Τα πρώτα έργα υποδομής και ανάπτυξης στις περιοχές τους θα μπορούν να τρέξουν το επόμενο διάστημα οι δήμοι και οι περιφέρειες της χώρας, αξιοποιώντας πόρους ύψους 1,4 εκατ. ευρώ από το νέο πρόγραμμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Αντώνης Τρίτσης».

Ήδη ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος παρουσίασε το πρόγραμμα στους αιρετούς όλης της χώρας, υπέγραψε τις 6 από τις 12 συνολικά προσκλήσεις, για τις οποίες οι ΟΤΑ έχουν προθεσμία να υποβάλλουν τις προτάσεις τους για έργα, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν, έως τα τέλη του χρόνου. Μεταξύ άλλων οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να εντάξουν έργα, που αφορούν στην ενέργεια, το περιβάλλον, σε δίκτυα, υποδομές, αναπλάσεις και αντισεισμικής προστασίας κτιρίων.

Η δυνατότητα υποβολής των προτάσεων άρχισε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, ενώ η προθεσμία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Ειδικότερα οι άξονες των έργων είναι οι εξής:

*Υποδομές ύδρευσης 300.000.000 ευρώ.

*Παρεμβάσεις και δράσεις βελτίωσης της διαχείρισης ενέργειας και αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις υποδομές διαχείρισης υδάτων και λυμάτων 150.000.000 ευρώ.

*Ανάπτυξη της υπαίθρου-Αγροτική Οδοποιία 150.000.000 ευρώ.

*Αστική αναζωογόνηση 400.000.000 ευρώ.

*Ωρίμαση έργων και δράσεων για την ωρίμαση του προγράμματος 100.000.000 ευρώ.

*Δράσεις για υποδομές που χρήζουν αντισεισμικής προστασίας (προσεισμικός έλεγχος) 40.000.000 ευρώ.

Ποιοι είναι οι άξονες των έργων

1. Ο πρώτος αφορά σε υποδομές ύδρευσης, ύψους 300.000.000 ευρώ.

Η πρόσκληση αφορά στη χρηματοδότηση των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, ΔΕΥΑ και Συνδέσμων Ύδρευσης της χώρας για την κατασκευή έργων και την προμήθεια απαραίτητου εξοπλισμού με στόχο την εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας και ποιότητας ύδατος για ανθρώπινη κατανάλωση.

Προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων που εμπίπτουν στις παρακάτω κατηγορίες: Κατασκευή νέων εξωτερικών δικτύων και έργων επέκτασης - ενίσχυσης υφιστάμενων εξωτερικών δικτύων μεταφοράς πόσιμου νερού από νέες ή υφιστάμενες υδροληψίες, στο κεντρικό φρεάτιο ή στην δεξαμενή υδροδότησης του οικισμού.

Αναβάθμιση εσωτερικών δικτύων διανομής πόσιμου νερού με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου ύδατος.

Κατασκευή υποδομών αποθήκευσης (π.χ. λιμνοδεξαμενές, φράγματα, δεξαμενές κλπ.) και διανομής (π.χ. αντλιοστασίων κλπ.) πόσιμου νερού ή αναβάθμιση υφιστάμενων.

Κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας πόσιμου νερού με τον απαιτούμενο ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό (π.χ. διυλιστήρια, διατάξεις αποσκλήρυνσης- αποσιδήρωσης - απονιτροποίησης νερού κλπ.).

Προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου διαρροών σε υφιστάμενα δίκτυα μεταφοράς και διανομής

2. Ο δεύτερος άξονας αφορά σε παρεμβάσεις και δράσεις βελτίωσης της διαχείρισης ενέργειας και αξιοποίηση Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις υποδομές διαχείρισης υδάτων και λυμάτων, ύψους 150.000.000 ευρώ.

Προβλέπεται η χρηματοδότηση έργων που αφορούν σε παρεμβάσεις και δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμησης ενέργειας στις ενεργοβόρες υποδομές ύδρευσης και λυμάτων.

Αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στις στέγες κτιρίων, στους χώρους στάθμευσης, στην οροφή κλειστών δεξαμενών, γεωθερμία κ.ά.) και έξυπνα συστήματα διανομής-αποθήκευσης-κατανάλωσης ενέργειας (η αξιοποίηση των ΑΠΕ και η διαχείριση της ενέργειας έχουν ως στόχο την ενεργειακή αυτονομία του δικαιούχου, με όριο ισχύος την μέση ετήσια κατανάλωση των εν λόγω υποδομών του, χρήση ενεργειακού συμψηφισμού ή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού).

Προμήθεια και εγκατάσταση ευφυών συστημάτων διαχείρισης ενέργειας σε υφιστάμενα δίκτυα λυμάτων και πόσιμου νερού, και εγκαταστάσεις επεξεργασίας.

3. Ο τρίτος άξονας αφορά στην ανάπτυξη της υπαίθρου-Αγροτική Οδοποιία, ύψους 150 εκατ. ευρώ.

Η πρόσκληση αφορά στη χρηματοδότηση των ΟΤΑ Α’ βαθμού για την υλοποίηση έργων που αφορούν βελτίωση υφιστάμενων δρόμων πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, με στόχο τη μείωση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, την ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση των γεωργικών μηχανημάτων, καθώς και την ταχύτερη και ασφαλέστερη μεταφορά των ευπαθών προϊόντων.

4. Ο τέταρτος αφορά σε έργα αστικής αναζωογόνηση, ύψους 400.000.000 ευρώ.

Οι προτάσεις που θα υποβληθούν αφορούν σε περιοχές αρμοδιότητας και ακινήτων ιδιοκτησίας των δικαιούχων (ή παραχωρημένης ακίνητης περιουσίας σε αυτούς για διάστημα τουλάχιστον 15 ετών μετά και την οριστική παραλαβή του έργου), συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη με περιβαλλοντικό πρόσημο, στην ποιότητα ζωής και στην ενίσχυση της διοίκησης και της τοπικής οικονομίας.

Ειδικότερα αφορούν σε: Δράσεις προστασίας, προβολής και ανάδειξης προστατευόμενων περιοχών, ορθολογικής δασικής διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, με μικρής κλίμακας τεχνικά έργα υποδομών, προμήθεια εξοπλισμού και ήπιες παρεμβάσεις για την αντιπυρική προστασία και διαχείριση των εν λόγω προστατευόμενων περιοχών, τοποθέτηση τεχνητών εμποδίων-μπαρών κ.ά.

Επίσης, αφορούν σε δράσεις ορθολογικής διαχείρισης οικοσυστημάτων (διάνοιξη μονοπατιών και δημιουργία θέσεων θέασης και ανάπαυσης, προμήθεια και εγκατάσταση υδατοδεξαμενών εντός δασικών εκτάσεων, έλεγχος της κυκλοφορίας οχημάτων, εκσυγχρονισμός ή και κατασκευή πυροφυλακίων και παρατηρητηρίων, σήμανση για βαθμό επικινδυνότητας πυρκαγιάς, επικοινωνιακός εξοπλισμός για πυροπροστασία, θερμικές κάμερες παρακολούθησης, διαχείριση βιομάζας κ.ά.).

Δράσεις αποκατάστασης οικοσυστημάτων που έχουν υποβαθμιστεί από ανθρώπινη δραστηριότητα, ανάδειξης και προστασίας περιοχών πλησίον αρχαιολογικών χώρων, προστατευόμενων περιοχών, διατηρητέων μνημείων και μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς.

5. Ο άξονας αυτός αφορά σε ωρίμανση έργων και δράσεων ύψους 100.000.000 ευρώ.

Η πρόσκληση αφορά στη χρηματοδότηση μελετών έργων-προμηθειών που συνάδουν με τους άξονες προτεραιότητας του προγράμματος και εξυπηρετούν τους στόχους του.

Ειδικότερα έργα πολιτικής προστασίας, προστασία της δημόσιας υγείας και ιδίως δράσεις προστασίας του πληθυσμού από την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού και ποιότητα ζωής και εύρυθμη λειτουργία των πόλεων, της υπαίθρου και των οικισμών.

Περιβάλλον (βιώσιμη ανάπτυξη με έντονο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, δράσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διαχείριση υδάτων, υγρών και στερεών αποβλήτων κ.ά.),

6. Αφορά σε δράσεις για υποδομές που χρήζουν αντισεισμικής προστασίας (προσεισμικός έλεγχος), ύψους 40.000.000 ευρώ.

Η πρόσκληση αφορά στη χρηματοδότηση όλων των δήμων για:

Ολοκλήρωση-Εκπόνηση Προγράμματος Πρωτοβάθμιου ή και Δευτεροβάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου Κρίσιμων Υποδομών (σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και λυμάτων, δημαρχεία, μνημεία και άλλες σημαντικές υποδομές).

Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει τόσο την πρώτη αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας όσο και τον περαιτέρω έλεγχο και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν ανά περίπτωση (κατηγορίες προτεραιότητας Πρωτοβάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου: Α, Β και Γ).

Κανένας δήμος εκτός του νέου προγράμματος

Το καινοτόμο και ευέλικτο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» παρουσίασε και στη Θεσσαλονίκη, ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος (φωτ.), υποστηρίζοντας ότι όλα τα έργα εντάσσονται απευθείας από το «ΦιλόΔημο» και θα τα τρέξουν το συντομότερο δυνατόν.

Δήλωσε πως στόχος της κυβέρνησης και του ΥΠΕΣ είναι να μην μείνει κανένας δήμος εκτός του νέου προγράμματος. «Κανένα δήμος δεν θα μείνει έξω από το πρόγραμμα, και το κράτος θέλει και θα στηρίξει τους δήμους με σοβαρά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις, όπως αυτοί σε παραμεθόριες περιοχές» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Σημαντική ωστόσο παράμετρος του προγράμματος, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός, είναι ότι για πρώτη φορά θα υπάρξει ξεχωριστή πρόκληση ύψους 100 εκατ. ευρώ, που θα αφορά μελέτες για δήμους που δεν τις έχουν εκπονήσει και θα μπορούν στο εξής να αξιοποιήσουν αυτήν τη δυνατότητα, μέσω του «Αντ. Τρίτσης».

Επίσης, γνωστοποίησε ότι μετά από επαφές που είχε η κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕτΕ) έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει τα project του νέου προγράμματος με το ποσό του 1,5 δισ. ανεβάζοντας το αρχικό ύψος του «Αντ. Τρίτση» σε περίπου 2 δισ. ευρώ

Ο υπουργός Εσωτερικών, κ. Θεοδωρικάκος, αναφερόμενος στο νέο πρόγραμμα τόνισε πως πολλά από τα 109 έργα των τριών περιφερειών που μεταφέρονται στον «Αντ. Τρίτση» βρίσκονται σε διαδικασία δημοπράτησης και αφορούν σε αναγκαίες υποδομές για τις τοπικές κοινωνίες, όπως έργα ύδρευσης και αποχετευτικών δικτύων και κτιριακές εγκαταστάσεις.

Ρεαλιστικό πρόγραμμα

Εργαλείο ρεαλιστικό, κοστολογημένο και ουσιαστικό, που θα κάνει τη δουλειά των περιφερειών και των δήμων καλύτερη, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών καλύτερη, χαρακτήρισε το νέο πρόγραμμα, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας (φωτ.).

«Είναι πολύ καλά σχεδιασμένο εργαλείο και θα έρθει να συμπληρώσει το κύριο εργαλείο , όπως είναι το ΕΣΠΑ. Το υπουργείο όμως μας δίνει τη δυνατότητα να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε από κοινού έργα που δεν έχουν ενταχθεί μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ» σημείωσε ο ίδιος, και πρόσθεσε πως «καταφέρνουμε όλοι μαζί να σχεδιάσουμε το μέλλον του τόπου, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Από κοινού καταφέραμε να πάμε τον τόπο λίγο πιο ψηλά και έτσι θα συνεχίσουμε».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 2 Αυγούστου 2020