Μία πρωτότυπη έκθεση πρόκειται να εγκαινιαστεί την ερχόμενη Τετάρτη 24 Ιανουαρίου στη Δημοτική Βιβλιοθήκη-Πινακοθήκη του δήμου Θέρμης.

Στόχος της έκθεσης που φέρει τον τίτλο ¨Στους δρόμους του Μεταξιού” και τελεί υπό την αιγίδα του δήμου Θέρμης είναι να αναδείξει στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης την πολιτιστική και λαογραφική ιστορία της Κοινότητας Βασιλικών. Η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία με τον σύλλογο “Εν Βασιλικοίς” και αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουν, κυρίως οι νέοι της περιοχής την ιστορία του τόπου και τις ασχολίες των κατοίκων των Βασιλικών ανακαλύπτοντας τους δρόμους του μεταξιού.

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιούνται την Τετάρτη 24 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 7 το απόγευμα, ενώ η διάρκειά της θα είναι έως τις 8 Φεβρουαρίου 2024.

Ο κάθε επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τη διαδικασία παραγωγής μεταξιού, όπως για παράδειγμα να δει εκθέματα από υφαντά, παραδοσιακές φορεσιές φτιαγμένα από μετάξι, από τις νοικοκυρές των Βασιλικών της εποχής εκείνης, όπως και για τη μεγάλη ιστορία των μουριών οι οποίες συντηρούσαν τη σηροτροφία αποτελώντας τη μοναδική τροφή για τους μεταξοσκώληκες.

Η εκτροφή μεταξοσκώληκα στα Βασιλικά

Η εκτροφή του μεταξοσκώληκα στα Βασιλικά έχει τις ρίζες της πολύ πριν από το 1800. Μάλιστα υπάρχουν πληροφορίες ότι εκείνη την εποχή κάποιοι Βασιλικιώτες δραστηριοποιούνταν στην εξαγωγή και το εμπόριο του μεταξιού σε ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Παρίσι και η Βενετία. Η έκθεση «Στου Μεταξιού τα Χρόνια» μας μεταφέρει στα χρόνια εκείνα που στα Βασιλικά η εκτροφή του μεταξοσκώληκα και η παραγωγή μεταξιού ήταν ένας ακόμη τρόπος να ενισχύσουν το εισόδημα εκτός από την καλλιέργεια της γης.

Σε ένα δωμάτιο του σπιτιού, έπειτα από σχολαστική προετοιμασία από τις νοικοκυρές του σπιτιού φιλοξενούνται τα «μαμούδια» οι μεταξοσκώληκες, κάθε χρόνο από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο.

Ζωντανοί μάρτυρες εκείνης της εποχής είναι όλα τα μεταξωτά υφαντά κειμήλια αφού τα περισσότερα έχουν φτιαχτεί πριν από 100 χρόνια. Όλα υφασμένα από τις Βασιλικιώτησσες στον αργαλειό με υπομονή και μεράκι, πραγματικά έργα τέχνης.

Την τιμητική τους έχουν και οι μουριές των Βασιλικών, σκαμνιές στην ντοπιολαλιά που υπάρχουν σε πολλά σημεία του κάμπου των Βασιλικών, μερικές μάλιστα υπέργηρες, αφού η ηλικία τους ξεπερνά τα 170 χρόνια, μοναδικές για την τροφή του μεταξοσκώληκα και δηλωτικές της ενασχόλησης των Βασιλικιωτών με την οικοτεχνία της σηροτροφίας.

Η σηροτροφία ατόνησε στα Βασιλικά όπως σε όλη την Ελλάδα, με την εμφάνιση των συνθετικών υφασμάτων στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Στα Βασιλικά του 1950 η σηροτροφία είχε εξελιχθεί στο επίπεδο της οικοτεχνίας. Η τέχνη της σηροτροφίας (η εκτροφή μεταξοσκώληκα για την παραγωγή μεταξιού) ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη πριν από μερικές δεκαετίες στην περιοχή. Η παραγωγή μεταξιού ήταν ένα από τα ζωικά προϊόντα που σχετιζόταν περισσότερο με τον χώρο του σπιτιού παρά με το χωράφι. Η συγκεκριμένη διαδικασία τοποθετείτε στο διάστημα Απριλίου –Ιουνίου και εκτός από το μετάξι που χρησιμοποιούσαν οι νοικοκυρές για τα είδη του σπιτιού (φορέματα, υφαντά, προίκες των κοριτσιών κ.ά.) το υπόλοιπο πωλούνταν. Αποτελούσε ένα σημαντικό έσοδο για το σπίτι.