Ανακύκλωση στην πράξη, για λιγότερα σκουπίδια στις πόλεις και χαμηλότερο κόστος στα δημοτικά τέλη, προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υποχρεώνοντας τους δήμους, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν σε αυτό το πλαίσιο. Σε διαφορετική περίπτωση, η ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει ήδη αποφασίσει να τηρήσει την αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει».

Ήδη ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος (φωτ.) άνοιξε τον κύκλο της ενημέρωσης από την αυτοδιοίκηση σχετικά με τις ρυθμίσεις που προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο και σχετίζονται με τη νέα τιμολογιακή πολιτική για την ανακύκλωση, αλλά για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας μέσω της αποτροπής της ταφής, με ταυτόχρονη κατάργηση της διάταξης του αρθ. 43 του ν.4042/2012 περί εφαρμογής του ειδικού τέλους ταφής.

Όπως κατέστησε σαφές ο υπουργός, η νέα τιμολογιακή πολιτική, τόσο ως προς τα βιοαπόβλητα όσο και ως προς τα ανακυκλώσιμα υλικά, πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2019, με στόχο οι ΟΤΑ να προετοιμαστούν.

Οι ρυθμίσεις είναι αρκετά ευνοϊκές καθώς, μεταξύ άλλων, προβλέπουν: Η ταφή των αποβλήτων ή υπολειμμάτων να έχει την υψηλότερη χρέωση, ακόμη και τριπλάσια από τη διαλογή στην πηγή και η επεξεργασία των αποβλήτων σε μονάδες μηχανικής, βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) θα έχει χαμηλότερη χρέωση από την ταφή - διάθεση, αλλά υψηλότερη από την ανάκτηση αποβλήτων που έχουν χωριστεί στην πηγή.

Επί της ουσίας, η ηγεσία του ΥΠΕΝ δημιουργεί οικονομικά κίνητρα για τους δήμους, τους πολίτες αλλά και τις επιχειρήσεις, ούτως ώστε να προωθήσουν στο μάξιμουμ την ανακύκλωση, με στόχο την κυκλική οικονομία και την οικονομία μηδενικών αποβλήτων.

Πάντως, στη διάρκεια ενημέρωσης των δημάρχων, στο πλαίσιο συνεδρίασης του δ.σ. της ΚΕΔΕ, ο αν. υπουργός κ. Φάμελλος και ο πρόεδρος της Ένωσης Γ. Πατούλης συμφώνησαν να συσταθεί μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου μία κοινή ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του υπουργείου και των ΦΟΔΣΑ, προκειμένου να διαβουλευθούν και να καταλήξουν σε κοινές θέσεις επί των νέων θεσμικών ρυθμίσεων που προωθεί το υπουργείο.

Τα μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ πάντως εξέφρασαν τον προβληματισμό τους στον κ. Φάμελλο σχετικά με το χρόνο έναρξης ισχύος της νέας τιμολογιακής πολιτικής, τόσο ως προς τα βιοαπόβλητα όσο και ως προς τα ανακυκλώσιμα υλικά. Ειδικότερα ζήτησαν να μην εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου του 2019, όπως προβλέπει το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, αλλά όταν θα έχουν ολοκληρωθεί τα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών.

Στο αίτημα αυτό ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί η νέα τιμολογιακή πολιτική για την ανακύκλωση λίγους μήνες αργότερα από την ημερομηνία που προβλέπεται.

Στον… αέρα η διαβούλευση

Ήδη, σε εξέλιξη είναι στο open.gov η ανοικτή διαβούλευση για τις δύο ρυθμίσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τις οποίες τροποποιούνται η τιμολογιακή πολιτική των δήμων και τα δημοτικά τέλη, και επιδιώκεται ενίσχυση της ανακύκλωσης και της κυκλικής οικονομίας. Οι ρυθμίσεις στάλθηκαν σε ενδιαφερόμενους φορείς προς διάλογο και επεξεργασία, και θα παραμείνουν σε διαβούλευση έως τις 21 Ιανουαρίου 2019.

Θα επιβραβεύονται όσοι αυξήσουν την ανακύκλωση

Ειδικότερα, με τη νέα ΚΥΑ για τον κανονισμό τιμολόγησης των ΦΟΔΣΑ καθορίζονται διαφορετικά τιμολόγια για τη διαχείριση των αποβλήτων και συγκεκριμένα:

* Η ταφή των αποβλήτων ή υπολειμμάτων θα έχει την υψηλότερη χρέωση, ακόμη και τριπλάσια από τη διαλογή στην πηγή.

* Η επεξεργασία των αποβλήτων σε μονάδες μηχανικής, βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) θα έχει χαμηλότερη χρέωση από την ταφή/διάθεση, αλλά υψηλότερη από την ανάκτηση αποβλήτων που έχουν χωριστεί στην πηγή.

* Η ανάκτηση χωριστά συλλεχθέντων αποβλήτων (βιοαπόβλητα, ανακυκλώσιμα υλικά) θα έχει τη χαμηλότερη χρέωση.

Προβλέπονται, επίσης, ειδικά προνομιακά τιμολόγια, είτε για λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος είτε σε περιπτώσεις ιδιαιτεροτήτων νησιωτικών ή ορεινών ΟΤΑ.

Επιπλέον, η πρόοδος κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή συσκευασιών και βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφών και πράσινα απόβλητα) θα επιβραβεύεται με μείωση της εισφοράς του στον ΦΟΔΣΑ από 5% έως 25%, ανάλογα με τις επιδόσεις κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και στη διαλογή στην πηγή ή στον «καφέ» κάδο.

Υπενθυμίζεται ότι με τη νομοθετική ρύθμιση για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας δημιουργείται ένα σύγχρονο εργαλείο αποτροπής της ταφής με βάση την ευρωπαϊκή πρακτική. Επίσης, με τη ρύθμιση αυτή καταργείται το ειδικό τέλος ταφής και δίνεται οικονομικό κίνητρο στους ΟΤΑ και τους ΦΟΔΣΑ να προχωρήσουν τις δράσεις ορθολογικής και ολοκληρωμένης διαχείρισης.

Η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας θα επιτυγχάνεται με την εισαγωγή περιβαλλοντικής εισφοράς στους ΦΟΔΣΑ που καθυστερούν την ολοκληρωμένη διαχείριση των δημοτικών απορριμμάτων, η οποία θα αξιοποιείται μόνο για δράσεις κυκλικής οικονομίας και ανακύκλωσης. Μάλιστα το υπουργείο Περιβάλλοντος διατυπώνει ευκρινή οδικό χάρτη για τους ΦΟΔΣΑ και προβλέπει ότι:

- Η περιβαλλοντική εισφορά είναι δέκα ευρώ (αντί των 35 ευρώ του φόρου ταφής) ανά τόνο μη επεξεργασμένων διατιθέμενων αποβλήτων, εφαρμόζεται από 1/7/2019 και αυξάνεται κάθε έτος κατά πέντε (5) ευρώ, αρχίζοντας από την 1/1/2021, έως τα 35 ευρώ ανά τόνο (αντί των 60 ευρώ του φόρου ταφής).

- Θα διατίθεται αποκλειστικά και πλήρως για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων κυκλικής οικονομίας μεταξύ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή των ΦΟΔΣΑ.

- Η εισφορά θα μειώνεται ανάλογα με την πρόοδο των προβλεπόμενων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (αδειοδότηση και έναρξη κατασκευής τους).

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13 Ιανουαρίου 2019