Με βάση τον ισχύοντα νόμο 4957/2022 μετά το πέρας της τρέχουσας ακαδημαϊκής χρονιάς τα πανεπιστήμια θα πρέπει να ξεκινήσουν να διαγράφουν φοιτητές οι οποίοι έχουν υπερβεί τον συμβατικό χρόνο σπουδών, προσαυξημένο κατά δύο ή τρία χρόνια (ν+2 ή ν+3), αναλόγως εάν η σχολή τους είναι τετραετούς ή πενταετούς-εξαετούς φοίτησης. Δηλαδή όσοι μετά την εξεταστική του Ιουνίου 2025 δεν έχουν πάρει πτυχίο παρότι έχουν συμπληρώσει περισσότερα από έξι χρόνια σπουδών (σε τετραετή προγράμματα) ή οκτώ και εννέα (σε πενταετή και εξαετή αντιστοίχως), αυτομάτως θα διαγράφονται. Παρέχεται βεβαίως η δυνατότητα διευκολύνσεων για παιδιά που εργάζονται (τουλάχιστον 20 ώρες την εβδομάδα), που αντιμετωπίζουν, τα ίδια ή στενά συγγενικά τους πρόσωπα, σοβαρό πρόβλημα υγείας, που είναι επαγγελματίες αθλητές κ.ο.κ. Όπως δίνεται και η δυνατότητα προσωρινής διακοπής των σπουδών ή μερικής φοίτησης (για διάστημα έως δύο χρόνια).

Όπως είχε γράψει στις 3 Νοεμβρίου η “Μακεδονία της Κυριακής”, με βάση τα στοιχεία τα οποία έχουν σταλεί από τα ΑΕΙ προς την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, ο συνολικός αριθμός των φοιτητών και φοιτητριών που ήταν εγγεγραμμένοι στα 23 πανεπιστήμια της χώρας στις 31 Αυγούστου 2023 ανέρχεται σε 695.678. Εξ αυτών, οι «αιώνιοι» φοιτητές που έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο σπουδών (ν+2, ν+3), είναι 333.741, δηλαδή ποσοστό 47,97%, ενώ σε 361.937 (ποσοστό 52,03%) ανέρχονται όσοι είναι εντός του ανώτατου ορίου φοίτησης. Μεταξύ των 333.741 “αιωνίων” φοιτητών, περίπου 61.000 είναι εγγεγραμμένοι στα τρία πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Διεθνές Πανεπιστήμιο.

Στην προ ημερών, τελευταία για το 2023 Σύνοδο των Πρυτάνεων οι επικεφαλής των πανεπιστημίων ζήτησαν από τον υπουργό Παιδείας Περικλή Πιερρακάκη η πρόβλεψη του ν.4957/2022 να μην έχει οριζόντια εφαρμογή. Συγκεκριμένα, πρότειναν να μην παραγνωριστεί η κρίσιμη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε “αιώνιους” που είναι ανενεργοί εδώ και χρόνια και σε εκείνους που μπορεί να έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο σπουδών αλλά αγωνίζονται για να τις ολοκληρώσουν.
Ο υπουργός φάνηκε διατεθειμένος να συζητήσει το θέμα ώστε να επανεξεταστεί κατά περίπτωση και κατά πανεπιστήμιο το ζήτημα των διαγραφών των φοιτητών και ζήτησε από τους πρυτάνεις να του καταθέσουν συγκεκριμένα στοιχεία για το κάθε Ίδρυμα.

Ο τρόπος με τον οποίο οι πρυτάνεις προσεγγίζουν το ευαίσθητο αυτό θέμα είναι ορθός. Ο νόμος ασφαλώς και θα πρέπει να εφαρμοστεί, αλλά όχι κατά τρόπο οριζόντιο και ισοπεδωτικό. Η εκκαθάριση των μητρώων μπορεί να γίνει και με άλλους τρόπους, πέρα από τον γενικό και οριζόντιο που προβλέπει ο “νόμος Κεραμέως”. Όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, μια πρώτη, αυτονόητη κίνηση, είναι να διαγραφούν όσοι έχουν εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο και δεν είναι λίγοι. Πέραν αυτού, αντί της αυτόματης διαγραφής θα μπορούσε το κάθε πανεπιστήμιο να αποστείλει επιστολή προς τους μη ενεργούς φοιτητές με την οποία να τους καλεί να επανεγγραφούν στη σχολή τους και εάν δεν το κάνουν, τότε να διαγραφούν. Με τον τρόπο αυτό θα απαλλαγούν τα πανεπιστήμια απ' όσους “αιώνιους” δεν ενδιαφέρονται, οριστικά και αμετάκλητα, να συνεχίσουν τις σπουδές τους.

Για όσους, δε, αφυπνιστούν και επανακάμψουν, η διαδικασία αυτή μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, έναντι ενός συμβολικού τιμήματος. Ο εναλλακτικός αυτός τρόπος βοηθά τα πανεπιστήμια να έχουν, επιτέλους, πραγματική εικόνα για τον αριθμό των ενεργών φοιτητών τους. Συγχρόνως, δίνει και μια δεύτερη ευκαιρία σε όσους, για διάφορους λόγους, έχουν καθυστερήσει να πάρουν το πτυχίο τους, αλλά έχουν ακόμη ζωντανή μέσα τους τη φλόγα, να το καταφέρουν.