Στα πέντε χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία ο Νιγηριανός πρόεδρος Μοχαμάντου Μπουχάρι αντιμετώπισε μια τζιχαντιστική εξέγερση και μια μεγάλη οικονομική ύφεση. 

Όμως η λαϊκή κινητοποίηση των τελευταίων εβδομάδων αποτελεί μια άνευ προηγούμενου πρόκληση για εκείνον.

Αν και φαίνεται να κερδίζει την παρτίδα, αυτή η αντιπαράθεση με τους νέους της Νιγηρίας που επιθυμούν αλλαγή, θα αφήσει τα σημάδια της.

Ο 77χρονος πρώην πραξικοπηματίας δέχθηκε έντονες επικρίσεις επειδή καθυστέρησε να αντιδράσει μετά τη βίαιη καταστολή των ειρηνικών διαδηλωτών που βγαίνουν τις τελευταίες ημέρες στους δρόμους του Λάγος, της μεγαλύτερης πόλης της Αφρικής, προκαλώντας χάος.

Επί δύο ημέρες ο Μπουχάρι παρέμενε σιωπηλός τη στιγμή που ο στρατός και η αστυνομία κατηγορούνταν ότι έκαναν χρήση πραγματικών πυρών εναντίον των χιλιάδων διαδηλωτών, προκαλώντας τον θάνατο τουλάχιστον 12 ανθρώπων στο Λάγος και διεθνείς αντιδράσεις.

Όταν τελικά ο Νιγηριανός πρόεδρος μίλησε την Πέμπτη το βράδυ εμφανίστηκε αδιάλλακτος: ζήτησε να τερματιστούν οι διαδηλώσεις, αγνόησε τις καταδίκες των ξένων χωρών και δεν αναφέρθηκε καθόλου στην καταστολή.

«Ο πρόεδρος εμφανίστηκε ψυχρός και ανέγγιχτος» από τον πόνο των νέων, εκτίμησε η Ινταγιάτ Χάσαν, διευθύντρια του Κέντρου για τη Δημοκρατία και την Ανάπτυξη στην Αμπούζα. «Δεν έδειξε καθόλου ενσυναισθηση», πρόσθεσε.

Επί δύο εβδομάδες χιλιάδες νέοι βγαίνουν στους δρόμους των μεγάλων πόλεων της νότιας Νιγηρίας καταγγέλλοντας την αστυνομική βία και την ατιμωρησία των δυνάμεων της τάξης.

Ελπίζοντας να ηρεμήσει τα πνεύματα ο Νιγηριανός πρόεδρος ανακοίνωσε στις 12 Οκτωβρίου τη διάλυση μιας αμφιλεγόμενης μονάδας της αστυνομίας, της SARS, βασικό αίτημα των αρχικών κινητοποιήσεων, και δεσμεύθηκε να κάνει μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία.

Τεράστιο χάσμα

Όμως οι ανακοινώσεις του Μπουχάρι δεν ήταν αρκετές για να ηρεμήσουν τους νέους και οι κινητοποιήσεις σιγά σιγά πήραν τη μορφή ενός γενικευμένου κινήματος κατά της κεντρικής εξουσίας.

Στις πολυπληθείς πόλεις της Νιγηρίας, όπου ζει ένας νέος και φτωχός πληθυσμός, ξέσπασαν γρήγορα βίαια επεισόδια και ακολούθησε η καταστολή.

Η κατάσταση αυτή κατέδειξε το τεράστιο χάσμα που χωρίζει την ηλικιωμένη ελίτ της Νιγηρίας –την οποία αντιπροσωπεύει ο πρόεδρος—από τη νέα γενιά που θέλει να ακουστεί.

«Αυτό είναι το πιο σημαντικό επεισόδιο στην ιστορία της Νιγηρίας», δήλωσε χθες Παρασκευή ο γνωστός μουσικός Burna Boy μιλώντας στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Sky News. «Η νεολαία του μεγαλύτερου μαύρου κράτους παγκοσμίως ενώθηκε και αποφάσισε ότι δεν πάει άλλο».

Όταν ο Μπουχάρι ανήλθε για πρώτη φορά στην εξουσία το 1983 η πλειονότητα των νέων που έχουν βγει στους δρόμους δεν είχε καν γεννηθεί.

Στη διάρκεια των 20 ετών που κυβέρνησε τη χώρα έπειτα από πραξικόπημα, ο Μπουχάρι ξεκίνησε έναν «πόλεμο κατά της απειθαρχίας», φυλάκισε αντιφρονούντες και επιτέθηκε στη διαφθορά.

Τριάντα χρόνια αργότερα επέστρεψε στην εξουσία μέσω εκλογών.

Όμως οι συνήθειές του δεν άλλαξαν: ο πρόεδρος νιώθει πιο άνετα όταν πρέπει να διασφαλίσει τη στήριξη του στρατού και λιγότερο όταν πρέπει να ακούσει τις λαϊκές διεκδικήσεις.

«Η ομιλία του έμοιαζε με αυτή ενός επικεφαλής του στρατού και όχι ενός προέδρου που εξελέγη για να κυβερνήσει μια χώρα 200 εκατομμυρίων κατοίκων που είναι αντιμέτωποι με βαθιά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα», εκτίμησε ο Μάθιου Πέιτζ του βρετανικού think tank Chatham House.

Ωστόσο η εκλογή του το 2015 έφερε έναν άνεμο αλλαγής στη Νιγηρία, σηματοδοτώντας την πρώην δημοκρατική αλλαγή στην ιστορία της χώρας. Το 2019 εξελέγη και πάλι.

«Θα στοιχειώσει τη θητεία του»

Τα τελευταία πέντε χρόνια ο Νιγηριανός πρόεδρος δεν έχει καταφέρει να τηρήσει τις υποσχέσεις του να εξαλείψει τη διαφθορά και να καταστείλει την εξέγερση της τζιχαντιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ στα βορειοανατολικά.

Στο μεταξύ χρειάστηκε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη οικονομική ύφεση και πλέον πρέπει να χειριστεί και τις πολλές επικρίσεις για τον τρόπο που διαχειρίστηκε το λαϊκό κίνημα αμφισβήτησης.

Η βίαιη καταστολή των διαδηλωτών, που μεταδόθηκε απευθείας από τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, θα είναι πιο δύσκολο να ξεχαστεί.

Το επεισόδιο αυτό «θα πλήξει σφοδρά την αξιοπιστία του», εκτίμησε ο Αμάκα Άνκου του Eurasia Group. «Θα στοιχειώσει την υπόλοιπη θητεία του», η οποία ολοκληρώνεται το 2023.

Από την πλευρά των νέων η κινητοποίηση ενδέχεται να αποτελέσει σημείο καμπής: «Κομμάτι κομμάτι θα χτίσουμε τη χώρα στην οποία θέλουμε να ζούμε», έγραψε η δικηγόρος Μόε Οντέλε η οποία συντονίζει το κίνημα διαμαρτυρίας. «Νιώθω ενθαρρυμένη και καθόλου ηττημένη», τόνισε.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ