Με τις τοποθετήσεις των εισηγητών και ειδικών αγορητών των κομμάτων, ξεκίνησε η επί της Αρχής επεξεργασία του σχεδίου νόμου του υπουργείου «Θεσμικό πλαίσιο τηλεργασίας, διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και άλλες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών» στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης.

Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκε ο εισηγητής της ΝΔ Γεώργιος Κοτρωνιάς. Αναφερόμενος στις διατάξεις που αφορούν την θεσμοθέτηση του πλαισίου της εφαρμογής της τηλεργασίας στο δημόσιο τομέα, τόνισε πως η νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας πρόκειται για «ένα βήμα αξιοποίησης μιας ευκαιρίας που δημιουργήθηκε κάτω από ιδιαίτερα έκτακτες συνθήκες» προσθέτοντας πως «η τηλεργασία στο δημόσιο δεν είναι πανάκεια για την επίλυση των προβλημάτων του, ούτε όχημα για τη ριζική αλλαγή του μοντέλου αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά ένα συνδυαστικό εργαλείο, μία σύγχρονη εναλλακτική πρόταση» Υπογράμμισε πως έχουν ληφθεί μια σειρά από πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ , δεδομένα διεθνών ερευνών , το Ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 22ης Οκτωβρίου 2020 για την απασχόληση και τις κοινωνικές πολιτικές, της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις, καθώς και τον Πρακτικό Οδηγό του για την τηλεργασία κατά την περίοδο της πανδημίας και μετά από αυτήν. Εκτίμησε πως η ενσωμάτωση της τηλεργασίας θα συμβάλει καταλυτικά στην εν γένει προσπάθεια ενίσχυσης της διοίκησης της αλλαγής στη Δημόσια Διοίκηση. Στους στόχους του νομοσχεδίου, ανέφερε είναι η διασφάλιση ενός αποτελεσματικού πλαισίου τηλεργασίας για τους υπαλλήλους του δημοσίου, με την αναγκαία προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών στον πολίτη και την προστασία των δικαιωμάτων των υπαλλήλων. Μεταξύ άλλων, ο βουλευτής υπογράμμισε ότι υπάρχουν ρυθμίσεις θεμάτων που αφορούν πρακτικά ζητήματα, όπως είναι η χρονική οριοθέτηση της μέσα στο έτος, το μέγιστο ποσοστό υπαλλήλων ανά διεύθυνση που δύναται να απασχολείται με τηλεργασία, ο τόπος παροχής αυτής, καθώς και η εξασφάλιση του σχετικού εξοπλισμού και πληροφορικής υποστήριξης από τον εκάστοτε φορέα. Ιδιαίτερα σημαντικό, είπε, αποτελεί ο προσδιορισμός του ωραρίου των εργαζομένων και το γεγονός ότι μετά το πέρας αυτού, διατηρούν το δικαίωμα αποσύνδεσης από τα μέσα πληροφορικής και επικοινωνίας που χρησιμοποιούν για την εκτέλεση της τηλεργασίας, με στόχο την προφύλαξη της ιδιωτικής τους ζωής και τη διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ αυτής και της εργασίας τους. Με την θεσμοθέτηση της τηλεργασίας, επιδιώκεται η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η ενδυνάμωση των εργαζομένων μέσω της ενίσχυσης της αυτονομίας τους, η προσέλκυση στελεχών, η εξοικονόμηση πόρων, η άμεση προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των φορέων του δημοσίου τομέα. Μακροπρόθεσμοι στόχοι είναι να συμβάλει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην εξοικονόμηση χρόνου και κόστους μετακίνησης των εργαζομένων, στη ρύθμιση του χρόνου εργασίας τους και στην καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής

Σχετικά με το δεύτερο τμήμα του νομοσχεδίου που αφορά τις διατάξεις του ανθρώπινου δυναμικού στο δημόσιο ανέφερε πως αντιμετωπίζονται ζητήματα όπως το διάστημα αξιολόγησης των υπαλλήλων και το χρονικό περιθώριο άσκησης ένστασης, η γραμματειακή υποστήριξη του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, με στόχο τη διευκόλυνση της λειτουργίας του. Οι απολαβές των δημοσιογράφων των ΟΤΑ. Ο διορισμός συγγενών υπαλλήλων του δημοσίου που απεβίωσαν κατά και εξαιτίας της άσκησης των καθηκόντων τους. Με τον καθορισμό σειράς προτεραιότητας των δικαιούχων, επιλύεται ένα καίριο ζήτημα που δυσχεραίνει την εφαρμογή της υφιστάμενης διάταξης, με μεγάλες καθυστερήσεις για τους δικαιούχους. Η παρακολούθηση πειθαρχικών υποθέσεων μέσω της βάσης δεδομένων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και υπό την ευθύνη της. Η καταβολή μισθωμάτων για τα κτίρια του Ειδικού Φορέα του Υπουργείου Εσωτερικών, που αφορούν το έτος 2020 και η χορήγηση κινήτρων σε υπαλλήλους ΟΤΑ απομακρυσμένων περιοχών και νησιών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα υποστελέχωσης των σχετικών υπηρεσιών, με τη δυνατότητα που δίνεται στους ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού να παρέχουν στέγαση και σίτιση σε δημόσιους υπαλλήλους, κάθε ειδικότητας που υπηρετούν σε αυτές τις περιοχές.

ΣΥΡΙΖΑ

Η τηλεργασία απαιτεί τη ρύθμισή της με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, ανέφερε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Παπαηλιού , παρατηρώντας όμως ότι το παρόν νομοσχέδιο μπορεί να κάνει ένα πρώτο βήμα αλλά δεν το πράττει με ολοκληρωμένο τρόπο. Επιφυλάχθηκε το κόμμα του να τοποθετηθεί στην συνέχεια της επεξεργασίας του νομοσχεδίου, επισημαίνοντας ότι ο κανόνας εργασίας είναι ο παραδοσιακός και η τηλεργασία να αποτελεί την εξαίρεση. Χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο που να συνδέεται με τις δυνατότητες που δίνει η τηλεργασία, αλλά ταυτόχρονα να επιβάλει την προστασία και την προφύλαξη του εργαζόμενου από την αρρύθμιστη κατάσταση, να μην μετατρέπει τις ζωές των ανθρώπων σε μία ψηφιακή εργασιακή ζούγκλα. Η τηλεργασία, ανέφερε, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μισθωτή εργασία από απόσταση, με σεβασμό στην εργατική νομοθεσία, το συλλογικό εργατικό δίκαιο, την απαγόρευση μονομερούς μετατροπής τους και την αμοιβαία συναίνεση εργοδοσίας και εργαζομένων. Πρέπει να κατοχυρωθεί το δικαίωμα στην αποσύνδεση, το ωράριο εργασίας, όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται στην ισχύουσα εργατική νομοθεσία και ισχύουν για τους εργαζόμενους με φυσική παρουσία, η απαγόρευση οποιασδήποτε δυσμενούς υπηρεσιακής κρίσης και εξέλιξης. Να διασφαλιστεί η αποτροπή της καταχρηστικής εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων της τηλεργασίας από την πλευρά της εργοδοσίας ή του φορέα. Το καθεστώς της τηλεργασίας πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο της συλλογικής αυτονομίας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ούτως ώστε να υπάρχει ένα τείχος προστασίας των εργαζομένων. Αυτά απαιτούν αναβάθμιση του εκσυγχρονισμού και της προσαρμογής του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Παρατήρησε πως πολλά ζητήματα για τον καθορισμό εφαρμογής της τηλεργασίας παραπέμπονται είτε στην έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων ή σε Υπουργικές Αποφάσεις - προς δόξα του Επιτελικού Κράτους - κάτι που θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της. Ζήτησε θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για την επιλογή για την επιλογή των εργαζομένων που τίθενται σε τηλεργασία κάτι που όπως είπε δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο. Επίσης, τα κριτήρια να είναι συνδεδεμένα με τα οργανογράμματα των φορέων, διαφορετικά, θα δημιουργηθούν υπάλληλοι δύο ταχυτήτων. Επισήμανε πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει προτάσεις για τη ρύθμιση της τηλεργασίας στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

ΚΙΝΑΛ

Την θετική στάση επί της Αρχής του νομοσχέδιου, εξέφρασε ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ Γιώργος Καμίνης σημειώνοντας ότι η πανδημία έφερε κοσμογονικές αλλαγές και στον χώρο της εργασίας, στη μορφή, τον τρόπο οργάνωσης και εκτέλεσής της. Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει διευρύνοντας την έννοια της ευελιξίας όχι μόνο στο ωράριο, αλλά στον τρόπο και τον τόπο παροχής της εργασίας. Η τηλεργασία, είπε, έχει πολλές πτυχές και πρέπει να τη δούμε σε ένα πλαίσιο ευρύτερο που υπερβαίνει τα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εσωτερικών. Βασική μας αρχή είναι η προσαρμογή στις απαιτήσεις που επιβάλλουν οι καιροί. Όμως αυτή η μετάβαση πρέπει να αφορά όλους. Θα πρέπει όλοι να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη τηλεργασία, πόσο μάλλον οι λιγότερο προνομιούχοι, ώστε να μην καταστεί μία απασχόληση πολυτελείας, μόνο για όσους διαθέτουν τους απαραίτητους τεχνολογικούς πόρους. Και επιπρόσθετα η πρόσβαση στη τηλεργασία δεν πρέπει να οδηγήσει σε διακινδύνευση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τόσο ως προς τα προσωπικά δεδομένα, όσο και στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Οι άξονες της τηλεργασίας στο Δημόσιο οφείλει, τόνισε ο βουλευτής, να αποτελεί δικαίωμα του δημοσίου υπαλλήλου, σε συνθήκες κανονικότητας πάντα. Να μην θίγονται απολαβές και εργασιακά δικαιώματα. Να μην προκύπτουν ανισότητες ανάμεσα στους τηλεργαζόμενους και τους άλλους υπαλλήλους. Να υπάρχει πλήρης προστασία των προσωπικών δεδομένων. Να διασφαλίζεται η ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας και να μην διαταράσσεται ο προγραμματισμός της. Η δυνατότητα τηλεργασίας να μην γίνει αφορμή κοινωνικού αποκλεισμού ατόμων με αναπηρία ή με έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων και να μην υποβαθμίζονται ή να μην δυσχεραίνονται οι συνθήκες στις οποίες παρέχεται η εργασία.

Αναφορικά με το σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, ανέφερε ο βουλευτής, έχω επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη για ένα αξιοκρατικό, σύγχρονο και πάγιο σύστημα αξιολόγησης ως μία από τις δύο μεγάλες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Η μία πρέπει να βασίζεται στον πυλώνα μιας γενναίας αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων προς τους ΟΤΑ και η δεύτερη στον πυλώνα της αξιολόγησης. Μέχρι τώρα όμως η κυβέρνησή δεν τα έχει καταφέρει.

ΚΚΕ

Το ΚΚΕ θα καταψηφίσει επί της Αρχής το νομοσχέδιο, ανέφερε ο ειδικός αγορητής του Γιάννης Δελής λέγοντας πως η κατεύθυνση του είναι σε αυτό που θέλουν οι εργοδότες «δουλειά και ζωή, λάστιχο» για τους εργαζομένους. Το Κ.Κ.Ε, τόνισε, δεν είμαστε ούτε τεχνοφοβικοί, ούτε αρνητές της τεχνολογίας αλλά θύμισε πως το 1990 όταν ψηφιζόταν και εγκαινιαζόταν η μερική απασχόληση και η ελαστική εργασία πάλι και αυτή έμπαινε ως προαιρετική και όχι ως υποχρεωτική, όπως τώρα με την τηλεργασία . Τα ίδια , πρόσθεσε, λεγόντουσαν στους εργαζόμενους και για την λεγόμενη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου ότι δηλαδή «ο καθένας θα φτιάχνει το δικό του ωράριο εργασίας κατά πώς θέλει και τον βολεύει, είναι για το καλό σας η διευθέτηση». Κάπως έτσι, με τον ίδιο παραπλανητικό τρόπο ανοίγονται οι αντεργατικοί δρόμοι όπως ακριβώς πάει να γίνει και τώρα με την τηλεργασία. Κάλεσε τους εργαζόμενους να ανησυχούν, από τη θεσμοθέτηση και τη γενικευμένη εφαρμογή της τηλεργασίας, να μην υποτιμήσουν τις συνέπειες της και στα δικαιώματά τους. Επισήμανε ότι η μορφή αυτής εργασίας απομονώνει τον εργαζόμενο από το χώρο εργασίας και από τους συναδέλφους του, με αποτέλεσμα να μπαίνουν εμπόδια στην κοινωνική και συνδικαλιστική ζωή του και δράση. Εισάγει, όπως είπε, μεθόδους χαφιεδισμού, ακόμα και μέσα στα σπίτια των εργαζομένων, με κάμερες και άλλες τεχνικές υποδομές, διευκολύνει διάφορους τύπους ελέγχου της απόδοσης. Ο εργοδότης μειώνει τα λειτουργικά του κόστη ενώ οι εργαζόμενοι καλούνται από την άλλη, να πληρώσουν, ξανά και ξανά, για τις ανάγκες της εργασίας τους με τεχνικό εξοπλισμό που ειδικά των δημόσιων υπηρεσιών είναι και απαρχαιωμένος. Ο εργαζόμενος καλείται και θα πληρώνει ο ίδιος το ίντερνετ, για το φωτισμό, για την ανατομική καρέκλα, για τη θέρμανση του … ενώ παράλληλα θα είναι ακόμα πιο εκτεθειμένος σε προβλήματα υγείας μυοσκελετικά, νοητική, οπτική κόπωση και ασθένειες και παθήσεις που δεν αναγνωρίζονται, πλέον, σαν επαγγελματικές ασθένειες. Θα δυναμώνει το στρες του ενώ και τα προσωπικά δεδομένα του δεν διαφυλάσσονται.

Ελληνική Λύση

Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας ανέφερε πως για να υπάρξει τηλεργασία στο δημόσιο θα πρέπει να υπάρχουν δυνατότητες. Για μια μεγάλη μερίδα των δημοσίων υπαλλήλων η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή μοιάζει σαν να πιλοτάρουν F-16. Συμφώνησε πως ότι το δημόσιο δεν πρέπει να μείνει στάσιμο. Πρέπει να εκσυγχρονίζεται, πρέπει να εξελίσσεται, πρέπει να μετασχηματίζεται. Για να γίνει όμως πράξη αυτός ο εκσυγχρονισμός, απαιτείται προηγουμένως το δημόσιο να έχει εκπληρώσει μια σειρά βασικών παραμέτρων στη λειτουργία του. Να έχουν φτάσει δηλαδή οι δημόσιες υπηρεσίες, σε ένα πολύ καλό επίπεδο λειτουργίας και να μπορεί να εξυπηρετείτε ο πολίτη, να κάνει τη δουλειά του. Ύστερα πολύ στοχευμένα, αφού το πετύχουμε αυτό, να γίνονται τέτοιες νομοθετικές παρεμβάσεις που θα αποσκοπούν, αν θέλετε, στο βέλτιστο της ποιότητας των υπηρεσιών που θα παρέχουν. Σήμερα, είπε ο βουλευτής, πολλές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες , έχουν μεγάλες ελλείψεις σε επίπεδο υποδομών τεχνολογικού εξοπλισμού. Προαπαιτούμενο είναι να είχαμε ψηφιακό χάρτη ώστε να γνωρίζουμε, πού αρχίζει και πού τελειώνει αυτό το Δημόσιο, που θέλουμε, να το ψηφιοποιήσουμε, που θέλουμε, να του βάλουμε τηλεργασίες. Η τηλεργασία, μπορεί, να ακούγεται ως εργαλείο απλούστευσης των διαδικασιών, ως μέθοδος απρόσκοπτης παροχής, δεν είναι, όμως, τόσο εύκολο, να εφαρμοστεί. Το δημόσιο είναι ώριμο για να λειτουργήσει με τηλεργασία; Υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός και τεχνογνωσία; Το νομοσχέδιο προβλέπει την εργασία για την υποχρέωση του φορέα, να διαθέτει τον εξοπλισμό και την πληροφορική υποστήριξη. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Επισήμανε πως η χρήση δεδομένων internet και κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας έχουν από τις υψηλότερες χρεώσεις. Αναρωτήθηκε πως εάν χρειαστεί κάποιος υπάλληλος, να δουλέψει εξ αποστάσεως υπερωριακά, θα αμειφθεί ή θα πάρει «τηλερεπό»; Αυτά είπε δεν είναι καθόλου «λεπτομέρειες».

ΜέΡΑ 25

Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25 Αγγελική Αδαμοπούλου, επιφυλάχθηκε το κόμμα της να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια. Παρατήρησε πως η μέχρι τώρα εμπειρία της τηλεργασίας έδειξε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι οι αντοχές του δημόσιου τομέα να την υποστηρίξει αποτελεσματικά, είναι πολύ αμφίβολες και δεύτερον, ότι πολλές φορές, οι διάφορες λύσεις που εφαρμόστηκαν κατά περίπτωση, υλοποιήθηκαν με σοβαρά παρατράγουδα. Σε γενικές γραμμές, είπε, πως το νομοσχέδιο αποπειράται να καλύψει ένα υπαρκτό κενό στη νομοθεσία μας, όμως ακόμη και έτσι θεωρούμε ότι δεν είναι ο απολύτως κατάλληλος χρόνος για κάτι τέτοιο. Σημείωσε πως ακόμα και οι καλύτεροι νόμοι μένουν ευχολόγιο όταν οι υποδομές και οι συνθήκες δεν μπορούν να ανταποκριθούν αντικειμενικά. Εκείνο λοιπόν που πραγματικά μας καίει, είναι η λειτουργικότητα των διατάξεων και η δυνατότητα να εφαρμοστούν στην πράξη αφενός με τρόπο αποτελεσματικό και αφετέρου εξασφαλίζοντας σοβαρά εχέγγυα προστασίας τριών κρίσιμων τομέων. Πρώτον, ο ομαλός εργασιακός βίος σε όλες τις εκφάνσεις του. Δεύτερον, η ασφάλεια για τα προσωπικά δεδομένα που διακινούνται ηλεκτρονικά. Και τρίτον, η αδιάλειπτη συνέχεια της υπηρεσίας. Υποστήριξε ότι το υπουργείο θα έπρεπε να περίμενε την έκθεση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών δεδομένων του αντίκτυπου για το δημόσιο και να την λάβει υπόψιν του. Επίσης να είχαν λυθεί πριν την θεσμοθέτηση του πλαισίου τα πολύ σημαντικά και μεγάλα προβλήματα σωστά και νόμιμα, όπως για παράδειγμα τι συνιστά εργατικό ατύχημα στην εργασία , ενώ παρατήρησε πως με τις εξουσιοδοτήσεις διατάξεις αφήνονται πάρα πολλά κρίσιμα ζητήματα να τα ρυθμίσουν με τεράστιο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας οι υπουργοί.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης , Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης Μάξιμος Χαρακόπουλος κατά την έναρξη της συνεδρίασης αναφερόμενος στο νομοσχέδιο είπε πως «ευελπιστούμε ότι η εισαγωγή της τηλεργασίας και ο περαιτέρω ψηφιακός εκσυγχρονισμός του κρατικού μηχανισμού θα αποτελέσει σημείο καμπής για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του δημοσίου τομέα. Με την αναβάθμιση των υπηρεσιών προς όφελος του πολίτη και κυρίως της αντιμετώπισης του "προπατορικό αμαρτήματος" της γραφειοκρατίας. Επίσης, σημείωσε, η τηλεργασία παρέχει την δυνατότητα στους εργαζομένους να έχουν την άνεση σε πλείστες περιπτώσεις να εργαστούν από το σπίτι τους, φέροντας σε πέρας τη δουλειά που θα έκαναν από το γραφείο τους. Χωρίς να χάνουν χρόνο σε πολύωρες μετακινήσεις, επιβαρύνοντας και το περιβάλλον, χωρίς να βρίσκονται στο γραφείο ή τον χώρο της υπηρεσίας τους, παρά εκεί που οι ίδιοι επιλέγουν. Βεβαίως, με τις ασφαλιστικές δικλείδες της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και με απόλυτο σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων. Ο νέος κόσμος, είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής, είναι πλέον μια πραγματικότητα και εμείς ως χώρα καλούμαστε να εισέλθουμε με γρήγορα βήματα σε αυτόν. Οφείλουμε, την εμπειρία που αποκτήσαμε στην πανδημία με την δυναμική επέκταση της τεχνολογίας στον τρόπο εργασίας, να την διαφυλάξουμε, να την διατηρήσουμε και να την εμβαθύνουμε.

Η επεξεργασία του σχεδίου νόμου θα συνεχιστεί την ερχόμενη Δευτέρα με ακρόαση 13 φορέων και στη συνέχεια με την κατ' άρθρων συζήτηση του. Η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη και την Πέμπτη θα εισαχθεί στην Ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση.