19/10/2023 17:00
«Καλλιά είναι μιαν ευγένεια, μιαν αρχοντιά, μια τάξη/ παρά του κόσμου τα καλά άνθρωπος να αποτάξει»… Ο Δημήτρης Αποστολάκης, ιδρυτικό μέλος του γνωστού σχήματος Χαΐνηδες, μου απαντά με μια μαντινάδα πολλών αιώνων όταν του λέω ότι κάθε φορά που τον συναντώ είναι δεκτικός, δοτικός, ευγενικός. «Καταλαβαίνετε πώς ήταν τότε το αξιακό σύστημα και πώς εκατάντησε», λέει με την κρητική του προφορά.
Μιλάμε για τη δική μου μακρινή κρητική καταγωγή και τον ρωτάω αν πηγαίνει καθόλου στο όμορφο αυτό νησί της Ελλάδας. «Δεν πήγα ποτέ στην Κρήτη, ούτε στην Αθήνα, ζω στον κόσμο μου», απαντά αφοπλιστικά. «Δεν κάνω παρέα με τους νεοέλληνες, κουβαλάω τον χωροχρόνο μου και τη διαστημική μου κάψουλα όπου και να πάω», συμπληρώνει.
Πράγματι. Αντικρίζοντας κανείς το βλέμμα του μπορεί να καταλάβει το υπερκόσμιο που κουβαλά, εκείνο το εκστατικό στοιχείο που κάνει τον Αποστολάκη να χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως «έναν χαρούμενο κοσμοκαλόγερο στη συμπαντική του κάψουλα που αιωρείται στον χωροχρόνο».
Τώρα έρχεται στη Θεσσαλονίκη με το συγκρότημα που αν και πέρασε αρκετές δυσκολίες φτάνοντας έως και το όριο της διάλυσης, αντέχει δεκαετίες. Πώς τη γλίτωσε την αποδόμηση; «Πεθαίνοντας», τονίζει ο Χαΐνης. «Για να αναστηθεί κανείς πρέπει να πεθάνει. Οπότε αν αφεθεί σε όλη αυτή η φυσική διαδικασία, δηλαδή να τολμήσει να πιάσει πάτο με απόλυτη περηφάνια και ειλικρίνεια, μετά θα αναδυθεί εκ των πραγμάτων. Είναι φυσικό επακόλουθο. Ο τρόπος να υπάρχουμε τόσα χρόνια είναι ότι έχουμε ειλικρινή σχέση μεταξύ μας και με τον κόσμο, ότι διαρκώς εξελισσόμαστε και μαθαίνουμε, είμαστε αιώνιοι μαθητές, ενώ συναποφασίζουμε και έχουμε ισότητα αμοιβών όλες αυτές τις δεκαετίες, δηλαδή έχουμε μια ηθική τελείως διαφορετική από όλη την υπόλοιπη κοινωνία. Είμαστε κολεκτίβα», εξηγεί.
Αντιθέτως η ευρύτερη πραγματικότητα δεν είναι έτσι. «Ζούμε σε κοινωνίες που είναι μολυσμένες από τη λάθος διοχέτευση του εγωισμού. Φανταστείτε ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα στον πλανήτη είναι ο καπιταλισμός σε όλες τις μορφές. Οπότε η βασική έννοια του είναι ο ανταγωνισμός. Δηλαδή ο πλησίον μας πια δεν είναι το ιερό πρόσωπο που αντανακλά την ψυχή μας, αλλά ένας ανταγωνιστής, ένας εχθρός. Οπότε χρειάζεται συνειδητότητα, επίγνωση και αντιδογματισμός για να εξοβελίσεις αυτή τη μόλυνση από ένα ατομικό ή συλλογικό σώμα. Κατά καιρούς εμφανίστηκαν ανταγωνισμοί μεταξύ μας στο σχήμα, όμως με τα χρόνια καταφέραμε και διοχετεύσαμε αυτούς τους εγωισμούς που είναι ορμητικά ποτάμια στη μεγάλη θάλασσα που είναι αυτή που επιτρέπει την έκφραση του διπλανού σου», υπογραμμίζει ο Αποστολάκης.
«Ως πολίτης ψηφίζω κάθε δευτερόλεπτο»
Συμπεραίνω από αυτά που μου λέει ότι μάλλον δεν ασχολείται με εκλογές. «Όλοι οι νεοέλληνες ψηφίζουν κάθε τέσσερα χρόνια. Εγώ ως πολίτης ψηφίζω κάθε δευτερόλεπτο», λέει. «Κάθε πράξη μας είναι ανταλλαγή ενέργειας με το περιβάλλον. Η ζωή και η τέχνη είναι ρυθμός και οικονομία. Κοιτάζω η ζωή μου να είναι ρυθμική και οικονομική. Περιττό να σας πω ότι δεν καταναλώνω. Αυτό είναι βασικό. Αυτή είναι για μένα η ύψιστη πολιτική σκέψη. Θα πάω στη λαϊκή, δεν θα πάω ποτέ σούπερ μάρκετ. Δεν έχω αυτοκίνητο, τηλεόραση, έχω ένα κινητό τηλέφωνο που κοστίζει 14 ευρώ και το ανοίγω μια φορά το μήνα. Προσέχω όλες μου οι σχέσεις να μην είναι εμπορευματικές, δηλαδή στα μαθήματα που κάνω υπάρχει μια συνεισφορά από τους μαθητές μου. Αν δεν έχει κανείς χρήματα, δεν πληρώνει για όσους μήνες θέλει να έρθει. Έχω μια ζωή δηλαδή που στηρίζεται όχι στο τι θα κερδίσω από τον άλλον αλλά στο τι θα μοιραστώ με τον άλλο. Δεν προτρέπω τον κόσμο να ακολουθήσει μια τέτοια τακτική, γιατί αν συνέβαινε αυτό θα έκλειναν όλες οι πολυεθνικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο», επισημαίνει ο μουσικός και ερμηνευτής.
Νιώθει πως έτσι έχει κατακτήσει την ισορροπία στη ζωή του. « Όχι πως δεν παλεύει κάθε άνθρωπος με τους δαίμονές του, αλλά νιώθω καλά στο μπαλάντζο μου. Στην αρμονία μεταξύ κοινωνικότητας και μοναξιάς. Πάντως, πιο πολύ μπορώ να ζήσω χωρίς εμφανίσεις αλλά σίγουρα δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εξαφανίσεις», δίνει έμφαση σε αυτό.
Τον ρωτώ για το πρόγραμμα της συναυλίας του σχήματος στη Θεσσαλονίκη: «Ο κόσμος να μην περιμένει τίποτα διότι αυτός είναι ο τρόπος για να έρθει ο θεατής σε επαφή με ένα έργο τέχνης (ταινία, έκθεση ζωγραφικής, μουσική παράσταση), όπως και να πάει ξεκούραστος και σαν λευκό χαρτί. Ο μεγάλος πολεμιστής Τακουάν στο εγχειρίδιό του αναφέρει ότι στη μάχη πρέπει να πας σαν μωρό παιδί. Διότι έτσι έχεις τη μέγιστη δεκτικότητα, αφομοίωση, προσαρμοστικότητα. Επειδή είμαι πολεμιστής, όλο αυτό το έχω δει στη μάχη. Όποτε πήγα με προκατάληψη να κάνω κάτι, προδικάζοντας πώς θα είναι ο ιερός αντίπαλος τότε έφαγα πολύ ξύλο. Κατά τη γνώμη μου η ύψιστη τέχνη είναι αυτή του πολέμου διότι είναι ο τέλειος καθρέφτης της ζωής. Δεν υπάρχει καλύτερος. Τον εγωισμό σου τον πληρώνεις εκείνη τη στιγμή, όπως όλα τα υπόλοιπα οπότε καταλαβαίνετε πόσο σημασία έχει αυτό», υποστηρίζει και τονίζει πως εδώ και χρόνια είναι δάσκαλος πολεμικών τεχνών, κάνοντας μέσα από όλο αυτό και διαλογισμό.
Το μυαλό ένα κιλό
Προσθέτει ότι δεν έχει σημασία τι θα παίξει το σχήμα. «Σημασία έχει όλοι εμείς, μουσικοί, σερβιτόροι, ακροατές να ιππεύσουμε μαζί το ιερό ά-λογο της μυσταγωγίας που όλοι θα ετοιμάσουμε, αλλά και να συγκινηθούμε. Η συγκίνηση είναι το μεγαλύτερο αντιγηραντικό. Ξανανιώνεις διότι η διαφορά του γήρατος από τη νιότη είναι η κίνηση με την καρδιά, το μυαλό και το κορμί. Πόσο μάλλον, όχι μόνο όταν κινείσαι αλλά συγκινείσαι, γιατί μεταβάλλεσαι, αφού το γερασμένο είναι το αδρανές. Οπότε όταν μια τέχνη δεν είναι ιερατική και μυσταγωγική είναι ευτελής».
Πιστεύει πολύ στην «απουσία του μυαλού και στην ένωση με το όλον». Θεωρεί ότι έχει μεγάλη αξία το να «χαζεύει» κανείς, να σταματάει το νου. «Αυτό είναι το πιο ιερό πράγμα. Εκεί ανθίζει η δημιουργία. Τώρα, τα νέα παιδιά, ακόμα και στην ουρά μιας υπηρεσίας, βγάζουν το κινητό τους και απασχολούν το μυαλό τους. Όταν παλιά στο χωριό μου μας έβλεπαν να χαζεύουμε έτσι, μας προστάτευαν οι μανάδες μας και έλεγαν μην τον ενοχλήσεις είναι αλλού. Όπως είναι η προσευχή που είναι διαδικασία που αφήνεις το μυαλό στην άκρη και ταξιδεύεις στο εσωτερικό αχαρτογράφητο σύμπαν».
Άλλωστε το να σκέφτεται κανείς συνέχεια είναι για εκείνον φοβερά ζημιογόνο. «Το μυαλό είναι ένα κιλό μόνο και τρώει το 20% της ενέργειας του οργανισμού. Και από πού τρώει; Από την καρδιά, από το συκώτι, από το μυϊκό σύστημα. Τρώει την ενέργεια των υπολοίπων οργάνων. Όλα τα συναισθήματα είναι σωματοποιημένα. Σκεφτείτε ότι το μυαλό είναι ο μοναδικός μυς που ποτέ δεν διατείνουμε, ποτέ δεν τεντώνουμε. Φανταστείτε δηλαδή να σηκώνετε βάρη όλη μέρα και να μην τεντώσετε ποτέ το χέρι σας…», καταλήγει ο Δημήτρης Αποστολάκης.
Πολυχώρος We
Τετάρτη 25 Οκτωβρίου
Κυριακή Τσολάκη
Δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής 15/10/23
«Καλλιά είναι μιαν ευγένεια, μιαν αρχοντιά, μια τάξη/ παρά του κόσμου τα καλά άνθρωπος να αποτάξει»… Ο Δημήτρης Αποστολάκης, ιδρυτικό μέλος του γνωστού σχήματος Χαΐνηδες, μου απαντά με μια μαντινάδα πολλών αιώνων όταν του λέω ότι κάθε φορά που τον συναντώ είναι δεκτικός, δοτικός, ευγενικός. «Καταλαβαίνετε πώς ήταν τότε το αξιακό σύστημα και πώς εκατάντησε», λέει με την κρητική του προφορά.
Μιλάμε για τη δική μου μακρινή κρητική καταγωγή και τον ρωτάω αν πηγαίνει καθόλου στο όμορφο αυτό νησί της Ελλάδας. «Δεν πήγα ποτέ στην Κρήτη, ούτε στην Αθήνα, ζω στον κόσμο μου», απαντά αφοπλιστικά. «Δεν κάνω παρέα με τους νεοέλληνες, κουβαλάω τον χωροχρόνο μου και τη διαστημική μου κάψουλα όπου και να πάω», συμπληρώνει.
Πράγματι. Αντικρίζοντας κανείς το βλέμμα του μπορεί να καταλάβει το υπερκόσμιο που κουβαλά, εκείνο το εκστατικό στοιχείο που κάνει τον Αποστολάκη να χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως «έναν χαρούμενο κοσμοκαλόγερο στη συμπαντική του κάψουλα που αιωρείται στον χωροχρόνο».
Τώρα έρχεται στη Θεσσαλονίκη με το συγκρότημα που αν και πέρασε αρκετές δυσκολίες φτάνοντας έως και το όριο της διάλυσης, αντέχει δεκαετίες. Πώς τη γλίτωσε την αποδόμηση; «Πεθαίνοντας», τονίζει ο Χαΐνης. «Για να αναστηθεί κανείς πρέπει να πεθάνει. Οπότε αν αφεθεί σε όλη αυτή η φυσική διαδικασία, δηλαδή να τολμήσει να πιάσει πάτο με απόλυτη περηφάνια και ειλικρίνεια, μετά θα αναδυθεί εκ των πραγμάτων. Είναι φυσικό επακόλουθο. Ο τρόπος να υπάρχουμε τόσα χρόνια είναι ότι έχουμε ειλικρινή σχέση μεταξύ μας και με τον κόσμο, ότι διαρκώς εξελισσόμαστε και μαθαίνουμε, είμαστε αιώνιοι μαθητές, ενώ συναποφασίζουμε και έχουμε ισότητα αμοιβών όλες αυτές τις δεκαετίες, δηλαδή έχουμε μια ηθική τελείως διαφορετική από όλη την υπόλοιπη κοινωνία. Είμαστε κολεκτίβα», εξηγεί.
Αντιθέτως η ευρύτερη πραγματικότητα δεν είναι έτσι. «Ζούμε σε κοινωνίες που είναι μολυσμένες από τη λάθος διοχέτευση του εγωισμού. Φανταστείτε ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα στον πλανήτη είναι ο καπιταλισμός σε όλες τις μορφές. Οπότε η βασική έννοια του είναι ο ανταγωνισμός. Δηλαδή ο πλησίον μας πια δεν είναι το ιερό πρόσωπο που αντανακλά την ψυχή μας, αλλά ένας ανταγωνιστής, ένας εχθρός. Οπότε χρειάζεται συνειδητότητα, επίγνωση και αντιδογματισμός για να εξοβελίσεις αυτή τη μόλυνση από ένα ατομικό ή συλλογικό σώμα. Κατά καιρούς εμφανίστηκαν ανταγωνισμοί μεταξύ μας στο σχήμα, όμως με τα χρόνια καταφέραμε και διοχετεύσαμε αυτούς τους εγωισμούς που είναι ορμητικά ποτάμια στη μεγάλη θάλασσα που είναι αυτή που επιτρέπει την έκφραση του διπλανού σου», υπογραμμίζει ο Αποστολάκης.
«Ως πολίτης ψηφίζω κάθε δευτερόλεπτο»
Συμπεραίνω από αυτά που μου λέει ότι μάλλον δεν ασχολείται με εκλογές. «Όλοι οι νεοέλληνες ψηφίζουν κάθε τέσσερα χρόνια. Εγώ ως πολίτης ψηφίζω κάθε δευτερόλεπτο», λέει. «Κάθε πράξη μας είναι ανταλλαγή ενέργειας με το περιβάλλον. Η ζωή και η τέχνη είναι ρυθμός και οικονομία. Κοιτάζω η ζωή μου να είναι ρυθμική και οικονομική. Περιττό να σας πω ότι δεν καταναλώνω. Αυτό είναι βασικό. Αυτή είναι για μένα η ύψιστη πολιτική σκέψη. Θα πάω στη λαϊκή, δεν θα πάω ποτέ σούπερ μάρκετ. Δεν έχω αυτοκίνητο, τηλεόραση, έχω ένα κινητό τηλέφωνο που κοστίζει 14 ευρώ και το ανοίγω μια φορά το μήνα. Προσέχω όλες μου οι σχέσεις να μην είναι εμπορευματικές, δηλαδή στα μαθήματα που κάνω υπάρχει μια συνεισφορά από τους μαθητές μου. Αν δεν έχει κανείς χρήματα, δεν πληρώνει για όσους μήνες θέλει να έρθει. Έχω μια ζωή δηλαδή που στηρίζεται όχι στο τι θα κερδίσω από τον άλλον αλλά στο τι θα μοιραστώ με τον άλλο. Δεν προτρέπω τον κόσμο να ακολουθήσει μια τέτοια τακτική, γιατί αν συνέβαινε αυτό θα έκλειναν όλες οι πολυεθνικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο», επισημαίνει ο μουσικός και ερμηνευτής.
Νιώθει πως έτσι έχει κατακτήσει την ισορροπία στη ζωή του. « Όχι πως δεν παλεύει κάθε άνθρωπος με τους δαίμονές του, αλλά νιώθω καλά στο μπαλάντζο μου. Στην αρμονία μεταξύ κοινωνικότητας και μοναξιάς. Πάντως, πιο πολύ μπορώ να ζήσω χωρίς εμφανίσεις αλλά σίγουρα δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εξαφανίσεις», δίνει έμφαση σε αυτό.
Τον ρωτώ για το πρόγραμμα της συναυλίας του σχήματος στη Θεσσαλονίκη: «Ο κόσμος να μην περιμένει τίποτα διότι αυτός είναι ο τρόπος για να έρθει ο θεατής σε επαφή με ένα έργο τέχνης (ταινία, έκθεση ζωγραφικής, μουσική παράσταση), όπως και να πάει ξεκούραστος και σαν λευκό χαρτί. Ο μεγάλος πολεμιστής Τακουάν στο εγχειρίδιό του αναφέρει ότι στη μάχη πρέπει να πας σαν μωρό παιδί. Διότι έτσι έχεις τη μέγιστη δεκτικότητα, αφομοίωση, προσαρμοστικότητα. Επειδή είμαι πολεμιστής, όλο αυτό το έχω δει στη μάχη. Όποτε πήγα με προκατάληψη να κάνω κάτι, προδικάζοντας πώς θα είναι ο ιερός αντίπαλος τότε έφαγα πολύ ξύλο. Κατά τη γνώμη μου η ύψιστη τέχνη είναι αυτή του πολέμου διότι είναι ο τέλειος καθρέφτης της ζωής. Δεν υπάρχει καλύτερος. Τον εγωισμό σου τον πληρώνεις εκείνη τη στιγμή, όπως όλα τα υπόλοιπα οπότε καταλαβαίνετε πόσο σημασία έχει αυτό», υποστηρίζει και τονίζει πως εδώ και χρόνια είναι δάσκαλος πολεμικών τεχνών, κάνοντας μέσα από όλο αυτό και διαλογισμό.
Το μυαλό ένα κιλό
Προσθέτει ότι δεν έχει σημασία τι θα παίξει το σχήμα. «Σημασία έχει όλοι εμείς, μουσικοί, σερβιτόροι, ακροατές να ιππεύσουμε μαζί το ιερό ά-λογο της μυσταγωγίας που όλοι θα ετοιμάσουμε, αλλά και να συγκινηθούμε. Η συγκίνηση είναι το μεγαλύτερο αντιγηραντικό. Ξανανιώνεις διότι η διαφορά του γήρατος από τη νιότη είναι η κίνηση με την καρδιά, το μυαλό και το κορμί. Πόσο μάλλον, όχι μόνο όταν κινείσαι αλλά συγκινείσαι, γιατί μεταβάλλεσαι, αφού το γερασμένο είναι το αδρανές. Οπότε όταν μια τέχνη δεν είναι ιερατική και μυσταγωγική είναι ευτελής».
Πιστεύει πολύ στην «απουσία του μυαλού και στην ένωση με το όλον». Θεωρεί ότι έχει μεγάλη αξία το να «χαζεύει» κανείς, να σταματάει το νου. «Αυτό είναι το πιο ιερό πράγμα. Εκεί ανθίζει η δημιουργία. Τώρα, τα νέα παιδιά, ακόμα και στην ουρά μιας υπηρεσίας, βγάζουν το κινητό τους και απασχολούν το μυαλό τους. Όταν παλιά στο χωριό μου μας έβλεπαν να χαζεύουμε έτσι, μας προστάτευαν οι μανάδες μας και έλεγαν μην τον ενοχλήσεις είναι αλλού. Όπως είναι η προσευχή που είναι διαδικασία που αφήνεις το μυαλό στην άκρη και ταξιδεύεις στο εσωτερικό αχαρτογράφητο σύμπαν».
Άλλωστε το να σκέφτεται κανείς συνέχεια είναι για εκείνον φοβερά ζημιογόνο. «Το μυαλό είναι ένα κιλό μόνο και τρώει το 20% της ενέργειας του οργανισμού. Και από πού τρώει; Από την καρδιά, από το συκώτι, από το μυϊκό σύστημα. Τρώει την ενέργεια των υπολοίπων οργάνων. Όλα τα συναισθήματα είναι σωματοποιημένα. Σκεφτείτε ότι το μυαλό είναι ο μοναδικός μυς που ποτέ δεν διατείνουμε, ποτέ δεν τεντώνουμε. Φανταστείτε δηλαδή να σηκώνετε βάρη όλη μέρα και να μην τεντώσετε ποτέ το χέρι σας…», καταλήγει ο Δημήτρης Αποστολάκης.
Πολυχώρος We
Τετάρτη 25 Οκτωβρίου
Κυριακή Τσολάκη
Δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής 15/10/23
ΣΧΟΛΙΑ