ΝΔ Θεσσαλονίκης: Τι άλλαξε μέσα σε ένα χρόνο
28/06/2020 19:00
28/06/2020 19:00
Ήταν Παρασκευή πριν από τις περσινές εθνικές εκλογές και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ολοκλήρωνε την προεκλογική του εκστρατεία με μια συνάντηση έκπληξη που έκανε στη Θεσσαλονίκη. Ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθ΄ οδόν για την Πέλλα όπου θα περιόδευε τον απόγευμα πραγματοποίησε μια στάση στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για να συναντηθεί με τον νεοεκλεγμένο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Ζέρβα. Το τετ-α-τετ παραξένεψε πολλούς γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο η ΝΔ στις δημοτικές εκλογές της Θεσσαλονίκης που είχαν διεξαχθεί μερικές εβδομάδες νωρίτερα είχε στηρίξει τον Νίκο Ταχιάο, τον υποψήφιο που είχε κερδίσει καθαρά στον δεύτερο γύρο ο Κωνσταντίνος Ζέρβας.
Η συνάντηση περιείχε τους συμβολισμούς της καθώς ο επερχόμενος πρωθυπουργός της χώρας έκανε μια σαφή κίνηση για να δείξει ότι ο Κωνσταντίνος Ζέρβας, αν και δεν ήταν ο επίσημος υποψήφιος της ΝΔ θα περιλαμβάνεται στους βασικούς του συνομιλητές για τα θέματα της πόλης. Ο δεύτερος θα ήταν ο Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος είχε καταφέρει να θριαμβεύσει από τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και τον οποίο η ΝΔ είχε επίσημα στηρίξει. Οι δύο άνδρες είχαν βρεθεί απέναντι στις προεδρικές εκλογές του 2017, αλλά έμελλε τα επόμενα χρόνια να δημιουργήσουν μια καλή θεσμική σχέση που φαίνεται ότι συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όπως και η σχέση του πρωθυπουργού με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης.
Ένα χρόνο μετά της νίκη της ΝΔ στις περσινές εκλογές και το τοπίο στη ΝΔ Θεσσαλονίκης έχει αλλάξεις κατά πολύ. Κατ’ αρχήν σε επίπεδο βουλευτών, όπου η ομάδα σχεδόν διπλασιάστηκε καθώς στους παλιούς Κώστα Καραμανλή, Κώστα Γκιουλέκα, Έλενα Ράπτη και Σταύρο Καλαφάτη από την Α΄ Θεσσαλονίκης και τους Θόδωρο Καράογλου και Σάββα Αναστασιάδη της Β’ προστέθηκαν και οι νεοεκλεγμένοι Στράτος Σιμόπουλος, Άννα Ευθυμία, Δημήτρης Κούβελας και Δημήτρης Βαρτζόπουλος (ο τελευταίος εκλέχτηκε στη Β’, οι άλλοι τρεις αναδείχητκαν στην Α’).
Η ποσοτική αύξηση δεν έφερε και ποιοτική αναβάθμιση, όπως τουλάχιστον κυριαρχεί ως αντίληψη σε πολλά μέλη του γαλάζιου στρατοπέδου στην πόλη. Ταυτόχρονα υπάρχει και η αίσθηση ότι ΝΔ δεν έχει επιβάλλει τη δική της ατζέντα στην πόλη, αν και κατέχει σχεδόν όλα τα θεσμικά αξιώματα, ενώ και σε ενδοκυβερνητικό επίπεδο η Θεσσαλονίκη δε θεωρείται και ιδιαίτερα ισχυρή. Από τη σύνθεση της περσινής κυβέρνησης κερδισμένος στη Θεσσαλονίκη ήταν μόνο ο Θόδωρος Καράογλου που ορίστηκε υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης και ο οποίος ήταν ο μοναδικός βουλευτής που ανέλαβε χαρτοφυλάκιο.
Όσο για την αξιολόγηση αυτή βρίσκεται κάπου στο μπλοκάκι του προϊσταμένου του υπουργού Τάκη Θεοδωρικάκου, αλλά και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσου, που ήταν σε όλες τις συναντήσεις για την πορεία του κυβερνητικού έργου που έγιναν στη Θεσσαλονίκη. Θέση σημαντική κατέλαβε ο Σταύρος Καλαφάτης που ανέλαβε τον δύσκολο ρόλο του… αστυνόμου της ΚΟ της ΝΔ, ένας χαρακτηρισμός που κατά πολλούς περιγράφει σωστά τη θέση του Γενικού Γραμματέα που κατέχει ο πιο παλιός πλέον γαλάζιος βουλευτής Θεσσαλονίκης. Όσο για την επικεφαλής του πρωθυπουργικού γραφείου τη Θεσσαλονίκης Μαρία Αντωνίου οι πρωτοβουλίες της μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού.
Παρά τη σημαντική αύξηση των βουλευτών της ΝΔ δεν εμφανίστηκαν όλη αυτήν την περίοδο οι συνήθεις στο παρελθόν κόντρες και εντάσεις. Οι παλιοί θυμούνται τη… θερμή υποδοχή που έκανε ο πρωτοεκλεγείς το 2004 βουλευτής Γιάννης Ιωαννίδης στον Σταύρο Καλαφάτη, εξαιτίας κάποιας προεκλογικής αντιπαλότητας που αφορούσε στη στάση που κράτησαν οι οπαδοί των ομάδων της Θεσσαλονίκης στην μάχη του σταυρού. Ή παλιότερα τις εντάσεις που είχαν δημιουργήσει στη ΝΔ Θεσσαλονίκης η ένσταση που έκανε το 2000 στο εκλογοδικείο ο Σωτήρης Κούβελας κατά της εκλογής του Κώστα Γκιουλέκα.
Αυτό που φαίνεται ότι ακόμη δεν έχει ξεπεραστεί είναι τα απόνερα που άφησε η πολυδιάσπαση της ΝΔ Θεσσαλονίκης στην μάχη για την εκλογή του δημάρχου Θεσσαλονίκης. Εκεί οι υποψήφιοι από τον χώρο της ΝΔ ήταν έξη, τα εσωκομματικά στρατόπεδα χωρίστηκαν σε πολλά κομμάτια και η οριακή έκβαση της μάχη του πρώτου γύρου άφησε πίσω της πολλά τραύματα που ακόμη δε φαίνεται να έχουν επουλωθεί.
Εντάσεις υπήρξαν και στη μάχη για τις θέσεις του κρατικού μηχανισμού. Γιατί μπορεί σήμερα οι αμοιβές των αξιωματούχων να μην είναι τόσο ελκυστικές όσο παλιότερα ή οι δικαστικές εμπλοκές κρατικών αξιωματούχων να κρατά αρκετούς μακριά από τέτοιες περιπέτειες, όμως και αυτή τη φορά μια σχετική μάχη δόθηκε για τις θέσεις. Με το Μέγαρο Μαξίμου να παίζει σχεδόν πάντοτε καθοριστικό ρόλο στις επιλογές, κάτι που σε κάποιος περιπτώσεις δημιούργησε εσωτερικές γκρίνιες. Παρόλα αυτά οι συνήθεις παρασκηνιακές διαμαρτυρίες στελεχών («Γιατί αυτός και όχι εγώ;») δεν έλειψαν και πάλι, χωρίς πάντως να πάρουν εκρηκτικές διαστάσεις.
Οι περισσότερες γκρίνιες ακούστηκαν κι ακούγονται εντός του κόμματος, καθώς στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλές μικρές εστίες έντασης. Ο νέος πρόεδρος της Διοικούσας Τάσος Σπηλιόπουλος (ανέλαβε τον Νοέμβριο του 2018) κατάφερε να οδηγήσει χωρίς πολλές παλινωδίες το κόμμα στην εκλογική μάχη, αλλά στη συνέχεια κάπου έχασε την μπάλα, ενώ πολλοί διακρίνουν και μια σημαντική απόσταση με τους τέσσερις προέδρους των ΝΟΔΕ. Οι μητσοτακική ομάδα στη Θεσσαλονίκη δεν είναι ενιαία και διαθέτει πολλούς πόλους, με αποτέλεσμα όλα τα σημαντικά κομματικά ζητήματα να επιλύονται από την Αθήνα.
Γενικότερα επί Κυριάκου Μητσοτάκη η ισχύς της Θεσσαλονίκης έχει υποχωρήσει σημαντικά. Ακόμη η παραδοσιακά ισχυρή στην πόλη καραμανλική ομάδα είναι αδρανής αλλά παρακολουθεί τα γεγονότα, ενώ δεν λείπουν και οι μικρές ομάδες φίλων του Άδωνη Γεωργιάδη, του Μάκη Βορίδη, αλλά και του Αντώνη Σαμαρά, που πάντως φαίνεται αποδυναμωμένη σε σχέση με το παρελθόν. Όσο για τους παλιούς φίλους της Ντόρας Μπακογιάννη εδώ και καιρό δε λειτουργούν πια ως ομάδα και έχουν προσχωρήσει στο ευρύτερο μητσοτακικό στρατόπεδο, ενώ επίλεκτα στελέχη του ανέλαβαν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό.
Αν ψάχνουμε πάντως για τα γεγονότα-κλειδιά που χρωμάτισαν το χρόνο δεν είναι δύσκολο να βρεθούν. Ξεκινώντας από την εκλογή του Κωνσταντίνου Ζέρβα στη θέση του δημάρχου Θεσσαλονίκης, τον ορισμό του Μαργαρίτη Σχοινά στη θέση του Έλληνα Επιτρόπου στην ΕΕ και του Αντιπροέδρου της Κομισιόν, την εκλογή του Απόστολου Τζιτζικώστα στη θέση του Προέδρου της ΕΝΠΕ και στη συνέχεια του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών της ΕΕ και φτάνοντας στην επίσκεψή και ομιλία του Κώστα Καραμανλή στην Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών όπου μίλησε δημόσια για πρώτη φορά για τα εξωτερικά θέματα. Σημαντική και βαρύνουσα κρίνεται και η πρώτη επίσκεψη εργασίας που έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Οκτώβριο, όταν και παρουσίασε τον οδικό χάρτη της κυβερνητικής πολιτικής στη Θεσσαλονίκη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουνίου 2020
Ήταν Παρασκευή πριν από τις περσινές εθνικές εκλογές και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ολοκλήρωνε την προεκλογική του εκστρατεία με μια συνάντηση έκπληξη που έκανε στη Θεσσαλονίκη. Ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθ΄ οδόν για την Πέλλα όπου θα περιόδευε τον απόγευμα πραγματοποίησε μια στάση στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για να συναντηθεί με τον νεοεκλεγμένο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Ζέρβα. Το τετ-α-τετ παραξένεψε πολλούς γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο η ΝΔ στις δημοτικές εκλογές της Θεσσαλονίκης που είχαν διεξαχθεί μερικές εβδομάδες νωρίτερα είχε στηρίξει τον Νίκο Ταχιάο, τον υποψήφιο που είχε κερδίσει καθαρά στον δεύτερο γύρο ο Κωνσταντίνος Ζέρβας.
Η συνάντηση περιείχε τους συμβολισμούς της καθώς ο επερχόμενος πρωθυπουργός της χώρας έκανε μια σαφή κίνηση για να δείξει ότι ο Κωνσταντίνος Ζέρβας, αν και δεν ήταν ο επίσημος υποψήφιος της ΝΔ θα περιλαμβάνεται στους βασικούς του συνομιλητές για τα θέματα της πόλης. Ο δεύτερος θα ήταν ο Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος είχε καταφέρει να θριαμβεύσει από τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και τον οποίο η ΝΔ είχε επίσημα στηρίξει. Οι δύο άνδρες είχαν βρεθεί απέναντι στις προεδρικές εκλογές του 2017, αλλά έμελλε τα επόμενα χρόνια να δημιουργήσουν μια καλή θεσμική σχέση που φαίνεται ότι συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όπως και η σχέση του πρωθυπουργού με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης.
Ένα χρόνο μετά της νίκη της ΝΔ στις περσινές εκλογές και το τοπίο στη ΝΔ Θεσσαλονίκης έχει αλλάξεις κατά πολύ. Κατ’ αρχήν σε επίπεδο βουλευτών, όπου η ομάδα σχεδόν διπλασιάστηκε καθώς στους παλιούς Κώστα Καραμανλή, Κώστα Γκιουλέκα, Έλενα Ράπτη και Σταύρο Καλαφάτη από την Α΄ Θεσσαλονίκης και τους Θόδωρο Καράογλου και Σάββα Αναστασιάδη της Β’ προστέθηκαν και οι νεοεκλεγμένοι Στράτος Σιμόπουλος, Άννα Ευθυμία, Δημήτρης Κούβελας και Δημήτρης Βαρτζόπουλος (ο τελευταίος εκλέχτηκε στη Β’, οι άλλοι τρεις αναδείχητκαν στην Α’).
Η ποσοτική αύξηση δεν έφερε και ποιοτική αναβάθμιση, όπως τουλάχιστον κυριαρχεί ως αντίληψη σε πολλά μέλη του γαλάζιου στρατοπέδου στην πόλη. Ταυτόχρονα υπάρχει και η αίσθηση ότι ΝΔ δεν έχει επιβάλλει τη δική της ατζέντα στην πόλη, αν και κατέχει σχεδόν όλα τα θεσμικά αξιώματα, ενώ και σε ενδοκυβερνητικό επίπεδο η Θεσσαλονίκη δε θεωρείται και ιδιαίτερα ισχυρή. Από τη σύνθεση της περσινής κυβέρνησης κερδισμένος στη Θεσσαλονίκη ήταν μόνο ο Θόδωρος Καράογλου που ορίστηκε υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης και ο οποίος ήταν ο μοναδικός βουλευτής που ανέλαβε χαρτοφυλάκιο.
Όσο για την αξιολόγηση αυτή βρίσκεται κάπου στο μπλοκάκι του προϊσταμένου του υπουργού Τάκη Θεοδωρικάκου, αλλά και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσου, που ήταν σε όλες τις συναντήσεις για την πορεία του κυβερνητικού έργου που έγιναν στη Θεσσαλονίκη. Θέση σημαντική κατέλαβε ο Σταύρος Καλαφάτης που ανέλαβε τον δύσκολο ρόλο του… αστυνόμου της ΚΟ της ΝΔ, ένας χαρακτηρισμός που κατά πολλούς περιγράφει σωστά τη θέση του Γενικού Γραμματέα που κατέχει ο πιο παλιός πλέον γαλάζιος βουλευτής Θεσσαλονίκης. Όσο για την επικεφαλής του πρωθυπουργικού γραφείου τη Θεσσαλονίκης Μαρία Αντωνίου οι πρωτοβουλίες της μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού.
Παρά τη σημαντική αύξηση των βουλευτών της ΝΔ δεν εμφανίστηκαν όλη αυτήν την περίοδο οι συνήθεις στο παρελθόν κόντρες και εντάσεις. Οι παλιοί θυμούνται τη… θερμή υποδοχή που έκανε ο πρωτοεκλεγείς το 2004 βουλευτής Γιάννης Ιωαννίδης στον Σταύρο Καλαφάτη, εξαιτίας κάποιας προεκλογικής αντιπαλότητας που αφορούσε στη στάση που κράτησαν οι οπαδοί των ομάδων της Θεσσαλονίκης στην μάχη του σταυρού. Ή παλιότερα τις εντάσεις που είχαν δημιουργήσει στη ΝΔ Θεσσαλονίκης η ένσταση που έκανε το 2000 στο εκλογοδικείο ο Σωτήρης Κούβελας κατά της εκλογής του Κώστα Γκιουλέκα.
Αυτό που φαίνεται ότι ακόμη δεν έχει ξεπεραστεί είναι τα απόνερα που άφησε η πολυδιάσπαση της ΝΔ Θεσσαλονίκης στην μάχη για την εκλογή του δημάρχου Θεσσαλονίκης. Εκεί οι υποψήφιοι από τον χώρο της ΝΔ ήταν έξη, τα εσωκομματικά στρατόπεδα χωρίστηκαν σε πολλά κομμάτια και η οριακή έκβαση της μάχη του πρώτου γύρου άφησε πίσω της πολλά τραύματα που ακόμη δε φαίνεται να έχουν επουλωθεί.
Εντάσεις υπήρξαν και στη μάχη για τις θέσεις του κρατικού μηχανισμού. Γιατί μπορεί σήμερα οι αμοιβές των αξιωματούχων να μην είναι τόσο ελκυστικές όσο παλιότερα ή οι δικαστικές εμπλοκές κρατικών αξιωματούχων να κρατά αρκετούς μακριά από τέτοιες περιπέτειες, όμως και αυτή τη φορά μια σχετική μάχη δόθηκε για τις θέσεις. Με το Μέγαρο Μαξίμου να παίζει σχεδόν πάντοτε καθοριστικό ρόλο στις επιλογές, κάτι που σε κάποιος περιπτώσεις δημιούργησε εσωτερικές γκρίνιες. Παρόλα αυτά οι συνήθεις παρασκηνιακές διαμαρτυρίες στελεχών («Γιατί αυτός και όχι εγώ;») δεν έλειψαν και πάλι, χωρίς πάντως να πάρουν εκρηκτικές διαστάσεις.
Οι περισσότερες γκρίνιες ακούστηκαν κι ακούγονται εντός του κόμματος, καθώς στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλές μικρές εστίες έντασης. Ο νέος πρόεδρος της Διοικούσας Τάσος Σπηλιόπουλος (ανέλαβε τον Νοέμβριο του 2018) κατάφερε να οδηγήσει χωρίς πολλές παλινωδίες το κόμμα στην εκλογική μάχη, αλλά στη συνέχεια κάπου έχασε την μπάλα, ενώ πολλοί διακρίνουν και μια σημαντική απόσταση με τους τέσσερις προέδρους των ΝΟΔΕ. Οι μητσοτακική ομάδα στη Θεσσαλονίκη δεν είναι ενιαία και διαθέτει πολλούς πόλους, με αποτέλεσμα όλα τα σημαντικά κομματικά ζητήματα να επιλύονται από την Αθήνα.
Γενικότερα επί Κυριάκου Μητσοτάκη η ισχύς της Θεσσαλονίκης έχει υποχωρήσει σημαντικά. Ακόμη η παραδοσιακά ισχυρή στην πόλη καραμανλική ομάδα είναι αδρανής αλλά παρακολουθεί τα γεγονότα, ενώ δεν λείπουν και οι μικρές ομάδες φίλων του Άδωνη Γεωργιάδη, του Μάκη Βορίδη, αλλά και του Αντώνη Σαμαρά, που πάντως φαίνεται αποδυναμωμένη σε σχέση με το παρελθόν. Όσο για τους παλιούς φίλους της Ντόρας Μπακογιάννη εδώ και καιρό δε λειτουργούν πια ως ομάδα και έχουν προσχωρήσει στο ευρύτερο μητσοτακικό στρατόπεδο, ενώ επίλεκτα στελέχη του ανέλαβαν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό.
Αν ψάχνουμε πάντως για τα γεγονότα-κλειδιά που χρωμάτισαν το χρόνο δεν είναι δύσκολο να βρεθούν. Ξεκινώντας από την εκλογή του Κωνσταντίνου Ζέρβα στη θέση του δημάρχου Θεσσαλονίκης, τον ορισμό του Μαργαρίτη Σχοινά στη θέση του Έλληνα Επιτρόπου στην ΕΕ και του Αντιπροέδρου της Κομισιόν, την εκλογή του Απόστολου Τζιτζικώστα στη θέση του Προέδρου της ΕΝΠΕ και στη συνέχεια του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών της ΕΕ και φτάνοντας στην επίσκεψή και ομιλία του Κώστα Καραμανλή στην Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών όπου μίλησε δημόσια για πρώτη φορά για τα εξωτερικά θέματα. Σημαντική και βαρύνουσα κρίνεται και η πρώτη επίσκεψη εργασίας που έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Οκτώβριο, όταν και παρουσίασε τον οδικό χάρτη της κυβερνητικής πολιτικής στη Θεσσαλονίκη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουνίου 2020
ΣΧΟΛΙΑ