Η Μαρία Σάκκαρη ξέσπασε μετά τον πρόωρο αποκλεισμό της στο US Open πριν από λίγα 24ωρα, κάνοντας λόγο για το πόσο επίπονο είναι για την ίδια αλλά και πόση ντροπή νιώθει τόσο για τον εαυτό της όσο και για όλους τους Έλληνες. Παράλληλα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να κάνει ένα διάλειμμα από τις αγωνιστικές της υποχρεώσεις, προκειμένου να αποφορτιστεί από την πίεση που νιώθει.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στο πλαίσιο του παγκοσμίου πρωταθλήματος στίβου, μια άλλη Ελληνίδα πρωταθλήτρια, η Ελίνα Τζένγκο, έκανε λόγο για το «άγχος» που την έχει καταβάλλει, τονίζοντας πως αυτό ήταν ο κύριος λόγος που δεν κατάφερε να πετύχει στον αγώνα της ό,τι ήθελα. Και κατέληξε, λέγοντας πως «χρειάζομαι λίγη ξεκούραση. Όχι τόσο σωματική όσο ψυχολογική».

Με αφορμή τις δύο παραπάνω περιπτώσεις των Ελληνίδων αθλητριών, το makthes.gr ζήτησε από την διδάκτορα κοινωνικής ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστήμιου, καθηγήτρια φυσικής αγωγής, αλλά και πρώην πρωταθλήτρια κολύμβησης, Κατερίνα Καραγιάννη, να σχολιάσει την ψυχολογική πίεση που υφίστανται οι αθλητές πριν από μεγάλες διοργανώσεις και η οποία, σε πολλές περιπτώσεις, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την επιτυχία.

Επίσης, υπογράμμισε το ρόλο των χορηγών, αλλά και το τι θα πρέπει να κάνει ένας αθλητής σε περίπτωση που νιώσει ότι τον έχει καταβάλλει το άγχος, που δεν του επιτρέπει να αποδώσει όπως μπορεί.

«Καταρχάς, πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικές περιπτώσεις αθλητριών: Η μεν Σάκκαρη έχει μάθει να ζει υπό πίεση, με την έννοια ότι το τένις είναι ένας μαραθώνιος, καθώς πηγαίνεις από τουρνουά σε τουρνουά, ταξιδεύεις από χώρα σε χώρα κ.τ.λ. και θέλεις οπωσδήποτε τη διάκριση για να προχωρήσεις και να μπορείς να δίνει το παρών σε αυτά τα τουρνουά.

Από την άλλη πλευρά, η Τζένγκο, που είναι μια σπουδαία αθλήτρια του στίβου πασχίζει με τις Χ δυσκολίες να τα καταφέρει σε μια μεγάλη διοργάνωση, όπως είναι το παγκόσμιο πρωτάθλημα, και όλη αυτή η προσδοκία να μπει στον τελικό τής γύρισε μπούμερανγκ, φέρνοντάς της μεγάλη πίεση.

Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι είναι τελείως διαφορετικά τα ποσά που διακυβεύονται στο τένις συγκριτικά με τα ποσά που διακυβεύονται στον στίβο.

Αμφότερες πάντως οι αθλήτριες αυτές χρειάζονται βοήθεια, καθώς ενώ κάνουν τις προπονήσεις τους και πιάνουν σε αυτές τις επιδόσεις που θέλουν, δεν μπορούν να τις βγάλουν στον αγώνα. Και αυτό γιατί ο αγώνας έχει πολύ μεγάλη πίεση και θέλει εμπειρία ως προς τη διαχείρισή του. Δεν είναι όλοι οι αθλητές ψύχραιμοι, όπως είναι για παράδειγμα ο Τεντόγλου, ο οποίος παρά το νεαρό της ηλικίας του είναι χρόνια σε μεγάλες διοργανώσεις», σχολίασε αρχικά και στάθηκε, επίσης, στο ότι:

«Οι περιπτώσεις των Σάκκαρη και Τζένγκο είναι, επίσης, διαφορετικές ως προς το ότι η μεν πρώτη έχει μεγαλώσει μέσα στον αθλητισμό και το τένις (σ.σ. η μητέρα της ήταν πρωταθλήτρια στο τένις) και συνεπώς δεν υπολείπεται σε εμπειρία. Νιώθει, όμως, την ίδια πίεση με την Τζένγκο, η οποία όχι μόνο δεν προέρχεται από αθλητική οικογένεια, αλλά η οικογένειά της αγωνίστηκε για να έρθει και να ζήσει στην Ελλάδα».

Επιπλέον, η Κατερίνα Καραγιάννη στάθηκε και στο γεγονός ότι πολλοί νομίζουν πως οι αθλητές είναι ρομπότ: «Επειδή οι αθλητές περνούν πολλές ώρες στα γήπεδα, πολλές φορές σταματούν να είναι άνθρωποι και ο κόσμος έχει την αίσθηση ότι είναι μηχανές. Δεν είναι όμως έτσι. Είναι και οι αθλητές άνθρωποι, με τις ίδιες αγωνίες και ανησυχίες όπως είμαστε οι υπόλοιποι».

Το φύλο των αθλητών και ο ρόλος των χορηγών

Ερωτηθείσα για το εάν παίζει ρόλο το φύλο του αθλητή, απάντησε πως «δεν παίζει ρόλο το φύλο του αθλητή στο εάν ένας άντρας ή μια γυναίκα είναι πιο ‘δυνατός’ ή ‘δυνατή’ εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου και δεν θα αφήσει να τον/την καταβάλλει το άγχος. Παίζει ρόλο ο χαρακτήρας του αθλητή, το πώς μεγάλωσε και τι άμυνες έχει, πόσο ισχυρός ή ευάλωτος είναι στις πιέσεις κ.τ.λ.».

Οι χορηγοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη και την πορεία ενός αθλητή, ιδίως στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Ασκούν, συνεπώς, επιπλέον πίεση στους αθλητές και τις αθλήτριες για να φέρνουν επιτυχίες; «Σαφώς και ασκούν και δυστυχώς οι χορηγοί δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβουν αυτό. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να γίνονται οι αγώνες, οι αθλητές που στηρίζουν οικονομικά να φοράνε, για παράδειγμα, τα ρούχα τους, να φέρνουν επιδόσεις, να είναι πολύ δυνατοί, να είναι όμορφοι για να κάνουν και πιο ελκυστικό το προϊόν τους και γενικότερα να γίνεται ένα σόου. Κάποιοι μπορούν και το υποστηρίζουν περισσότερο και κάποιοι άλλοι λιγότερο».

Σε ερώτηση κατά πόσο είναι σημαντικό το γεγονός ότι αθλητές πολύ υψηλού επιπέδου έχουν αρχίσει και επικοινωνούν στον κόσμο τον αντίκτυπο που έχει η συνεχής πίεση για επιτυχία στον ψυχικό τους κόσμο, η διδάκτωρ της κοινωνικής ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου απάντησε πως «είναι πολύ υγιές αυτό. Είδαμε και τον Μάικλ Φελπς, τον κολυμβητή που έλαβε οχτώ χρυσά μετάλλια, ο οποίος εκμυστηρεύτηκε ότι μετά από όλες τις Ολυμπιάδες έπασχε από κατάθλιψη σοβαρή.

Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι αυτοί οι άνθρωποι, κάποια στιγμή θα σταματήσουν, θα αποσυρθούν από την ενεργό δράση και θα κληθούν εκ νέου να διαχειριστούν τη ζωή τους».

Τέλος, η Κατερίνα Καραγιάννη αναφέρθηκε στο κατά πόσο η ελληνική Πολιτεία έχει φροντίσει, ώστε να παρέχεται ψυχολογική στήριξη σε αθλητές και αθλήτριες που την έχουν ανάγκη είτε κατά τη διάρκεια της καριέρας τους είτε όταν αποφασίζουν να την εγκαταλείψουν.

«Δυστυχώς, η ελληνική Πολιτεία δεν φροντίζει γενικά τον αθλητή, πολύ δε περισσότερο όταν αυτός αποχωρεί από την ενεργό δράση. Σε ορισμένες ομοσπονδίες και Εθνικές ομάδες, όπως για παράδειγμα, στην Εθνική ομάδα πόλο των γυναικών, η ΚΟΕ έχει φροντίσει να υπάρχουν αθλητικοί ψυχολόγοι. Αυτό εξαρτάται από το εάν θα το ζητήσει ο προπονητής ή εάν μπορεί ο ίδιος να τους εμψυχώνει και να τους επαναφέρει μετά από δύσκολες καταστάσεις. Σε αθλήματα, όπως είναι η ενόργανη και η ρυθμική γυμναστική, δηλαδή σε ατομικά αθλήματα που είναι ‘σκληρά’ και λιγότερο στα ομαδικά, είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός αθλητικού ψυχολόγου».