Βρόχος στον λαιμό χιλιάδων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των λιανεμπορικών, είναι οι μεταχρονολογημένες επιταγές. Οι επιχειρήσεις που οφείλουν επιταγές από προηγούμενους μήνες, παρά τις συνεχείς μεταθέσεις πληρωμών μέσα στο 2021, βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας.

Η τελευταία παράταση που δόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών για τις επιταγές που έληγαν τον Αύγουστο αν και αναγκαία, απλώς μετέθεσε το πρόβλημα και σύντομα οι επιχειρήσεις θα κληθούν να πληρώσουν, αβέβαιο όμως είναι το εάν θα μπορέσουν. Όπως σημειώνουν κύκλοι της αγοράς, «κακώς το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θεωρεί ότι μπαίνουμε στον τρίτο μήνα κανονικότητας και αποσύρει όλα εκείνα τα μέτρα που μέχρι πρότινος έδιναν ανάσα και κρατούσαν εν ζωή τις επιχειρήσεις».

Οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα καθώς δεν έχουν καταφέρει να πουλήσουν το νέο εμπόρευμα που αγόρασαν όταν άνοιξαν τον περασμένο Μάιο. Οι ελπίδες για επίλυση του προβλήματος με τον τζίρο αυτής της περιόδου, λόγω των εκπτώσεων και της επανεκκίνησης του τουρισμού, δεν τελεσφόρησαν ενώ το λιανεμπόριο εξαιρέθηκε και από την ενίσχυση μέσω ΕΣΠΑ. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το ύψος των επιταγών που κυκλοφορούν, παράγοντες της αγοράς υπολογίζουν ότι κάθε μήνα εκδίδονται επιταγές περίπου 3 δισ. ευρώ, ίσως και παραπάνω, σε όλους τους κλάδους.

Νέα παράταση για την πληρωμή επιταγών που έληγαν στα τέλη Αυγούστου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως λύνεται το ακανθώδες πρόβλημα, έδωσε τροπολογία, πριν από ένα μήνα, του υπουργείου Οικονομικών για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία. Ειδικότερα, επιταγές και συναλλαγματικές οι οποίες θα έπρεπε να πληρωθούν μέχρι την τελευταία ημέρα του Αυγούστου, η προθεσμία μεταφέρεται μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2021. Μέχρι τότε, αναστέλλεται η σφράγιση επιταγών και κάθε είδους αναγκαστικού μέτρου εκτέλεσης και οι διαταγές πληρωμής.

Προϋπόθεση για την παράταση της πληρωμής μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου αποτελεί η τεκμηρίωση ότι ο εκδότης του αξιογράφου (επιταγή, συναλλαγματική) ανήκει στις κατηγορίες των ΚΑΔ που έχουν περιληφθεί από το υπουργείο στους πληγέντες κλάδους.

Για τις υπόλοιπες κατηγορίες δεν προβλέπεται καμία παράταση ή προστασία από σφράγισμα επιταγών ή αναγκαστικών μέτρων και διαταγών πληρωμής. Επιπλέον, όπως ίσχυε στις προηγούμενες παρατάσεις, οι εκδότες τέτοιων αξιογράφων θα πρέπει να έχουν ενημερώσει την τράπεζά τους κατά τις προηγούμενες παρατάσεις.

Πρόκειται για μία ακόμα φορά από τον Μάρτιο του 2020 που η κυβέρνηση παρατείνει την αναστολή της πληρωμής των επιταγών, αυτή τη φορά για συγκεκριμένες επιχειρήσεις, με συνέπεια τη διαρκή μετακύλιση της υποχρέωσης πληρωμής τους στο μέλλον. Το μέτρο που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά με το ξέσπασμα της πανδημίας, συνιστά μια εν δυνάμει βόμβα για την αγορά όποτε οι οφειλές αυτές καταστούν απαιτητές, καθώς συσσωρεύει ένα χρέος μαζί με πλήθος άλλων υποχρεώσεων που έχουν ανασταλεί λόγω COVID-19. Αν και το ακριβές μέγεθος δεν είναι γνωστό, εκτιμήσεις από τις τράπεζες που είναι οι αποδέκτες των δηλώσεων από τους εκδότες αυτών των επιταγών, κάνουν λόγο για οφειλές ύψους 4 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο η εκτίμηση αυτή να είναι ασφαλής, καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία για τα ποσά που έχουν στο μεταξύ «τραβηχτεί» και έχουν πληρωθεί έστω και μερικώς από τους εκδότες τους. Όταν οι επιταγές της πανδημίας θα χρειαστεί να πληρωθούν και έχουν διατυπώσει μάλιστα και προτάσεις να υπάρξει πρόγραμμα χρηματοδότησης με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

«Ντόμινο στην αγορά, να δοθούν δάνεια με εγγύηση του κράτους»

«Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα και αν δεν γίνει κάτι έγκαιρα θα δημιουργηθεί ντόμινο στην αγορά από τις απλήρωτες επιταγές. Εμείς σαν ΓΣΕΒΕΕ είχαμε προτείνει την ανάγκη να υπάρχει πρόγραμμα χρηματοδότησης επιχειρήσεων με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, κάτι που θα έδινε μια σημαντική ανάσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δεν το έχουμε δει να γίνεται και πολύ φοβάμαι ότι σύντομα θα δημιουργηθεί ντόμινο στην αγορά. Γιατί στην ουσία και με όλες τις προηγούμενες μεταθέσεις, κρύβονταν το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Σε αυτό το κομμάτι η πολιτεία έχει καθυστερήσει πολύ να δράσει», σημειώνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς.

Όπως αναφέρει, «δεν είναι μόνο ότι δεν πληρώνονται οι επιταγές, οπότε δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο ένα άσχημο προηγούμενο με αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά. Πέρα από αυτό, χάνεται η εμπορική πίστη ανάμεσα στους συναδέλφους, στο λιανικό εμπόριο που παλεύει αυτή την περίοδο για την επιβίωσή του. Αν δεν δοθούν χαμηλότοκα δάνεια με την εγγύηση του δημοσίου για να μπορέσουν να ανασάνουν οι επιχειρήσεις δεν θα λυθεί το πρόβλημα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που παρατηρείται τώρα είναι η απόσυρση της πολιτείας από τα μέτρα στήριξης στο εμπόριο, την ώρα που θα έπρεπε τώρα να σταθεί δίπλα του. «Ανοίξαμε ναι, αλλά δεν διευθετήσαμε το χρέος που δημιουργήθηκε στο λιανικό εμπόριο τους προηγούμενους μήνες. Με τα χρήματα που έβγαλαν τους προηγούμενους μήνες οι επιχειρήσεις θέλουν να εξοφλήσουν τις βασικές τους ανάγκες και να καλύψουν τρύπες, δεν περισσεύουν πόροι για να εξοφληθούν και οι επιταγές», καταλήγει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29 Αυγούστου 2021