Της Βασιλικής Σοφιανού

Στο θεατρικό «σανίδι» η επανάληψη μίας παράστασης επί τετραετία αποτελεί μέγιστη και ζηλευτή επιτυχία. Στο πολιτικοοικονομικό προσκήνιο, όμως, οι αλλεπάλληλες παλινδρομήσεις άνευ αποτελέσματος επί τετραετία στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας μεγάλων και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων, όπως η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης (ΕΒΖ) και η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να διεκδικήσουν τα ίδια εύσημα.

ΕΛΒΟ: Τρίτη προσπάθεια και ενδιαφέρον από Ουκρανία

Από το 2014 η ΕΛΒΟ τελεί υπό εκκαθάριση και ουσιαστικά υπολειτουργεί, με τους 319 εργαζόμενους να μισθοδοτούνται κανονικά, μέσω ειδικού προγράμματος του υπουργείου Οικονομικών και από τα όποια έσοδα της εταιρείας από τον ΟΑΣΘ για τις υπηρεσίες που του προσφέρει.

Πλέον το αντικείμενο της εταιρείας είναι η επισκευή των προβληματικών λεωφορείων του ΟΑΣΘ. Η κατασκευή 100 - 150 νέων λεωφορείων από την ΕΛΒΟ για τον ΟΑΣΘ, που είχε προαναγγείλει ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης στα τέλη Ιουνίου, δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί. Μέχρι σήμερα η ΕΛΒΟ, σύμφωνα με τον πρόεδρο των εργαζομένων, Θόδωρο Αλιόγκα, έχει επισκευάσει 53 - 54 λεωφορεία.

Όσο για το πρόγραμμα ανακατασκευής 70 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης TΟΜΑ BMP1, για λογαριασμό της κυβέρνησης της Αιγύπτου, ύψους 5 εκατ. ευρώ, που η διεύθυνση της ΕΛΒΟ εκτιμούσε ότι θα ξεκινούσε στο δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου, παραμένει τελικά ακόμη «κολλημένο» λόγω προβλημάτων στην εξασφάλιση αναγκαίων εγγράφων εισαγωγών - εξαγωγών.

Μετατάξεις στο δημόσιο

Στις 20 Νοεμβρίου οι εργαζόμενοι έχουν προσκληθεί σε συνάντηση στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης με θέμα τη δυνατότητα μετατάξεων -προοπτική που συνάδει με το σενάριο της πώλησης της εταιρείας. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι θα παραστούν μεν στη συνάντηση, αλλά ότι επιμένουν πως «η μετάταξη μπορεί να είναι μόνο μία, η υπαγωγή της εταιρείας στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας» (σ.σ. σήμερα υπάρχει συναρμοδιότητα των υπουργείων Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας για την ΕΛΒΟ), καθώς και ότι ετοιμάζονται να κατέλθουν σε νέο γύρο κινητοποιήσεων, με πρώτη κίνηση τη συμβολική κατάληψη της πύλης του εργοστασίου στις 19 Νοεμβρίου και έπεται συνέχεια.

Έρχεται ο «τελικός» διαγωνισμός

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», επίκειται νέος γύρος επαφών με τις επιχειρήσεις που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον στον προηγούμενο διαγωνισμό για την πώληση της ΕΛΒΟ, ο οποίος βέβαια είχε αποβεί άγονος το καλοκαίρι του 2017. Τότε είχαν υποβάλει προσφορές ο γερμανικός όμιλος Krauss-Maffei Wegmann και ο νοτιοαφρικανικός Paramount Group, αλλά η εκκαθαριστική αρχή είχε διαπιστώσει προβλήματα στους φακέλους τους. Στη συνέχεια ακολούθησε δεύτερος διαγωνιστικός γύρος, που απέβη άκαρπος χωρίς κατάθεση προσφορών. Και στους δυο αυτούς διαγωνιστικούς γύρους είχε οριστεί ως ελάχιστη τιμή προσφοράς το ποσό των 10 εκατ. ευρώ.

Στη φετινή ΔΕΘ δημιουργήθηκαν ελπίδες για αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω της ισχυρής παρουσίας της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας, προσδοκίες που ενισχύθηκαν από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα αλλά και του αναπληρωτή υπουργού Βιομηχανίας Στέργιου Πιτσιόρλα, που έκαναν λόγο για αίσιες προοπτικές για την ΕΛΒΟ, όπως και για τη Hellenic Steel. Και ενώ όντως εκδηλώθηκε επενδυτικό ενδιαφέρον από αμερικανική εταιρεία για τη Hellenic Steel, όπως ανακοινώθηκε προ ολίγων ημερών, δεν υπάρχει καμία τέτοια επίσημη τοποθέτηση για την ΕΛΒΟ. Αντιθέτως, ανεπίσημες πληροφορίες κάνουν λόγο για ενδιαφέρον από Ουκρανία. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Βιομηχανίας Στέργιο Πιτσιόρλα, προχωρά σύντομα στη διεξαγωγή νέου διαγωνισμού πώλησης, τον οποίο ο ίδιος χαρακτηρίζει «τελικό».

ΕΒΖ: Τα αμέτρητα σχέδια διάσωσης που… χλόμιασαν

Στην περίπτωση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης, οι παλινδρομήσεις και τα αδιέξοδα της τελευταίας τετραετίας, με αλλεπάλληλες ανακοινώσεις και στη συνέχεια αναιρέσεις βαρύγδουπων εξαγγελιών σχεδίων διάσωσης, μαζί με αλλεπάλληλες αλλαγές διοικήσεων, θα μπορούσε άνετα να διεκδικήσει μία θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.

Η ΕΒΖ συνεργάζεται με πάνω από 2.500 τευτλοπαραγωγούς σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, αποτελεί μία από τις ιστορικότερες και μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας και το πολιτικό κόστος ενδεχόμενου λουκέτου προφανώς είναι πολύ μεγάλο.

«Σκοπός της κυβέρνησης είναι η στήριξη της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης και των ελλήνων παραγωγών από τη Φθιώτιδα μέχρι τον Έβρο», δήλωνε τον Μάρτιο του 2015 o τότε υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, από το βήμα της Βουλής, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Στο τέλος του 2014 η ΕΒΖ είχε ληξιπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις ύψους 143 εκατ. ευρώ, με ζημιογόνα αποτελέσματα και αρνητικά ίδια κεφάλαια.

Από τότε μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί με διθυράμβους, για να αναιρεθούν είτε επισήμως είτε ανεπισήμως μια πλειάδα σχεδίων επιβίωσης-εξυγίανσης της εταιρείας και αλλεπάλληλες μελέτες βιωσιμότητας και αμέτρητες αλλαγές διοικήσεων:

· Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης είχε εξαγγείλει «σχέδιο τριών φάσεων για τη σωτηρία, αλλά και την αναπτυξιακή προοπτική της ΕΒΖ», το οποίο περιελάμβανε και την πολυσυζητημένη έκτακτη χρηματοδότησης της ΕΒΖ με 30 εκατ. ευρώ από την υπό ειδική εκκαθάριση Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.

· Τον Αύγουστο του 2015 η διοίκηση της ΕΒΖ δηλώνει ότι βρίσκεται σε προχωρημένες διαβουλεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας με κονσόρτσιουμ βραζιλιάνικων ζαχαροβιομηχανιών και επενδυτικών κεφαλαίων, με αντικείμενο την επεξεργασία ακατέργαστης ζάχαρης από τη Βραζιλία. Μέχρι το τέλος της ίδιας χρονιάς η προοπτική αυτή «ξεφουσκώνει».

· Από κοινού με την τράπεζα Πειραιώς προωθείται ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της εταιρείας και αναδιάρθρωσης των χρεών της (περί τα 150 εκατ. ευρώ), με μείωση τους κατά περίπου 45 εκατ. ευρώ, που προβλέπει την πώληση περιουσιακών στοιχείων -μεταξύ αυτών των δυο θυγατρικών της Σερβίας, καθώς επίσης και έξι ακινήτων. Οι θυγατρικές της Σερβίας όμως είναι κερδοφόρες, γεγονός που λόγω νομικών κωλυμάτων οδηγεί στην αποχώρηση-παραίτηση τεσσάρων διαδοχικών διοικήσεων, που αρνούνται να βάλουν τις υπογραφές τους στην πώλησή τους.

· Τον Μάρτιο του 2016 αναστέλλεται η διαπραγμάτευση της μετοχής της εταιρείας, λόγω της αδυναμίας του αρμοδίου ορκωτού ελεγκτή λογιστή να εκφράσει συμπέρασμα-γνώμη επί των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, εξαιτίας μη επαρκών και κατάλληλων τεκμηρίων.

· Τον Απρίλιο του 2016 η ελληνική εταιρεία Royal Sugar δηλώνει ενδιαφέρον εξαγοράς του ανενεργού επί τρία χρόνια εργοστασίου των Σερρών, αλλά η πρόταση πέφτει στο κενό.

· Στα τέλη Μαρτίου του 2017 γνωστοποιείται ότι για τα εργοστάσια της Σερβίας ενδιαφέρονται εννέα υποψήφιοι στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού, προερχόμενοι από Αγγλία, Γαλλία, Σερβία, Ρωσία και Αυστρία, ενώ αντίθετα μόνο τα δύο από τα έξι ακίνητα συγκεντρώνουν ενδιαφέρον στους δυο διαγωνισμούς που έχουν γίνει στο μεταξύ.

· Τον Αύγουστο του 2017 ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για τις σερβικές θυγατρικές, με τη διοίκηση της ΕΒΖ να μη θεωρεί ικανοποιητικά τα τιμήματα που κατατέθηκαν, εκ των οποίων το υψηλότερο ήταν από το σερβικό MK Group στα 51 - 52 εκατ. ευρώ μετά τη βελτιωτική προσφορά που κατέθεσε, και να επιθυμεί η ίδια τιμήματα της τάξης των 80 εκατ. ευρώ.

· Τον Σεπτέμβριο του 2017 γνωστοποιείται ότι υπάρχει πρόταση εξαγοράς της ΕΒΖ συνολικά -όχι μόνο των σερβικών θυγατρικών- την οποία κομίζει ο επενδυτικός σύμβουλος Χρήστος Φαρμάκης, εκπροσωπώντας funds της Βρετανίας και των ΗΠΑ, και πολυεθνική εταιρεία με διεθνή παρουσία στην παραγωγή και εμπορία ζάχαρης, εισηγμένη σε ευρωπαϊκό χρηματιστήριο. Σύντομα γνωστοποιείται επίσης ότι υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον και από δεύτερο ενδιαφερόμενο fund, το «Innovation Brain», με επικεφαλής τον Λούκας Φέκερ.

· Η ΕΒΖ οδηγείται τελικά σε «αρραβώνα» με το «Innovation Fund», με την υπογραφή «Letter of Intend» τον Αύγουστο του 2018, με σκοπό την εξυγίανση της ΕΒΖ, σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, με τη συνεργασία στρατηγικού επενδυτή, μέσω του πτωχευτικύ δικαίου.

· Τον Σεπτέμβριο η ΕΒΖ, που έχει καταθέσει αίτηση υπαγωγής της στο άρθρο 106α του πτωχευτικού κώδικα, πετυχαίνει να λάβει τετράμηνη προστασία από τους πιστωτές της και την αποδέσμευση των κατασχεμένων τραπεζικών της λογαριασμών. Ορίζεται εκδίκαση της αίτησης στις 26 Σεπτεμβρίου, αλλά τότε το ελληνικό δημόσιο ζήτησε και έλαβε αναβολή της συζήτησης για τις 14 Νοεμβρίου, δηλαδή σε λίγες ημέρες. Το ελληνικό δημόσιο σημειωτέον είναι από τους μικρότερους πιστωτές της ΕΒΖ, της οποίας τα συνολικά χρέη με βάση στοιχεία Ιουνίου του 2018 φέρονται να αγγίζουν τα 247 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 174,5 εκατ. περίπου προς την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία είναι σύμφωνη με την εν εξελίξει διαδικασία εξυγίανσης της ΕΒΖ μέσω του πτωχευτικού δικαίου και με είσοδο στρατηγικού επενδυτή.

· Στις 10 Σεπτεμβρίου ωστόσο με ανακοίνωσή του ο κ. Φέκερ κρούει τον κώδωνα κινδύνου για την παραγωγική βιωσιμότητα της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης και δηλώνει ότι ενώ ο ίδιος έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ, ζητά από το δ.σ. της ΕΒΖ κάποιες «πολύ λίγες εξασφαλίσεις» και ότι «μέχρις στιγμής οι προτάσεις (σ.σ. του fund) δεν έχουν γίνει αποδεκτές».

· Τελικά ο κ. Φέκερ δεν βάζει χρήματα στην εταιρεία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, όπως προέβλεπε η σχετική προθεσμία, και ο αναπληρωτής υπουργός Βιομηχανίας κ. Πιτσιόρλας προ μερικών ημερών δηλώνει ότι η προοπτική ολοκλήρωσης της προσπάθειας που βρίσκεται σε εξέλιξη (σ.σ. δηλαδή με το «Innovation Brain» του κ. Φέκερ) «χλομιάζει πολύ» και ότι αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις πάντοτε στην κατεύθυνση της εξυγίανσης της εταιρείας μέσω του πτωχευτικού δικαίου και με είσοδο στρατηγικού επενδυτή, αναφέροντας μάλιστα ότι αυτές υπάρχουν.

Ανεπίσημες πληροφορίες κάνουν λόγο για ενδιαφέρον από δύο ελληνικές εταιρείες -η μία φέρεται να είναι η Royal Sugar και μία εκτός συνόρων.

Όπως πάντως είναι σε θέση να γνωρίζει η «ΜτΚ», οι εξασφαλίσεις που ο κ. Fecker δήλωσε πρόσφατα ότι ζητά, αλλά δεν του δίνονται, είναι πάνω κάτω η ίδια αιτία που οδήγησε σε ανάκληση του ενδιαφέροντος του fund που εκπροσωπούσε ο κ. Φαρμάκης.

Η πείρα της προηγούμενης τετραετίας όμως δείχνει ότι αφενός δύσκολα μπορούν να γίνουν πιστευτές οι νέες κυβερνητικές εξαγγελίες περί ανεύρεσης επενδυτών, αφετέρου προφανώς πρέπει να αλλάξει τρόπος αντιμετώπισης των ενδιαφερόμενων επενδυτών, με τήρηση των όρων της διεθνούς ελεύθερης αγοράς.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Νοεμβρίου 2018