαυμασμό του για τους απολυτάρχες της Κίνας, της Ρωσίας και της Β. Κορέας, οι οποίοι ίσως αποτελούν πρότυπα προς μίμηση και ιδανικοί συνεργάτες (σε στιλ Χίτλερ-Στάλιν). Ο συνολικά αλλοπρόσαλλος τρόπος του πολλάκις χρεωκοπημένου μεγιστάνα έσπρωξε μακριά του τη συντριπτική πλειοψηφία των στενότερων συνεργατών του, υπουργών και συμβούλων, και έχει προκαλέσει ανησυχία σε πλείστους ισχυρούς του χρήματος. Η εισβολή στο Καπιτώλιο και οι -βάσει ακλόνητων στοιχείων- καταδίκες του έχουν ενισχύσει τη διαδεδομένη πεποίθηση πως είναι αρχομανής, αδίστακτος και ανήθικος.

Ωστόσο κι ο Μπάιντεν μόνο τέλειος δεν είναι. Η επιμονή του να μην ολοκληρωθεί ο συνοριακός φράχτης με το Μεξικό είχε σα συνέπεια πρωτοφανείς ροές παράνομων μεταναστών (η είσοδος τους ενδεχομένως εμποδίζει περαιτέρω αύξηση των μισθών), πολλοί εκ των οποίων έχουν εγκληματικό παρελθόν • η αποχώρηση των στρατευμάτων από το Αφγανιστάν είχε ήδη καθυστερήσει πάρα πολύ, όμως το χάος που την ακολούθησε ήταν αδικαιολόγητο • ίσως υπερβολικά φοβούμενος αποσταθεροποίηση της Ρωσίας, επέδειξε ζημιογόνα αναβλητικότητα στην παροχή πολεμικού υλικού στους Ουκρανούς, με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες νεκρούς • η άρνηση των Δημοκρατικών να επιβληθεί έλεγχος ταυτότητας των ψηφοφόρων σε ομοσπονδιακό επίπεδο γεννά υπόνοιες καλπονοθείας εκ μέρους τους • θέλοντας να κρατήσει κοντά του την αριστερή πτέρυγα του κόμματος (κάτι σα το δικό μας ΑΝΤΑΡΣΥΑ), ο… sleepy Joe υιοθέτησε πλήρως τη woke ατζέντα, δυσαρεστώντας έτσι ένα τεράστιο μεσοαστικό ακροατήριο κατοίκων των προαστίων • αλλεπάλληλες γκάφες του σε δημόσιες εμφανίσεις οδηγούν σε υποψίες ότι πάσχει από αρχόμενη άνοια.

Μέχρι σήμερα μόνο ο Τζόνσον απέφυγε να διεκδικήσει δεύτερη θητεία, καθώς κατά κανόνα οι εν ενεργεία πρόεδροι επανεκλέγονται (γνωστές εξαιρέσεις οι Κάρτερ, Μπους πατήρ και Τραμπ). Τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές τούτες τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιο ως προς τη συμμετοχή Μπάιντεν στις εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου. Τα ντιμπέιτ είθισται να διεξάγονται μετά τα θερινά κομματικά συνέδρια, και η πρωτοφανής επιλογή έναρξής τους τόσο νωρίς έχει οδηγήσει στο σενάριο πως η τηλεμαχία στήθηκε για να φανεί αν ο Μπάιντεν είναι όντως σε θέση να αγωνιστεί, ώστε να αντικατασταθεί εγκαίρως. Το στενό περιβάλλον του σίγουρα γνώριζε την κατάσταση άρα δύσκολα ερμηνεύεται αλλιώς η πρωτοβουλία του, και καθόλου δεν μπορεί να αποκλειστεί η ανάδειξη άλλου (ή άλλης) υποψηφίου στο συνέδριο του Σικάγο τον Αύγουστο. Ένα φρέσκο, αρκούντως άφθαρτο μα και αναγνωρίσιμο πρόσωπο θα ήταν σε θέση να σταματήσει τον Τραμπ, για τον οποίο άλλωστε καλλιεργείται συστηματικά η άποψη πως επίσης διαθέτει μειωμένη νοητική ικανότητα. Τούτων λεχθέντων, με χθεσινό τουίτ του ο Ομπάμα φαίνεται να στηρίζει ακόμη τον παλιό του αντιπρόεδρο, και δίχως στήριξη Ομπάμα είναι απίθανο να δούμε αλλαγή.

Υπό τα ισχύοντα δεδομένα, οι Αμερικανοί θα κληθούν να επιλέξουν μεταξύ δύο παππούδων: ο πρώτος ως τώρα απεδείχθη ικανός να διοικήσει με προσοχή αλλά και θάρρος μα πλέον… ρετάρει εμφανώς, ενώ ο δεύτερος έχει καταδικαστεί για σωρεία αδικημάτων, έχει επιδείξει άγνοια, επιπολαιότητα και φθόνο, αλλά τουλάχιστον δείχνει να ξέρει τι θέλει, ειδικά γύρω από τη μετανάστευση, την εγκληματικότητα και το ανεξέλεγκτο παγκόσμιο εμπόριο. Αν και προσωπικά θα εμπιστευόμουν τον Μπάιντεν, ομολογώ πως θα κατανοούσα απόλυτα κι όσους μετριοπαθείς τελικά επέλεγαν Τραμπ.