03/04/2024 07:00
Τελευταία η κυβέρνηση μιλά συστηματικά για αγορές νέου πολεμικού υλικού. Δημοσκοπικά η εθνική άμυνα δεν φαίνεται να προβληματίζει ιδιαίτερα τον μέσο Έλληνα. Συνεπώς, κάποιος φιλύποπτος θα απέδιδε τον τελευταίο καταιγισμό εντυπωσιακών ειδήσεων γύρω από το συγκεκριμένο θέμα σε νεοδημοκρατική αγωνία για προς τα δεξιά απώλειες στις ευρωεκλογές. Πάντως, ακόμη κι αν τα κίνητρα είναι μικροπολιτικά, αποτελεί γεγονός ότι μετά το 2019 έχουν κλείσει -ή τουλάχιστον δρομολογηθεί- συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων, δισεκατομμυρίων που δύσκολα θα συγκεντρωθούν. Πόσα όμως; Ας δούμε .
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, για τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων F-16 Block 50, Block 52+ και Block 52+ Adv αναμένεται να απαιτηθούν περίπου 1,55 δισ. δολάρια, χωρίς τα νέα όπλα τους. Για τα 20 εξαγγελθέντα F-35 θα χρειαστούν τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια, με επιπρόσθετα να διοχετεύονται σε οπλισμό και σε υποδομές υποστήριξης. Όσον αφορά τα ως τώρα Rafale νέα και μεταχειρισμένα, το κόστος απόκτησης και της εν συνεχεία υποστήριξής τους ανήλθε σε 0,81 δισ. ευρώ, και στα 0,18 δισ. ευρώ το κόστος απόκτησης των όπλων τους. Λογικά, για τα άλλα 6 που την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ο Δένδιας θα χρειαστούν τουλάχιστον ακόμη 0,20 δισ. ευρώ.
Υπό συζήτηση παραμένουν θέματα σχετικά με τα διαθέσιμα ιπτάμενα ραντάρ ή για καινούργια ιπτάμενα τάνκερ, διακαής πόθος της Πολεμικής Αεροπορίας. Για τρεις οπλισμένες φρεγάτες FDI προβλέπονται 3,05 δισ. ευρώ, ενώ στο παρελθόν η κυβέρνηση μίλησε για άλλα 2 δισ. ευρώ, με προορισμό περισσότερες φρεγάτες ή κορβέτες.
Συνεχίζοντας, η οροφή του προγράμματος 7 ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων MH-60R φτάνει τα 0,6 δισ. δολάρια. Ολοκληρώνοντας για το Πολεμικό Ναυτικό, ένα ποσό της τάξεως του 0,4 - 0,5 δισ. δολαρίων συζητείται να διατεθεί στον εκσυγχρονισμό των παλαιότερων φρεγατών Meko, 0,3 δισ. δολάρια για μεταχειρισμένα αμερικανικά σκάφη LCS, ενώ απροσδιόριστα κεφάλαια θα χρειαστούν για νέες πυραυλάκατους, υποβρύχια και αποβατικά πλοία.
Φυσικά δε θα πρέπει να μείνει παραπονεμένος ο Στρατός Ξηράς. Οι… Στραταίοι ζητούν ελικόπτερα. Πολλά ελικόπτερα, κυρίως μεταφορικά. Έχει εκφραστεί ενδιαφέρον για 20 CH-47F του κουτιού, με εκτιμώμενο αντίτιμο 1,04 δισ. δολάρια. Έχει επίσης ζητηθεί προσφορά για 35 UH-60M, των οποίων η ανώτατη τιμή αγγίζει τα 1,2 δισ. δολάρια. Για τους ισραηλινούς πυραύλους Spike NLOS έχουν δεσμευτεί 0,6 δισ. ευρώ, όμως οι ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων για σύγχρονα αντιαρματικά συστήματα είναι πολύ μεγαλύτερες. Ζήτημα αποτελεί και το αρματικό δυναμικό • τα Leo-2A4 επιβάλλεται να αναβαθμιστούν σύντομα ώστε να μην απαξιωθούν πλήρως, το δε μέλλον των Leo-1A5 έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση μετά τα διδάγματα του ρωσοουκρανικού πολέμου.
Ο ΣΞ επιθυμεί και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, καθώς οι ανάγκες του προφανώς δεν καλύφθηκαν με τα 40 μεταχειρισμένα γερμανικά Marder, αντάλλαγμα για την παραχώρηση 40 απαρχαιωμένων ΒΜΡ στην Ουκρανία. Και παράλληλα υπάρχουν δεδηλωμένες ανάγκες για ανανέωση του πυροβολικού, για εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου, για νυχτερινούς αισθητήρες, για «έξυπνα» πυρομαχικά, και φυσικά για drones.
Τα drones μάλιστα είναι πονεμένη ιστορία: τη δεκαετία του ‘80 η Ελλάδα υπήρξε πρωτοπόρος με τον Πήγασο, αλλά έκτοτε έμεινε εντελώς στάσιμη. Σήμερα τα τουρκικά Bayraktar έχουν γίνει διάσημα.
Τώρα ίσως κάποιοι αναρωτιέστε πώς συσχετίζονται όλα τα παραπάνω με την οικονομική ζωή. Η απάντηση βρίσκεται στο άθροισμα των ποσών. Για τις προαναφερθείσες επενδύσεις (έτσι λογίζονται σύμφωνα με τους ενωσιακούς κανόνες) έχουν συμβασιοποιηθεί ή έστω εξαγγελθεί 12,91 δισ. ευρώ (σύμφωνα και με την τρέχουσα ισοτιμία ευρώ/δολαρίου), στα οποία θα έπρεπε να συνυπολογιστεί 0,5 δισ. ευρώ για τα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας P-3, σύμβαση εποχής Καμμένου με άγνωστο ορίζοντα υλοποίησης.
Δεδομένων των διαδοχικών κραυγαλέων αποτυχιών σε προγράμματα Αντισταθμιστικών Ωφελειών που συνδέθηκαν με παλαιότερες αμυντικές προμήθειες, πλέον η συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας δεν θεωρείται προαπαιτούμενη για την ανάθεση ανάλογων συμβάσεων. Κατά συνέπεια, ο εγχώριος κλάδος ουσιαστικά εξαρτάται από την καλή διάθεση των ξένων προμηθευτών όσον αφορά αναθέσεις υποκατασκευαστικού έργου. Άρα, από έναν πακτωλό δισεκατομμυρίων θα καταλήξουν σε ελληνικές τσέπες λιγοστές δεκάδες εκατομμύρια, στην καλύτερη περίπτωση. Τα υπόλοιπα θα προστεθούν στο ήδη ευμεγέθες εμπορικό έλλειμμα.
Είναι αλήθεια ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία φέρει σοβαρές ευθύνες για τη τωρινή περιθωριοποίηση της • επί Τσοχατζόπουλου και Παπαντωνίου αποδείχθηκε ανίκανη να συμμετάσχει επιτυχώς σε μεγάλα πρότζεκτ, καθώς ουτε χρονικούς όρους τηρούσε, ούτε ποιοτικούς. Οι επιχειρηματίες μας έμοιαζαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για αρπαχτές, παρά να ενταχθούν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα πολεμικού υλικού.
Κι εδώ πάντως εντοπίζονται κρατικές ευθύνες: καταγράφεται πάγια αδιαφορία από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ για προγράμματα υποστήριξης FOS (Follow On Support) ή για in situ αναβαθμίσεις του υπάρχοντος αποθέματος, στα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να εμπλέκονται δικές μας επιχειρήσεις. Ειδικά οι εκσυγχρονισμοί θα επιτύγχαναν αύξηση της μαχητικής ισχύος του στρατεύματος με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία. Δόξα τω Θεώ, έχουμε μπόλικο υλικό 40 και 50 ετών, απολύτως ικανό να έρθει σε αξιοπρεπή κατάσταση χωρίς τεράστιες δαπάνες.
Παλιότερα τεθωρακισμένα, τζιπ, φορτηγά, πυροβόλα, πύραυλοι και ατομικός οπλισμός θα μπορούσαν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποτρεπτική ικανότητα των ΕΔ αντί να σαπίζουν σε μάντρες και αποθήκες. Αν κάτι αποδείχθηκε στην Ουκρανία είναι ότι η ποσότητα έχει τη δική της ποιότητα, και πως ακόμη και μέτρια οπλικά συστήματα (συχνά ιδιοκατασκευες) αποδεικνύονται πολύ αποτελεσματικά όταν διατίθενται σε αφθονία.
Θα ήθελα εδώ να σταθώ στους εκσυγχρονισμούς επειδή τα πολλαπλασιαστικά οφέλη τους είναι ιδιαίτερα σημαντικά για χώρες με το προφίλ της Ελλάδας. Πρώτος διδάξας το Ισραήλ, του οποίου η διάσημη πια αμυντική βιομηχανία ξεκίνησε από… πατέντες πάνω σε αμερικανικά, γαλλικά μα και σοβιετικά συστήματα, συχνά εποχής Δευτέρου Παγκοσμίου.
Με την ευρηματικότητα τους οι Ισραηλινοί επιστήμονες και τεχνικοί έδωσαν παράταση ζωής σε ξεπερασμένα όπλα, με τα οποία κατήγαγαν νίκες και στη συνέχεια εξήγαγαν σε όλο τον πλανήτη. Πλέον παράγουν ολοδικές τους σχεδιάσεις, ενώ συχνότατα συμμετέχουν σαν υποκατασκευαστές σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά πρότζεκτ.
Στα χνάρια τους βάδισαν αρχικά οι Κορεάτες και κατόπιν οι Τούρκοι. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το 2022 οι καλοί μας γείτονες πραγματοποίησαν εξαγωγές οπλισμού αξίας 398.000.000 δολαρίων, όταν εμείς μόνο 7.000.000 δολάρια και οι Βούλγαροι 18.000.000 δολάρια. Στο ίδιο έτος, εμείς εισάγαμε οπλισμό αξίας 493.000.000 δολαρίων, οι δε Τούρκοι 184.000.000 δολαρίων. Με απλά λόγια, η εθνική οικονομία ωφελείται ελάχιστα από όλη τούτη τη δραστηριότητα, όταν η χώρα μας διαθέτει το 3,54% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, ευρισκόμενη ανάμεσα στις κορυφαίες του ΝΑΤΟ. Βλακωδώς η Ελλάδα δεν αξιοποιεί ενωσιακες προβλέψεις που της επιτρέπουν να διενεργεί στρατιωτικές προμήθειες εκτός των κανόνων της Κοινής Αγοράς.
Είναι σχεδόν βέβαιο πως εταιρίες όπως η Intracom Defence, η Theon Systems, η ΜΕΤΚΑ και τα ιδιωτικοποιημένα ναυπηγεία μπορούν να συμμετέχουν πολύ πιο ενεργά στην προσπάθεια για ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις, και μέσω της συμμετοχής τους να ενδυναμώσουν τη διεθνή παρουσία τους. Κανονικά και τα πολύπαθα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα θα έπρεπε να βρίσκονται σε θέση να εκμεταλλευτούν την τρέχουσα ευνοϊκή διεθνή συγκυρία, παράγοντας πυρομαχικά και ατομικό εξοπλισμό, όμως αυτό δεν συμβαίνει, τουλάχιστον επί του παρόντος.
Κι όσο για την Κεντρική Μακεδονία, υγιείς επιχειρήσεις στη Σίνδο, στο Καλοχώρι, στο Λάκκωμα και στον Κολινδρό μπορούν επίσης να συστήσουν έναν τοπικό αστερισμό υποκαταστευστών πολεμικού υλικού. Δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την ΕΛΒΟ: η άλλοτε κραταιά μονάδα μεταβιβάστηκε έναντι πινακίου φακής, λειτουργεί με απειροελάχιστο προσωπικό, και έκτοτε πουλά μόνο σκραπ, προερχόμενο από τις ρημαγμένες εγκαταστάσεις της. Μόνο σκραπ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31.03.2024
Τελευταία η κυβέρνηση μιλά συστηματικά για αγορές νέου πολεμικού υλικού. Δημοσκοπικά η εθνική άμυνα δεν φαίνεται να προβληματίζει ιδιαίτερα τον μέσο Έλληνα. Συνεπώς, κάποιος φιλύποπτος θα απέδιδε τον τελευταίο καταιγισμό εντυπωσιακών ειδήσεων γύρω από το συγκεκριμένο θέμα σε νεοδημοκρατική αγωνία για προς τα δεξιά απώλειες στις ευρωεκλογές. Πάντως, ακόμη κι αν τα κίνητρα είναι μικροπολιτικά, αποτελεί γεγονός ότι μετά το 2019 έχουν κλείσει -ή τουλάχιστον δρομολογηθεί- συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων, δισεκατομμυρίων που δύσκολα θα συγκεντρωθούν. Πόσα όμως; Ας δούμε .
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, για τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων F-16 Block 50, Block 52+ και Block 52+ Adv αναμένεται να απαιτηθούν περίπου 1,55 δισ. δολάρια, χωρίς τα νέα όπλα τους. Για τα 20 εξαγγελθέντα F-35 θα χρειαστούν τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια, με επιπρόσθετα να διοχετεύονται σε οπλισμό και σε υποδομές υποστήριξης. Όσον αφορά τα ως τώρα Rafale νέα και μεταχειρισμένα, το κόστος απόκτησης και της εν συνεχεία υποστήριξής τους ανήλθε σε 0,81 δισ. ευρώ, και στα 0,18 δισ. ευρώ το κόστος απόκτησης των όπλων τους. Λογικά, για τα άλλα 6 που την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ο Δένδιας θα χρειαστούν τουλάχιστον ακόμη 0,20 δισ. ευρώ.
Υπό συζήτηση παραμένουν θέματα σχετικά με τα διαθέσιμα ιπτάμενα ραντάρ ή για καινούργια ιπτάμενα τάνκερ, διακαής πόθος της Πολεμικής Αεροπορίας. Για τρεις οπλισμένες φρεγάτες FDI προβλέπονται 3,05 δισ. ευρώ, ενώ στο παρελθόν η κυβέρνηση μίλησε για άλλα 2 δισ. ευρώ, με προορισμό περισσότερες φρεγάτες ή κορβέτες.
Συνεχίζοντας, η οροφή του προγράμματος 7 ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων MH-60R φτάνει τα 0,6 δισ. δολάρια. Ολοκληρώνοντας για το Πολεμικό Ναυτικό, ένα ποσό της τάξεως του 0,4 - 0,5 δισ. δολαρίων συζητείται να διατεθεί στον εκσυγχρονισμό των παλαιότερων φρεγατών Meko, 0,3 δισ. δολάρια για μεταχειρισμένα αμερικανικά σκάφη LCS, ενώ απροσδιόριστα κεφάλαια θα χρειαστούν για νέες πυραυλάκατους, υποβρύχια και αποβατικά πλοία.
Φυσικά δε θα πρέπει να μείνει παραπονεμένος ο Στρατός Ξηράς. Οι… Στραταίοι ζητούν ελικόπτερα. Πολλά ελικόπτερα, κυρίως μεταφορικά. Έχει εκφραστεί ενδιαφέρον για 20 CH-47F του κουτιού, με εκτιμώμενο αντίτιμο 1,04 δισ. δολάρια. Έχει επίσης ζητηθεί προσφορά για 35 UH-60M, των οποίων η ανώτατη τιμή αγγίζει τα 1,2 δισ. δολάρια. Για τους ισραηλινούς πυραύλους Spike NLOS έχουν δεσμευτεί 0,6 δισ. ευρώ, όμως οι ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων για σύγχρονα αντιαρματικά συστήματα είναι πολύ μεγαλύτερες. Ζήτημα αποτελεί και το αρματικό δυναμικό • τα Leo-2A4 επιβάλλεται να αναβαθμιστούν σύντομα ώστε να μην απαξιωθούν πλήρως, το δε μέλλον των Leo-1A5 έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση μετά τα διδάγματα του ρωσοουκρανικού πολέμου.
Ο ΣΞ επιθυμεί και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, καθώς οι ανάγκες του προφανώς δεν καλύφθηκαν με τα 40 μεταχειρισμένα γερμανικά Marder, αντάλλαγμα για την παραχώρηση 40 απαρχαιωμένων ΒΜΡ στην Ουκρανία. Και παράλληλα υπάρχουν δεδηλωμένες ανάγκες για ανανέωση του πυροβολικού, για εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου, για νυχτερινούς αισθητήρες, για «έξυπνα» πυρομαχικά, και φυσικά για drones.
Τα drones μάλιστα είναι πονεμένη ιστορία: τη δεκαετία του ‘80 η Ελλάδα υπήρξε πρωτοπόρος με τον Πήγασο, αλλά έκτοτε έμεινε εντελώς στάσιμη. Σήμερα τα τουρκικά Bayraktar έχουν γίνει διάσημα.
Τώρα ίσως κάποιοι αναρωτιέστε πώς συσχετίζονται όλα τα παραπάνω με την οικονομική ζωή. Η απάντηση βρίσκεται στο άθροισμα των ποσών. Για τις προαναφερθείσες επενδύσεις (έτσι λογίζονται σύμφωνα με τους ενωσιακούς κανόνες) έχουν συμβασιοποιηθεί ή έστω εξαγγελθεί 12,91 δισ. ευρώ (σύμφωνα και με την τρέχουσα ισοτιμία ευρώ/δολαρίου), στα οποία θα έπρεπε να συνυπολογιστεί 0,5 δισ. ευρώ για τα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας P-3, σύμβαση εποχής Καμμένου με άγνωστο ορίζοντα υλοποίησης.
Δεδομένων των διαδοχικών κραυγαλέων αποτυχιών σε προγράμματα Αντισταθμιστικών Ωφελειών που συνδέθηκαν με παλαιότερες αμυντικές προμήθειες, πλέον η συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας δεν θεωρείται προαπαιτούμενη για την ανάθεση ανάλογων συμβάσεων. Κατά συνέπεια, ο εγχώριος κλάδος ουσιαστικά εξαρτάται από την καλή διάθεση των ξένων προμηθευτών όσον αφορά αναθέσεις υποκατασκευαστικού έργου. Άρα, από έναν πακτωλό δισεκατομμυρίων θα καταλήξουν σε ελληνικές τσέπες λιγοστές δεκάδες εκατομμύρια, στην καλύτερη περίπτωση. Τα υπόλοιπα θα προστεθούν στο ήδη ευμεγέθες εμπορικό έλλειμμα.
Είναι αλήθεια ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία φέρει σοβαρές ευθύνες για τη τωρινή περιθωριοποίηση της • επί Τσοχατζόπουλου και Παπαντωνίου αποδείχθηκε ανίκανη να συμμετάσχει επιτυχώς σε μεγάλα πρότζεκτ, καθώς ουτε χρονικούς όρους τηρούσε, ούτε ποιοτικούς. Οι επιχειρηματίες μας έμοιαζαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για αρπαχτές, παρά να ενταχθούν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα πολεμικού υλικού.
Κι εδώ πάντως εντοπίζονται κρατικές ευθύνες: καταγράφεται πάγια αδιαφορία από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ για προγράμματα υποστήριξης FOS (Follow On Support) ή για in situ αναβαθμίσεις του υπάρχοντος αποθέματος, στα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να εμπλέκονται δικές μας επιχειρήσεις. Ειδικά οι εκσυγχρονισμοί θα επιτύγχαναν αύξηση της μαχητικής ισχύος του στρατεύματος με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία. Δόξα τω Θεώ, έχουμε μπόλικο υλικό 40 και 50 ετών, απολύτως ικανό να έρθει σε αξιοπρεπή κατάσταση χωρίς τεράστιες δαπάνες.
Παλιότερα τεθωρακισμένα, τζιπ, φορτηγά, πυροβόλα, πύραυλοι και ατομικός οπλισμός θα μπορούσαν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποτρεπτική ικανότητα των ΕΔ αντί να σαπίζουν σε μάντρες και αποθήκες. Αν κάτι αποδείχθηκε στην Ουκρανία είναι ότι η ποσότητα έχει τη δική της ποιότητα, και πως ακόμη και μέτρια οπλικά συστήματα (συχνά ιδιοκατασκευες) αποδεικνύονται πολύ αποτελεσματικά όταν διατίθενται σε αφθονία.
Θα ήθελα εδώ να σταθώ στους εκσυγχρονισμούς επειδή τα πολλαπλασιαστικά οφέλη τους είναι ιδιαίτερα σημαντικά για χώρες με το προφίλ της Ελλάδας. Πρώτος διδάξας το Ισραήλ, του οποίου η διάσημη πια αμυντική βιομηχανία ξεκίνησε από… πατέντες πάνω σε αμερικανικά, γαλλικά μα και σοβιετικά συστήματα, συχνά εποχής Δευτέρου Παγκοσμίου.
Με την ευρηματικότητα τους οι Ισραηλινοί επιστήμονες και τεχνικοί έδωσαν παράταση ζωής σε ξεπερασμένα όπλα, με τα οποία κατήγαγαν νίκες και στη συνέχεια εξήγαγαν σε όλο τον πλανήτη. Πλέον παράγουν ολοδικές τους σχεδιάσεις, ενώ συχνότατα συμμετέχουν σαν υποκατασκευαστές σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά πρότζεκτ.
Στα χνάρια τους βάδισαν αρχικά οι Κορεάτες και κατόπιν οι Τούρκοι. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το 2022 οι καλοί μας γείτονες πραγματοποίησαν εξαγωγές οπλισμού αξίας 398.000.000 δολαρίων, όταν εμείς μόνο 7.000.000 δολάρια και οι Βούλγαροι 18.000.000 δολάρια. Στο ίδιο έτος, εμείς εισάγαμε οπλισμό αξίας 493.000.000 δολαρίων, οι δε Τούρκοι 184.000.000 δολαρίων. Με απλά λόγια, η εθνική οικονομία ωφελείται ελάχιστα από όλη τούτη τη δραστηριότητα, όταν η χώρα μας διαθέτει το 3,54% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, ευρισκόμενη ανάμεσα στις κορυφαίες του ΝΑΤΟ. Βλακωδώς η Ελλάδα δεν αξιοποιεί ενωσιακες προβλέψεις που της επιτρέπουν να διενεργεί στρατιωτικές προμήθειες εκτός των κανόνων της Κοινής Αγοράς.
Είναι σχεδόν βέβαιο πως εταιρίες όπως η Intracom Defence, η Theon Systems, η ΜΕΤΚΑ και τα ιδιωτικοποιημένα ναυπηγεία μπορούν να συμμετέχουν πολύ πιο ενεργά στην προσπάθεια για ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις, και μέσω της συμμετοχής τους να ενδυναμώσουν τη διεθνή παρουσία τους. Κανονικά και τα πολύπαθα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα θα έπρεπε να βρίσκονται σε θέση να εκμεταλλευτούν την τρέχουσα ευνοϊκή διεθνή συγκυρία, παράγοντας πυρομαχικά και ατομικό εξοπλισμό, όμως αυτό δεν συμβαίνει, τουλάχιστον επί του παρόντος.
Κι όσο για την Κεντρική Μακεδονία, υγιείς επιχειρήσεις στη Σίνδο, στο Καλοχώρι, στο Λάκκωμα και στον Κολινδρό μπορούν επίσης να συστήσουν έναν τοπικό αστερισμό υποκαταστευστών πολεμικού υλικού. Δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την ΕΛΒΟ: η άλλοτε κραταιά μονάδα μεταβιβάστηκε έναντι πινακίου φακής, λειτουργεί με απειροελάχιστο προσωπικό, και έκτοτε πουλά μόνο σκραπ, προερχόμενο από τις ρημαγμένες εγκαταστάσεις της. Μόνο σκραπ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31.03.2024
ΣΧΟΛΙΑ