Ο Σίμος Κακάλας στο μυαλό του Γιαννούλη Χαλεπά
05/10/2022 07:00
05/10/2022 07:00
Ο Σίμος Κακάλας είναι ένα είδος από μόνος του. Από τους πιο καινοτόμους και αξιόλογους σκηνοθέτες της γενιάς του έχει αφήσει έντονο στίγμα στο ελληνικό θέατρο με πολλές αξέχαστες παραστάσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και «μελέτες» σε συγκεκριμένα αντικείμενα.
Τώρα, απεκδύεται τον ρόλο του σκηνοθέτη και μπαίνει μετά από πολλά χρόνια σε αυτόν του ηθοποιού υποδυόμενος μια ιδιοφυή όσο και αλλοπρόσαλλη μορφή της ελληνικής εικαστικής τέχνης, τον γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά στην παραγωγή «Χαλεπάς» της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των 57ων Δημητρίων. «Με αυτόν τον ρόλο και την παράσταση τοποθετήθηκα ξανά στη σκηνή, κάτι που επιθυμούσα καιρό, μέσα από δρόμους που ξαναβρήκα από το παρελθόν μου, όπως τη σωματικότητα, τον τρόπο δουλειάς και φυσικά το να παίζω σε κάτι που δεν σκηνοθετώ. Αυτό είναι τέλειο! Δεν έχω την ευθύνη κι έτσι συγκεντρώνομαι σε αυτό που κάνω. Επίσης, μου αρέσει να υπηρετώ οράματα άλλων», παραδέχεται στο makthes.gr.
Αποφάσισε για διάφορους λόγους να κάνει μια παύση από τη σκηνοθεσία. Στα έργα που σκηνοθετούσε δεν έπαιζε ακριβώς έναν ρόλο αλλά προτιμούσε το περίεργο «υβρίδιο» μεταξύ σκηνοθέτη – κομπέρ. «Ζούμε σε μια πολύ πληθωρική εποχή όσον αφορά την παραγωγή θεάματος. Θέλω λίγο να αποτραβηχτώ για να θέσω νέες βάσεις. Κάνω μια παύση μέχρι να βρω κάτι που να επιθυμώ πραγματικά. Δεν μπορώ για παράδειγμα να κάνω έναν ‘Βυσσινόκηπο’ από τη στιγμή που καταστρέφεται ο κόσμος. Δεν ξέρω τι μπορώ να πω μέσα από αυτό. Με τον πόλεμο, τις αλλεπάλληλες κρίσεις, τις πανδημίες, την αστάθεια, την επιθετικότητα υπάρχουν κοινωνικές ζυμώσεις που μας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ και ως θεατρίνους και ως θέατρο. Αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο για να να ντυνόμαστε τη ματαιοδοξία μας. Τελευταία νιώθω ότι υπάρχει πολύ αυταρέσκεια, αυτοπροβολή, διαφήμιση, εξευμενισμοί. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση και δεν το καταλαβαίνω. Θεωρώ ότι οι παύσεις είναι πάρα πολύ σημαντικές γενικά για τον άνθρωπο», υποστηρίζει.
Κάτι πιο ονειρικό
Για εκείνον κάθε ρόλος είναι πρόκληση. Το ίδιο κι αυτός. «Από την άποψη ότι το έργο δεν αφορά τη βιογραφία του Χαλεπά, δεν βλέπεις δηλαδή την ιστορία του. Περισσότερο πρόκειται για κάποια κομμάτια του, κάτι πιο ονειρικό, σαν να μπαίνουμε στο μυαλό του. Βλέπουμε τη σχέση του με τη μάνα του, με τα αγάλματα, τον αγώνα του όταν βασανίστηκε πάρα πολύ στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας που τον έκλεισαν για χρόνια. Σκεφτείτε ότι εκείνη την εποχή τα μέσα θεραπείας και διάγνωσης των ψυχικών ασθενειών ήταν πολύ περιορισμένα. Άρα φαντάζεστε πόσο ξεπερασμένες μεθόδους χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή στα ψυχιατρεία για να τους ηρεμούν. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς από τι έπασχε, αλλά ξέρουμε ότι είχε αυτοκτονικές τάσεις και γινόταν βίαιος. Όταν μιλήσαμε με έναν ψυχίατρο κατ’ ιδίαν μας είπε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πάρα πολύ δύσκολοι για το περιβάλλον τους, για τους γύρω τους», επισημαίνει ο ηθοποιός.
Επίσης, κάθε τι που κάνεις στο θέατρο είναι «δύσκολο» και «βάσανο», λέει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο «κόπος» ήταν ο εξής: «Πώς θα μπορέσεις μέσα σε κάτι που είναι αποσπασματικό να δώσεις έστω κάπως ένα χρώμα σε αυτόν τον χαρακτήρα. Κάτι το οποίο δεν έχει αρχή, μέση, τέλος. Δεν είναι δηλαδή μια ενιαία παράσταση- δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο για τον Χαλεπά, από την άποψη ότι η ζωή του είναι εκτενής και θα μπορούσες να πεις γι αυτήν ένα σωρό πράγματα. Αλλά σε αυτή τη μιάμισι ώρα η πρόκληση ήταν το να μπεις στον χαρακτήρα και να δεις κάποια πράγματα, αφού η παράσταση δεν έχει αρχή, μέση, τέλος», υπογραμμίζει ο Σίμος Κακάλας.
Η αναγνώριση που ήρθε αργά
Έτσι, η παραγωγή που σκηνοθετεί η Αργυρώ Χιώτη σε λιμπρέτο του The Boy αποτελεί μια βουτιά στα άδυτα του γλύπτη. «Το φοβερό είναι ότι ο Χαλεπάς θεραπεύτηκε, κατά κάποιον τρόπο, μέσα από την τέχνη του. Μάλλον κάτι τέτοιο έγινε. Προς το τέλος μπορούσε να έχει μια κοινωνική ζωή και αναγνωρίστηκε, δοξάστηκε αλλά όπως είπε και ο ίδιος ήρθε πολύ αργά αυτό. Ενδεχομένως σήμερα αυτός ο άνθρωπος με μια φαρμακευτική αγωγή να ζούσε μια φυσιολογική ζωή», τονίζει ο Σίμος Κακάλας.
Προσωπικά ανέκαθεν θεωρούσα ότι από τη στιγμή που αποφάσισε να σκηνοθετεί το θέατρο έχασε έναν πολύ καλό ηθοποιό. Άρα, το να υποδυθεί έναν χαρακτήρα όπως ο Χαλεπάς δεν είναι πρόκληση μόνο για τον ίδιο, αλλά και για το κοινό. «Ήταν αυτό που ήθελα από την αρχή. Σκόπευα να γίνω σκηνοθέτης. Μου είχε λείψε όμως η σκηνή πάρα πολύ. Δηλαδή ο αγώνας, ο ιδρώτας, η δυσκολία, η αγωνία για να ξεκινήσει η παράσταση, όλα αυτά ήταν πράγματα που δεν τα σκέφτεσαι, αλλά όταν τα συναντάς ξανά συνειδητοποιείς ότι σου λείψανε».
Ως ηθοποιός θα εργαστεί και τον χειμώνα στο θέατρο «Πόρτα» σε ένα έργο που σκηνοθετεί ο Θωμάς Μοσχόπουλος και κάνει πρεμιέρα στις 10 Νοεμβρίου.
INFO
«Χαλεπάς»
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης
6-7 Οκτωβρίου στις 9μμ
Ο Σίμος Κακάλας είναι ένα είδος από μόνος του. Από τους πιο καινοτόμους και αξιόλογους σκηνοθέτες της γενιάς του έχει αφήσει έντονο στίγμα στο ελληνικό θέατρο με πολλές αξέχαστες παραστάσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και «μελέτες» σε συγκεκριμένα αντικείμενα.
Τώρα, απεκδύεται τον ρόλο του σκηνοθέτη και μπαίνει μετά από πολλά χρόνια σε αυτόν του ηθοποιού υποδυόμενος μια ιδιοφυή όσο και αλλοπρόσαλλη μορφή της ελληνικής εικαστικής τέχνης, τον γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά στην παραγωγή «Χαλεπάς» της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των 57ων Δημητρίων. «Με αυτόν τον ρόλο και την παράσταση τοποθετήθηκα ξανά στη σκηνή, κάτι που επιθυμούσα καιρό, μέσα από δρόμους που ξαναβρήκα από το παρελθόν μου, όπως τη σωματικότητα, τον τρόπο δουλειάς και φυσικά το να παίζω σε κάτι που δεν σκηνοθετώ. Αυτό είναι τέλειο! Δεν έχω την ευθύνη κι έτσι συγκεντρώνομαι σε αυτό που κάνω. Επίσης, μου αρέσει να υπηρετώ οράματα άλλων», παραδέχεται στο makthes.gr.
Αποφάσισε για διάφορους λόγους να κάνει μια παύση από τη σκηνοθεσία. Στα έργα που σκηνοθετούσε δεν έπαιζε ακριβώς έναν ρόλο αλλά προτιμούσε το περίεργο «υβρίδιο» μεταξύ σκηνοθέτη – κομπέρ. «Ζούμε σε μια πολύ πληθωρική εποχή όσον αφορά την παραγωγή θεάματος. Θέλω λίγο να αποτραβηχτώ για να θέσω νέες βάσεις. Κάνω μια παύση μέχρι να βρω κάτι που να επιθυμώ πραγματικά. Δεν μπορώ για παράδειγμα να κάνω έναν ‘Βυσσινόκηπο’ από τη στιγμή που καταστρέφεται ο κόσμος. Δεν ξέρω τι μπορώ να πω μέσα από αυτό. Με τον πόλεμο, τις αλλεπάλληλες κρίσεις, τις πανδημίες, την αστάθεια, την επιθετικότητα υπάρχουν κοινωνικές ζυμώσεις που μας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ και ως θεατρίνους και ως θέατρο. Αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο για να να ντυνόμαστε τη ματαιοδοξία μας. Τελευταία νιώθω ότι υπάρχει πολύ αυταρέσκεια, αυτοπροβολή, διαφήμιση, εξευμενισμοί. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση και δεν το καταλαβαίνω. Θεωρώ ότι οι παύσεις είναι πάρα πολύ σημαντικές γενικά για τον άνθρωπο», υποστηρίζει.
Κάτι πιο ονειρικό
Για εκείνον κάθε ρόλος είναι πρόκληση. Το ίδιο κι αυτός. «Από την άποψη ότι το έργο δεν αφορά τη βιογραφία του Χαλεπά, δεν βλέπεις δηλαδή την ιστορία του. Περισσότερο πρόκειται για κάποια κομμάτια του, κάτι πιο ονειρικό, σαν να μπαίνουμε στο μυαλό του. Βλέπουμε τη σχέση του με τη μάνα του, με τα αγάλματα, τον αγώνα του όταν βασανίστηκε πάρα πολύ στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας που τον έκλεισαν για χρόνια. Σκεφτείτε ότι εκείνη την εποχή τα μέσα θεραπείας και διάγνωσης των ψυχικών ασθενειών ήταν πολύ περιορισμένα. Άρα φαντάζεστε πόσο ξεπερασμένες μεθόδους χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή στα ψυχιατρεία για να τους ηρεμούν. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς από τι έπασχε, αλλά ξέρουμε ότι είχε αυτοκτονικές τάσεις και γινόταν βίαιος. Όταν μιλήσαμε με έναν ψυχίατρο κατ’ ιδίαν μας είπε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πάρα πολύ δύσκολοι για το περιβάλλον τους, για τους γύρω τους», επισημαίνει ο ηθοποιός.
Επίσης, κάθε τι που κάνεις στο θέατρο είναι «δύσκολο» και «βάσανο», λέει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο «κόπος» ήταν ο εξής: «Πώς θα μπορέσεις μέσα σε κάτι που είναι αποσπασματικό να δώσεις έστω κάπως ένα χρώμα σε αυτόν τον χαρακτήρα. Κάτι το οποίο δεν έχει αρχή, μέση, τέλος. Δεν είναι δηλαδή μια ενιαία παράσταση- δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο για τον Χαλεπά, από την άποψη ότι η ζωή του είναι εκτενής και θα μπορούσες να πεις γι αυτήν ένα σωρό πράγματα. Αλλά σε αυτή τη μιάμισι ώρα η πρόκληση ήταν το να μπεις στον χαρακτήρα και να δεις κάποια πράγματα, αφού η παράσταση δεν έχει αρχή, μέση, τέλος», υπογραμμίζει ο Σίμος Κακάλας.
Η αναγνώριση που ήρθε αργά
Έτσι, η παραγωγή που σκηνοθετεί η Αργυρώ Χιώτη σε λιμπρέτο του The Boy αποτελεί μια βουτιά στα άδυτα του γλύπτη. «Το φοβερό είναι ότι ο Χαλεπάς θεραπεύτηκε, κατά κάποιον τρόπο, μέσα από την τέχνη του. Μάλλον κάτι τέτοιο έγινε. Προς το τέλος μπορούσε να έχει μια κοινωνική ζωή και αναγνωρίστηκε, δοξάστηκε αλλά όπως είπε και ο ίδιος ήρθε πολύ αργά αυτό. Ενδεχομένως σήμερα αυτός ο άνθρωπος με μια φαρμακευτική αγωγή να ζούσε μια φυσιολογική ζωή», τονίζει ο Σίμος Κακάλας.
Προσωπικά ανέκαθεν θεωρούσα ότι από τη στιγμή που αποφάσισε να σκηνοθετεί το θέατρο έχασε έναν πολύ καλό ηθοποιό. Άρα, το να υποδυθεί έναν χαρακτήρα όπως ο Χαλεπάς δεν είναι πρόκληση μόνο για τον ίδιο, αλλά και για το κοινό. «Ήταν αυτό που ήθελα από την αρχή. Σκόπευα να γίνω σκηνοθέτης. Μου είχε λείψε όμως η σκηνή πάρα πολύ. Δηλαδή ο αγώνας, ο ιδρώτας, η δυσκολία, η αγωνία για να ξεκινήσει η παράσταση, όλα αυτά ήταν πράγματα που δεν τα σκέφτεσαι, αλλά όταν τα συναντάς ξανά συνειδητοποιείς ότι σου λείψανε».
Ως ηθοποιός θα εργαστεί και τον χειμώνα στο θέατρο «Πόρτα» σε ένα έργο που σκηνοθετεί ο Θωμάς Μοσχόπουλος και κάνει πρεμιέρα στις 10 Νοεμβρίου.
INFO
«Χαλεπάς»
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης
6-7 Οκτωβρίου στις 9μμ
ΣΧΟΛΙΑ