Το άγγελμα του θανάτου του Πόντιου εκδότη της Θεσσαλονίκης Τάσου Κυριακίδη (1945 – 2020), λύπησε βαθύτατα τους πολυάριθμους φίλους και συνεργάτες του, που συνειδητοποιούν, όσο περνούν οι μέρες, όλο και περισσότερο το μέγεθος της απώλειας. Δεν θα επαναλάβω εδώ τα βιογραφικά του εκλιπόντος, έχουν ήδη γραφεί και είναι γνωστά. Θέλω όμως, ως αραιό θυμίαμα στη μνήμη του, να καταθέσω ορισμένες σκέψεις για τη σημασία της παρουσίας του στα εκδοτικά πράγματα του τόπου μας.

Ο εκδοτικός οίκος τον οποίο ο Τάσος Κυριακίδης μαζί με τον αδελφό του εγκαινίασαν το 1972 υποστήριξε, κατά κύριο λόγο, τις ποντιακές σπουδές και την ελληνική επιστημονική εκδοτική παραγωγή. Για τον Πόντο, τον τόπο καταγωγής του, ο εκδοτικός οίκος των «Αφών Κυριακίδη» εξέδωσε, όπως ήδη έχει γραφεί, περισσότερα βιβλία από κάθε άλλο εκδοτικό οίκο. Ορισμένα από αυτά έφεραν μάλιστα την υπογραφή ή την επιμέλεια του ίδιου, καθώς δεν ήταν μόνο εκδότης, αλλά και συγγραφέας, ενώ είναι γνωστό πως διάβαζε με προσοχή, ιδίως τα ιστορικά και τα λαογραφικά βιβλία, πριν προβεί στην έκδοσή τους, και είχε συχνά βαρύνουσα γνώμη για αυτά. Άλλωστε τόσο ο ίδιος και η οικογένειά του συστηματικά υποστήριξαν το εκδοτικό έργο και της «Επιτροπής Ποντιακών Μελετών», η οποία ως γνωστόν πέρα από το περιοδικό «Αρχείον Πόντου» έχει παρουσιάσει μια σειρά σημαντικότατων μονογραφιών και συλλογικών επιστημονικών τόμων, που έχουν προωθήσει με τρόπο μοναδικό τις ποντιακές σπουδές, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά διεθνώς.

Αλλά και την ελληνική επιστήμη συστηματικά υποστήριξε ο εκδοτικός αυτός οίκος, δημοσιεύοντας μονογραφίες, επιστημονικά συγγράμματα και πανεπιστημιακά εγχειρίδια, με ταχύτητα, πληρότητα και εκδοτική καλαισθησία. Οι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, οι ερευνητές και οι συγγραφείς, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στον ελλαδικό χώρο γενικότερα, ακόμη δε και έξω από αυτόν, γνώριζαν ότι στο πρόσωπο του Τάσου Κυριακίδη είχαν έναν συστηματικό και αγωνιστικό έμπρακτο υποστηρικτή του έργου τους, που μέσω των εκδόσεών του έγινε γνωστό, διαβάστηκε και κυκλοφορήθηκε στην ημεδαπή και την αλλοδαπή.

Ένθερμος πατριώτης και πιστός χριστιανός, τηρητής κυρίως των ελληνορθόδοξων πολιτισμικών καταβολών του, ο Τάσος Κυριακίδης υποστήριξε έμπρακτα το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δημοσιεύοντας σειρά επιμελημένων και καλοτυπωμένων τόμων σχετικά με την ιστορία του Οικουμενικού Θρόνου και πολλών ιστορικών Μητροπόλεων και επαρχιών του. Υπήρξε ο κατεξοχήν εκδότης του μακαριστού Καθηγητή της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Βασιλείου Σταυρίδη, και τιμήθηκε με αυτό με το οφφίκιο του Άρχοντος Καστρινσίου από την Α.Θ.Μ. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο (2005), όσο και από την Μητρόπολη Πριγκηποννήσων, την Μητρόπολη Δράμας, τη μονή και το Ίδρυμα της Παναγίας Σουμελά, του ιερού παλλαδίου του Ποντιακού Ελληνισμού.

Πάντα πρόθυμος για συνεργασίες, ο Τάσος Κυριακίδης υπήρξε ο εκδότης και οκτώ δικών μου βιβλίων, προσφέροντας απλόχερα την αγάπη και την βοήθειά του. Του είμαι ευγνώμων για την υποστήριξή του, ιδίως στην αρχή της ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας μας, όπως άλλωστε τα ίδια αισθήματα τρέφουν πολλοί συνάδελφοι πανελληνίως. Στις μεταξύ μας συναντήσεις συμπεριφερόταν πάντοτε με ευγένεια και αρχοντιά, εφαρμόζοντας πάντοτε την πατροπαράδοτη ποντιακή φιλοξενία, όπως την είχε διδαχθεί από τους γονείς του, και την οποία είχε ως βασικό κανόνα ζωής. Ήταν αγωνιστής της ζωής, μαχητικός και αποφασιστικός, αλλά και πάντοτε πρόθυμος σε έργα ευποιΐας, ιδίως αν αυτά αφορούσαν και τον αγαπημένο του Πόντο ή τον προσφυγικό Ελληνισμό, κομμάτι του οποίου ένιωθε και ο ίδιος.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα της γης της Θεσσαλονίκης που θα τον σκεπάσει. Εύχομαι και προσεύχομαι ο Κύριος της ζωής και του θανάτου να αναπαύσει τους κόπους του, και να τον κατατάξει «εν χώρα ζώντων», χαρίζοντας παρηγοριά στους οικείους του, στα παιδιά του και στην σύζυγό του Μαρία Βεργέτη, εξαιρετική συνάδελφο στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Πολλά είχε ακόμη να προσφέρει, και σημαντικότατη είναι η παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του. Παρακαταθήκη που ορίζεται όχι μόνο από τα βιβλία που εξέδωσε, από το παράδειγμα και το υπόδειγμα της ζωής και της εκδοτικής του δράσης, αλλά και από την αγάπη του για την ελληνορθόδοξη παράδοση του Γένους, στην μελέτη, καταγραφή και αποτύπωση της οποίας ο ρόλος του ήταν βαρύνων.

Την παρακαταθήκη αυτή, τόσο στο εκδοτικό επίπεδο, όσο και στην στάση ζωής απέναντι στον Ποντιακό Ελληνισμό και την παράδοση του Γένους, όλοι έχουμε την ευθύνη να αξιοποιήσουμε και να συνεχίσουμε. Αυτό θα είναι και το καλύτερο μνημόσυνο στον Τάσο Κυριακίδη, τον ευπατρίδη και αρχοντικό Πόντιο εκδότη της Θεσσαλονίκης.