ΑΠΟΨΕΙΣ

Συνεστήθη η κοινή διεπιστημονική επιτροπή εμπειρογνωμόνων του άρθρου 8, παρ. 5 της συμφωνίας των Πρεσπών, για «να εξετάσει την αντικειμενική, επιστημονική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, βασισμένη σε αυθεντικές, στοιχειοθετημένες και επιστημονικά στέρεες ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα». Προτείνω λοιπόν καθώς το αναθεωρητικό έργο αυτής της επιτροπής αποτελεί το πρώτο κοινό βήμα εφαρμογής της συμφωνίας, να διερωτηθούμε τα εξής:

Η λύση της διαφοράς με την ΠΓΔΜία ήταν, είναι και θα παραμείνει υπόθεση κατεξοχήν της πολιτικής. Η κυβέρνηση και όσοι εντός και εκτός Ελλάδος συνηγορούν στην επιλογή των Πρεσπών επιμένουν να την αντιμετωπίζουν σαν τεχνικό θέμα και να υπογραμμίζουν την αμοιβαιότητα που ισχυρίζονται ότι τη διακρίνει, προκειμένου να υποστηρίξουν πολιτικά και επικοινωνιακά πως οδηγήθηκαν σε ένα «καζάν-καζάν» αποτέλεσμα. Όσο λοιπόν ένα βαλκανικό παζάρι παρουσιάζεται ως η μόνη διέξοδος επίλυσης της διαφοράς, πόσο πιθανό φαίνεται να δεχθεί το δεύτερο μέρος της συμφωνίας (ΠΓΔΜ) ότι μόνο αυτό υποπίπτει στο αμάρτημα του αλυτρωτισμού, ειδικά όταν πρόκειται για μία διαδικασία διαρκούς ελέγχου, που προϊόντος του χρόνου θα εποπτεύεται από διαφορετικές κυβερνήσεις του; Σκέπτομαι λοιπόν τι θα μπορούσε από την ελληνική πλευρά να γίνει αποδεκτό ως οχληρό και απορριπτέο, τώρα ή στο μέλλον, στη βάση αυτής της τεχνητής αμοιβαιότητας; Μπορεί η ιστορία να διαθλάται μέσα από αυτό το πρίσμα;

Φοβούμαι ότι με την πάροδο του χρόνου, εφόσον εφαρμοστεί η συμφωνία και καθώς αυτή η πρόνοιά της αφορά κυρίως και διαχρονικά τα σχολικά εγχειρίδια, η σύγχρονη ιστορία της Μακεδονίας θα παραδοθεί στη λήθη, αν όχι στην αποδοχή κατασκευών που θα φιλοδοξούν να απαντήσουν στην αναγκαστική συμβίωση δύο συνώνυμων και ανταγωνιστικών ταυτοτήτων, μίας εθνοτικής διεθνώς αναγνωρισμένης και μίας χωρικής με εσωτερική εμβέλεια. Μου φαίνεται ότι με τη συμφωνία ολισθαίνουμε για τα καλά, εκτός των άλλων και σε οδούς τού επιστημονικά παραδόξου.

Θα μου πείτε, διδάσκεται σήμερα η ιστορία σοβαρά στα σχολεία; Νομίζω πως όχι, και αυτό το πληρώνουμε στα πάντα. Αν συνέβαινε το αντίθετο, τα όρια ανάμεσα στην πολιτική και την ιστορία θα ήταν ευδιάκριτα, οι οφειλές στη δεύτερη λογικά αξιολογήσιμες και οι αποφάσεις προϊόν της ευφυΐας και όχι του συναισθήματος ή τυχοδιωκτικές. Ελπίζω οι διακεκριμένοι επιστήμονες που αποδέχτηκαν την ευθύνη να εκπροσωπήσουν την ελληνική πλευρά στην επιτροπή να έχουν ακούσει τη γνωστή ρήση του σμυρνιού σχεδιαστή του Mini Cooper και να αντισταθούν στον κίνδυνο -για να το ευθυμήσω λίγο- ο Βουκεφάλας να δει τον εαυτό του να γίνεται καμήλα*.

*Αλέξανδρος Ισιγόνης: «Η καμήλα είναι ένα άλογο, που το σχεδίασε μια επιτροπή».