Αυτή ήταν η απάντηση του Νορβηγού πρέσβη Γιορν Γκέλσταντ, όταν ρωτήθηκε εάν υπάρχει ενδιαφέρον από επιχειρήσεις της χώρας του να επενδύσουν στην Ελλάδα. Και όντως υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα, στους τομείς της ενέργειας, της ναυτιλίας, της γεωργίας, των νέων τεχνολογιών κλπ, όπως ανέφερε ο κ. Γκέλσταντ με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη. 

Αιολικά πάρκα και ηλεκτροκίνητα φέρι μποτ

Η δεύτερη πλουσιότερη χώρα του κόσμου σε κατά κεφαλήν εισόδημα, δεν επαναπαύτηκε στη σιγουριά των πλούσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Οι τιμές μπορεί να πέσουν, τα κοιτάσματα κάποτε θα εξαντληθούν. Δεν θέλαμε η οικονομία μας να είναι εξαρτημένη μόνο από τις υπεράκτιες δραστηριότητες… Μέσω της συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα επενδύσαμε σε τομείς όπως οι καινοτόμες τεχνολογίες στον τομέα της ενέργειας και στη ναυτιλία, η ψηφιακή οικονομία» λέει ο κ. Γκέλσταντ. Κάποιες από αυτές τις τεχνολογίες αιχμής θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, λέει, όταν του ζητάμε να γίνει πιο συγκεκριμένος αναφορικά με το ενδιαφέρον νορβηγικών εταιρειών να επενδύσουν στην Ελλάδα. Για παράδειγμα τα ηλεκτροκίνητα φέρι που κινούνται μεταξύ των νορβηγικών φιορδ θα μπορούσαν να εξυπηρετούν την συγκοινωνία και στα ελληνικά νησιά. Επίσης, η Ελλάδα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι στο Αιγαίο πνέουν άνεμοι μεγάλης έντασης χωρίς όμως υψηλά κύματα και να εγκαταστήσει υπεράκτια αιολικά πάρκα. «Με μία μόνο ανεμογεννήτρια θα μπορούσε να ηλεκτροδοτηθεί μια πόλη 40.000 κατοίκων για ένα χρόνο». Μάλιστα στις 12 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί συνέδριο όπου θα συμμετέχει η κρατική πολυεθνική εταιρεία ενέργειας της Νορβηγίας Equinor που θα εξετάσει το πλάνο για την πιλοτική εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο Αιγαίο. 

Η κλήση τους προωθείται

Ενδιαφέρον από πλευράς Νορβηγών επενδυτών, υπάρχει διαβεβαιώνει ο κ. Γκέλσταντ. Όπως επίσης υπάρχει και ανθρώπινο δυναμικό υψηλής  εξειδίκευσης, με σχετικά χαμηλό εργασιακό κόστος, όπως διαπιστώνει ο Νορβηγός πρέσβης. «Όμως το δικαστικό σας σύστημα δεν είναι αποδοτικό. Αν χρειάζονται 5-8 χρόνια για να επιλυθεί μια διαφορά αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά, γιατί οι επενδυτές ενδιαφέρονται για την απόδοση της επένδυσης»  σημειώνει. «Οι επιχειρηματίες μού είπαν ότι δεν ενοχλούμαστε τόσο πολύ από το ύψος της φορολογίας, παρότι οι συνεχείς αλλαγές στους φόρους είναι ένα ζήτημα, αλλά από το γεγονός ότι δεν μας απαντάει κανένας για ζητήματα γραφειοκρατίας. Υπάρχει έλλειψη επικοινωνίας από πλευράς δημοσίου. Ρωτάμε κάποια πράγματα και δεν λαμβάνουμε ποτέ απάντηση…» σχολιάζει. 

Πετρέλαια: καν’το όπως η Νορβηγία

Η Ελλάδα βρίσκεται ένα βήμα πριν από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και τη Νότια Κρήτη. Στο μεταξύ όμως έχουν αρχίσει οι αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις για τους πιθανούς κινδύνους. Τι έχει να μας διδάξει το παράδειγμα της Νορβηγίας όπου δεν έχει σημειωθεί κάποιο μεγάλο ατύχημα όλα αυτά τα χρόνια. «Πάντα υπάρχει το ρίσκο και πάντα υπάρχουν οργανωμένα συμφέροντα υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης. Πριν από οποιαδήποτε εξόρυξη και άντληση θα πρέπει να υπάρχει στρατηγική για την προστασία του περιβάλλοντος και στρατηγική αντιμετώπισης του όποιου ατυχήματος. Μια καταστροφή μπορεί να συμβεί σε ένα βράδυ και να έχει επιπτώσεις για δεκαετίες. Προχωράς βήμα βήμα και αναπτύσσεις ένα σύστημα για να μειώσεις το ρίσκο». 

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 τα έσοδα του νορβηγικού κράτους από την άντληση πετρελαίου πηγαίνουν σε ένα ταμείο αλληλεγγύης γενεών, το οποίο έχει κάνει επενδύσεις σε πάνω από 9.000 εταιρείες σε όλο τον κόσμο (μεταξύ αυτών οι Apple, Nestlé, Microsoft και Samsung αλλά και ελληνικές όπως οι Aegean, ΕΛΠΕ, MotorOil, ΚΡΙ ΚΡΙ, Jumbo, Folie Folie κλπ) με σκοπό να μεγεθύνει την αξία του. Σήμερα το fund ειναι ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως με αξία που αγγίζει το 1 τρις δολάρια.

Τι θα μπορούσε να διδαχθεί η Ελλάδα από το νορβηγικό παράδειγμα; Σημειωτέον ότι η χώρα μας το 2008 θεσμοθέτησε το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών με έσοδα μεταξύ άλλων και από τα έσοδα του Δημοσίου (μερίσματα, δικαιώματα, φορολογία) από τις εταιρείες που αναλαμβάνουν την έρευνα και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και από τη διάθεση αδειών για έρευνες κ.ά.

«Εμείς χρησιμοποιούμε μόνο ένα 4-5% του Ταμείου για τον κρατικό προϋπολογισμό και τα υπόλοιπα μένουν για τις επόμενες γενιές. Το βασικό είναι ότι έχει οικοδομηθεί εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών και των θεσμών για το πώς γίνεται η διαχείριση των κεφαλαίων του Ταμείου». Εμπιστοσύνη που βασίζεται στη διαφάνεια. Στο https://www.nbim.no μπορεί κανείς να δει τις επενδύσεις του Fund διαχρονικά από το 1998, σε κάθε μια από τις 73 χώρες και τις 9.000 επιχειρήσεις που έχει κάνει τοποθετήσεις

Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς είναι αυτό που λείπει σε μεγάλο βαθμό από την ελληνική κοινωνία, όπως έχει διαπιστώσει ο πρέσβης της Νορβηγίας, κι είναι κάτι που ο ίδιος αδυνατεί να κατανοήσει: «στην αρχαία Ελλάδα αναπτύχθηκε η  η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, καταργήθηκε η ολιγαρχία. Η εμπιστοσύνη είναι το κλειδί. Χτίστε εμπιστοσύνη!». 

Ο ίδιος ανέλαβε υπηρεσία στην Ελλα΄δα το 2015 και η λέξη που χρησιμοποιεί για εκείνη την περίοδο είναι «αναστάτωση». «Η κυβέρνηση είχε τότε μια ριζοσπαστική προσέγγιση. Ανησυχούσαμε γιατί το Grexit θα επηρέαζε όλη την Ευρώπη. Ευτυχώς αργότερα άλλξε στάση, υιοθετώντας τη δημιουργική συνεργασία. Θυμάμαι τότε η ελληνική κρίση ήταν καθημερινό θέμα συζήτησης με τους γιους μου. Μιλούσαμε κάθε μέρα για πρωτογενή πλεονάσματα και για ελλείμματα και ίσως αυτό έπαιξε ρόλο γιατί και οι δυο έκαναν σπουδές στην Οικονομία»