Με τους κινδύνους στη Μεσόγειο παρόντες, εκπρόσωποι όλων των κομμάτων προβάλλουν την ανάγκη της ξεχασμένης εθνικής ομοψυχίας και της εθνικής συνεννόησης για τα μείζονα. Παρακολουθώ τις προεκλογικές «τηλεμαχίες», οι περισσότερες βαρετές και προβλέψιμες αλλά, ορισμένες αποκαλυπτικές και διδακτικές, ιδιαιτέρως αν κάποιος επιχειρήσει μια δεύτερη ανάγνωση και στοχαστεί επ’ αφορμή τους ευρύτερα.

Πρώτον σχετικά με την αγωνία μας για την περιλάλητη στρατηγική περί τα εθνικά. Και στο θέμα των Πρεσπών και πολύ περισσότερο τώρα είναι ολοφάνερο από τις αποστροφές ακόμα και των ίδιων των αρχηγών των κομμάτων ότι δεν υπάρχει «ανοιχτή γραμμή» επικοινωνίας και συνεργασίας.

Η αντιπολίτευση εγκαλεί τον πρωθυπουργό ότι δεν ενημερώνεται, ενώ οι αντιφωνητές απαντούν ότι όποιος επιθυμεί περαιτέρω πληροφορίες, μπορεί να το ζητήσει. Δεν γνωρίζω άλλη εποχή, τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες, που να κοινοποιείται δημοσίως τέτοιου μεγέθους αδυναμία συνεννόησης. 

Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. (Προσωπικά μου προκαλεί τρόμο). Δεύτερον, και ενώ η κρίση είναι παρούσα και σε εξέλιξη, πρώην πρωθυπουργοί, πρώην πρόεδροι κομμάτων αλλά και εθνικοί διεθνολόγοι μιλούν και αρθρογραφούν για χρόνιες αδυναμίες χάραξης σύγχρονης εθνικής στρατηγικής, ανασύροντας ευκαιριακά, μεταξύ άλλων, τεράστια θέματα που αφορούν την ταλαιπωρημένη αμυντική μας βιομηχανία, τις συντεταγμένες θαλασσίων ορίων και άλλα που δεν τολμώ να αναφέρω, αποκαλύπτοντας εξαιρετικά ανησυχητικά κενά πολιτικής εθνικού στρατηγικού βάθους. Και βέβαια δεν θέλω ούτε να φανταστώ πώς θα αντιμετωπίζαμε, Ελλάδα και Κύπρος, όλες αυτές τις προκλήσεις, εάν κάποιο ατύχημα ή κάποιος ατυχής χειρισμός μάς οδηγούσε έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με αφορμή ωστόσο την ειλικρινή -δεν έχω λόγο να το αμφισβητήσω- επίκληση της ανάγκης εθνικής ομοψυχίας από όλους, αναρωτιέμαι πόσο διαφορετική θα μπορούσε να ήταν η πορεία της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της εάν ο πολιτικός κόσμος είχε δείξει εξαρχής ανάλογη διάθεση συνεργασίας και από κοινού αντιμετώπισης, όπως έγινε στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Κύπρο, την Ιρλανδία. 

Τώρα που όλοι δοκιμάστηκαν, που όλοι υπηρέτησαν «μνημόνια», που επαίρονται ακόμα και για τα γερμανικής κοπής και αντιαναπτυξιακά υπερπλεονάσματα, που όλοι συνομιλούν με την ίδια οικειότητα με τους «δράκους» της Ευρώπης, έστω τώρα, έστω μετεκλογικά, ας ανοίξει μια συζήτηση ουσίας για τις εθνικές μας υστερήσεις στην παιδεία, για τη δημόσια διοίκηση, την ερημοποίηση της ακριτικής ελληνικής περιφέρειας, το δημογραφικό, την επιστροφή των νέων επιστημόνων, την ανάγκη συμμετοχής στις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. 

Για τα βασικά ενός δικού μας ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ. Ο νικητής αλλά και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος της επόμενης αναμέτρησης δεν θα κριθούν ιστορικά από τα εκλογικά ποσοστά, αλλά από την ευφυΐα και την ικανότητα να επουλώσουν τα τραύματα της κοινωνικής συνοχής, να αποκαταστήσουν την ελάχιστη εμπιστοσύνη στους θεσμούς, να προσφέρουν κίνητρα συμμετοχής των πολιτών σε μια αληθινή προσπάθεια ανάκτησης της εθνικής μας αξιοπρέπειας. Και χωρίς συγκυβερνήσεις και διανομές τίτλων. Υπάρχουν και άλλοι δρόμοι. Κοντός ψαλμός…

ΕΘΝΙΚΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ

Και εν μέσω προεκλογικής αντιπαράθεσης, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ αποκαλύπτει αυτό που όλοι γνωρίζαμε ή υποθέταμε με την κοινή λογική, ότι η Ελλάδα παραποιούσε τα στοιχεία χρέους και ελλείμματος τα χρόνια πριν από την έκρηξη της κρίσης. Και μόνο ένας ελάχιστος στοχασμός επ’ αυτού μπορεί να προκαλέσει αναθεωρήσεις για όσα ζήσαμε και ζούμε από το 2010 μέχρι σήμερα.

Τι προκάλεσε τα δυσθεώρητα ελλείμματα, ποιες πολιτικές εκτόξευσαν το χρέος, ποιος ευθύνεται για την πτώχευση, ποιος ήρε τις αμαρτίες όλων ως μη όφειλε, ποιοι αρνήθηκαν τις ευθύνες τους, γιατί κάποιοι δεν μίλησαν ποτέ, ποιοι ενσυνείδητα κήρυξαν μονομέτωπο, τι απέδωσε η επιλεκτική δαιμονοποίηση. 

Εντέλει, σε τι βοήθησε η ακραία πόλωση, η συνειδητή απόκρυψη της ιστορικής αλήθειας σχετικά με τις αιτίες και τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης. Αν αυτή η δύσκολη δεκαετία μάς έχει πραγματικά ωριμάσει, οφείλουμε στους εαυτούς μας αλλά και στα παιδιά μας μια ειλικρινή, νηφάλια αποτύπωση για το τι έφταιξε, τι δεν πρέπει να επαναλάβουμε, πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε. Γιατί η κόλαση δεν είναι πάντα οι άλλοι. Και αυτό ισχύει για όλους μας.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟ

Γραφειοκρατία, αναποτελεσματικότητα, δυσλειτουργίες, πολυνομία, διαφθορά είναι οι λέξεις που συνοδεύουν τις αναφορές στη δημόσια διοίκηση όλων, μα όλων, των κομμάτων. Να λοιπόν η πρώτη εθνική μας συναποδοχή, θα παρατηρούσε κάποιος αφελής παρατηρητής.

Κανείς δεν υπερασπίζεται τη δομή και τη λειτουργία του δημοσίου τομέα. Και πώς να τον υπερασπιστεί; Αυτή λοιπόν η διαπίστωση θα έπρεπε να οδηγήσει, κατά την κοινή λογική, σε δύο πράγματα. 

Πρώτον στην επίτευξη μιας ελάχιστης συμφωνίας για όσα πρέπει άμεσα να αλλάξουν και δεύτερον σε μία προεκλογική άμιλλα ανάμεσα στα κόμματα, ποιο θα παρουσιάσει το καλύτερα επεξεργασμένο, επιστημονικά τεκμηριωμένο, κοστολογημένο σχέδιο μιας σύγχρονης δημόσιας διοίκησης. Και τα πρότυπα άλλων χωρών είναι διαθέσιμα. 

Αντ’ αυτού, κουραστήκαμε να ακούμε για το ένα προς ένα και το ένα προς πέντε στις προσλήψεις, γενικώς και αορίστως, στο δημόσιο, χωρίς ούτε μία υπόμνηση για το μεσαιωνικού τύπου συγκεντρωτικό κράτος της Αθήνας, για τις καινούργιες δομές διοίκησης που απαιτούνται, για την αξιολόγηση των υπηρεσιών, για την επιβράβευση των ηρωικώς λειτουργούντων.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Όσο σοβαρό θέμα και εάν είναι οι εκλογές, δεν μπορούν να ακυρώσουν το μοναδικό ελληνικό καλοκαίρι που μας καλεί, παρά τις καιρικές αστάθειες. 

Το τουριστικό ελληνικό προϊόν ανεβαίνει με ταχύτητα τις βαθμίδες ποιότητας. Αναβάθμιση υπηρεσιών και αισθητικής, εναλλακτικές προσεγγίσεις, δυναμική μιας καινούργιας ελληνικής εικόνας, που, εάν την εξελίξουμε και την προστατεύσουμε, ίσως μπορεί να αποτελέσει το υπόδειγμα για το σύνολο της οικονομίας και της δημόσιας λειτουργίας μας. 

Αυτά δεν ισχύουν παντού, τα παρατράγουδα καταγράφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά η πρόοδος είναι εντυπωσιακή σε σύγκριση με τη λειτουργία της υπόλοιπης χώρας. Και πέραν όλων των άλλων, εκδηλώσεις ποιότητας και φεστιβάλ παντού. Πρωτοβουλίες τοπικές, αυτοδιοικητικές, ιδιωτικές αρχίζουν να μεταμορφώνουν τις διακοπές στην Ελλάδα σε μια προσωπική εμπειρία πολιτισμού. Και όλα αυτά χωρίς μέχρι σήμερα να έχει χαραχθεί σχέδιο ούτε για τον θρησκευτικό ούτε για τον μνημειακό, ούτε για τον ιαματικό τουρισμό.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Ιουνίου 2019