Νάντης Χατζηγιάννης Η δημοκρατία πρέπει να θυμάται και να τιμωρεί
16/11/2008 00:00
Συγκινείται και δακρύζει, όταν μιλά για τα γεγονότα που έζησε κατά την περίοδο της χούντας. Όμως τα συναισθήματά του αντιστρέφονται, όταν η συζήτηση φτάνει στους βασανιστές του αλλά και δολοφόνους συναγωνιστών του. Ο Φερδινάρδος ή Νάντης, όπως είναι γνωστός, Χατζηγιάννης υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του αντιδικτατορικού κινήματος στη Θεσσαλονίκη.
Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια το βασανισμό του, που διήρκεσε 29 ατελείωτες ημέρες, και την περίπου 5,5 ετών φυλάκισή του σε διάφορες φυλακές της χώρας. “Τα θυμάμαι καθημερινά, γιατί είμαι από εκείνους τους αγωνιστές της δημοκρατίας που τους τσάκισε η χούντα στα βασανιστήρια. Δεν υπάρχει τετραγωνικό χιλιοστό του κορμιού μου που να μην υποφέρει με την παραμικρή αλλαγή του καιρού”, εξηγεί ο κ. Χατζηγιάννης, ο οποίος δεν μπορεί ακόμη και σήμερα να ξεχάσει τα πρόσωπα των βασανιστών του. Ούτε φυσικά να τους συγχωρέσει.
“Βαριά κουβέντα η συγχώρεση. Εγώ Χριστός δεν είμαι ούτε άγιος. Είμαι ένας απλός πολίτης και δεν θα μπορέσω να συγχωρήσω αυτά τα καθάρματα, μέχρι που να πεθάνω. Εγώ δεν συγχωρώ τον άνθρωπο που θα κλοτσήσει έναν σκύλο στο δρόμο, πόσο μάλλον κάποιον που χτυπά ανήμπορη γυναίκα, γιατί έχει διαφορετική πολιτική άποψη. Υπάρχουν μερικοί που δηλώνουν ότι η δημοκρατία πρέπει να συγχωρεί και άρα πρέπει να βγάλουμε και τον τελευταίο δικτάτορα από τις φυλακές. Κατά τη γνώμη μου η δημοκρατία δεν πρέπει να συγχωρεί τέτοια καθάρματα. Η δημοκρατία πρέπει να θυμάται και να τους τιμωρεί, για να μην επαναληφθούν τέτοια γεγονότα ποτέ στη χώρα μας. Όσοι πρεσβεύουν την αντίθετη άποψη είναι πολιτικάντηδες”.
Σιγομουρμουράει: Λεπενιώτης, Σταματελόπουλος, Οικονόμου, Μητρομάρας, Δίπλας, Σταματόπουλος, Καραμπέρης, Κουρκουλάκος, Κολοβός, Τετραδάκος, Καραμήτσος, Σελίμης. Επαναλαμβάνει συνέχεια τα ονόματα των βασανιστών του, που δεν δικάστηκαν ποτέ, γιατί “ο κόσμος πρέπει να μάθει”. “Η επίσημη ιστορία στη χώρα μας δεν λέει την αλήθεια. Δεν έχει ακόμη το θάρρος η πολιτεία να εντάξει στα σχολικά βιβλία την πρόσφατη ιστορία του ελληνικού έθνους, από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 μέχρι σήμερα. Οι νέοι δεν διδάχτηκαν την αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στην τριπλή εχθρική κατοχή, γερμανική-ιταλική-βουλγαρική, τον εμφύλιο πόλεμο, ποιοι τον επέβαλαν, γιατί δεν ξύπνησαν μια μέρα τρελοί οι Έλληνες, να πάρουν τα όπλα οι μισοί ενάντια στους άλλους μισούς. Πρέπει να φύγουμε κάποτε από το σύμπλεγμα του διχασμού που υπήρχε εκείνη την εποχή, διδάσκοντας την αλήθεια, γιατί, μόνο εάν οι νέοι μάθουν ιστορία, δεν θα ξαναζήσουμε τέτοιες καταστάσεις. Όπως άλλωστε το είπε και ο Όργουελ, ʽόσοι λησμονούν την ιστορία, το παρελθόν θα το ξαναζήσουν στο μέλλονʼ”.
Τον προβληματίζουν ιδιαίτερα διάφορα σύγχρονα ζητήματα, όπως οι συνθήκες στις φυλακές, οι οποίες παραμένουν οι ίδιες 35 χρόνια μετά τη φυλάκισή του, αλλά και η γνωστή υπόθεση της ζαρντινιέρας. “Όταν έβλεπα εκείνες τις σκηνές με τον κύπριο φοιτητή, ένιωθα σαν να βαρούσαν εμένα”, αναφέρει ο αγωνιστής της αριστεράς και δακρύζει.
Για όλα τα παραπάνω και για πολλά ακόμη θεωρεί ότι το σύνθημα του 1973 “Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία” παραμένει ολοζώντανο. “Δεν έχει ξεφύγει ούτε κατά κεραία το αίτημα για ʽΨωμί-Παιδεία-Ελευθερίαʼ. Το ψωμί έχει σχέση με τα ζητήματα εργασίας και συντάξεως, που δέχονται επίθεση το τελευταίο διάστημα. Η ελευθερία είναι πάντα σχετική. Είναι η ελευθερία του ισχυρού και του συστήματος που επιβάλλεται στο λαό. Οι αγώνες που δώσαμε στα νιάτα μας για το 15% στην παιδεία ποτέ δεν έγιναν πραγματικότητα. Το αντίθετο μάλιστα, σήμερα φτάσαμε μόλις στο 3,5% του προϋπολογισμού”. Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Το Σεπτέμβριο του 1967, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και λίγους μήνες μετά την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος, διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη βομβιστική ενέργεια. Ο Γιάννης Χαλκίδης μαζί με τον Θεόδωρο Καζέλη τοποθετούν δυναμίτες σε μία κολόνα της ΔΕΗ στο Καυτατζόγλειο, που μετέφερε το ρεύμα στη ΔΕΘ, και φεύγουν στη συνέχεια με το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Ν. Χατζηγιάννης με συνεπιβάτες την Έλλη Στεφανίδου και τον Αργύρη Μπάρα. Αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν να βυθιστεί η Έκθεση στο σκοτάδι, αλλά η ενέργεια δεν έγινε ποτέ γνωστή στον κόσμο, γιατί η χούντα φρόντισε να την αποκρύψει.
Τα ξημερώματα της 5ης του Σεπτέμβρη αστυνομικοί μπλόκαραν τη γιάφκα της οδού Φιλελλήνων 65, όπου κρύβονταν οι αντιστασιακοί. Οι σφαίρες που ήρθαν διαγώνια από το φωταγωγό τραυμάτισαν τον Γιάννη Χαλκίδη. Όμως σηκώθηκε και έτρεξε -αφού πήδησε κάποια κάγκελα- προς την οδό Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί όμως τον περίμενε κάποιος άλλος αστυνομικός και τον πυροβόλησε πισώπλατα. Λίγη ώρα αργότερα ο Χατζηγιάννης συλλαμβάνεται. “Τον Χαλκίδη τον αποτελείωσε μπροστά στα μάτια μου ο Αντώνης Λεπενιώτης. Θα ζούσε, εάν δεν τον αποτελείωνε. Αυτό το ανθρωποειδές δεν έδωσε ποτέ λόγο στην ελληνική δικαιοσύνη και είχε το θράσος μετά 40 χρόνια να μου κάνει μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση, επειδή σε μία τυχαία συνάντηση που είχα μαζί του στη στάση Βαρνάβα της Τούμπας τον αποκάλεσα φασίστα, δολοφόνο του Χαλκίδη και βασανιστή. Με μία ιστορική απόφαση η δικαιοσύνη με απαλλάσσει παμψηφεί. Αυτά τα σκουλήκια πρέπει να μείνουν στην ιστορία ως οι βασανιστές του λαού της Θεσσαλονίκης”, σχολίασε ο κ. Χατζηγιάννης, δηλώνοντας εξοργισμένος που η μεταπολιτευτική δικαιοσύνη αθώωσε όλους τους κατηγορούμενους για τη δολοφονία του Χαλκίδη, πλην του Τετραδάκου, ο οποίος καταδικάστηκε σε… τέσσερις μήνες φυλάκιση. Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου του 1973 ο Χατζηγιάννης μαζί με τον Θόδωρο Γκαζέλη και τον Σπύρο Σακέτα παρακολουθούσαν τις κινήσεις της αστυνομίας γύρω από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, γιατί είχαν μάθει τα γεγονότα στην Αθήνα και φοβούνταν ότι θα επαναλαμβάνονταν και στην πόλη τους. Ευτυχώς δεν μπούκαραν τα τανκ παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του πρύτανη των τανκ, όπως τον χαρακτήρισε, κ. Δράκα. Ωστόσο 210 φοιτητές της Θεσσαλονίκης συνελήφθησαν και 35 από αυτούς φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν άγρια ως πρωταίτιοι για τον ξεσηκωμό της Θεσσαλονίκης, μεταξύ αυτών ήταν ο Θ. Βασιλειάδης, ο Χ. Ιορδάνογλου, ο Κ. Τσαουσίδης, ο Τ. Καΐσης, η Ρ. Καλφακάκου, ο Γ. Κοπιδάκης, ο Ν. Φωτίου, η Μ. Μαυραγάνη και ο Θ. Ακριβόπουλος. Ο Νάντης Χατζηγιάννης είχε να πει ακόμη πολλά, όμως άφησε τα υπόλοιπα για τους αναγνώστες του βιβλίου του “Τι έχεις μʼ αυτόν;”, που μόλις επανεκδόθηκε.
- Οι αντιστασιακές οργανώσεις της Θεσσαλονίκης: Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ), Δημοκρατική Άμυνα, Σπουδαστική Πάλη, Ρήγας Φεραίος, Οργάνωση Κομμουνιστικών Νεολαιών Θεσσαλονίκης (ΟΚΝΕΘ), ΚΝΕ, Συντονιστική Επιτροπή Αντιδικτατορικού Αγώνα.
- Τα βασανιστήρια που υπέστησαν: φάλαγγα, ηλεκτροσόκ, αδυσώπητοι ξυλοδαρμοί, δίψα, αϋπνία, απειλές κατά της ζωής συγγενικών προσώπων, εικονικές εκτελέσεις και πάσης φύσεως ψυχολογική βία.
- Στη Θεσσαλονίκη εκτός από τον Γιάννη Χαλκίδη υπήρξαν άλλες δύο δολοφονίες κατά τη διάρκεια της χούντας: Του Βασίλη Μπεκροδημήτρη στις 22 Απριλίου 1967 και του Γιώργου Τσαρουχά το Μάιο του 1968. Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΦΕΑ οι νεκροί σε όλη την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της επταετίας των συνταγματαρχών έφτασαν τους 90.
Συγκινείται και δακρύζει, όταν μιλά για τα γεγονότα που έζησε κατά την περίοδο της χούντας. Όμως τα συναισθήματά του αντιστρέφονται, όταν η συζήτηση φτάνει στους βασανιστές του αλλά και δολοφόνους συναγωνιστών του. Ο Φερδινάρδος ή Νάντης, όπως είναι γνωστός, Χατζηγιάννης υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του αντιδικτατορικού κινήματος στη Θεσσαλονίκη.
Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια το βασανισμό του, που διήρκεσε 29 ατελείωτες ημέρες, και την περίπου 5,5 ετών φυλάκισή του σε διάφορες φυλακές της χώρας. “Τα θυμάμαι καθημερινά, γιατί είμαι από εκείνους τους αγωνιστές της δημοκρατίας που τους τσάκισε η χούντα στα βασανιστήρια. Δεν υπάρχει τετραγωνικό χιλιοστό του κορμιού μου που να μην υποφέρει με την παραμικρή αλλαγή του καιρού”, εξηγεί ο κ. Χατζηγιάννης, ο οποίος δεν μπορεί ακόμη και σήμερα να ξεχάσει τα πρόσωπα των βασανιστών του. Ούτε φυσικά να τους συγχωρέσει.
“Βαριά κουβέντα η συγχώρεση. Εγώ Χριστός δεν είμαι ούτε άγιος. Είμαι ένας απλός πολίτης και δεν θα μπορέσω να συγχωρήσω αυτά τα καθάρματα, μέχρι που να πεθάνω. Εγώ δεν συγχωρώ τον άνθρωπο που θα κλοτσήσει έναν σκύλο στο δρόμο, πόσο μάλλον κάποιον που χτυπά ανήμπορη γυναίκα, γιατί έχει διαφορετική πολιτική άποψη. Υπάρχουν μερικοί που δηλώνουν ότι η δημοκρατία πρέπει να συγχωρεί και άρα πρέπει να βγάλουμε και τον τελευταίο δικτάτορα από τις φυλακές. Κατά τη γνώμη μου η δημοκρατία δεν πρέπει να συγχωρεί τέτοια καθάρματα. Η δημοκρατία πρέπει να θυμάται και να τους τιμωρεί, για να μην επαναληφθούν τέτοια γεγονότα ποτέ στη χώρα μας. Όσοι πρεσβεύουν την αντίθετη άποψη είναι πολιτικάντηδες”.
Σιγομουρμουράει: Λεπενιώτης, Σταματελόπουλος, Οικονόμου, Μητρομάρας, Δίπλας, Σταματόπουλος, Καραμπέρης, Κουρκουλάκος, Κολοβός, Τετραδάκος, Καραμήτσος, Σελίμης. Επαναλαμβάνει συνέχεια τα ονόματα των βασανιστών του, που δεν δικάστηκαν ποτέ, γιατί “ο κόσμος πρέπει να μάθει”. “Η επίσημη ιστορία στη χώρα μας δεν λέει την αλήθεια. Δεν έχει ακόμη το θάρρος η πολιτεία να εντάξει στα σχολικά βιβλία την πρόσφατη ιστορία του ελληνικού έθνους, από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 μέχρι σήμερα. Οι νέοι δεν διδάχτηκαν την αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στην τριπλή εχθρική κατοχή, γερμανική-ιταλική-βουλγαρική, τον εμφύλιο πόλεμο, ποιοι τον επέβαλαν, γιατί δεν ξύπνησαν μια μέρα τρελοί οι Έλληνες, να πάρουν τα όπλα οι μισοί ενάντια στους άλλους μισούς. Πρέπει να φύγουμε κάποτε από το σύμπλεγμα του διχασμού που υπήρχε εκείνη την εποχή, διδάσκοντας την αλήθεια, γιατί, μόνο εάν οι νέοι μάθουν ιστορία, δεν θα ξαναζήσουμε τέτοιες καταστάσεις. Όπως άλλωστε το είπε και ο Όργουελ, ʽόσοι λησμονούν την ιστορία, το παρελθόν θα το ξαναζήσουν στο μέλλονʼ”.
Τον προβληματίζουν ιδιαίτερα διάφορα σύγχρονα ζητήματα, όπως οι συνθήκες στις φυλακές, οι οποίες παραμένουν οι ίδιες 35 χρόνια μετά τη φυλάκισή του, αλλά και η γνωστή υπόθεση της ζαρντινιέρας. “Όταν έβλεπα εκείνες τις σκηνές με τον κύπριο φοιτητή, ένιωθα σαν να βαρούσαν εμένα”, αναφέρει ο αγωνιστής της αριστεράς και δακρύζει.
Για όλα τα παραπάνω και για πολλά ακόμη θεωρεί ότι το σύνθημα του 1973 “Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία” παραμένει ολοζώντανο. “Δεν έχει ξεφύγει ούτε κατά κεραία το αίτημα για ʽΨωμί-Παιδεία-Ελευθερίαʼ. Το ψωμί έχει σχέση με τα ζητήματα εργασίας και συντάξεως, που δέχονται επίθεση το τελευταίο διάστημα. Η ελευθερία είναι πάντα σχετική. Είναι η ελευθερία του ισχυρού και του συστήματος που επιβάλλεται στο λαό. Οι αγώνες που δώσαμε στα νιάτα μας για το 15% στην παιδεία ποτέ δεν έγιναν πραγματικότητα. Το αντίθετο μάλιστα, σήμερα φτάσαμε μόλις στο 3,5% του προϋπολογισμού”. Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Το Σεπτέμβριο του 1967, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και λίγους μήνες μετά την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος, διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη βομβιστική ενέργεια. Ο Γιάννης Χαλκίδης μαζί με τον Θεόδωρο Καζέλη τοποθετούν δυναμίτες σε μία κολόνα της ΔΕΗ στο Καυτατζόγλειο, που μετέφερε το ρεύμα στη ΔΕΘ, και φεύγουν στη συνέχεια με το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Ν. Χατζηγιάννης με συνεπιβάτες την Έλλη Στεφανίδου και τον Αργύρη Μπάρα. Αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν να βυθιστεί η Έκθεση στο σκοτάδι, αλλά η ενέργεια δεν έγινε ποτέ γνωστή στον κόσμο, γιατί η χούντα φρόντισε να την αποκρύψει.
Τα ξημερώματα της 5ης του Σεπτέμβρη αστυνομικοί μπλόκαραν τη γιάφκα της οδού Φιλελλήνων 65, όπου κρύβονταν οι αντιστασιακοί. Οι σφαίρες που ήρθαν διαγώνια από το φωταγωγό τραυμάτισαν τον Γιάννη Χαλκίδη. Όμως σηκώθηκε και έτρεξε -αφού πήδησε κάποια κάγκελα- προς την οδό Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί όμως τον περίμενε κάποιος άλλος αστυνομικός και τον πυροβόλησε πισώπλατα. Λίγη ώρα αργότερα ο Χατζηγιάννης συλλαμβάνεται. “Τον Χαλκίδη τον αποτελείωσε μπροστά στα μάτια μου ο Αντώνης Λεπενιώτης. Θα ζούσε, εάν δεν τον αποτελείωνε. Αυτό το ανθρωποειδές δεν έδωσε ποτέ λόγο στην ελληνική δικαιοσύνη και είχε το θράσος μετά 40 χρόνια να μου κάνει μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση, επειδή σε μία τυχαία συνάντηση που είχα μαζί του στη στάση Βαρνάβα της Τούμπας τον αποκάλεσα φασίστα, δολοφόνο του Χαλκίδη και βασανιστή. Με μία ιστορική απόφαση η δικαιοσύνη με απαλλάσσει παμψηφεί. Αυτά τα σκουλήκια πρέπει να μείνουν στην ιστορία ως οι βασανιστές του λαού της Θεσσαλονίκης”, σχολίασε ο κ. Χατζηγιάννης, δηλώνοντας εξοργισμένος που η μεταπολιτευτική δικαιοσύνη αθώωσε όλους τους κατηγορούμενους για τη δολοφονία του Χαλκίδη, πλην του Τετραδάκου, ο οποίος καταδικάστηκε σε… τέσσερις μήνες φυλάκιση. Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου του 1973 ο Χατζηγιάννης μαζί με τον Θόδωρο Γκαζέλη και τον Σπύρο Σακέτα παρακολουθούσαν τις κινήσεις της αστυνομίας γύρω από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, γιατί είχαν μάθει τα γεγονότα στην Αθήνα και φοβούνταν ότι θα επαναλαμβάνονταν και στην πόλη τους. Ευτυχώς δεν μπούκαραν τα τανκ παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του πρύτανη των τανκ, όπως τον χαρακτήρισε, κ. Δράκα. Ωστόσο 210 φοιτητές της Θεσσαλονίκης συνελήφθησαν και 35 από αυτούς φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν άγρια ως πρωταίτιοι για τον ξεσηκωμό της Θεσσαλονίκης, μεταξύ αυτών ήταν ο Θ. Βασιλειάδης, ο Χ. Ιορδάνογλου, ο Κ. Τσαουσίδης, ο Τ. Καΐσης, η Ρ. Καλφακάκου, ο Γ. Κοπιδάκης, ο Ν. Φωτίου, η Μ. Μαυραγάνη και ο Θ. Ακριβόπουλος. Ο Νάντης Χατζηγιάννης είχε να πει ακόμη πολλά, όμως άφησε τα υπόλοιπα για τους αναγνώστες του βιβλίου του “Τι έχεις μʼ αυτόν;”, που μόλις επανεκδόθηκε.
- Οι αντιστασιακές οργανώσεις της Θεσσαλονίκης: Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ), Δημοκρατική Άμυνα, Σπουδαστική Πάλη, Ρήγας Φεραίος, Οργάνωση Κομμουνιστικών Νεολαιών Θεσσαλονίκης (ΟΚΝΕΘ), ΚΝΕ, Συντονιστική Επιτροπή Αντιδικτατορικού Αγώνα.
- Τα βασανιστήρια που υπέστησαν: φάλαγγα, ηλεκτροσόκ, αδυσώπητοι ξυλοδαρμοί, δίψα, αϋπνία, απειλές κατά της ζωής συγγενικών προσώπων, εικονικές εκτελέσεις και πάσης φύσεως ψυχολογική βία.
- Στη Θεσσαλονίκη εκτός από τον Γιάννη Χαλκίδη υπήρξαν άλλες δύο δολοφονίες κατά τη διάρκεια της χούντας: Του Βασίλη Μπεκροδημήτρη στις 22 Απριλίου 1967 και του Γιώργου Τσαρουχά το Μάιο του 1968. Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΦΕΑ οι νεκροί σε όλη την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της επταετίας των συνταγματαρχών έφτασαν τους 90.
