Με περισσότερους από 600 Έλληνες και ξένους επαγγελματίες του βιβλίου και σχεδόν 500 εκδηλώσεις με τη συμμετοχή τουλάχιστον 1.200 ομιλητών, η φετινή Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπόσχεται στους φίλους του βιβλίου μία διοργάνωση που θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενη και θα γράψει… ιστορία στην 19χρονη πορεία του θεσμού.

Η μεγάλη γιορτή του βιβλίου επιστρέφει και πάλι στις γνώριμες ημερομηνίες του Μαΐου αφήνοντας πίσω της τις «αναταράξεις» που προκάλεσε στο θεσμό η πανδημία διευρύνοντας τις συμμετοχές, το πρόγραμμα, τους χώρους και τις συνεργασίες της με την ελληνική και τη διεθνή αγορά του βιβλίου.

Αμερικανική… απόβαση στη ΔΕΒΘ

Από τις 4 έως τις 7 Μαΐου 2023 οι εγκαταστάσεις του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου ΔΕΘ-Helexpo θα μετατραπούν σε μία «ζωντανή βιβλιοθήκη» και οι εκδηλώσεις της 19^ης ΔΕΒΘ θα πραγματοποιηθούν στα περίπτερα 12,13, 14 και 15.

Η Θεσσαλονίκη ετοιμάζεται για «λογοτεχνική απόβαση» από την Αμερική καθώς η φετινή διοργάνωση τιμά την Αμερικανική Λογοτεχνία. Στο αμερικανικό Περίπτερο της ΔΕΒΘ θα καταφτάσουν 22 εκδοτικοί οίκοι καθώς και τρεις λογοτεχνικοί πράκτορες από τις ΗΠΑ συμμετέχοντας στο 1ο Πρόγραμμα Πρόσκλησης Επαγγελματιών του Βιβλίου (Thessaloniki Book Fair Fellowship program) που εγκαινιάζει φέτος η ΔΕΒΘ, με 20 εκδότες και λογοτεχνικού πράκτορες από 16 διαφορετικές χώρες του κόσμου. Επιπλέον, το Ελληνικό κοινό θα συναντήσει στις αίθουσες της ΔΕΒΘ σημαντικούς αμερικανούς συγγραφείς που θα ταξιδέψουν στη Θεσσαλονίκη.

«Είναι μία πρωτότυπη επιλογή η αμερικανική λογοτεχνία γιατί δεν έχει ξαναγίνει σε όλη την Ευρώπη, σε όλες τις ευρωπαϊκές εκθέσεις, να είναι τιμώμενη η αμερικανική λογοτεχνία. Όμως η έκθεση αυτή είναι διεθνής και η λογοτεχνία, αλλά και γενικότερα το συγγραφικό έργο, δεν γνωρίζει σύνορα. Πάρα πολλοί Αμερικανοί συγγραφείς έχουν μεταφραστεί στην Ελλάδα και η αμερικανική αγορά είναι μία επίζηλη εμπορικά αλλά και συγγραφικά -ως προς τις φιλοδοξίες των συγγραφέων- αγορά. Έχουμε δηλαδή από μία πλευρά τη μία τεράστια αγορά και από την άλλη μία πρωτότυπη επιλογή η οποία γίνεται με σκοπό η ελληνική βιβλιοπαραγωγή να ανοιχτεί στην πιο απαιτητική, δύσκολη αλλά και ελκυστική αγορά βιβλίων στον κόσμο», εξηγεί στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Νίκος Κούκης και συμπληρώνει αναφορικά με τον διεθνή χαρακτήρα της έκθεσης: «Αν θέλουμε να αφήσουμε κάτι ως παρακαταθήκη από εδώ και στο εξής είναι ότι η φετινή έκθεση έχει έντονο διεθνή χαρακτήρα. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε κατεβάσει λίγο τον πήχη στο διεθνές κομμάτι ενώ φέτος δώσαμε έμφαση σε αυτό. Αυτός ήταν και ο λόγος που θέλαμε να ανοιχτούμε στην αμερικανική αγορά βιβλίου».

Πιο διεθνής από ποτέ η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Συγγραφείς, μεταφραστές και επαγγελματίες του βιβλίου από 40 περίπου χώρες έρχονται στη Θεσσαλονίκη εμπλουτίζοντας τον πολυφωνικό χαρακτήρα της φετινής διοργάνωσης. Παράλληλα, η ΔΕΒΘ συνεργάζεται με την European Union Prize for Literature (EUPL) και προσκαλεί βραβευμένους συγγραφείς από την Ελλάδα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο της ανάδειξης των δημιουργών της Γηραιάς Ηπείρου και το ρόλο του συγκεκριμένου ευρωπαϊκού θεσμού στην ενθάρρυνση και διεύρυνση των μεταφραστικών ανταλλαγών.

Η Γαλλία συμμετέχει δυναμικά στη 19^η ΔΕΒΘ με επτά συγγραφείς, μεταξύ των οποίων δύο που έχουν κερδίσει τα βραβεία Γκονκούρ (τον Μακένζι Ορσέλ και τον Μοχάμεντ Μουγκάρ-Σαρ). Ταυτόχρονα η διοργάνωση θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα Βαλκάνια. Η παρουσία του πολυμεταφρασμένου, πολυβραβευμένου και υποψήφιου για το βραβείο Booker 2023 Georgi Gospodinov πλαισιώνει τη δυναμική επιστροφή της Βουλγαρίας στην ΔΕΒΘ μετά από αρκετά χρόνια απουσίας.

«Θα δημιουργηθεί μία Βαλκανιάδα συγγραφέων. Εντοπίζουμε και δίνουμε έμφαση στα Βαλκάνια και καλούμε πολύ σπουδαίους συγγραφείς και μεταφραστές από τις Βαλκανικές χώρες ώστε τα ελληνικά βιβλία να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και να μεταφραστούν. Ήδη έχουν γίνει πολύ σημαντικές δουλειές τα προηγούμενα χρόνια αλλά χρειαζόταν μία Βαλκανιάδα συγγραφέων για να δώσουμε έμφαση και σε αυτό τον τομέα», τονίζει ο κ. Κούκης.

Εκδηλώσεις παντού και για όλες τις ηλικίες

Ως προπομπός της έκθεσης θα λειτουργήσουν εκδηλώσεις οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σε έξι πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα στην Αλεξανδρούπολη, το Σουφλί, την Ορεστιάδα, την Ξάνθη, την Καβάλα και την Βέροια.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΙΠ, παρά την έντονη φυσική παρουσία των επαγγελματιών του βιβλίου που αναμένεται στη ΔΕΒΘ, η φετινή διοργάνωση θα διατηρήσει και τον υβριδικό χαρακτήρα της με ζωντανή αναμετάδοση των εκδηλώσεων από πέντε αίθουσες. Ο κ. Κούκης αναφέρει πως το ΕΙΠ είχε ακόμα μεγαλύτερα σχέδια αναφορικά τον υβριδικό χαρακτήρα της ΔΕΒΘ και προγραμμάτιζε μία ψηφιακή έκθεση η οποία όμως δεν μπόρεσε τελικά να πραγματοποιηθεί για τους εξής λόγους:

«Σκεφτόμασταν μέσω μίας εφαρμογής να μπορεί όποιος θέλει να δει τον εκδοτικό οίκο που θα ήθελε, τις εκδηλώσεις που θα είχε ο συγκεκριμένος οίκος, το που θα γινόντουσαν αυτές οι εκδηλώσεις και παράλληλα να δει όλο το πρόγραμμα. Δυστυχώς αυτό δεν θα γίνει γιατί ενώ το είχαμε προγραμματίσει δεν εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης -και όχι με ευθύνη δική μας. Θέλαμε να πρωτοπορήσουμε και να αφήσουμε ένα αντίστοιχο στίγμα για τις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου αλλά θα προχωρήσουμε σε πιο κλασικές γραμμές».

Στρέφοντας το βλέμμα στην παιδική - εφηβική «γωνιά» της διοργάνωσης ο κ. Κούκης κάνει λόγο για εκδηλώσεις στις οποίες θα συμμετάσχουν «πάνω από 3.000 μαθητές από 70 σχολεία», χωρίς να υπολογίζονται σε αυτό το νούμερο όσοι μαθητές πραγματοποιήσουν επιμορφωτική επίσκεψη στην Έκθεση. «Για αυτό φέτος ζητήσαμε ακόμα ένα περίπτερο από τη Helexpo. Φέτος δηλαδή θα έχουμε τα περίπτερα 12 13 14 15. Θα είναι μία έκθεση που όπως πάνε τα πράγματα θα είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει στη 19χρονη πορεία της ΔΕΒΘ», συμπληρώνει.

Για έναν πιθανό νέο φορέα του βιβλίου

Ερωτηθείς για την πιθανή δημιουργία ενός νέου εθνικού φορέα που θα «αγκαλιάσει» αποκλειστικά το βιβλίο ως διάδοχος του προ δεκαετίας καταργηθέντος ΕΚΕΒΙ και ζητώντας του να σχολιάσει την εξαγγελία που έκανε το ΥΠΠΟΑ τον Φεβρουάριο για τη δημιουργία του «Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου» ο πρόεδρος του ΕΙΠ επεσήμανε πως: «Είναι θετική η δημιουργία ενός νέου φορέα για το βιβλίο διότι διαφωνούσαμε με την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ. Σίγουρα στο ΕΚΕΒΙ έπρεπε να γίνουν πολλές και σοβαρές αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης και λειτουργίας του αλλά κακώς καταργήθηκε. Το ΕΙΠ ανέλαβε μία πολύ μεγάλη ευθύνη και τα καταφέραμε. Δεν έχω καμία επίσημη ενημέρωση για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο του ΥΠΠΟΑ το οποίο ξέρω ότι σταμάτησε. Συμφωνούμε να δημιουργηθεί ένας φορέας για το βιβλίο αλλά να ενισχυθεί και το ΕΙΠ -όχι να ‘μετασχηματιστεί’- το οποίο υπηρετεί κάτι βαθύ και ουσιαστικό: την γλώσσα και τον φιλελληνισμό διεθνώς».